Paul Christiaan Smis. Oude namen. » Casparus Isaacsz Commelin (1636-1693)

Persoonlijke gegevens Casparus Isaacsz Commelin 

• Hij is geboren maart 1636 in Leiden, Zuid-Holland, Nederland.
• Hij is gedoopt op 2 maart 1636 in Leiden, Zuid-Holland, Nederland.

  Hooglandse Kerk

• Beroepen:
• boekdrukker en boekverkoper .
• vanaf 1686 Deed alleen "De Amsterdamse Courant" verschijnen..
• Geloof: Nederlands-Hervormd.
• Woonachtig:
• in het jaar 1661: .
• in het jaar 1661: Oudezijds Achterburgwal, Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.
• (Poorter ) op 17 maart 1662 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.
• (Funeral) op 19 mei 1693 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.

  Oude Kerk

• Hij is overleden op 15 mei 1693 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland, hij was toen 57 jaar oud.
• Een kind van Isaac Jansz Commelin en Cornelia Bouwer

Gezin van Casparus Isaacsz Commelin

(1) Hij is getrouwd met Margretha Johannesdr Heydanus.Bron 3

Zij zijn getrouwd op 10 november 1661 te Amsterdam, Noord-Holland, Nederland, hij was toen 25 jaar oud.

Kind(eren):

1. Johannes Commelin  1662-1716 
2. Casparus Commelin  1668-1731 
3. Casparus Casparsz Commelin  1666-1666
4. Helena Commelin  1665-1667
5. Isaac Casparsz Commelin  1664-1684

Gebeurtenis (Death of Spouse).

(2) Hij is getrouwd met Margreta Nelis.Bron 4

Zij zijn getrouwd op 12 februari 1682 te Amsterdam, Noord-Holland, Nederland, hij was toen 45 jaar oud.

Kind(eren):

1. Cornelia Commelin  1686-????
2. Jacob Commelin  1684-????
3. Margareta Commelin  1687-????
4. Martinus Commelin  1682-< 1759 

Notities over Casparus Isaacsz Commelin

Amsterdamsche Courant
archief: Gemeentearchief Amsterdam

periode: 1672 - 1760

archief: Eric Hennekam Agora (http://hennekam.opweb.nl/?page=kranten.php)

periode: Algemene informatie Amsterdamsche Courant

opmerking: Voorzetting : Courant uyt Italien, Duytslandt etc. Dagblad vanaf 1848.

In de titel is tot en met 17 aug. 1776 een dagaanduiding opgenomen.

Ca. 1672-ca. 1677 verschijnen hiernaast als zelfstandige uitgaven: Amsteldamsche dingsdaghsche courant (afwisselend uitgeg. door Mattheus Coesaert en Johannes van Ravesteyn), en: Amsterdamsche donderdaeghsche courant (afwisselend uitgeg. door: Otto Barentsz Smient, Casparus Commelyn, Johannes van Ravesteyn en Mattheus Coesaert). Ca. 3 okt. 1682 - 12 feb. 1686 verschijnt hiernaast als zelfstandige uitgave: Amsterdamsche courant.
Verschijnt wekelijks; vanaf ca. 1677 3x per week

Voortgezet als: Gazette d'Amsterdam = Amsterdamsche courant

Ca. 1677 - 1685, en vanaf 1 jan. 1763 o.d.t.: Amsterdamsche courant.

Ca. 1672 - ca. 1677 o.d.t. Amsterdamse Saturdaghse courant

Gaat vanaf mei 1848 dagelijks verschijnen.

(bron o.a.PiCarta)

archief: Gemeentearchief Zeist

periode: 15 feb 1838

[Caspar Commelin]

Zijn zoon Caspar geb. 28 Febr. 1636, overl. 15 Mei 1693 te Amst., gaf, evenzeer als regent in staat om oude bescheiden van gestichten te raadplegen, en gesteund door zijn vaders verzameling en geschr. uit: Beschryvinge van Amsterd., desselfs eerste oorspronk uyt den huyse der Heeren van Aemstel, Aemstelland, met een verhaal van haar leven en dappere krijgsdaden, enz., Amst. 1693, 2 dln.; herdr. Amst. 1726.
[bron: http://www.dbnl.org/tekst/bran038biog01/bran038biog01_0922.htm ]

Aantekening bij het schilderij:

uit: Amsteloddamvm, 30e Jaargang No.5 Mei 1943

CASPAR COMMELIN, STIERF 250 JAREN GELEDEN (15 MEI 1693).

Naar een schilderij van D. v. d. Plaes in het Rijksmuseum te Amsterdam. In de verzameling C. N. R. Scholten Jr. te Amsterdam en op Pieter van Anraadt’s ,, Regenten van het Oude-Zijds Huiszittenhuis”, is ook een afbeelding aanwezig.

Caspar Commelin stamt uit een oud geslacht, waarvan de meeste leden boekverkoopers, uitgevers en drukkers waren l).

Zijn vader, Isaäk Commelin (1598-1676) was boekdrukker in Amsterdam, tevens lid van het Nieuwezijds Huiszittenhuis. Naast zijn ,,Hollandsch Placcaatboek” (1644, 2 dln.) en zijn

,,Frederik-Hendrik van Nassau, Prinse van Oranje, sijn leven en bedrijf” (1651 en 1652, 2 dln.) zijn vooral bekend de voorstudies en de aanteekeningen die hij maakte voor de

beschrijving van onze stad, die in 1665 door Tobias van Domselaer is uitgegeven. Aan Isaäk’s zoon, Caspar, werd het zoodoende mogelijk gemaakt om de

,,Beschryvinghe der Stadt Amsterdam” het licht te doen zien.Caspar, die sinds 1666 regent van het Oudezijds-Huiszittenhuis was, had daardoor toegang tot de archieven dezer instelling.

Ook was hem toegestaan om de archieven op het stadhuis te raadplegen. Hoe hij zich van die taak gekweten heeft, daarover licht J. Wagenaar ons uitvoerig in.

Deze geeft in de Voorrede van zijn boek: Amsterdam’ in zyne opkomst, aanwas, geschiedenissen, voorrechten, koophandel en gebouwen enz. (3 dln., Amsterdam

1760-1767) naast enkele waardeerende woorden, veelal groote critiek. Wagenaar deelt er in mede wat Commelin boven Domselaer, dien hij in dezelfde orde

gevolgd heeft, geeft. ,, ‘t Voornaamste zijn eenige Schepenenbrieven, meest naar ‘t schijnt, bekomen uit de Oudezijds-Huiszitten-huis”.

,,Maar niets heeft ons meer verwonderd, dan dat hij hier ook zegt, opgestelt te hebben alles, ‘t gene ter Secretrye te vinden was.

Zo’ er, voorwaar! ter Secretarye niet meer te vinden ware,


1) Dr. C. P. Burger: De Boekverkoopers Commelin te Genève, Heidelberg, Amsterdam en Leiden; dan hij er getoont gevonden te hebben. . . .“. ,,Ik ben volkomenlijk overtuigd geworden,

dat hij nimmer eigenlijken toegang tot de Stadsschriften, die of ter Secretarye of elders bewaard worden, gehad heeft”. Wagenaar spreekt van misslagen en onnauwkeurigheden in Commelin’s uitgave.

Bij den tweeden druk, in 1726, had men dan ook reeds bespeurd, dat er ,,daerin twyffelachtigheden en feylen gevonden” werden en ,,dat men wel volslagen en netter werk kon vervaerdigen.

Ook zagen de uitgevers toen reeds om naar middelen, waar door Commelin’s uitgave verbetert, vervult en vervolgt mocht worden”. Het is maar goed dat Commelin van de critiek van Wagenaar niets heeft geweten,

Hij stierf in 1693, terwijl Wagenaar’s werk in 1760 het licht zag. Ook de heer J. F. L. de Balbian Verster, in ons blad van Sept. 1931 schrijvend over ,,De Aard- en Hemelsfeeren in den vloer en aan het gewelf

van de Burgerzaal”, oordeelt niet gunstig over Commelin’s arbeid. Volgens hem heeft Caspar uit pure gemakzucht maar overgedrukt, wat zijn vader bijna dertig jaar te voren schreef.

Jammer dat Caspar Commelin dus niet meer en degelijker gebruik heeft gemaakt van het materiaal dat hem ruimschoots ter beschikking stond.

Gelukkig kunnen wij, twee en een halve eeuw na zijn dood, bogen op het bezit van enkele welhaast volledige beschrijvingen van onze mooie stad.

J. H. KRUISINGA.

"De boekverkopers Commelin." (C.P. Burger jr.)

-147-

Den veertienden Januari 1560 werd ANTOINETTE, dochter van TOUSSAINT COMMELIN, weduwe van JEAN DE ST. ANDRE, in de kerk te Genève in den echt verbonden met een broeder van den beroemden JEAN CALVIN:

“ Le Dimanche 14 au sermon de cinq heures du matin ont été espousez ANTOINE CALVIN et ANTOINETTE COMMELIN vefve de feu MR JEHAN DE ST. ANDRE, ministre de l’Evangile en cest Eglise. (Genève, Archives d’état. Mariages de St. Pierre vol. 2”

Haar eerste man JEAN DE ST. ANDRE, geboren te Besançon, was predikant geweest te Moens 1546, te Jus y 1548 en vervolgens te Genève sedert 1552. Den 3 Jan 1556 was hij in het Burgerboek ingeschreven: “Spectable JEHAN DE ST. ANDRE. fils de feu ETIENNE de Bezanson” Den 15 Mei 1557 was hij overleden. Van de zes kinderen, wier namen uit doopboeken en testamenten bekend zijn, heeft er een zooals gezegd, voor ons onderwerp belang, nl. PIERRE, gedoopt in de Madeleine-kerk 1 Juni 1555, dien we later als drukker en uitgever aantreffen, deels zelfstandig, deels eng verbonden met den bekenden HIERONYMUS COMMELINUS.

Uit het tweede huwelijk van ANTOINETTE zijn ook weer kinderen gesproten, drie dochters die in 1571 aan de pest stiever, en een zoon JEAN CALVIN die 11 Juli 1590 overleed, na zijn testament gemaakt te hebben ten bate van zijne moeder, voor wie zijn broeder PIERRE DE ST. ANDRE bij plaatsvervanging zou mogen optreden.

Eene notarieele akte van 1565 vermeldt den zooeven genoemden broeder van ANTOINETTE, JEROME COMMELIN, en wel als reeds overleden, terwijl zijn gelijknamige neef nog niet ouder was dan 15 jaar. Den 5 Augustus 1565 erkent nl. ANTTOINE CALVIN ontvangen te hebben van zijne vrouw ANTTOINETE COMMELIN een bedrag van 385 livres 18 sols 9 deniers tournois monnaie de France. “laquelle somme….., est provenue de la vente et alienation de certains biens et rentes apartenants à la dite COMMELIN, en la ville de Douay et pays de Flandres, faicte par feu Nobie HIEROME COMMELIN frére de la dite ANTTOINETE et comme procureur d’icelle ou aultre au nom d’icelle”….(Genève, Arch. D’état, minut de JEAN RAGUEAU notaire, vol. 7 fol. 35I).

Den anderen broeder JAN ontmoeten we enkele jaren later, als slachtoffer van den Bloedraad. In de Vlaamsche Kronijk van PH. DE KEMPENAERE (uitgeg. Door PH. BLOMMAERT, Gent 1839, p. 42, 45, 48, 56, 57 en 121) vinden we hierover het een en ander. Onder degenen die “om der religie wille” den 10 Febr. 1568 werden ingedaagd, wordt daar vermeld “JAN COMMELIN van Valencijn (lees Douai), koopman in granen” te Gent; den 3 Maart volgt de gevangenneming van een aantal der ingedaagden waaronder “JAN COMMELIN met zijnen zone”, en den 9 April te Brussel wordt hunne terechtstelling vermeld. Voorts vernemen we dat “het huis van JAN COMMELIN in de Burchstraat te Gent op 30 Juli ter verpachting aangeplakt, en op 4 Aug. 1568 verpacht is: drie jaren later werd openlijk verkondigd dat men met eenige andere huizen “het huis van den koopman JAN COMMELIN van Douai die te Brussel onthoofd was” zou verkoopen.

Weer andere bijzonderheden geeft COMMELIN’s achterkleinzoon CASPARUS in zijne ‘Beschrijvinge van Amsterdam (2e dr. 2e dl. 1726, p. 1023 noot), wiens meedeeling hier in haar geheel volgt. Van een zoon van COMMELIN vindt men daar geene melding, wel van JUDE BONNENUICT die zijn schoonzoon was.

-148-

Den Hertog van Alva nam kennis van veel Persoonen door alle de Nederlanden en die wel gegoed waren, deed weynig nadat de Graven van Egmont en Hoorn waren gevangen genomen, die voor den Bloedraad roepen, wel ten getale van in de tachtig: doch de meeste koosen de vlucht. In de veertig compareerden, vertrouwende op haar Vryheden, en meenden haar wel te zullen verdeedigen. Zeven-en-dertig wierden door den Provoost Spelle , door de eene Kamer in de andere gevoert, en voorts op den 27 Februari 1567 (lees 1568) uyt last des Bloedraads, zonder eens gehoor bekomen te hebben, gevangen genomen; wilkers Naamen. Om dat noch heden ten dage van de Nakomelingen in dese Stad gevonden worden hier stellen.

Pieter van de Cruce, Francois Heulblocq, Frederik de Buck, Jan Commelin, Jude Bonnenuict, Jacob Weytens…..

Van de laatste raakten drie a vier, terwijle de andere ter Kamer ingelaten wierden, weg, en ontvluchtent: maar de andere wierden in zware en stinkende Kerkers geworpen., daar in ongehoort gelaten tot dat de Vasten gepasseerd was: men velde, zonder ondersocht te worden, haar Dood-vonnis, en voerdense in ’t begin van April 1568. buyten de Vlaamsche Poort. Daar waren Schavotten en Galgen opgerecht. En die ten deele aan Beeldestormerye schuldit verklaart. Wierden gehangen, eenige geworgt, en andere met den zwaarde gerecht. Gelijk dese onderstaande Sententie des Doods van mijn Over-Grootvader JEAN COMMELIN, die een van die ongelukkige is geweest. Duydelijk te kennen geeft.


De Provoost van ’t Hof zijner Majesteyt, gesien hebbende ’t Proces en redenen tegens JAN COMMELIN. By welke blijkt, dat gedagte COMMELIN heeft doen collecteeren en ontfangen, door ordre van de Consistorie, een zeer notabele somme. Om daar mede door der zelver ordre, te onderhouden en op te bouwen een nieuwe Kerk, daar hy als Fondateur, altijd present in de Predicatie is geweest, en heeft ook tegenwoordig geweest bij het te Doop houden van zijn Dochters kind op de nieuwe maniere. In die nieuwe Kerk, heeft hem ook gedurig laten vinden in de Preke, zoo tot Gent, als tot Antwerpen: Verwerpende also het oude Catholijke Geloove, omhelsende de Pauye van de nieuwe Religie, coatrarie de Placcaten van gedagte zijne Majesteyt, schendende der zeiver Authoriteyt ende gesag: ende na dat alles is gesien. Zoo heeft gedagte Provoost , met advijs van den Raad van geseyde Majesteyt, gesamentlijk in ’t Hof vergadert. Gecondemneert by dese over de voorsz. Misdaan. JAN COMMELIN te werden ge-excuteert aan den lijve, met den zwaarde, datter de dood na volgt, en alle zijne goederen gecontisqueert, ten profijte van zijne Majesteyt. Gepronucieert tot Brussel den 6 April 1568.


Van dezen JAN COMMELIN, in 1568 terechtgesteld, kennen we verscheidene kinderen bij naam. Twee er van hebben voor ons onderwerp belang; MARGARETHA, getrouwd met JUDE BONNEUICT die tegelijk met zijn schoonvader den marteldood stier, moeder van ESTER BONNEUICT die we na eenige jaren als bruid van HIERONYMUS COMMELIN zullen ontmoeten, en van JUDE en NICOLAAS die na HIERONYMUS dood zijne zaak bestuurd hebben; en JAN die te Amsterdam een boekhandel heeft gedreven, ook met de BONNENUICTS de Heidelbergsche zaak heeft bestuurd, en wiens zonen en kleinzoon later in het boekenbedrijf naam hebben gemaakt.


Veel eerder dan al de genoemden heeft hun neef HIERONYMUS zich aan het drukkers- en uitgeversbedrijf gewijd. Deze was, zooals gezegd is, geen zoon van TOUSSAINT COMMELIN, maar van diens waarschijnlijk veel jongeren broeder HUGUES. Over zijne jonge jaren is ons weinig bekend: het eerste vinden we hem in een contract van 1575, toen hij ongeveer 25 jaar oud was, aangeduid als “koopman, wonende te Genève”. Het contract zelf toont dat hij zich bepaaldelijk aan den boekhandel wijdde; het is belangrijk genoeg om het hier in zijn geheel te laten volgen.


Ce neutiviéme jour du mois de Novembre 1575. Personeilements s’est estably Mr. JEHAN DE LAON imprimeur et bourgeois de ceste cité de Genève. Lequel de son gré prend charge

Bron: http://gw1.geneanet.org/index.php3?b=fvanmale⟨=nl;pz=peggy+henriette+mathilde;nz=van+male;ocz=0;p=casparus;n=commelin

Casparus Commelin

Sosa: 1.152



Burgerlijke staat

•Geboren op 28 februari 1634 - Leiden

•Gedoopt op 2 maart 1634 - Leiden

•Gestorven op 16 mei 1693 - Amsterdam , leeftijd bij overlijden: 59 jaar oud

•Begraven op 19 mei 1693 - Aamsterdam

Ouders

•Isaac Commelin 1598-1676

?Cornelia Brouwer 1607-1641

Huwelijken en kinderen

?Gehuwd op 10 november 1661, Amsterdam, met Margrieta Heydanus ca 1639-1669 (

Huwelijk: Amsterdamsche Courant

archief: Gemeentearchief Amsterdam

periode: 1672 - 1760

archief: Eric Hennekam Agora (http://hennekam.opweb.nl/?page=kranten.php)

periode: Algemene informatie Amsterdamsche Courant

opmerking: Voorzetting : Courant uyt Italien, Duytslandt etc. Dagblad vanaf 1848.

In de titel is tot en met 17 aug. 1776 een dagaanduiding opgenomen.

Ca. 1672-ca. 1677 verschijnen hiernaast als zelfstandige uitgaven: Amsteldamsche dingsdaghsche courant (afwisselend uitgeg. door Mattheus Coesaert en Johannes van Ravesteyn), en: Amsterdamsche donderdaeghsche courant (afwisselend uitgeg. door: Otto Barentsz Smient, Casparus Commelyn, Johannes van Ravesteyn en Mattheus Coesaert). Ca. 3 okt. 1682 - 12 feb. 1686 verschijnt hiernaast als zelfstandige uitgave: Amsterdamsche courant.
Verschijnt wekelijks; vanaf ca. 1677 3x per week

Voortgezet als: Gazette d'Amsterdam = Amsterdamsche courant

Ca. 1677 - 1685, en vanaf 1 jan. 1763 o.d.t.: Amsterdamsche courant.

Ca. 1672 - ca. 1677 o.d.t. Amsterdamse Saturdaghse courant

Gaat vanaf mei 1848 dagelijks verschijnen.

(bron o.a.PiCarta)

archief: Gemeentearchief Zeist

periode: 15 feb 1838

[Caspar Commelin]

Zijn zoon Caspar geb. 28 Febr. 1636, overl. 15 Mei 1693 te Amst., gaf, evenzeer als regent in staat om oude bescheiden van gestichten te raadplegen, en gesteund door zijn vaders verzameling en geschr. uit: Beschryvinge van Amsterd., desselfs eerste oorspronk uyt den huyse der Heeren van Aemstel, Aemstelland, met een verhaal van haar leven en dappere krijgsdaden, enz., Amst. 1693, 2 dln.; herdr. Amst. 1726.
[bron: http://www.dbnl.org/tekst/bran038biog01/bran038biog01_0922.htm ]

diversen:

Deed sinds 1686 alleen "De Amsterdamse Courant" verschijnen.

Poorter van Amsterdam), en hun kinderen:

¦Johannes Commelin 1662-1715

?Isaac Commelin 1664-1684

?Helena Commelin 1665-1667

?Casparus Commelin 1666-1666

?Casparus Commelin 1668-1731

?Gehuwd op 12 februari 1682, Aamsterdam, met Margreta Nelis 1652-1705, en hun kinderen:

?Martinus Commelin 1682

?Jacob Commelin 1684

?Cornelia Commelin 1686

?Margareta Commelin ca 1687

Broers en zusters

?Jan Commelin 1626

?Johannes Commelin 1629-1690

?Catharina Commelin 1631

?Clara Commelin 1633-1677

?Anna Commelin 1634

¦Casparus Commelin 1634-1693

?Anna Cornelia Commelin 1635

Notities

NOTE: Begraven in de Oude Kerk (Amsterdam): Huiszittenmeesterkapel 13

Referentie: 158

FAMC Uur: 16:08:17

Wijziging: 12 November 2007 15:09:00


Voorouders

Jean (Jan) Commelin ca 1548-1615 Catharina (Trijn) Valckenier ca 1560-1621


--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------


Isaac Commelin 1598-1676 Cornelia Brouwer 1607-1641


--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------------


Casparus Commelin 1634-1693

Web content link: grachtengordel van Amsterdam

Tijdbalk Casparus Isaacsz Commelin

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen