Database North Bevelanders » Stories » Werkwijze bevolkingsreconstructie

Vanwege de veelheid en verbondenheid van de in een bevolkingsreconstructie op te nemen gegevens is het een goede zaak te werken volgens een vaste structuur en kwaliteitsniveau. Dit om te voorkomen dat gegevens of personen dubbel worden ingevoerd, niet worden gekoppeld aan de juiste relaties, feiten en levensgebeurtenissen in verschillende rubrieken terechtkomen etc. Het is met name van belang voor de bruikbaarheid van de database dat alle gegevens in hetzelfde format worden genoteerd, zodat deze in een later stadium zonder veel nabewerking met elkaar vergeleken kunnen worden. 

Gedurende het eerste jaar van werken aan dit project heb ik een uniforme routine en standaard ontwikkeld in de wijze van invoer en notitie. Het gaat dan om onder andere:

• - welke data uit de bronnen word overgenomen, en welke bronnen hiervoor worden gebruikt
• - de volgorde van invoer, dit is niet van doorslaggevend belang voor het eindresultaat maar wel voor een soepele en systematische verwerking
• - onder welke rubrieken de data worden geplaatst
• - notering van bronvermelding, snelkoppeling naar de digitale bron en extra notities
• - Sommige rubrieken en bronverzamelingen zijn nog nauwelijks ingevoerd of worden pas later toegevoegd. Vooruitziend hierop is wel alvast verkennende invoer gedaan om te zien hoe deze het beste te plaatsen.

Een aantal basisprincipes voor de invoer van namen en data:

• Elke persoon komt maar 1x voor in de database.  Bij aanmaak van nieuwe personen controleer ik eerst mijn bestand of de betreffende persoon misschien al onder een andere naam is ingevoerd. Als later toch een dubbele invoer wordt gevonden voeg ik deze samen.
• Als geen naam of slechts een voornaam bekend is word de identiteit toch aangemaakt in de betreffende rol, zoals als vrouw van, of moeder van. In een later stadium worden meestal data gevonden en aanwijzingen om deze persoon verder in te vullen.
• Alle personen worden ingevoerd in genealogisch verband, dus in eerste instantie gekoppeld aan een ouderlijk gezin, en indien gehuwd, later gekoppeld aan huwelijkspartner en eventuele kinderen. Zo vormt uiteindelijk het hele bestand een grote cluster.
• De database word steeds uitgebreid vanuit de reeds ingevoerde families. Het vormen van op zichzelf staande clusters word zo vermeden.
• Nieuw ingevoerde personen vallen in een van de volgende categorieen: 1 - kinderen van een in te voeren echtpaar / gezin   2 - huwelijkspartners van deze kinderen met hun ouders  3 - getuigen die zijdelings vermeld worden in ingevoerde aktes
• Personen en data worden gewoonlijk gezinsgewijs ingevoerd: een echtpaar, vanaf hun eerste huwelijk, gevolgd door alle gebeurtenissen en status veranderingen tot het moment van het overlijden van het laatste gezinslid. Pas als van deze groep personen alle data zijn ingevoerd word een volgend gezin ingevoerd, vaak een van de kinderen of een broer zuster van de ouders.
• Nieuw ingevoerde personen worden zover mogelijk direct gekoppeld aan een ouderpaar. Is dit paar nog niet ingevoerd dan wordt deze opgezocht en gelijk ingevoerd, met huwelijksdatum en acte. Ook dit ouderpaar dient te worden gekoppeld aan hun respectievelijke ouders, de grootouders van de eerste persoon. Deze worden allen ingevoerd totdat verbinding is gelegd tot de hoofdcluster. Zo worden steeds de genealogische verbanden uitgebouwd en worden losse personen voorkomen. Doorgaande genealogische lijnen worden vastgesteld wat duidelijkheid schept betreffende familie-structuren. Ook maakt dit het identificeren van personen in de namenlijsten eenvoudiger.  Zo ontstaat er een hoofdcluster met daarin enerzijds gezinnen die volledig zijn aangevuld en uitgewerkt, en anderzijds echtparen/gezinnen in "kapstok-modus". Deze zijn zijdelings ingevoerd tbv genealogische context en worden in een later stadium aangevuld met eventuele kinderen en biografische data.
• Doopgetuigen vormen een uitzondering op bovenstaande regels, omdat ze vaak niet direct gerelateerd zijn aan de familie, of nog niet opgenomen in de database.  De ingevoerde doopgetuigen vormen daardoor vaak op zichzelf staande clusters.  In de meeste gevallen word gewacht met het toevoegen van doopgetuigen totdat de database zodanig is uitgebreid dat deze in de hoofdcluster gevonden kunnen worden en gekoppeld.  (het werken met veel geisoleerde personen vergroot de kans dat deze uiteindelijk niet op de juiste plaats in de hoofdcluster worden opgenomen, maakt het samenstellen dus gecompliceerder vanwege extra controles die moeten worden uitgevoerd)
• Vermoedelijke maar niet bewezen familieverbanden (hypothesen) worden altijd ingevoerd. Bij voorbehoud of alternatieve opties word dit in de persoonstekst toegelicht. Bij voorkeur word direct aanvullend onderzoek gedaan om vermoedens aannemelijk te maken. Alleen bij twijfelachtige hypothetische kwesties worden voorgestelde verbanden alleen als notitie bij een persoon opgenomen. Vanwege de omvang van het hele project moeten onzekerheden zover mogelijk direct worden opgeklaard of duidelijk worden toegelicht.
• Gegevens worden opgezocht via indexering / zoekfunctie van bijvoorbeeld Zeeuwen Gezocht, of gebruikmakend van door anderen of door mijzelf samengestelde transcripties en indexen. Bij het invoeren van de gegevens bekijk en lees ik in alle gevallen de digitale afbeelding van de oorspronkelijke bron. In veel gevallen zijn er afwijkingen tussen de getranscribeerde zoekhulp en het bronmateriaal. Ik houd altijd de gegevens aan zoals ik ze denk te lezen in het brondocument.  Ik maak zelden gebruik van reeds bestaande genealogische publicaties.
• Zijn personen buiten beeld geraakt (niet meer vindbaar via de gebruikelijke zoekmiddelen) dan zoek ik deze op via landelijke of internationale diensten. In de meeste gevallen worden deze zo gevonden en de gegevens aangevuld.  Van personen die buiten Noord-Beveland zijn gaan wonen worden nog hun kinderen en meestal kleinkinderen ingevoerd.
• Gebruikte en beschikbare bronnen worden altijd toegevoegd als bronvermelding bij levensgebeurtenissen. Indien mogelijk word deze altijd vergezeld van een hyperlink naar de betreffende digitale versie van de bron.  Afbeeldingen van bronnen worden niet opgenomen in deze database.  Er zijn echter 'secundaire/afgeleide' gegevens die niet elk voor zich worden voorzien van bronvermelding. Het gaat hier bijvoorbeeld om woonadressen, beroepen etc.  De bronnen waaruit deze gegevens afkomstig zijn, worden al vermeld in de tijdlijn van het gezin, zoals geboortes en overlijdens van kinderen.
• Namen, voor- en -achternamen worden in beperkte mate gestandaardiseerd tot een vorm die in het betreffende tijdperk meest algemeen gehanteerd was.  Het is niet te doen alle verschillende spelwijzen van een persoon te registreren. Het leidt bovendien tot verknipte families die niet tot 1 alfabetische overzichtslijst te vormen zijn.  In de praktijk leidt dit er meestal toe dat er 2 of 3 familienaamsvarianten worden gevormd, te weten een pre-1811 en een post-1811, eventueel nog aangevuld met een 17e eeuwse vorm. Amerikaanse spelwijzen worden hier genegeerd.
• Van gezinshoofden na 1811 worden biografische gegevens verzameld die het tijdspad van hem en zijn gezin beschrijven: opeenvolgende woonadressen, opeenvolgende beroepen, overige passerende feiten zoals eigendommen, gebeurtenissen etc. Uit het geheel van deze gegevens kan een beknopte biografie worden gevormd.

Sander Clement, Augustus 2024