Family tree Bernouw-Jaarsveld » Jacob Claesz Bernouw (Barnouw) (1693-1767)

Personal data Jacob Claesz Bernouw (Barnouw) 


Household of Jacob Claesz Bernouw (Barnouw)

(1) He is married to Johanna (Anna) Maartensdr de Cocq.

They got married on August 2, 1725 at Schiedam, Nederland, he was 31 years old.


Child(ren):



(2) He is married to Anna Elisabeth Lantgraaf.

They got married on October 29, 1744 at Schiedam, Nederland, he was 51 years old.


Child(ren):



(3) He is married to Anna Sluyter.

They got married on November 29, 1752, he was 59 years old.


(4) He is married to Catherina Wijntjes.

They got married on April 13, 1766, he was 72 years old.


Notes about Jacob Claesz Bernouw (Barnouw)

Koren op de molen

De voorouders van de familie Bernouw (toen vaak nog geschreven met een 'a' als Barnouw) in de Bommelerwaard zijn afkomstig uit Schiedam. Om een beetje beeld te verkrijgen van wat voor mensen dat waren, is gekeken naar wat voor werk ze deden. Omdat Schiedam bekend is ;van de jeneverindustrie, zou het niet verwonderlijk zijn wanneer de Barnouw's daar ook hun werk vonden. Voor vier mannen blijkt dat inderdaad het geval. 

Volledigheidshalve eerst wat basisinformatie: Jenever is een sterkedrank, oorspronkelijk een moutwijn waaraan later extracten uit de jeneverbes werden toegevoegd. De basisgrondstoffen van de klassieke korenwijn waren gerst, rogge en maïs. Het gerst werd in de branderij tot mout verwerkt, waardoor enzymen vrijkwamen die zetmeel in suikers omzetten. De mout werd daarna vermengd met water
en het zetmeelrijke maïs en rogge. Vervolgens werd gist toegevoegd, waardoor de suikers werden omgezet in alcohol. Deze alcoholrijke substantie kon nu worden gedistilleerd. Dat gebeurde in drie fases, van het zogenaamde ruwnat, via het enkelnat tot het bestnat of wel de moutwijn.

Dan verhuisde het product van de branderij naar de distilleerderij. Daar kreeg de jenever zijn eigen karakter. De distillateur verwerkte de door de brander aangeleverde moutwijn volgens zijn eigen receptuur. Hij voegde bijvoorbeeld jeneverbessen toe, waardoor gebeide jenever ontstond. Andere kruidenmengsels waren ook mogelijk. Door vermenging van deze producten ontstonden de diverse jenevers. Wanneer neutrale alcohol de hoofdmoot vormt, spreken we van oude of jonge jenever. Is de jenever voornamelijk gebaseerd op moutwijn, gaat het om korenwijn, die overigens vaak enige tijd gerijpt wordt op houten vaten.   

Sinds het einde van de 19e eeuw bevat jenever meestal ook industrieel geproduceerde ethylalcohol. 

De eerste Barnouw die we in de familiestamboom tegenkomen is Jacob Claesz (1693-1767). Van hem is vermeld dat hij korenwijnbrander was.   

De oudste gegevens over een jeneverbranderij in Schiedam dateren uit de zestiende eeuw. In de bloeitijd van de jeneverindustrie waren er in Schiedam
honderden jeneverbranderijen. Om de granen voor al die branders te malen waren er ook veel (branders-)molens nodig. Om boven de huizen uit te komen, waren deze vooral langs de stadsgrachten
gevestigde molens bijzonder hoog. Een van de bekendste daarvan is misschien wel De Kameel, die stond tussen 1715 en 1868 nabij het Doeleplein.  Deze molen was vanwege een gunstige ligging niet zo groot. In de zogenoemde grot onder de molen konden schepen worden geladen en gelost. In 1865 verloor De Kameel door een storm de roeden, ijzeren as en kap en werd tenslotte na een brand gesloopt. Veel later geheel opnieuw opgebouwd en in 2011 officieel in gebruik gesteld.

Granen waren dus een belangrijke grondstof. Om er op toe te zien dat de handel daarin eerlijk verliep werd er in vroeger tijden door het stadsbestuur een graan- of korenmeter aangesteld. Deze functie bekleedden Martinus Barnouw (geb. 1778) en zijn zoon Nicolaas(1808-1880).
Korenmeters controleerden of de standaardmaat van een partij graan juist was. Ook werd het nettogewicht per hectoliter gemeten. Korenmeters hielden tevens toezicht op de graanlevering, bepaalden en noteerden de aangevoerde hoeveelheden en de te betalen accijns.
De korenmeter gebruikte een schepel (een houten schop om graan te scheppen), een strekel (een stok om een met graan gevulde ton af te strijken) en een wan (een schaalvormige mand om het kaf van het koren te zuiveren).De wan had waarschijnlijk de inhoud van een schepel (25 liter). De uitdrukking "Aan de strijkstok blijven hangen" stamt af van het afstrijken van een standaardmaat met een strekel bij de verkoop van graan.

Korenmeters hadden hun eigen gilde. Deze werd soms samengevoegd met gilden van verwante beroepen zoals korenzetters en korendragers. Die kregen dan ook een gezamenlijk gildehuis, zoals bijvoorbeeld het Korendragershuisje in Franeker. Bijgaande afbeelding geeft een indruk van een gevelsteen waarop een korenmeter is afgebeeld met een schepel, een strekel en een wan.

Tot slot moest dat graan ook aangevoerd worden. Dragers zorgden er voor dat de molenaars altijd koren op de molen hadden en het meel bij de branderij of de bakker terecht kwam. Daaronder bevond zich Jacob Barnouw (geb.1839), kleinzoon van de hiervoor genoemde Martinus. Mocht er een neiging zijn om neer te kijken op deze zakkendragers, dan kan vermeld worden dat deze mensen lange tijd wel hun eigen gilde hadden, iets wat vele werkers van deze tijd niet kunnen zeggen. 

Joop Sanner, juli 2015

 

Bronnen:

- https://nl.wikipedia.org

- Nederlands woordenboek, www.woorden.org

- Vereniging De
Hollandsche Molen, http://www.molens.nl

- Nationaal jenevermuseum Schiedam, http://www.jenevermuseum.nl

- http://www.ontdekschiedam.nu/historie

- Archieven Schiedam, https://www.schiedam.nl


Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Jacob Claesz Bernouw (Barnouw)?
The author of this publication would love to hear from you!


Timeline Jacob Claesz Bernouw (Barnouw)

  This functionality is only available in Javascript supporting browsers.
Click on the names for more info. Symbols used: grootouders grandparents   ouders parents   broers-zussen brothers/sisters   kinderen children

Ancestors (and descendant) of Jacob Claesz Bernouw (Barnouw)


    Show complete ancestor table

    With Quick Search you can search by name, first name followed by a last name. You type in a few letters (at least 3) and a list of personal names within this publication will immediately appear. The more characters you enter the more specific the results. Click on a person's name to go to that person's page.

    • You can enter text in lowercase or uppercase.
    • If you are not sure about the first name or exact spelling, you can use an asterisk (*). Example: "*ornelis de b*r" finds both "cornelis de boer" and "kornelis de buur".
    • It is not possible to enter charachters outside the standard alphabet (so no diacritic characters like ö and é).


    Visualize another relationship

    The data shown has no sources.

    Historical events

    Birthday September 13, 1693

    • Stadhouder Prins Willem III (Huis van Oranje) was from 1672 till 1702 sovereign of the Netherlands (also known as Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden)
    • In the year 1693: Source: Wikipedia
      • January 11 » A powerful earthquake destroys parts of Sicily and Malta.
      • February 8 » The College of William & Mary in Williamsburg, Virginia, is granted a charter by King William III and Queen Mary II.
      • July 25 » Ignacio de Maya founds the Real Santiago de las Sabinas, now known as Sabinas Hidalgo, Nuevo León, Mexico.
      • July 29 » War of the Grand Alliance: Battle of Landen: France wins a Pyrrhic victory over Allied forces in the Netherlands.
      • August 4 » Date traditionally ascribed to Dom Perignon's invention of champagne; it is not clear whether he actually invented champagne, however he has been credited as an innovator who developed the techniques used to perfect sparkling wine.
      • October 4 » Nine Years' War: Piedmontese troops are defeated by the French.

    Day of marriage April 13, 1766

    • The temperature on April 13, 1766 was about 9.0 °C. Wind direction mainly south-southwest. Weather type: helder. Special wheather fenomena: veel dauw. Source: KNMI
    • Erfstadhouder Prins Willem V (Willem Batavus) (Huis van Oranje-Nassau) was from 1751 till 1795 sovereign of the Netherlands (also known as Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden)
    • In the year 1766: Source: Wikipedia
      • March 5 » Antonio de Ulloa, the first Spanish governor of Louisiana, arrives in New Orleans.
      • March 18 » American Revolution: The British Parliament repeals the Stamp Act.
      • May 22 » A large earthquake causes heavy damage and loss of life in Istanbul and the Marmara region.
      • July 1 » François-Jean de la Barre, a young French nobleman, is tortured and beheaded before his body is burnt on a pyre along with a copy of Voltaire's Dictionnaire philosophique nailed to his torso for the crime of not saluting a Roman Catholic religious procession in Abbeville, France.
      • November 10 » The last colonial governor of New Jersey, William Franklin, signs the charter of Queen's College (later renamed Rutgers University).
      • December 2 » Swedish parliament approved the Swedish Freedom of the Press Act and implemented it as a ground law, thus being first in the world with freedom of speech.

    Day of death March 26, 1767

    • The temperature on March 26, 1767 was about 5.0 °C. Wind direction mainly east by south. Weather type: omtrent helder. Special wheather fenomena: dauw. Source: KNMI
    • Erfstadhouder Prins Willem V (Willem Batavus) (Huis van Oranje-Nassau) was from 1751 till 1795 sovereign of the Netherlands (also known as Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden)
    • In the year 1767: Source: Wikipedia
      • April 7 » End of Burmese–Siamese War (1765–67).
      • June 17 » Samuel Wallis, a British sea captain, sights Tahiti and is considered the first European to reach the island.
      • July 3 » Norway's oldest newspaper still in print, Adresseavisen, is founded and the first edition is published.
      • July 3 » Pitcairn Island is discovered by Midshipman Robert Pitcairn on an expeditionary voyage commanded by Philip Carteret.
      • August 26 » Jesuits all over Chile are arrested as the Spanish Empire suppresses the Society of Jesus.
      • October 11 » Surveying for the Mason–Dixon line separating Maryland from Pennsylvania is completed.
    

    Same birth/death day

    Source: Wikipedia

    Source: Wikipedia


    About the surname Bernouw (Barnouw)


    The Family tree Bernouw-Jaarsveld publication was prepared by .contact the author
    When copying data from this family tree, please include a reference to the origin:
    Joop Sanner, "Family tree Bernouw-Jaarsveld", database, Genealogy Online (https://www.genealogieonline.nl/stamboom-bernouw-jaarsveld/I80.php : accessed May 1, 2025), "Jacob Claesz Bernouw (Barnouw) (1693-1767)".