He had a relationship with Sydts (renicksdr) van Camstra van Aegum.
Child(ren):
Friesma State te Idaard
Deze State lag ten noorden van Idaard, gemeente Idaarderadeel.
OntstaanDe State is vermoedelijk kort na 1625 ontstaan.
Geschiedenis"Van Friesma is geen middeleeuwse stins bekend. De oudst vermelde eigenaar-bewoner is Hette Gerrits Friesma in 1511 en 1543. Hij trouwde met Sydts, dochter van Renick van Camstra van Aegum en Sydts Gerbrands van Aytta.
In de jaren 1571-1601 kwam Friesma door erfenis en koop aan de familie Andringa op Tyallemasate in Goutum en vervolgens door erfenis aan leden van de families Hopperus en Rheen. Voor 1640 en opnieuw in 1649 - in dat jaar ongeveer 60 pondematen - wisten Abraham en zijn neef Carel Roorda uit Grouw het goed te kopen. Het hele goed was 95 pondematen groot. Uit de omschrijving Friesma state ende sate, met de geheele huisinge, hoijbergh, watermeulen en alle widere gerechticheit daerinne versmolten blijkt duidelijk dat het in 1649 om meer dan een gewone boerderij ging. Waarschijnlijk bezaten de Roorda's ook in 1622 al rechten op Friesma, want in dat jaar werd het als edele state Roorda op de kaart aangegeven.
In 1652 liet Carel Roorda het classicistische landhuis bouwen nadat hij door de grietenij een weg had laten aanleggen van Idaard naar Roordahuizum. Het was geen toeval dat deze nieuwe weg vlak langs Friesma State kwam te liggen. Carel had de functie van grietman van Idaarderadeel in 1635 gekocht van zijn neef Abraham Roorda en hij bleef deze functie vervullen tot zijn dood op 14 januari 1670.
Bij zijn dood vererfde de state op zijn zuster Sophia, die getrouwd was met Joannes van Velsen. Hiermee kwam de state in de familie Van Velsen. De state werd verhuurd aan enkele opvolgende grietmannen. Eerst (vermoedelijk) aan Sabinus (Sape) van Wissema.Hij bekleedde dit ambt niet erg lang: van 15 augustus 1673 tot zijn dood op 27-10-1678. Van 1678 tot 1692 bewoonde Ulbo baron van Aylva de state. In die periode was hij grietman van Idaarderadeel. Daarna verhuisde hij naar Hania State te Holwerd.
Op 25 mei 1692 droeg de baron zijn functie over aan Martinus van Wijckel, die waarschijnlijk ook Friesma State bewoonde. Erg lang heeft die het niet volgehouden, want hij overleed al binnen twee jaar, op 14-03-1694.
Cornelis van Scheltinga, kolonel bij de infanterie en Volmacht ten Landsdage was in de eerste helft van de 18e eeuw eigenaar van de state. Hij overleed hier op 16-11-1732. Zijn vrouw Houck van Haersma was hier vier jaar eerder al overleden op 3-3-1728. Hij was blijkbaar erg gehecht aan zijn voornaam, want in dat jaar maakte hij van zijn bezittingen te Idaard een fideicommis. Dit is een erfstelling, waarbij de vererving voor meerdere generaties wordt vastgelegd. Deze erfstelling hield in dat de bezittingensteeds moesten vererven op de oudste nazaat met de naam Cornelis of Cornelia. Zoals we in het lijstje van bewoners kunen zien, is dit ook gebeurd tot 1881.
Cornelis van Scheltinga, kleinzoon van de vorige Cornelis, is de volgende bewoner van de state. Ook hij was grietman van Idaarderadeel en wel vanaf 1763 tot hij in 1795 door de Fransen werd afgezet. Hij overleed in 1812.
In 1843 wordt Cornelis Bergsma, een telg uit een al enkele eeuwen lang erg invloedrijke regentenfamilie en een kleinzoon van Cornelis van Scheltinga, grietman van Idaaderadeel. Hij woonde sinds die tijd op Friesma State. Toen in 1851 de gemeentewet werd ingevoerd veranderde er in de leiding van Idaarderadeel maar weinig. Bergsma was de laatste grietman van deze grietenij en werd de eerste burgemeester van de gemeente Idaarderadeel. Hij bleef dat nog 30 jaar, tot zijn dood in 1881. Zijn erfgenamen lieten de state in het volgende jaar afbreken.
Van het achttiende-eeuwse interieur zijn een gedeelte van de familieportretten, enkele meubels, zilver, porselein e.d. gespaard gebleven en in musea terechtgekomen. Het goudleerbehang bevindt zich in het Fries kabinet op paleis 't Loo.
Van de State is een afbeelding bewaard gebleven uit 1721 van Jacob Stellingwerf. Tevens hebben we nog de beschikking over een aantal foto's die vlak voor de sloop gemaakt zijn. Als we de afbeelding vergelijken met de foto's dan valt op, dat de State in deloop der eeuwen nauwelijks veranderd is.
Het gebouw bestond slecht uit een bouwlaag met een schildkap en op de hoeken achtzijdige schoorstenen.Het gebouw was 5 ramen breed en was voorzien van toscaanse pilasters. In het midden bevond zich de hoofdingang, met er boven een kuifstuk met alliantiewapens. Dit kuifstuk is later verdwenen, om hogere deuren te kunnen plaatsen.
Boven de toegangspartij was een grote kajuit uitgebouwd met pilasters en een doorbroken tympanon ter bekroning. Deze bekroning is vermoedelijk in het midden van de achttiende eeuw vervangen door een zandstenen geveltop in Lodewijk XV-stijl, waarin de alliantiewapens verwerkt waren.
Verder zien we op de afbeelding uit 1721, dat zich rechts van de ingang een uitgebouwde kamer bevond, waar een boerenschuur op aansloot. Haaks hierop zien we nog een lagere vleugel, die mogelijk het koetshuis met stalling was.
Tussen 1721 en 1881 veranderde alleen de geveltop, en werden de kruisvensters vervangen door schuifvensters met kleine ruitjes. De boerenschuur dateert van rond 1625 of daarvoor, terwijl het koetshuis van nieuwere datum is geweest. Tenslotte valt op de afbeelding op, dat de State onderkelderd was.
Noten P.N. Noomen:
(1) "Genealogia Ayttana", 265: Sydtz (Aytta) nupta Renick Sjourtz Camstra. ... Altera filia Renic(ki) ... vocata simil(it)er Sydtz nupta fuit Hette Gerritsoen Friesma qui inter caeteros reliquit filium Romke Hettesoen gritmannum in Stellincwarf. Vergelijkook: Nalezing, 123. Behalve deze grietman was waarschijnlijk ook Gerrit Hettez Fryesama, in 1554 en 1564 dorprechter te Goutum (Protocol Cleuting, nr. 4 en 338) en in 1540 pachter aldaar op een sate van de Minnema's een zoon van Hette Friesma.
(2) 20 jan. 1649: koop door Carel van Roorda en Lucia van Wissema van Douwe Hopperus' erfgenamen van Friesma state te Idaard voor 137 gg. per pm. RAF, RA Idaarderderadeel R2 (71) 402.
Bewonersca 1625 - 1670 Carel van Roorda
1670 Sophia van Roorda, getrouwd met Joannes van Velsen
familie Van Velsen
familie Van Scheltinga
1728 - 1732 Cornelis van Scheltinga
1732 - 1761 Arent Cornelis van Scheltinga
1761 - 1812 Cornelis van Scheltinga
- ca 1840 F.P.G. van Enschut
- 1881 Cornelis Bergsma
Huidige doeleindenHet terrein is achter de lintbebouwing ten noorden van de dorpskern nauwelijks meer te herkennen.
The data shown has no sources.