Stamboom Donders-Antonis » Adriaan Vermons (± 1733-????)

Afbeelding(en) Adriaan Vermons

Verwantschap Adriaan Vermons

• Adriaan Vermons is de oud-grootvader van Antonius Norbertus Alphonsus Donders:
  Antonius Norbertus Alphonsus DondersAlphonsus Maria DondersLaurentius Adriaan DondersCornelia RobbeAdriana VermonsAndreas VermonsAdriaan Vermons


• Adriaan Vermons is de oud-vader van Alphonsus Maria Donders:
  Alphonsus Maria DondersLaurentius Adriaan DondersCornelia RobbeAdriana VermonsAndreas VermonsAdriaan Vermons

Bronnen

1. Trouwboek Tilburg 1746--1759 (Nederduits-ger.gem.), T000030, 325, 25 april 1756
2. Lotgevallen van een hoedemaker - Adriaan Vermons als getuige, ART000001

   Lotgevallen van een hoedenmaker
   
   In 1780 woonde in het Nieuwland Jan van den Hout. Hij was getrouwd
   met Adriana Zeijlmans. Het gezin, dat vier kinderen telde, bewoonde een
   huis van de weduwe Gijsbert Bakx. Van den Hout oefende er het beroep
   van hoedenmaker uit. Op 20 maart 1780 werd een inventaris opgemaakt
   van de in het huis aanwezige goederen van de innocente Jan van den Hout.
   Zijn vrouw Adriana en zijn vader Francis Embrecht van den Hout worden
   genoemd als de beheerders van zijn goederen. In hetzelfde jaar is echter
   nog iets gebeurd met deze onnozele.
   Op dinsdag 8 februari 1780 - het is dan vastenavond - zit Jan
   omstreeks zeven uur nog te werken op het kelderkamertje. Vrouw Adriana
   is in de keuken bezig met de kinderen. Ondanks het late uur komt er nog
   een klant. Het is Adriaan Haens, de knecht van voerman Bartel Bakkers.
   Hij wil een hoed kopen.
   Adriana roept haar man en even later komt Van den Hout naar
   beneden, met in de ene hand een lamp en in de andere hand een hoed om
   te verkopen. Even later gaat hij met de klant naar buiten. Vanuit de
   keuken hoort Adriana enig rumoer. Wanneer ze daarop de straat opgaat,
   hoort ze vertellen dat haar man voor een ploeg is gespannen.
   Pas na een uur komt jan weer thuis, volgens de verklaring, van zijn
   vrouw "besweet en afgemat en struikelend". Hij geeft toe te zijn
   geslagen, zeggende "Dat zullen maar Vasten avond gekken zijn geweest".
   Tot slot gaat Jan nog even naar buiten om de lamp te zoeken, die hem
   bij dit alles uit de hand is geslagen. Daarna gaat hij naar bed.
   Als het gebeurde door de schepenen nader wordt onderzocht, blijkt
   dat het geen vastenavondgekken zijn geweest. Er zit meer achter. Vier
   mensen, die op de bewuste avond in de herberg van Joachim van Dijck aan
   de Steenweg (dit is de Heuvelstraat) waren, verklaren het volgende.
   Terwijl ze daar in een apart kamertje zitten, komt Johanna, de nicht van
   Van Dijck, hen vertellen dat "de Post" hen wil spreken. Hiermee is bedoeld
   Anthony Peter van Oort, de knecht van voerman M. Brokken, "die aan het
   Post Comptoir dient als Postiljon van hier naar Eijndhoven". Ze willen hem
   echter niet spreken, omdat ze niet medeplichtig wensen te zijn aan het in
   de ploeg spannen van Van den Hout.
   Later op de avond komt Anthony nog om Leendert Boeren, de
   bakkersknecht Blomjous (hij is één van de vier) te spreken.
   Het viertal dringt er bij hem op aan zich niet met "andermans (= Van
   den Houts) huijshouden te bemoeijen".
   Volgens dezelfde getuigen waren de plannen gesmeed door Adriaan
   Haens (knecht bij voerman Bakkers), Van de Pol ("Commis der Convoijen
   en Licenten"), Anthonis Peter van Oort (genaamd Thoon de Post), bakker
   Francis Blomjous en Jan, de zoon van Hendrik Reijnen. En waarom willen
   ze Van den Hout voor de ploeg spannen? Omdat hij "oneenig met zijn
   vrouw leefde" en haar vaak sloeg.
   Omstreeks negen uur zit het viertal nog in herberg, alseen van de
   daders, Jan Reijnen, binnenkomt en tegen één hunner, Dorothea de
   Graeff zegt: "Doorke, gij zijt een mooij meijsje, maar ik ben ook een knap
   meijsje geweest", eraan toevoegend: "En er is geploegd vanavond". Volgens
   Reijnen zijn ze met Van den Hout gegaan van "de Ronde Schouw" tot aan
   "de Ster".
   Een andere getuige is Adriaan Vermons, bakker en knoopmaker, die
   zich gewoonlijk bevindt "ten herberge van Van Dijck om de gasten te
   bedienen, en gerieven, vooral op extra-ordinaire daagen". Volgens hem
   vonden, de samenzweerders het "billijck en betamelijck dien sijne vrouw
   qualijck tracterenden Van den Hout de Meijereijsche Straffe to doen
   ondergaan". Dus geen vastenavondgekheid, maar een blijkbaar ook elders
   in de Meierij bekende straf voor mannen die hun vrouwen mishandelden.
   Om het spektakel op te vrolijken zou een van. de samenzweerders zich
   in vrouwenkleren steken. Om alles beter te laten slagen was afgesproken
   dat de daders zich met de ploeg souden "geretireerd houden binnen de
   heg voor het huysje", in de wandeling bekend onder de naam "Het
   Stalleken van Bethlehem". Vandaar zou "den train" dan gaan over Burgerij
   tot aan de Noordhoek en dan terug het Nieuwland door over de Steenweg
   tot aan de Heuvel. Tot zover Adriaan Vermons.
   Volgens andere getuigen moeten bij het gebeuren veel "vrouwlui"
   tegenwoordig geweest zijn. De vrouw van Jacobus van Dam heeft
   geroepen: "Slaat den donder maar doot; hij heeft het wel verdiend". Ook
   uit andere verklaringen blijkt dat veel mensen het schouwspel hebben
   gadegeslagen. Zo ook Adriaen de Cock, boerenknecht bij J. van Gils in het
   Nieuwland. Op de betreffende avond verbleef hij in het huis van Adriaan
   Hoecken. Bij het horen van het rumoer is hij de straat opgegaan en hoort
   daar de dochter van Jan Mulders zeggen dat Van den Hout in de ploeg is
   gespannen. Door het duister heeft hij niet alles kunnen zien maar wel "het
   klappen van zweepen gehoort (en) ook gezien dat een man met touwen
   gespannen was aan iets dat men hem deed voorttrekken zodanig dat (hij)
   na zijn Adam heygde zonder te weten of het een ploeg of wat anders is
   geweest". Tegen een van de drijvers, Thoon de Post, zegt hij: "Thoon, het
   is niet braaf voor een jonge mensch dat gij mee doed en een onnoosel
   mensch zo mishandelt (Van den Hout "had het somtijds niet al te vast
   gelijck men spreekt"). Adriaen Haens antwoordt daarop: "Het is spijtig
   dat wij voor Van Gils zijn knecht zouden moeten uitscheijden". De
   compassie van De Cock voor de onnozele hoedenmaker wordt gehonoreerd
   met " een slag in zijn tronie met een zweepesteel". Gevolg: een dikke buil
   die "seer smertelijck" was.
   Is door dit alles bij Jan van den Hout de schrik voor zijn buren er zo in
   komen zitten of schaamde hij zich voor het gebeurde? We weten het niet,
   maar volgens verklaring van zijn vrouw is hij de volgende dag, "Asche
   Woensdag", vertrokken naar Geertruidenberg om met zijn broer te
   spreken over een huis dat hij daar wilde huren . . .
   
   Wim van Hest
   
   Bronnen
   G. A. Tilburg, R. 506, f. 208, 1780.
   G. A. Tilburg, R. 641, ongefolieerd, 26-2-1780 e. v,
   "Actum Tilliburgis", heemkundekring "TILBORGH" 1972-1, blz. 4 - 7

3. BS Overlijden, BSO000329
4. Doopboek Tilburg 1757-1775 (RK), D000033, 158, 26 november 1771
5. Doopboek Tilburg 1757-1775 (St. Dionysius), D000118, 140, 28 juni 1757
6. Begraaflijst Tilburg 1783-1803 (Nederduits-ger. gem.), B000007, 235, 27 juni 1801
7. Trouwboek, T000033, 8, 17 februari 1760
8. BS Overlijden, BSO000122, 3 maart 1837
9. Begraaflijst Tilburg 1783-1803 (Nederduits-ger. gem.), B000007, 191, 26 april 1797

Aanknopingspunten in andere publicaties

Bekijk alle
aanknopingspunten

• Stamboom Van den Bogaard, één auteur heeft bevestigd dat het om dezelfde persoon gaat

Historische gebeurtenissen

• Trouwdag 25 april 1756
• Dag van begraven 26 april 1797

Over de familienaam Vermons

• Bekijk de informatie die Genealogie Online heeft over de familienaam Vermons.
• Bekijk de informatie die Open Archieven heeft over Vermons.
• Bekijk in het Wie (onder)zoekt wie? register wie de familienaam Vermons (onder)zoekt.