Pannekoek, Apeldoorns geslacht » Marten Orges (± 1570-1626)

Données personnelles Marten Orges 

• Il est né environ 1570 dans Le Vaud, Obwalden Zwitserland.
• Profession: .

  GENOEMD IN 1601 ALS EEN DER GRONDLEGGERS VAN DE PAPIERINDUSTRIE OP DE VELUWE (PAPIERMAKER TE BEEKBERGEN).
  TULLEKENSMOLEN i, RUITERSMOLEN I
  
  "De eerste papiermolen heeft mogelijk in de nabijheid van Hattem gestaan (1598).
  In 1613 werd te Uchelen bij Arnhem een papiermolen opgericht door J. Jansen, boekverkoper te Arnhem en de uit Frankrijk verdreven papiermaker M. Orges.
  De eerste eeuwen werd het papier voornamelijk uit lompen vervaardigd. Bekend is dat de papierfabrikanten hier te lande een product hebben geleverd waarmee andere landen niet konden wedijveren."
  (uit Oude Beroepen H.M. Lups, v/h uitgeverij Alvo, Delft.)
  
  De stentor 8-12-2007 door Wim Nijhof:
  De GASTHUISMOLEN is de oudst genoemde meelmolen (1294) in het ambt Apeldoorn. Nauw verbonden met de historie van deze dwangmolen is de naam Marten Orges.
  
  In 1533 koop het St. Petersgasthuis in Arnhem de molen mitten gemael, met instemming van hertog Karel van Gelre. De molen krijgt de naam GASTHUISMOLEN.
  De hertog bepaalt met nadruk dat niemand anders op de Molenvaart in hetzelfde kerspel een waterkorenmolen mag leggen.
  Het Gasthuis krijgt op 7-1-1535 wel vergunning om twee kilometer boven de korenmolen een volmolen te leggen, om wollen weefsels dicht te maken of te vollen. De stoffen worden dan met de voeten getreden en volgestampt met de zgn. volleraarde, een soort klei, reuzel of andere vetten, water en gerotte urine, die was verzameld in grote tonnen, die vooral bij grote gezinnen werden uitgezet. Omdat ze zo stonken, werden de vetmolens als snel stinkmolens genoemd. De vetmolen in Beekbergen is de nu nog bestaande Tullekensmolen.
  
  Op 22-2-1601 verpachtte de huismeester van het Sint-Peters gasthuis aan Marten Orges "des gasthuyses volmeulen" tegen een jaarlijke pacht van vijfentwintig daalders, om deze als papiermolen te gebruiken. Marten Orges - mogelijk afkomstig uit Zwitserland of Frankrijk - was omstreeks 1570 geboren en trouwde met Geertje Schut.
  Hij noemde zichzelf een pampiermacher en schreef zijn naam met Duitse letters. Mogelijk is hij eind 1598 als Zwitsers soldaat naar Gelderland gekomen, nadat hij had gevochten in de slag bij Nieuwpoort.
  De kinderen gebruiken allemaal de naam Schut van Geertje als familienaam.
  
  Orges en zijn familieleden maakten in de Tullekensmolen handgeschept papier. In 1606 stichtte de familie een tweede molen, de latere Ruitersmolen, toen was het de Kleine Molen, om deze te onderscheiden van de eerste papiermolen, DE GROTE MOLEN.
  
  Bij akte van 9-2-1613 verkrijgen Marten Orges en zijn vrouw Geertgen Schutten (Schut) van de rekenkamer de erfpacht van 't water voor een papiermolen te Ugchelen. Het recht op het water heeft betrekking op de beek van de huisige papierfabriek van VHP.
  Orges sticht dan DE OUDE MOLEN, later wasserij ALTENA.
  
  Marten is in 1626 overleden. Op zijn grafsteen in de kerk in Beekbergen staan het huismerk van de familie Schut - de kruisboog - en de letters M en O die het merk van de papiermakers van de Tullekensmolen vormden. De inscriptie meldt dat in dat jaar: den 9 september in de Here (is) gherust Meister Marten Orges - den olsten pappyeremaecker ghewest in Gelderland.
  Met het woord olsten wordt ws. bedoeld eerste.
  Dat hij de oudste papiermaker in Gelderland was is onwaarschijnlijk; zo maakte Johan Steenbergen in 1593 al papier in Apeldoorn.
  Henk Voorn vraagt zich in zijn standaardwerk af of Marten Orges wellicht als meesterknecht gewerkt heeft bij de eerste Gelderse papiermolens van de familie Van Aelst. De oplossing van het raadsel heeft Marten Orges meegenomen in zijn graf.
  
  De naam Orges is al snel uit de papiermakerswereld verdwenen, de nakomelingen voerden voortaan de naam van hun moeder: familie Schut.

• Il est décédé le 9 septembre 1626 dans Beekbergen.
• Il est enterré le 9 septembre 1626 dans Beekbergen, in NH Kerk.
• Cette information a été mise à jour pour la dernière fois le 21 juillet 2015.

Famille de Marten Orges

Il est marié avec Geertjen Dircksd. Schut.

Ils se sont mariés le 22 février 1601 à Beekbergen.

Enfant(s):

1. Daniel Martens (Orges) Schut  ± 1590-1636 
2. Paul (Pouwel) Martens Schut  ± 1592-> 1656 

Avez-vous des renseignements supplémentaires, des corrections ou des questions concernant Marten Orges?
L'auteur de cette publication aimerait avoir de vos nouvelles!