Van den Berg Steneker Stamboom » Johannes Hendrikus Steneker (1872-1945)

Persoonlijke gegevens Johannes Hendrikus Steneker 

• Hij is geboren op 30 november 1872 in Terband Aengwirden.

  Geboorteakte AEngwirden, 1872
  Aangiftedatum 2 december 1872, akte nr. 138
  Johannes Hendriks Steneker, geboren 30 november 1872
  Zoon van Hendrik Johannes Steneker en Anna Lycklama à Nijeholt

• Registratie van geboorte op 2 december 1872.Bron 1
• Hij is overleden op 5 juni 1945 in Amsterdam, hij was toen 72 jaar oud.

  Overleden na de bevrijding als gevolg van langdurige ondervoeding.
  Johannes Hendrik werd opgehaald en in een kartonnen kist en vervoerd naar de Zuiderkerk, waar zich veel meer slachtoffers bevonden.
  Foto's van Cas Oorthuys uit 1945 getuigen hiervan,
  [bron: beeldbank gemeentearchief Amsterdam]

• Registratie van overlijden op 5 juni 1945.Bron 2
• Een kind van Hendrik Johannes Steneker en Anna Johannes Lycklama à Nijeholt
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 21 januari 2013.

Gezin van Johannes Hendrikus Steneker

(1) Hij is getrouwd met Grietje Sikkema.

Zij zijn getrouwd op 10 september 1896 te Amsterdam, hij was toen 23 jaar oud.Bron 3

Grietje Sikkema was van 1896 tot 1917 gehuwd met Johannes Hendrikus Steneker te Amsterdam.
Johannes krijgt rond 1908 een relatie met haar jongere zuster Maartje Sikkema en sticht met Maartje een gezin, hij scheidt in 1908 van Grietje en trouwt met Maartje pas in 1922, kort voor de geboorte van dochter Greetje.
~
Grietje Sikkema had een manufacurenzaak of werkte in een manufacturenzaak te Amsterdam.
Johannes was kleermaker (o.a. werkzaam bij Werkspoor.)
~

Het echtpaar is gescheiden 23 april 1908 te Amsterdam.Bron 4

(2) Hij is getrouwd met Maartje Sikkema.

Zij zijn getrouwd op 17 mei 1922 te Amsterdam, hij was toen 49 jaar oud.Bron 5

Huwelijk pas voltrokken net voor geboorte dochter Greetje (1922).
Noord-Hollands Archief
Huwelijksakte Amsterdam
Aktenummer: reg.7C;fol.13
Datum: 17-05-1922
Bruidegom Johannes Hendriks Steneker, leeftijd 49, geboorteplaats Aengwirden, beroep kleermaker
Bruid Maartje Sikkema, leeftijd 40, geboorteplaats Schoterland
Vader bruidegom Hendrik Johannes Steneker
Moeder bruidegom Anna Lijcklama á Nijeholt
Vader bruid Jacob Barts Sikkema
Moeder bruid Wiebigje Bergsma
Nadere informatie Gescheiden van Grietje Sikkema.
NB:
Dit record is niet gevonden in de scans van het huwelijksregister van de burgerlijke stand Amsterdam (1921-1922) op de datum 17 mei 1922 zoals die berusten bij het Noord-Hollands Archief.
Deze scans zijn beschikbaar bij familysearch.org.
Ik beschik over een afschrift van de gemeente Amsterdam afgegeven na 1970 waarin de datum nadrukkelijk is vermeld evenals het register en folionummer.

Kind(eren):

1. Anna Hendrika Steneker  1908-1968
2. Johannes Hendrikus Steneker  1909-1965 
3. Wiebina Steneker  1911-1992 
4. Alida Steneker  1913-1992
5. Jacoba Steneker  1915-2006
6. Hendrik Johannes Steneker  1917-1931
7. Maartje Steneker  1919-2001
8. Margaretha Johanna Steneker  1922-1993
9. Bernardus Johannes Steneker  1925-1982
10. Cornelia Johanna Steneker  1925-2000

Kind(eren):

1. Jacoba Lachmann (pleegkind)  1899-????

Notities over Johannes Hendrikus Steneker

~
Johannes Steneker (Terband, 1872) is op 25 mei 1892 naar Amsterdam vertrokken.
Hij was toen 20 jaar oud. In die periode heerste in Friesland grote werkloosheid en armoede, reden voor velen om het geluk te zoeken in de grote stad.
~
Johannes is in Amsterdam ingetrokken bij zijn oudere halfbroer Bernard Tjalling Steneker (Terband, 1850). Deze woonde al in 1990 in Amsterdam.
De gezinskaart van de gemeente Amsterdam vermeldt Johannes Hendriks abusievelijk als Hendrik Johannes, broer, geb. 30 november 1872, beroep kleermaker.
Het oorspronkelijk adres op de gezinskaart van Bernard Tjalling is onleesbaar maar hij verhuisde op 11 juni 1892 naar het Singel 47.
Waarschijnlijk heeft Johannes ook daar gewoond. Vervolgens zien we dat Bernard maar liefst 34[!] keer is verhuist in de periode 1892 tot 1925.
Behalve Johannes zijn de volgende personen op de gezinskaart van Bernard ingeschreven:
-Anna Leenes (Luinjeberd, 1858) echtgenote van Bernard Tjalling. Zij genoot ouderdomsrente volgens de gezinskaart.
-Johanna Steneker, dochter (Sneek, 1884), in 1909 vertrokken naar Rotterdam.
-Catharina Steneker, dochter (Sneek, 1887) met haar haar man Hermanus van Luijnen, electriciën, op 14-2-1912 vertrokken beiden naar Nijmegen.
-Barbara Steneker, dochter (Amsterdam, 1890), haar man Johannes van Pol, machinebankwerker, hun kinderen Anna en Hubertus, op 1-1-1921 vertrokken.
-Anna Maria Steneker, dochter (Amsterdam, 1891).
-Bernardus, zoon (Amsterdam, 1892), in 1922 vertrokken naar Den Haag, werkzaam als kelner.
-Maria Francisca Egthuijsen, pleegdochter (Amsterdam, 1900), woonde er vermoedelijk slechts enkele maanden.
~
Het is onduidelijk wanneer Johannes voor het eerst zelfstandig gaat wonen, vermoedelijk in 1895. De gezinskaart van de gemeente is slecht leesbaar. Zijn eerste adres is de (1ste of 2de, dit is onduidelijk) Van der Helststraat 37. Al in september 1895 verhuist hij naar 1ste Jan van der Heijdenstraat en 4 maanden later naar de Noorderstraat. Zijn gezinskaart vermeldt daarna nog 13 adressen tot 1936 (jaartal onduidelijk, maar de gezinskaarten gaan tot uiterlijk 1939). Ook op deze gezinskaart is de naam van Johannes aanvankelijk als Hendrik Johannes vermeld, later gecorrigeerd. De kolom 9 (burgerlijke staat) vermeld H (=gehuwd), datum 1896. Dit is doorgestreept en vervangen door H 17/5/1922, wanneer Johannes voor de tweede maal huwt.
~
Hij is eerst getrouwd met de 7 jaar oudere Grietje Sikkema (Hoornsterzwaag, 1865). Grietje wordt vermeld als "Echtg. Johannes Hendrikus Steneker". De exacte huwelijksdatum is 10-09-1896, slecht leesbaar op de gezinskaart. Zij hebben geen kinderen, maar wel een pleegkind genaamd Jacoba Rijff (geb.Lachman). Deze Jacoba is geboren op 23 juli 1899 in Amsterdam als onwettige dochter van Bernardus Lächmann en Catharina Rijff. Ik beschik over gezinskaarten en persoonskaarten van Lächmann, zie aldaar voor meer gegevens. Op een van de zeldzame foto's van Johannes Steneker zien we Johannes, Grietje Sikkema en het ongeveer 4 jarig meisje, dit is Jacoba Rijff (Lächmann). De foto is vermoedelijk van 1904.
~
Op de gezinskaart van Johannes Steneker lijkt achter de naam Jacoba Rijff te vermelden "Wed H... Buber" (maar er kan ook staan Berber, beide achternamen komen sporadisch voor in het stadsarchief van Amsterdam, echter zonder duidelijke betekenis in dit verband). De vage vermelding wordt voorafgegaan door een datum 1911, vervolgens wordt een datum 1913 vermeld en de naam Bernardus Maria Lächmann. Vermoedelijk is Jacoba in 1911 vertrokken en opgenomen door de weduwe Buber. Lächmann is de vader van Jacoba, zo blijkt uit andere gegevens.
~
Van Grietje Sikkema zijn geboorte- en overlijdensaktes gevonden. De gezins- en archiefkaarten van het bevolkingsregister te Amsterdam geven nadere bijzonderheden.
Uit overlevering is bekend dat Grietje een manufacturenzaak had of werkte in een manufacturenzaak, mogelijk heeft zij daar Johannes ontmoet die kleermaker was. Johannes kreeg tussen 1908 en 1925 in totaal 10 kinderen bij Maartje Sikkema, de veel jongere zuster van Grietje. Johannes trouwde pas in 1922 met Maartje, waarbij de 7 kinderen werden gewettigd, behalve de oudste, Anna.
~
Er is op de gezinskaarten geen duidelijke aanwijzing voor een scheiding tussen Johannes en Grietje in de vorm van de gebruikelijke aanduiding (S), of het moet één van de onleesbare aantekeningen zijn. In kolom 13 lijkt te staan: "eigen kaart" en in kolom 14 de datum "3/12/17". Vermoedelijk is dit de datum dat Grietje een eigen gezinskaart krijgt. Een scheiding wordt bevestigd door de archiefkaart: 23-04-1908.
Grietje is overleden in Vlagtwedde (Gr) in 1941 en er is vermeld dat zij de weduwe was van Berend Frieswijk. Tevens wordt vermeld dat zij van beroep huishoudster was. Een huwelijksakte is niet gevonden, wel de gezinskaart van Berend Frieswijk. Hieruit blijkt dat hij op 25 februari 1919 met Grietje in het huwelijk trad.
~
Johannes (was zijn roepnaam Joop, zoals ook van zijn oudste zoon?) was een flamboyante figuur, in goede doen en hij frequenteerde de Amsterdamse cafés. De overlevering wil dat hij daar wel eens met prins Hendrik verkeerde, wat niet onwaarschijnlijk is.
Later hoorde ik van een bejaarde nicht van Maartje Sikkema uit Friesland, dat ze bij een bezoek aan Amsterdam werden meergenomen op een vliegtochtje boven Amsterdam. Johannes was kleermaker en werkte als zodanig voor Werkspoor te Amsterdam. Eind jaren jaren 30 of na het begin van de oorlog was hij werkloos.
Zijn gezin verkeerde in moeilijkheden, mede wegens zijn drankgebruik. Dit leidde ertoe dat op enig moment in de jaren 40 een deel van het gezin elders ging wonen, in Blauwe Zand (Amsterdam Noord), een wijk speciaal gebouwd voor gezinnen in moeilijkheden.
~
Johannes overleed kort na de bevrijding. De oorzaak was een combinatie van ouderdom en ondervoeding. Bekend is dat teveel aan eten fataal kan zijn na een lange periode van ondervoeding. Hij werd afgevoerd en begraven in een kartonnen doos begin juni 1945. Een weinig glorieus einde.
De fotograaf Cas Oorthuys maakte op het einde van WOII een serie foto's waaronder het wegvoeren van slachtoffers van de hongerwinter. De lijken werden met karren opgehaald en verzameld in de Zuiderkerk. [Beeldbank Gemeentearchief Amsterdam]

Tijdbalk Johannes Hendrikus Steneker

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen