Groningse doopsgezinden » Hans Anken (1674-> 1743)

Personal data Hans Anken 

• He was christened on March 15, 1674 in Spiez, Bern, Zwitserland (doopsgezind).Source 1

  Spellingvariant: Hans Christen Anken of Hans Ancken.

• (Levensloop) from before 1709 till before 1743.Source 2

  Hans Ancken, zn. van Christen Anken en Anna Furrer, ged. doopsgezind te Spietz [Zwitserland] op 15 mrt 1674, Zwitsers-doopsgezind predikant te Groningen (vanaf 1711), ovl. (minstens 68 jaar oud) na 1743, tr. (resp. ongeveer 28 en ongeveer 21 jaar oud) (1) circa 1703 met Christina Menij, dr. van Jacob Menen en Margreth Kratzer, ged. te Spietz [Zwitserland] op 24 sep 1681, ovl. (hoogstens 40 jaar oud) te Selwerd voor 2 mei 1722. Uit dit huwelijk 4 kinderen, otr. (2) te Groningen op 2 mei 1722, tr. (resp. ongeveer 48 en ongeveer 33 jaar oud) te Groningen op 18 mei 1722, kerk.huw. (doopsgezind) met Willemtjen Luirts Doornbusch, dr. van Luirt Jans Doornbusch (brouwer in de Herestraat te Groningen, in de drie Klavers) en Jantje Berends,geb. in 1689, doopsgezind.
  _______________________________________________________________
  
  "In the ship "Neuenburger" were Hans Anken, husbandman, teacher and elder, of Spiez, thirty-seven years of age, his wife (Christina Meny) thirty years old, one son and two daughters, who arrived at Amsterdam."
  
  Hans Anken, gedoopt te Spiez, Bern, Zwitserland, op 15 maart 1674, overleden na 1743. Hij moet als Wederdoper uitwijken naar Nederland. Hij is daar landbouwer op "Het Groote Klooster" (gebouwd op de restanten van het Selwerderklooster) bij Selwerd, leraar, oudste van de Zwitsers-Doopsgezinde gemeente te Groningen en Sappemeer, overleden na 1743. Hans is getrouwd met (1) Christina Menen (Meny), gedoopt te Spiez, Bern, Zwitserland, op 24 september 1681, dochter van Jacob Menen en Margreth Kratzer. Hans Anken was één van de leidslieden van de in 1711 gevluchte Zwitsers. Bij de scheuring omstreeks 1720 werd hij de leidsman van de nieuwe Zwitsers.
  
  Hans is later getrouwd te Groningen op 2 mei 1722 met (2) Willemtjen Luirts Doornbos, geboren ca 1689, dochter van Luurt Jans Doornbos en Jantje Berends. Het huwelijk werd ingezegend door Michel Russer "leraar der doopsgesinde Switsersche gemeinte te Groningen". Hans wordt genoemd : "Hans Anken uijt 't Canton Bern, uijt Switserland". Getuige aan bruidszijde: Berent Luijrts Dorenbusch, broer.
  
  Hans Ancken, Zwitsers-doopsgezind predikant te Groningen vanaf 1711.
  
  In dezelfde periode als waarin de Deventer afgescheidenen naar Groningen trokken, voltrok zich de scheuring in de doopsgezinde Zwitserse gemeenschap in Groningen en Sappemeer. Aanleiding tot de scheuring was een geschil over de boerderij 'Groot Klooster', die door Hans Anken was betrokken in Selwerd. Een aantal gemeenteleden nam aanstoot aan de luxe uitstraling van de ingangspartij van de woning bij de boerderij, die bestond uit brede trappen en een hardstenen stoep. Deze gemeenteleden vonden dat niet passen bij de soberheid en de eenvoud van de Zwitsers en drongen bij Anken aan op versobering. Anken weigerde dat. De Zwitsers die het niet met hem eens waren, erkenden hem daarop niet meer als leraar. Daarmee was het uiteenvallen van de gemeenschap in Oude en Nieuwe Zwitsers een feit. De Nieuwe Zwitsers - met Hans Anken als belangrijkste leraar - hadden 40 à 50 lidmaten, de Oude Zwitsers 50 à 60. De leraren van beide groeperingen zouden zowel in de stad Groningen als in Sappemeer preken. In de literatuur wordt in het algemeen aangenomen dat de scheuring zich omstreeks 1720 voltrok.
  
  De Zwitserse doopsgezinde vluchtelingen huwden vanaf hun aankomst in 1711 opmerkelijk snel met lokale doopsgezinde ingezetenen. Deze waren in eerste instantie afkomstig uit de kringen van de Groninger Oude Vlamingen, de denominatie die in geloofsopvattingen het dichtst bij de Zwitsers stond. In 1722 huwde bijvoorbeeld al de Zwitserse vermaner Hans Anken met de stad-Groningse Willemtje Luirts Doornbusch, zie: RHC GrA, BS, inv. nr. 176, Ondertrouwboek 1719-1727, fol. 91v.
  
  Anken kwam als 37-jarige opzichter met zijn vrouw, twee dochters en een zoon mee op het Neuenburger schip. Hij was vanaf ongeveer 1712 oudste bij de Zwitsers in Groningen en Sappemeer. Volgens de "Notitie der Plaatsen so gekoft" van 30 maart 1712 had Anken toen nog geen boerenplaats. Later werd hij landbouwer op de boerderij "Groote Klooster" bij Selwerd. Deze boerderij lag op het terrein van het voormalige Benedictijner klooster van Selwerd. Hij kocht deze nieuwe boerderij in 1720. De koop van de boerderij werd de aanleiding voor een scheuring bij de Zwitsers. De boerderij was voorzien van een te opvallende ingang, met een hoge hardstenen stoep en trappen. Leraar Abraham Lauffer vond dit niet passen bij de sobere leefstijl, die de Zwitsers nastreefden. De Zwitsers splitsten zich in Nieuwe en Oude Zwitsers. Anken bleef oudste van de eerste groep, terwijl Abraham Lauffer oudste bij de Oude Zwitsers werd.
  
  Hans Ancken, oudste vanaf 1712 bij de Zwitserse gemeente.

• He died after 1743 in Selwerd, Noorddijk, boerderij "Groote Klooster".Source 1
• A child of Christen Hansen Ancken and Anna Furrer
• This information was last updated on May 4, 2024.

Household of Hans Anken

(1) He is married to Christina Meny.

They were married in church about 1703 at Spiez, Bern, Zwitserland.Source 3

Child(ren):

1. N. N. Hansen Anken  > 1703-????
2. Christiaan Hansen Anken  > 1703-< 1771 
3. Christina Hansen Anken  1709-1767 
4. Joseph Hansen Anken  ± 1723-1792

(2) He is married to Willemtjen Luirts Doornbusch.

Permission for the marriage has been obtained in Groningen on May 2, 1722.Source 4

Registratie: 18-05-1722
Bruidegom Hans Anken, uit canton Bern in Zwitserland

Bruid Willemtje Luijrts

-

Bron Ondertrouwboek 1719-1727 Kerkelijke gemeente - Groningen
Collectie DTB (toegang 124)
Inventarisnummer 176, folio 91v

Child(ren):

1. Jan Hanssens Anken  > 1722-???? 
2. Luirt Hansen Anken  > 1722-> 1777 

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Hans Anken?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Hans Anken

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children