- advertentie in de Leeuwarder Courant van 14 februari 1976:
Onverwacht is van ons heengegaan mijn innig geliefde man, onze onvergetelijke broer, zwager, oom en oudoom PIETER BROMMER gepensioneerd hoofd der O.L Coornhertschool op de leeftijd van 80 jaar. Leeuwarden, 12 februari 1976. AldLanstate 437.
J.Brommer-Posthuma . . . Heerenveen: A.Suwijn-Brommer en J.Suwijn . . . Leeuwarden: B. v.d. Wal en E. v.d. Wal-Hettema . . . en oomzeggers. Geen bloemen, geen bezoek aan huis, geen toespraken.
De crematie zal plaatsvinden dinsdag 17 februari a.s. om 14.00 uur te Goutum, Yndyk 1. Na de plechtigheid bestaat in de koffiekamer van het crematorium gelegenheid tot condoleren. Vertrek vanaf Alslanstate om 13.30 uur.
Hij is getrouwd met Jantje Posthuma.
Zij zijn getrouwd op 21 augustus 1924 te Leeuwarden, Friesland , hij was toen 28 jaar oud.Bron 2
Advertentie in de Leeuwarder Courant van 22-08-1924:
Getrouwd: P. BROMMER en J. POSTHUMA die, mede namens wederzijdsche familie, hartelijk dank zeggen voor de betoonde belangstelling. Leeuwarden, 21 Augustus 1924 Van Sijtzamastraat 17.
Zij woonden op 21 maart 1934 (overlijden vader van J. Posthuma) in Leeuwarden.
Zij woonden op 6 januari 1944 (overlijden moeder van J. Posthuma) in Leeuwarden.
Zij woonden op 12 augustus 1947 (overlijden moeder van P. Brommer) in Leeuwarden.
Krantenartikel (met foto) in de Leeuwarder Courant van 31-01-1961 (mijn dossiernummer Div-12):
Meester P. Brommer 47 jaar voor de (lagere) schoolbanken. Scheidende onderwijzer heeft goede herinnering aan de jeugd.
Er zijn mensen die wanneer ze ouder worden verlangend uitkijken naar de dag dat ze heerlijk rustig hun eigen leventje kunnen gaan leiden zonder dat ze zich iets van de wereld behoeven aan te trekken. Tot deze categorie behoort de heer P. Brommer die vandaag voor de laatste keer voor de klas heeft gestaan als onderwijzer zeker niet. Integendeel, die grens van vijf en zestig Jaar komt voor hem wel een beetje erg vlug want - zo zegt hij - als je achterom kijkt dan is het net of het allemaal zo snel is gegaan: "Ik zou nog best een poosje zo door willen zeilen".
De heer Brommer houdt van zijn vak dat hij bijna zeven en veertig jaar heeft uitgeoefend. Aan zeer veel scholen heeft hij les gegeven en met hem zijn we de rij eens langs gegaan. Nadat hij in Middelburg de Rijkskweekschool had bezocht - van zijn negende tot zijn achttiende jaar heeft de heer Brommer in Holland gewoond - kwam hij als volontair op de Arendstuinschool. "Er was veel aanbod van leerkrachten maar weinig vraag", zegt hij. Hoofd aan deze school was de heer O. Sijtstra. Daarna (1914) kon de jonge heer Brommer aan de school van de heer H. Feitsma in Jelsum komen als tijdelijk onderwijzer. Aan de school van de heer Berghuis in De Wilp heeft hij daarna nog een half jaar "vast" gestaan en toen was Grouw zijn standplaats daar stond de school van de heer D Schuitmaker. "En toen ben ik teruggekeerd naar mijn geboorteplaats de stad waar ik graag wezen wou: Leeuwarden", aldus de scheidende meester.
Wanneer de heer Brommer nu over Leeuwarden spreekt doet hij dat met een zekere weemoed. "Het karakter van de oude stad verandert zo, vroeger was alles veel gemoedelijker. Met de stad bedoel ik het gedeelte binnen de grachten want de buitenwijken tellen voor mij niet mee", aldus dus de heer Brommer.
De eerste school waar de heer Brommer in Leeuwarden heeft lesgegeven is de school op de Gedempte Keizersgracht geweest, school tien. Dat was in 1916 "Heel prettig werken was dat", vindt meester Brommer. "We hadden een buitengewoon fijn contact met de hoofdonderwijzer de heer P van der Molen en ook de leerkrachten onderling dat waren dan de heer O Sipma en de heer U Jensma, het hoofd en ik vormden een goed team. Als illustratie wordt een oud portret getoond waar de heren met zijn vieren op staan. Ongetwijfeld een kostbare herinnering voor de vijfenzestig jarige. In 1920 werd op de school VGLO-onderwijs gegeven er kwam een brugschool bij, de school werd te klein en meester Brommer verhuisde naar het Schippersschooltje op het Oldehoofster Kerkhof waar als hoofd de heer R Metzlar stond. Na vier jaar kwam de heer Brommer weer terug naar de "moederschool" die toen van de gedempte Keizersgracht naar de Schoolstraat was verplaatst.
De heer Brommer klom op en werd in 1938 hoofd van de Menno van Coehoornschool. De oorlogstijd brak aan en van een normaal schoolgaan was geen sprake. "Dat was niet gemakkelijk werken. Dan gaven we weer eens een morgen les dan weer een middag en soms helemaal niet. Kachels had men niet zodat de kinderen er absoluut niet konden vertoeven. We gaven dan maar wat huiswerk.....". Triest dit relaas en voor meester Brommer werd het werken na de oorlog dan ook zeker plezieriger. In september 1945 ging hij naar de Coornhertschool - toen School 16 - en nu na bijna zeven en veertig jaar voor de klas gestaan te hebben waarvan bijna vijf en veertig jaar voor gemeentescholen zegt de heer Brommer de school vaarwel.
Behalve lager onderwijs gaf de heer Brommer van 1925 - 1946 les aan de lagere avond-handelsschool die gevestigd was in de Ulo-school aan de Wissesdwinger. Ook heeft hij les gegeven aan de school voor herhalingsonderwijs voor meisjes waar niet leerplichtige meisjes hun kennis probeerden te verrijken en te hernieuwen.
Hoe staat zo’n onderwijzer van de oude de stempel nu tegenover al die veranderingen die ook het onderwijs niet onaangetast hebben gelaten? "Och, er zit veel goeds in de moderne wijze; men houdt rekening met de sociale en maatschappelijke omstandigheden maar voor ons ouderen is aanpassing soms toch wel moeilijk. Toch heb ik er altijd voor open gestaan en de nieuwe dingen die voor mij aanvaardbaar waren en waarde hadden ingevoerd. Natuurlijk worden de onderwijskrachten herhaaldelijk met deze onderwijsvernieuwingen geconfronteerd ook al doordat zeer veel scholen geregeld kwekelingen ontvangen. Ik vind dat het onderwijs door kwekelingen soms remmend werkt maar och, wij hebben destijds ook hulp gehad en voor de jonge mensen valt het ook niet mee omdat er geen bepaalde richting wordt aangegeven. Het is allemaal zo zwevende ".
De heer Brommer kan terugzien op een lange arbeidsperiode en hij doet dat met veel voldoening. "Wanneer ik weer opnieuw zou kunnen beginnen zou ik weer voor de klas gaan staan, zegt hij. Woensdagavond wordt er in de Coornhertschool een afscheidsavond belegd waar leerlingen en ouders afscheid kunnen nemen van meester Brommer die het onderwijs beschouwd heeft als een verantwoordelijke taak waarvan hij zich naar beste weten en kunnen gekweten heeft.
Pieter Brommer | ||||||||||||||||||
1924 | ||||||||||||||||||
Jantje Posthuma |