Family tree Tienkamp » Jacob Hemelrijk (1888-1973)

Personal data Jacob Hemelrijk 


Household of Jacob Hemelrijk

He is married to Dirkje Arina de Jong.

They got married on January 21, 1916 at Arnhem (Ge), he was 27 years oldArnhem (Ge).


Child(ren):

  1. Leo Hemelrijk  1916-2009
  2. Dineke Hemelrijk  1923-2007
  3. Jacob Marcus Hemelrijk  1925-2018 


Notes about Jacob Hemelrijk

Na de arrestatie van zijn zwager beseft Hemelrijk het gevaar waarin ook hij zich bevindt. Zoon Jan, lid van verzetsgroep PP, regelt een nieuw identiteitsbewijs, waardoor Hemelrijk als Benjamin Piekar door het leven zal gaan. Uiteindelijk wordt er in 1943 in Putten een onderduikadres gevonden. Door de evacuatie uit Bergen voegen later zijn vrouw en twee jongste kinderen zich bij hem. De vrouw van Hemelrijk is geen Joodse en hun kinderen worden ook als niet-Joods aangemerkt.

Begin september 1944 gaat het fout. Door een anonieme tip over een verborgen radio wordt Hemelrijk op zijn onderduikadres in het holst van de nacht gearresteerd. Op verschrikkelijke wijze wordt Hemelrijk tijdens zijn verhoor mishandeld. Hij wordt gedwongen zelf het bloed van de vloer en muren op te dweilen. Een agent die hierop toezicht houdt, merkt op: ‘Het lijkt wel, of hier een varken is geslacht’. In zijn cel neemt Hemelrijk 20 pijnstillers in, hem meegegeven door zijn vrouw, en snijdt met een stomp nagelschaartje zijn polsen door. Twee dagen later ontwaakt Hemelrijk. Het is Dolle Dinsdag en zijn medegevangenen hebben goede hoop dat de bevrijding nabij is. De gevangenen worden naar Vught gebracht en daar blijkt alle hoop op bevrijding vervlogen. Niet veel later wordt Hemelrijk op transport gesteld en naar het concentratiekamp Sachsenhausen gebracht.
Tot zijn verbazing en ontroering komt hij daar oude bekenden en vrienden tegen. Uit deze contacten put hij kracht. Tevens weet Hemelrijk zijn Joodse identiteit verborgen te houden. Doordat hij geldt als Nederlandse gevangene heeft hij een betere positie dan hij gehad zou hebben als Jood. Hemelrijk analyseert het kamp. Met een scherp inzicht zoekt hij naar overlevingsmogelijkheden. Hij zoekt en vindt werkzaamheden die de minste kracht kosten en het verblijf in de ziekenbarak vanwege longontsteking probeert hij zo lang mogelijk te rekken. Verschillende malen meldt Hemelrijk zich met klachten bij de ziekenbarak om zo enige dagen van rust te kunnen verkrijgen.

Vanuit Sachsenhausen wordt Hemelrijk op transport gesteld naar het concentratiekamp Buchenwald. De omstandigheden in dit kamp blijken nog erger te zijn dan in Sachsenhausen. In Buchenwald ziet Hemelrijk de transporten die vanuit Auschwitz en Sobibor aankomen in hartje winter in open kolenwagons. Van de 4.000 mensen komen er 300 levend aan, veelal met bevroren ledematen.
Hemelrijk heeft vooral moeite met de vele diefstallen die plaatsvinden. Gevangenen stelen in het holst van de nacht elkaars voedsel, kleding en schoeisel en Hemelrijk raakt zelfs op deze wijze zijn bril kwijt. Tussen de gevangenen is een levendige handel in dergelijke producten en sigaretten. Veel heeft Hemelrijk te danken aan zijn vroegere kennis Arie Treurniet, die in het kamp het hoofd van de Bekleidungskammer is. Via hem komt Hemelrijk aan kleding en soms wat extra voedsel. In Buchenwald zet hij zijn overlevingsstrategie uit Sachsenhausen voort.

Begin april is er opwinding in het kamp: de bevrijding lijkt nabij. De bewakers zijn onrustig en de gevangenen vragen zich angstig af waartoe de nazi’s in staat zullen zijn. Regelmatig klinkt het luchtalarm en het kamp maakt zich op voor evacuatie. Hemelrijk krijgt de tip zich te verschuilen in de barak en ontkomt zo aan executies en transport.

Op 11 april trekken Russische en Amerikaanse troepen het kamp binnen. Het is groot feest in het kamp. Een medegevangene merkt op dat Hemelrijk ongekend stil is: ‘Je bent helemaal niet zo vitaal en opgewekt als vóór de bevrijding’. Hemelrijk antwoordt: ‘Het is niet meer nodig nu, het gevaar is voorbij’. Wanneer de Amerikanen op zoek zijn naar een tolk die Duits en Engels spreekt, meldt Hemelrijk zich voor die taak. De Amerikanen ontruimen de kantoren en de woningen van de SS-ers en hun gezinnen. Hemelrijk benut zijn kans en neemt kleding, schoenen en eetgerei mee. Hier geniet hij van, maar de manier waarop de voormalige gevangenen soms wraak nemen op achtergebleven bewakers stuit hem tegen de borst. Bij sommige Duitse gezinnen in de omgeving van het kamp krijgen de “Buchenwalder” een vriendelijke ontvangst met maaltijden.

Samen met twee anderen onderneemt Hemelrijk de tocht naar huis. Zij moeten lange afstanden te voet afleggen en kunnen soms een lift krijgen. Onderdak vinden is niet altijd makkelijk. Een zekere keer moet zelfs de burgemeester eraan te pas komen om de inwoners van zijn gemeente te dwingen de mannen een slaapplaats en een bord eten te bieden. In België is de ontvangst heel anders. Daar is men bijna beledigd als de mannen het zoveelste biertje afwijzen.

In Eindhoven aangekomen is er tijd voor een bad en krijgen ze nieuwe kleren. Bij de medische keuring wordt Hemelrijk herkend door één van de artsen. De kinderen van zijn broer blijken op het Murmellius Gymnasium te zitten. De arts verbaast zich over de toch nog goede conditie waarin Hemelrijk verkeert. “Onkruid vergaat niet”, is het antwoord van de oud-rector. Uiteindelijk keert Hemelrijk terug naar zijn gezin. De spanningen van de oorlog, de zorgen om haar kinderen en het verdriet om haar doodgewaande man hebben mevrouw Hemelrijk getekend.

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Jacob Hemelrijk?
The author of this publication would love to hear from you!


Timeline Jacob Hemelrijk

  This functionality is only available in Javascript supporting browsers.
Click on the names for more info. Symbols used: grootouders grandparents   ouders parents   broers-zussen brothers/sisters   kinderen children

Ancestors (and descendant) of Jacob Hemelrijk

Jacob Barend Hemelrijk
1810-1886
Mala Sardiner
1827-1895
Abraham Strauss
± 1820-????
Magdalena Nohlen
1820-1900
Dina Strauss
1860-1894

Jacob Hemelrijk
1888-1973

1916

Dirkje Arina de Jong
1887-1986

Leo Hemelrijk
1916-2009
Dineke Hemelrijk
1923-2007
Jacob Marcus Hemelrijk
1925-2018

With Quick Search you can search by name, first name followed by a last name. You type in a few letters (at least 3) and a list of personal names within this publication will immediately appear. The more characters you enter the more specific the results. Click on a person's name to go to that person's page.

  • You can enter text in lowercase or uppercase.
  • If you are not sure about the first name or exact spelling, you can use an asterisk (*). Example: "*ornelis de b*r" finds both "cornelis de boer" and "kornelis de buur".
  • It is not possible to enter charachters outside the standard alphabet (so no diacritic characters like ö and é).


Visualize another relationship

The data shown has no sources.

Matches in other publications

This person also appears in the publication:

Historical events

Birthday February 14, 1888

  • The temperature on February 14, 1888 was about 1.0 °C. The air pressure was 15 kgf/m2 and came mainly from the south-southeast. The airpressure was 76 cm mercury. The atmospheric humidity was 86%. Source: KNMI
  • Koning Willem III (Huis van Oranje-Nassau) was from 1849 till 1890 sovereign of the Netherlands (also known as Koninkrijk der Nederlanden)
  • In The Netherlands , there was from April 23, 1884 to April 21, 1888 the cabinet Heemskerk, with Mr. J. Heemskerk Azn. (conservatief) as prime minister.
  • In The Netherlands , there was from April 21, 1888 to August 21, 1891 the cabinet Mackay, with Mr. A. baron Mackay (AR) as prime minister.
  • In the year 1888: Source: Wikipedia
    • The Netherlands had about 4.5 million citizens.
    • March 15 » Start of the Anglo-Tibetan War of 1888.
    • May 13 » With the passage of the Lei Áurea ("Golden Law"), Empire of Brazil abolishes slavery.
    • June 5 » The Rio de la Plata earthquake takes place.
    • June 29 » George Edward Gouraud records Handel's Israel in Egypt onto a phonograph cylinder, thought for many years to be the oldest known recording of music.
    • September 22 » The first issue of National Geographic Magazine is published.
    • December 22 » The Christmas Meeting of 1888, considered to be the official start of the Faroese independence movement.

Day of marriage January 21, 1916

  • The temperature on January 21, 1916 was between 4.6 °C and 10.7 °C and averaged 7.6 °C. There was 0.2 mm of rain. The average windspeed was 5 Bft (very strong wind) and was prevailing from the south-southwest. Source: KNMI
  • Koningin Wilhelmina (Huis van Oranje-Nassau) was from 1890 till 1948 sovereign of the Netherlands (also known as Koninkrijk der Nederlanden)
  • In The Netherlands , there was from August 29, 1913 to September 9, 1918 the cabinet Cort van der Linden, with Mr. P.W.A. Cort van der Linden (liberaal) as prime minister.
  • In the year 1916: Source: Wikipedia
    • The Netherlands had about 6.4 million citizens.
    • June 5 » Louis Brandeis is sworn in as a Justice of the United States Supreme Court; he is the first American Jew to hold such a position.
    • June 10 » The Arab Revolt against the Ottoman Empire was declared by Hussein bin Ali, Sharif of Mecca.
    • June 29 » British diplomat turned Irish nationalist Roger Casement is sentenced to death for his part in the Easter Rising.
    • August 5 » World War I: Battle of Romani: Allied forces, under the command of Archibald Murray, defeat an attacking Ottoman army under the command of Friedrich Freiherr Kress von Kressenstein, securing the Suez Canal and beginning the Ottoman retreat from the Sinai Peninsula.
    • August 28 » World War I: Germany declares war on Romania.
    • October 7 » Georgia Tech defeats Cumberland University 222–0 in the most lopsided college football game in American history.

Day of death February 10, 1973

  • The temperature on February 10, 1973 was between 1.2 °C and 5.4 °C and averaged 3.1 °C. There was 6.2 mm of rain during 3.9 hours. There was 1.1 hours of sunshine (11%). The partly or heavily clouded was. The average windspeed was 3 Bft (moderate breeze) and was prevailing from the west-northwest. Source: KNMI
  • Koningin Juliana (Huis van Oranje-Nassau) was from September 4, 1948 till April 30, 1980 sovereign of the Netherlands (also known as Koninkrijk der Nederlanden)
  • In The Netherlands , there was from Thursday, July 20, 1972 to Friday, May 11, 1973 the cabinet Biesheuvel II, with Mr. B.W. Biesheuvel (ARP) as prime minister.
  • In The Netherlands , there was from Friday, May 11, 1973 to Monday, December 19, 1977 the cabinet Den Uyl, with Drs. J.M. den Uyl (PvdA) as prime minister.
  • In the year 1973: Source: Wikipedia
    • The Netherlands had about 13.4 million citizens.
    • March 1 » Black September storms the Saudi embassy in Khartoum, Sudan, resulting in the assassination of three Western hostages.
    • May 29 » Tom Bradley is elected the first black mayor of Los Angeles, California.
    • August 5 » Mars 6 is launched from the USSR.
    • October 10 » U.S. Vice President Spiro Agnew resigns after being charged with evasion of federal income tax.
    • December 1 » Papua New Guinea gains self-governance from Australia.
    • December 21 » The Geneva Conference on the Arab–Israeli conflict opens.


Same birth/death day

Source: Wikipedia

Source: Wikipedia


About the surname Hemelrijk


The Family tree Tienkamp publication was prepared by .contact the author
When copying data from this family tree, please include a reference to the origin:
Paul Tienkamp, "Family tree Tienkamp", database, Genealogy Online (https://www.genealogieonline.nl/stamboom-tienkamp/I41879.php : accessed September 20, 2024), "Jacob Hemelrijk (1888-1973)".