Family tree Mons » Marten Mons (1905-1968)

Personal data Marten Mons 

• He was born on December 19, 1905 in Harderwijk.
• Profession: smid/ smederij.
• Resident: Poortugaal.
• (deceased) .
• He died on November 20, 1968 in Rotterdam/ Poortugaal, he was 62 years old.
• He is buried on November 23, 1968 in Poortugaal.
• A child of Christinus Elizabertus Mons and Antonia Sophia Foppen
• This information was last updated on April 18, 2010.

Household of Marten Mons

He is married to Francina van Ree.

*** http://www.oudheidkamerrhoonpoortugaal.nl/nieuwsbrief%209/nieuwsbrief.htm ***
Marten Mons, op 19 december 1905 in Harderwijk geboren als zoon van Zuiderzeevisser Christinus Elizabertus Mons, was de achtste van tien kinderen.Zijn vader voer met een botter, de HK147, ter visvangst. Zoals gebruikelijk bij vissersfamilies, ging ook Marten, na het verlaten der lagere school,met zijn vader mee naar zee.

Reeds op een van zijn eerste tochten gebeurde er een zeer ernstig ongeluk op zee. De HK67 en de HK147, het schip van Marten's vader, visten in elkaarsnabijheid, misschien zelfs in samenwerking, en werkten met een kuil(net). Op een zeer donkere stormachtige avond werd de HK67 aangevaren door de veerbootAmsterdam-Kampen en zonk direct. Twee slachtoffers werden geborgen. De opvarenden van de HK147 kwamen met de schrik vrij. Voor de 12-jarige Martenwas het een zeer traumatische gebeurtenis. Thuisgekomen zei zijn vader: "Jij moet maar niet meer meegaan naar zee, te gevaarlijk, er zijn algenoeg slachtoffers gevallen."
Dus ging Marten als leerling werken bij een scheepssmederij. De vissersschepen waren toen nog van hout, maar er waren toch wel allerlei metalen onderdelenaan boord zodat een smid er ook een bestaan kon vinden. Dit was helemaal naar de zin van Marten, hij had niet zo'n verlangen naar zee, maar het liefstewilde hij eigenlijk hoefsmid worden. Daarom ging hij toen bij 16 jaar oud was vrijwillig in militaire dienst bij de Cavalerie in Amersfoort, waarhij de opleiding hoefsmid volgde en in 1925 afzwaaide als gediplomeerd korporaal-hoefsmid.

Vervolgens werkte hij 3 jaar bij dorpssmid A.J. Risseeuw in Ooltgensplaat en kon zich daar helemaal uitleven door al die boerenpaarden te beslaan (vannieuwe hoefijzers voorzien). Ook ontmoette hij daar een meisje op wie hij verliefd werd, nl. Francina van Ree, Zij werkte bij de dorpsarts, een paarhuizen bij de smederij vandaan. Zij zeemde de ramen van de dokter en hij besloeg de paarden, ze zagen elkaar en zo is het begonnen.
Later werkte hij nog in Oud-Beijerland en in het Westland bij een smid.
Toen begon in 1929 de crisis (daarbij vergeleken is de huidige crisis kinderspel).

In Engeland devalueerde het pond sterling van ƒ 12,-- naar ƒ 6,80. Engeland was de belangrijkste afnemer van Westlandse kasproducten. Tengevolgehiervan kwam Marten weer zonder werk.

Hij zei later: In die dagen heb ik heel Nederland onder mijn fiets zien doorgaan om werk te zoeken, echter zonder resultaat. Ten einde raad kocht hijin Meu-Lunteren, gemeente Ede, een stuk grond, liet er een smederij op bouwen en begon voor zichzelf, maar ook dat mislukte. Hij kon er geen drogekorst brood mee verdienen.
Ten slotte kon hij een baan vinden bij Werkspoor in Utrecht en bekwaamde zich daar tot elektrisch lasser.

In 1933 kwam eindelijk de grote kans voor Marten Mons. Nota bene via zijn a.s. schoonfamilie op Flakkee kreeg hij de tip dat er in Poortugaal een smederijte huur was. Spoorslags reisde hij hierheen en trof een verlopen zaak aan. Toch greep hij deze kans. Op 20 december 1933, een dag na zijn verjaardag,startte hij zijn eigen smederij. Een prachtig verjaardagscadeau, maar niet voor niets. Er moest enorm hard worden aangepakt om er weer een bloeiendbedrijf van te maken in deze slechte tijd en met zware concurrentie (er was namelijk nog een smid in het dorp). Maar toch, na een klein jaar was hijzover dat hij kon trouwen met Francina van Ree, zijn grote liefde uit Ooltgensplaat. Dit huwelijk werd gezegend met 9 zonen en 1 dochter.

In het pand Dorpsstraat 60 was al een smederij gevestigd sinds 1863. De eerste hier werkende smeden waren Cornelis Kok, opgevolgd door zijn zoon Johannes,die de ontwerper was van de naar hem genoemde Koksploeg. Daarna kwam Bastiaan Gohres en tenslotte Cornelis van Nugteren, van wie Marten Mons de smederijhuurde en later kocht.
Marten Mons heeft inderdaad heel hard, zwaar en lang moeten werken om het bedrijf er weer bovenop te krijgen en te houden. Hij werkte letterlijk dagen nacht. Toen hij op een keer 's morgens om 04.00 uur aan een wagenwiel bezig was, kwam er een boer voorbij, die zei dat hij er vroeg bij was. Monszei maar niet dat hij al om 02.00 uur was begonnen.

Aan het einde van de oorlog, toen er geen vervoer meer plaatsvond, ging Mons, geholpen door zijn oudste zoon, die toen ± 9 jaar was, met een handkarvia het veerbootje op Tuindorp Heijplaat naar de groothandel in Rotterdam om hoefijzers te halen en daarna zwaar beladen weer terug over de Rotterdamsekinderkopjes en de onverharde grintwegen, de Slotsedijk, enz. Ja, oorlog of geen oorlog, de boerenwerkpaarden moesten steeds tijdig van nieuwe ijzersworden voorzien. Uiteindelijk kwam het zover dat Mons hoefijzers uit oude scheepsplaten sneed en zelf in model smeedde. Over vakmanschap gesproken!

Tegenslagen werden Marten Mons ook niet bespaard. Zoals de brand in zijn werkplaats op 1 maart 1958. Zijn werkplaats was een loods achter de oude smederijdie zelf was verbouwd tot een winkel waar kachels, wasmachines, fietsen, huishoudelijke artikelen, enz. werden verkocht.
Door onderverzekering kon de loods niet direct worden herbouwd, 18 maanden heeft hij zijn werk in de open lucht moeten doen voordat er genoeg financiënwaren om de werkplaats van een nieuw dak te voorzien, de wanden konden nog gebruikt worden.

Ook waren er natuurlijk problemen met niet betalende klanten, vooral in de crisistijd en met samenwerkingsverbanden. Hij was te goed van vertrouwen.

De kinderen werden ook, en al zeer vroeg, ingeschakeld om een steentje bij te dragen. In de oorlog verkocht oudste zoon Tinus al kachelpoets langsde woonhuizen.

Kort na de oorlog werden de 4 oudste jongens er met een kar op uit gestuurd om langs de deuren te gaan met huishoudelijke artikelen. Dat was erg zwaarvoor die kinderen tussen 8 en 12 jaar oud. Vele wegen in Poortugaal waren nog onverharde grintwegen en de kar had geen luchtbanden. Als ze met eenwiel in een kuil terecht kwamen, konden ze hem er haast niet uit krijgen.

Toch was dit het begin van een winkelketen voor huishoudelijke artikelen, wasmachines, koelkasten, enz. in Poortugaal, Hoogvliet, Spijkenisse en Rotterdamen drie rijwiel- en bromfietszaken. Iedereen werd ingeschakeld, op een bepaald moment werkten alle 10 kinderen in vaders bedrijven.

Behalve een harde werker was Marten Mons ook een sociaal betrokken mens. Vóór 1940 was hij actief lid van de B.V.L. (Bijzondere Vrijwillige Landstorm),in de oorlog was hij actief in de ondergrondse of B.S. (Binnenlandse Strijdkrachten) en waren er onderduikers in huis, ook nog evacués (familie vanmevr. Mons) uit door de Duitsers geïnundeerde gebieden, o.a. op Flakkee, en in 1953 weer met de Watersnood.

Als lid van de Gereformeerde Kerk was hij diverse malen diaken en ouderling. Marten Mons was een gelovige en hardwerkende man. Zijn motto was: "Godzegent de hand der vlijtigen". Hij had zijn succes mede aan zijn echtgenote te danken, die hem 10 kinderen schonk en altijd dat drukke huishoudengaande hield. Marten Mons was trots op zijn kinderen, die allen zijn werklust en doorzettingsvermogen hebben geërfd en allen maatschappelijk succesvolwaren.
De meesten zijn inmiddels ook al de pensioengerechtigde leeftijd gepasseerd.

In februari 1967 werd door Marten Mons het laatste paard beslagen, het was zijn eigen paard, dat voor hem overbodig was geworden en aan zijn overbuurman,bakker De Reus was verkocht, zodat het zijn laatste jaren voor de bakkerswagen mocht lopen. Het beslaan van het laatste paard kreeg een feestelijktintje, de hele familie was erbij aanwezig en er werden foto's gemaakt.
Ook ander smidswerk verdween, geen kolen-, olie- of gaskachels meer, maar c.v. De heer Mons kon het nu wat kalmer aan gaan doen. De tweede generatierichtte zich meer op verkoop. Toch is het smidsbloed niet geheel verloren gegaan. Nu, in 2009, is een achterkleindochter van Marten Mons smid, goudsmidwelteverstaan (leerling).

Vrij kort na het beslaan van het laatste paard, op 20 november 1968, overleed Marten Mons ten gevolge van een hersenbloeding. Zijn echtgenote Francinavan Ree overleed op 20 november 1985.

*** Opmerking ***

Verhuisden 25-10-1932 naar Ede.

*** Per E-mail van Henry Wagensveld ***
Ik zag jou website van de familie Mons. Hierop wordt Marten Mons genoemd.
Hij was smid, dat weet ik. Ik weet niets over de persoon zelf, maar wel over zijn werk. Hij was smid en is verhuisd naar Poortugaal in 1937 of 1938.Naar ik meen dienstjaar 1939 dus ongeveer 1938. Hij bezat voor hij verhuisde een smederij in Meulunteren. Nu Meulunterscheweg 65. Wat heb ik er danmee te maken. Wel mijn grootvader heeft deze smederij van hem overgenomen. Het dateerd uit 1932. Het was gebouwd als smidswerkplaats met schuurtje.Het komt omdat ik ook met de stamboom bezig ben dat ik dat weet. Ik ben gewoon op een wat breder gebied naar het verleden van mijn directe vooroudersaan het zoeken. In ieder geval. Mijn grootvader kocht deze smederij met huis, en vroeg in mei 1938 een bouwvergunning aan om de smederij in een huiste veranderen. Dit bestaat nog steeds, en ik kan je best aan foto's helpen als je geinterresseerd bent. Ik heb ook de bouwtekeningen van de smederij.

*** Uit de 'Botlek krant'van 10 november 1983 ***
Familie Mons uit Poortugaal een halve eeuw 'in zaken'
POORTUGAAL/ HOOGVLIET/ SPIJKENISSE - Een halve eeuw geleden alweer vestigde de toenmalige hoefsmid Mons uit Harderwijk zich met zijn jonge gezin indorp Poortugaal. De 'Oude Smidse' in de Dorpsstraat werd zijn werkterrein en menig boer, veehouder en/of paarde-eigenaar wist smid Mons in die tijdte vinden.

Later, toen de paarden verdwenen uit het dorpsbeeld breidde de firma Mons haar verkoop en reparatiewerkzaamheden uit tot rijwielen en in later stadiumtot bromfietsen.
Toen de kinderen uit het gezin Mons (tien in het totaal) groter werden gingen ook zij bijna allemaal 'in zaken' en kwam er een winkel in luxe huishoudelijkeartikelen en speelgoed bij.
Vijftig jaar na dato wordt nu door de familie Mons een gouden jubileumfeest gevierd en heeft men familiezaken in Poortugaal, Hoogvliet en Spijkenisse.Grondlegger Mons Sr. is helaas enige jaren geleden overleden, maar zijn weduwe, mevrouw F. Mons-van Ree is met haar 75 1/2 jaar nog een krasse dame,die zo nu en dan zelfs een helpend handje biedt in de winkel van haar oudste zoon. Mevrouw Mons zal dan bij het jubileumfeest dat dinsdag, 15 novemberplaatsvindt op de plek waar 'het vijftig jaar geleden allemaal begon'in 'De Oude Smidse' niet ontbreken. Zij recepieert als trots hoofd-van-de-familie-Monsdie dag van 14.00 tot 18.00 en een ieder die haar en haar familie met dit gouden jubileumfeest wil feliciteren is van harte welkom aan de Dorpsstraat60-62 in Poortugaal dorp.

Hard werken
Zaken zijn zaken en blijven dat ook door de eeuwen heen, meent ook nu nog mevrouw Mons. 'Wie zelfstandig wil blijven, moet vaak hard en lang werkenvoor lief nemen. In vroegere jaren helemaal. Vroeg op en weinig vrije tijd kenmerkte het bestaan in die dagen. Mijn man was een harde werker en erg-sterk', zegtmevrouw Mons terugdenkend aan het verleden. 'We kregen tien kinderen, negen jongens en een meisje. M'n oudste zoon is nu eigenaar vandrie winkels in luxe huishoudelijke artikelen. Speelgoed verkoopt hij ook. Hij heeft een zaak in Spijkenisse, Hoogvliet en hier in het dorp van Poortugaal.
M'n tweede zoon heeft de rijwielhandel en -reparatie voortgezet in Hoogvliet en nog een zoon heeft zo'n bedrijf in Poortugaal. Een van m'n zonen isloodgieter, dus ze zijn allemaal wel zakelijk aangelegd. Ik heb al m'n tien kinderen nog en dat is een rijk bezit.
Helaas is mijn man veel te jong gestorven. Misschien omdat hij zo hard heeft gewerkt in zijn leven. Maar we hebben het samen goed gehad, dat wel. Hoewe in Poortugaal terecht zijn gekomen weet ik eigenlijk niet meer. Ik ben zelf van Ooltgensplaat en mijn man heeft daar eerst nog een tijdje gewerkt.We hebben er nooit spijt van gehad naar Poortugaal te zijn verhuisd. En dat we hier zijn ingeburgerd zegt de bekendheid van de naam Mons denk ik welvoldoende. Een halve eeuw met succes zaken doen vonden m'n kinderen dan ook best een feestje waard. En ik vind het zelf ook wel leuk. En een beetjespannend geef ik eerlijk toe', aldus mevrouw Mons tot slot met een glimlach van verwachting.

They got married on October 4, 1934 at Ooltgensplaat, he was 28 years old.

Child(ren):

1. Christinus Elizaberthus Mons  1935-2014 
2. (Not public)
3. (Not public)
4. (Not public)
5. (Not public)
6. Jacobus Jan Mons  1944-2003 
7. (Not public)
8. (Not public)
9. (Not public)
10. (Not public)

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Marten Mons?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Marten Mons

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children