Geboren naar schatting rond 1560, vermoedelijk te IJsselmonde, overleden tussen 18.01.1603 en 05.01.1604 te Rhoon. Waarschijnlijk heeft Pieter Pietersz. Cranendonck zich als één van de eerste landbouwers in de in 1580 nieuwbedijkte polder het Buitenland van Rhoon gevestigd. Bij een eerste
vermelding te Rhoon uit 1585 beloofde hij het weeskind van ene Willem Elisz. op te voeden tot meerderjarigheid, waarbij hij 2 koeien en 2 kalveren als zekerheid stelde. Het lijkt niet onwaarschijnlijk, dat dit weeskind stamde uit een eerder huwelijk van de echtgenote van Pieter Pietersz. Cranendonck.
In 1593 kocht Pieter land in de polder Joachim te Rhoon en een jaar later kocht hij van de heer van Rhoon en Pendrecht het stuk land naast zijn huis waarop hij zijn werf, tuin en boomgaard had aangelegd. Hij voldeed deze laatste koop door middel van een schuldbrief, waarbij hij ook de op dit land rustende jaarlijkse losrente van 69 gulden voor zijn rekening moest gaan nemen. Wellicht ging deze koop zijn financiële reikwijdte te boven, want enkele maanden later verkocht hij 15 gemeten (7 1/2 morgen) land in de polder het Buitenland van Rhoon aan zijn broer Gerrit, die onder het naburige Poortugaal woonde. Het is niet bekend of Pieter Pietersz. Cranendonck functies in het dorps- of polderbestuur van Rhoon heeft bekleed; wel werd hij genoemd als schepen van het aangrenzende ’s-Gravenambacht (1596). Vanaf 1593 werden voor het gerecht van Rhoon en Pendrecht diverse zaken tegen hem gevoerd, die alle betrekking hadden op schulden of betalingsachterstanden van Pieter. Daaronder een zaak uit 1596, waarbij zijn
schoonzuster Roockje Goossens, de weduwe van Gerrit Pietersz. Bootser,
betaling eiste van een schuld. Wellicht vloeide deze schuld voort uit de
voogdijschap, dat Pieter voerde over haar kinderen. In 1601 had hij opnieuw
met geldproblemen te kampen, blijkens het arrest, dat zijn zwager Willem
Pietersz. Besemer voor het gerecht van Oost-IJsselmonde deed stellen op
zijn erfdeel van zijn kort daarvoor overleden vader, de schout Pieter Pietersz.
Cranendonck. Het arrest zou duren tot Besemer vrijgesteld zou zijn van zijn
borgtocht voor Pieter Pietersz. Een jaar later verkocht hij een perceel land,
dat ongetwijfeld uit die erfenis afkomstig was: de helft van 4 morgen 3 1/2
hond land in de polder Cornelisland, m.a.w. een kwart van de totale 9 morgen
1 hond in “Geerit Hendricksz” weer, die zijn vader, de schout Pieter Pietersz.
Cranendonck, samen met Cornelis Ariensz. Baes reeds vanaf ca.1579 in
pandschap bezat van de zusters in Bommel. De financiële tekorten van Pieter
waren echter blijkbaar zo groot, dat na zijn overlijden door het gerecht van
Rhoon in 1604 een curator van zijn boedel moest worden aangesteld, die in
1608 een regeling met de schuldeisers trof. Onder de door deze curator in
het openbaar verkochte bezittingen van Pieter Pietersz. Cranendonck, waren
een woning met erf, boomgaard, schuur, “duifhuis ’, etc., gelegen bij de
Rhoonse Sluis, die een bedrag van 3250 pond opbracht, en een weiland van
3 morgen bij de Drogendijk, dat verkocht werd voor 1408 pond. Ondanks
deze bepaald niet lage opbrengsten, zullen zijn kinderen bij zijn overlijden
dus wel niets ontvangen hebben uit de failliete boedel. Toch kregen zij een
dertigtal jaren later nog iets uit het familiebezit: zij erfden van hun oom
Hendrick Pietersz. Cranendonck land in de polder 68 Morgen onder West-
IJsselmonde, dat zij overigens binnen enkele jaren al weer van de hand
deden. Misschien is de geringe welstand na het faillissement van dit gezin er
de oorzaak van, dat van de kinderen bijzonder weinig bekend is, ook niet uit
later jaren toen zij eigen huishoudens gevoerd moeten hebben.
Hij huwde vermoedelijk vóór 26.04.1585:
N.N.
Mogelijk was zij weduwe van Willem Elisz, wiens weeskind door Pieter
Pietersz. Cranendonck tot mondigheid moest worden opgevoed.
Ijsselmonde 28-mrt-1598 Pieter Pietersz Cranendonck, schout, is als borg voor zijn zwager Jan Gerritsz den Ouden 400 pond schuldig aan de nagelaten weeskinderen van Adrian Danielsz van der Leck. Het Hof van Holland heeft hierover vonnis gewezen. Pieter neemt de schuld over. De voogden van de kinderen hebben hem op zijn verzoek toegestaan dit bedrag in termijnen te voldoen, mits hij rente zal betalen. Als waarborg brengt hij zijn woonhuis of hofstede met schuren, enz. in, gelegen in het Oostambacht, ten zuiden begrensd door Goossen Cornelisz, ten noorden door de Oude Smeetlantsche Noortdijck, ten westen door de Gemeenelantse culck van Smeetslant en ten oosten door de watering van het Oostambacht.
Pieter Pietersz Cranendonck, schout, verkoopt aan Alexander Balbyaen of Dominicus Derbant, beiden wonende in Delft, voogden over de nagelaten kinderen van Jooris Tok, een jaarlijkse losrente van 43 gulden. De hoofdsom bedraagt 700 gulden. Als verzekering brengt Pieter 6 morgen, 3 hont land in, gelegen in de Derde Hoeve in het Oudelant, ten zuiden begrensd door Boudewijn Adriaensz of nu Huijch Pietersz met Heindrick Pietersz Cranendonck c.s. met de Tweede Hoeve, ten noorden door Pieter Diericxsz Verschoor en Jan Joorisz, ten oosten door het Oude Dijcxken en ten westen door de Hordijck.
N.B. In de kantlijn staat vermeld dat d.d. 1 mei 1642 alles voldaan is. Jan Woutersz is dan eigenaar van deze verzekering.
IJsselmonde 12-mei-1602: Sebastiaen Pietersz Cranendonck is 2350 gulden schuldig aan de kinderen, kleinkinderen of de voogden van wijlen Pieter Pietersz Cranendonck, schout, in verband met de koop van het huis, hof, bergingen, schuren, enz., die zijn vader genoemde Pieter Pietersz Cranendonck en zijn moeder Adriaentgen Geraerdts bezeten en bewoond hebben, gelegen aan de Hordijck, ten zuiden buitendijks begrensd door Goossen Cornelisz, ten noorden door de Oude Smeetlantsedijck, ten westen door de culck, en binnendijks strekkende van de woning van Joost Jansz tot aan de woning van de weduwe van Thomas Goossens en het hof tegen de 51 morgen. Alles volgens de koopcedulle van d.d. 23 februari 1601. Adriaentgen mag haar verdere leven in een kamer van het huis met een vrije toegang blijven wonen
36 recto #116#
compareerde voor ons jan jansz int velt schout pieter dircxsz verschoor ende pieter woutersz heemraden tot iselmonde d eersame heindrick pietersz craennendonck thonis pietersz ende sebastiaen pietersz craennendonck ende adriaen aertsz hacke als getrout hebbende maertghen pieterse zoo voor haer zelven als vervanghende ende hem sterck makende voor haere andere mede susters ende broeders kinderen gemeene kinderen ende erffgenamen van pieter pietersz craennendonck ende adriana geeritse zaliger ende hebben in die qualiteyt specialick geconstitueert ende machtich gemaeckt constitueeren ende maecken machtich midts desen leennert cornelisz woonnende in barendrecht haer mede erffgenamen als getrouwt hebbende lysbeth pieterse om uut haers comparanten name ende van harentwegen rechtelyk te mogen eysschen ende versoecken jegens eennen huygo pietersz craennendonck alle alsulcke deel ende aenpaert van zeecker aenwas gelegen in west-barendrecht mitsgaders van zeecker jaere vruchten ende genudt vandien haer aenbesturven vande voorsegde haer constituanten zaliger ouderen ende eertyts gecomen van zaliger geerit pietersz bootser ende zyn huysvrou zaliger recht daerom te maecken ende te sprecken voor allen bancken ende vierscharen ofte mit vrientschap accorderen sentencien interlocutoir ende diffinitief te mogen aenhooren ende die t appeleren ofte reformeren zulcx synen goeden raet gedragen sal ende voorts alles te doen tam adlites quam ad negotia cum potesto substituendo gelovende voor goet vast ende van waerden te houden alle t gundt byde voorsegde geconstitueerden ofte synen gesubstitueerden hier inne gedaen ende gebesoingneert zal worden onder alle verhandeling van rechten daer toe staende behoudelick dat hy schuldich blyft van syne administratie te doen behoorlycke reeckeninghen bewys ende reliqua ter controle desen by ons schoudt ende heemraeden bovengenoempt onderteeckent op huyden den XVIIIen mey anno XVIC negen.
voorweerders by sententie diffinitif van myne edele edele heeren gecondemneert sullen worden int scheyden ende deelen ende neffens den requirant uuten naem van zynne voorsegde huysvrouwe vande goederen by de voorsegde pieter pietersz
39 verso – 40 recto #132#
Leennert cornelisz ... als man ende voocht van elisabeth pieterse van craennendonck requirant ende aenlegger ter eenre contra heindrick antonisz ende sebastiaen pietersz zoonnen van craennendonck mitsgaders adriaen aertsz hacke als man ende voocht van maeryken pieterse van craennendock ende de kinderen ende erffgenamen van willem pietersz besemer by hem verwect aen fyken pieterse van craennendonck kinderen ende erffgenamen van pieter pietersz van craennendonck ende adriana geeritse haerluyde vader ende moeder saem gedaagden gerequireerde ende voorweerders te andre zyde van craennendonck ende adriana geerits haerluyder ouders naergelaeten hem requirant inden naem vande selve syn huysvrouw voor uut haer luyden voorsegde ouders boedell te laeten volgen gelycke bruyloftsfeest cleedt als de gerequireerden gehadt hebben ofte hondert twintich gulden daer vooren uut den intreste vandien t zedert het overlyden vande voorsegde adriaena geerits totte effectuele voldoeninge toe ende dat by provisie d voorsegde gerequireerdens verboden sall worden tot d voorsegde schiftinghe ende deylinge te verstaen voor alle t selve voldaen te hebben maeckende in cas van proces eysch van costen schaden ende intresten off tot anderen alsulcken fine ende conclusie als myne edele heeren mitte deductie vande saecke bevinden sullen te behooren ende den requirant orbaerlicxt te syn op alles imploierende deselve u edele goedertieren officie Heemraden appointeren dat partyen by den anderen sullen compareren nemende elcx een goet man op hope van accoordt om herluden saecke mitter minne ende vruntschap uute wegen te leggen ende soo partyen niet en connen accorderen sullen heemraden ter naester rechtdach wysen ofte stagen sulcx als recht is
Grondkaveling tussen Antonis Pietersz Craennendoncq, Bastiaen Pietersz Craennendoncq, Dirck Arensz Fonckaert, man van Maertgen Pietersdr Craennendoncq, Lenert Cornelisz Bruijnen, man van Elisabeth Pietersdr Craennendoncq, Pieter Pietersz Craennendoncq voor zichzelf en als voogd van Maertgen Pietersdr en Cornelis Pietersz, als het weeskind van Brant Pietersz Craennendoncq, samen met Geerit Pietersz voor zichzelf, (allen kinderen van wijlen Pieter Craenendoncq), Goos (Goossen) Geeritsz Craenendoncq en Cornelis Belliaert?, man van Heijltgen Geerits, kinderen van Geeraert Pietersz Craenendoncq, voorts Pieter Willemsz Besemer, zoon van wijlen Fijtgen Pietersdr Craenendoncx, tezamen erfgenamen van wijlen Heindrick Pietersz Craennendoncq, hun broeder en oom, voor de ene helft van 7 morgen en 267 roeden land, gelegen onder Ridderkerk en de 68 Morgen in West-IJsselmonde, die Neeltgen Pauwelsdr, zijn weduwe, die onlangs overleden is, uit kracht van hun beider testament in leeftocht bezeten heeft aan de ene kant en Pauwels Florisz, Jan Florisz, Cornelis Reijmersz met de zeven kinderen van wijlen Dirck Cornelis Eelants, Bastiaen Pietersz, Lenert en Dammis Pietersz met hun 10 kinderen en kleinkinderen van wijlen Lijntgen Pauwelsdr, allen erfgenamen van genoemde Neeltgen Pauwelsdr, hun moeije, aan de andere kant.
Hierna worden alle stukken land genoemd en verdeeld, zie originele akte.
Enfant(s):
Huwt NN
kinderen, allen geboren ca 1595/1600:
Pieter Pieters, volgt Va.
Gerrit Pietersz, volgt Vb.
Brant Pietersz, volgt Vc.
Maertgen Pieters, geb. ca.1595 (geschat) waarsch.te Rhoon, overleden tussen 14.07.1639 en 02.05.1644, huwde verm.vóór 19.02.1617: Joost N.N. (Cornelisz?).
5. Cornelis Pietersz, volgt Vd
De Geslachten Cranendonck in Holland ca.1400-1700 door Ir.C. Sigmond en K.J. Slijkerman
https://stadsarchief.rotterdam.nl/zoek-en-ontdek/notariele-akten/zoekresultaat-notarieel/?mistart=16&mivast=184&mizig=365&miadt=184&miamount=4&milang=nl&misort=unitdate%7Casc&miview=ldt&mizk_alle=hof&miaet=1
https://stadsarchief.rotterdam.nl/zoek-en-ontdek/notariele-akten/zoekresultaat-notarieel/?mivast=184&miadt=184&mizig=365&miview=ldt&milang=nl&micols=1&misort=unitdate%7Casc&mizk_alle=verschoor&miej=1700
https://stadsarchief.rotterdam.nl/zoek-en-ontdek/notariele-akten/zoekresultaat-notarieel/?mistart=24&mivast=184&mizig=365&miadt=184&miamount=4&milang=nl&misort=unitdate%7Casc&miview=ldt&mizk_alle=hof&miaet=1
Dingboek Oost-IJsselmonde 1603-1640 Stadsarchief Rotterdam – Toegang No 8 – Inventarisnummer 158, Michel G.A. Ball
https://stadsarchief.rotterdam.nl/zoek-en-ontdek/notariele-akten/zoekresultaat-notarieel/?mistart=208&mivast=184&mizig=365&miadt=184&miamount=4&milang=nl&misort=unitdate%7Casc&miview=ldt&mizk_alle=driel&miej=1700&miaet=1