Genealogy Zwanepol » Evertjen Schouten (1852-1945)

Personal data Evertjen Schouten 

• She was born on December 1, 1852 in Uddel (Apeldoorn).

  Bron Burgerlijke stand - Geboorte
  Archieflocatie Gelders Archief
  Algemeen Toegangnr: 0207
  Inventarisnr: 6621
  Gemeente: Apeldoorn
  Soort akte: geboorte
  Aktenummer: 333
  Aangiftedatum: 01-12-1852
  Kind Evertjen Schouten
  Geslacht: V
  Vondeling: N
  Geboortedatum: 01-12-1852
  Geboorteplaats: Apeldoorn
  Vader Hendrik Schouten
  Moeder Gerritje Bast
  Nadere informatie beroep vader: arbeider; beroep moeder: geen beroep vermeld

• She died on February 28, 1945 in Apeldoorn, she was 92 years old.

  Bron Burgerlijke stand - Overlijden
  Archieflocatie Gelders Archief
  Algemeen Toegangnr: 0207
  Inventarisnr: 12312
  Gemeente: Apeldoorn
  Soort akte: overlijden
  Aktenummer: 332
  Aangiftedatum: 01-03-1945
  Overledene Evertjen Schouten
  Geslacht: V
  Overlijdensdatum: 28-02-1945
  Overlijdensplaats: Apeldoorn
  Vader Hendrik Schouten
  Moeder Gerritje Bast
  Partner Reijer van de Zande
  Relatie: weduwe
  Nadere informatie geboortepl: Apeldoorn; oud 92 jaar; beroep overl.: zonder beroep; beroep vader: geen beroep vermeld; beroep moeder: geen beroep vermeld
  
  Begraafplaats
  Naam:Begraafplaats SoerensewegAdres:Soerenseweg 71 7314 JE Apeldoorn
  Naam Geboren OverledenLeeftijdEchtgeno(o)t(e)Opmerking
  Lijsje van der ZANDE18-04-188520-10-190015 6420
  Evertjen SCHOUTEN01-12-185228-02-194592ZANDE 6420
  Evertje van der ZANDE 26-02-1961
  
  Grafinformatie
  Foto grafnummer 565038 Begraafplaats Soerenseweg Soerenseweg 71 Apeldoorn
  Graf id-nummer: 565038 Begraafplaatsnr.: 448
  (Plaats)aanduiding: 3Kl/ 230

• She is buried on March 5, 1945 in Apeldoorn (Soerenseweg).
• A child of Hendrik Schouten and Gerritje Bast
• This information was last updated on March 1, 2020.

Household of Evertjen Schouten

She is married to Reijer van der Zande.

They got married on February 20, 1875 at Apeldoorn, she was 22 years old.

Bron Burgerlijke stand - Huwelijk
Archieflocatie Gelders Archief
Algemeen Toegangnr: 0207
Inventarisnr: 6590
Gemeente: Apeldoorn
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 18
Datum: 20-02-1875
Bruidegom Reijer van der Zande
Leeftijd: 23
Geboorteplaats: Ermelo
Bruid Evertjen Schouten
Leeftijd: 22
Geboorteplaats: Apeldoorn
Vader bruidegom Hendrik van der Zande
Moeder bruidegom Niesje Bossenbroek
Vader bruid Hendrik Schouten
Moeder bruid Gerritje Bast
Nadere informatie beroep Bg.: landbouwer; beroep Bd.: dienstbode; beroep vader Bg.: metselaar; beroep moeder Bg.: zonder beroep; beroep vader Bd.: landbouwer; beroep moeder Bd.: zonder beroep; wettiging 1 kind

Child(ren):

1. Hendrik van der Zande  1874-1969 
2. Jannetje van de Zande  1876-1961
3. Bor van de Zande  1879-1965 
4. Gerritje van de Zande  1880-1969
5. Hendrikus van de Zande  1882-1968 
6. Lijsje van de Zande  1885-1900
7. Willem van der Zande  1887-1972 
8. Evertje (Eef) van der Zande  1890-1961
9. Reijer van de Zande  1892-???? 
10. Cornelis van der Zande  1895-???? 

Notes about Evertjen Schouten

Evertje is de "min" van koningin Wilhelmina die haar voedde en verzorgde als baby. Zij verbleef vanaf 4 januari 1881 tot eind oktober 1881 aan het Koninklijke Hof. Zij leefde in het koninklijk gezin, woonde op het paleis, ging met de familie op reis naar Amsterdam, Den Haag, Arolsen (Waldeck-Pyrmont, Pruisen). Evertje (door kleuter Wilhelmina Etta genoemd) heeft Wilhelmina in Arolsen lopen geleerd. Koningin Wilhelmina bezocht haar vaak en zij spraken veel over geloofszaken.

Foto's: Bartus Vos
12 februari 2020
Rechts op de foto is Evertje Schouten, zij was de min van toen Prinses Wilhelmina. Zij draagt een zelfde muts. Haar verhaal is te lezen op https://nl.wikipedia.org/wiki/Evertje_Schouten. Zij kwam uit Uddel. Toto rechts: Evertje Schouten, portret door Otto Eerelman in de Koninklijke Verzameling.

------------------------------

Evertje Schouten, portret door Otto Eerelman in de Koninklijke Verzameling
Evertjen Schouten (Uddel, 1 december 1852 – Apeldoorn, 28 februari 1945), in de wandeling Evertje genoemd, was de tweede min of voedster van de pasgeboren prinses Wilhelmina. Zij was de dochter van Hendrik Schouten en Gerritje Bast. Op 20 februari 1875 was ze in Apeldoorn getrouwd met de 23-jarige Reijer van der Zande, later de hoofdkoetsier van koningin Emma.

Het was ondenkbaar dat koningin Emma haar dochter zelf zou stillen. De eerste voedster, 'Vrouw Oskam' beviel slecht omdat zij de pasgeboren prinses tutoyeerde en de prinses te weinig in gewicht aankwam.

Toen een hoffunctionaris op de markt in Elspeet de blozende en gezond ogende Evertje met haar pasgeboren kind op de arm zag lopen, zou hij koningin Emma op de mogelijke vervangster attent hebben gemaakt. Een andere lezing is dat een zwager van Ludolph van Bronkhorst, de intendant van Paleis Het Loo, zijn schoonzoon opdracht zou hebben gegeven om uit kijken naar een geschikte min. Die werd gevonden toen Evertje een doopjurk voor haar in oktober 1880 geboren vierde kind Gerretje kwam kopen. De koningin heeft, uit angst voor de 'onfrisheid' van bij arme mensen genaaide kleren, snel een complete nieuwe garderobe voor Evertje laten vervaardigen. Men was aan het hof erg bang voor besmettelijke ziekten.

Jonkvrouwe Henriette van de Poll schreef in een brief dat de oude min 'in tranen heengezonden was' en dat de zuigeling gulzig dronk bij de nieuwe voedster. Na afloop heeft het prinsesje 'heel vriendelijk tegen de min gelachen'.

Evertje Schouten heeft de prinses twee jaar gezoogd en ontving daarvoor 60 gulden in de maand en kost en inwoning. Zij maakte ook de reizen mee van het koninklijk paar, onder andere naar Arolsen, de geboorteplaats van koningin Emma. Gedurende elf maanden heeft de min haar eigen gezin niet mogen zien. Een schoonzus nam de borstvoeding van Evertje over, moedermelk die met koemelk werd aangevuld.

Voor zover moedermelk een invloed op het karakter van de zuigeling heeft - in de 19e eeuw was deze gedachte nog wijdverbreid - kon, zo blijkt uit het portret dat Otto Eerelman van de min maakte, een "Hollandser" en rechtschapener minnemoeder niet worden gevonden.

In het boek Ten Paleize van J.J.H. Martijn wordt beschreven hoe de koningin in de jaren vlak voor de Eerste Wereldoorlog gewoon was om haar 'minnemoeder' te voet en onaangekondigd te bezoeken. De koningin had voor haar min een 'nette en ruime boerderij', de 'modelboerderij' laten bouwen aan de huidige Zwolseweg. Het tweetal dronk dan thee of koffie in de keuken van de boerderij. Een van haar dochters, eveneens Evertje van der Zande geheten, werd door Wilhelmina als kamermeisje van prinses Juliana aangenomen.[1]

Evertje Schouten heeft tot haar dood in de boerderij gewoond.[2] Zij werd vroeg weduwe en heeft daar haar negen kinderen grootgebracht. In 1938 kwam een hofdame Evertje Schouten halen om op Paleis Soestdijk de pasgeboren prinses Beatrix te zien.[3]

Het portret van Evertje Schouten hangt op Paleis Het Loo in de speelkamer van prinses Wilhelmina.

Literatuur
J.J.H. Martijn, Ten Paleize, Amsterdam, Scheltens & Giltay, [1912].
Dorine Hermans en Daniela Hooghiemstra, 'Vertel dit toch aan niemand'. Leven aan het hof. Uitgeverij Mouria, 2006.
Bronnen, noten en/of referenties
J.J.H. Martijn, blz. 166 e.v.: "Een geliefkoosde middagwandeling van de Koningin is altijd die naar den Zwolschen weg, waar de weduwe Van der Zande, Haar „minnemoeder" woont, in wier woning Zij zoo gaarne vertoeft" en "Zoo innig is de verhouding tusschen Hare Majesteit en de minnemoeder, dat zij nooit van tevoren Haar bezoek laat aankondigen".

Foto met tekst op Geheugen van Nederland. Gezien op 26 september 2014.
NPO-uitzending met een vraaggesprek met een kleindochter van Evertje Schouten (00:21:17 tot 00:32:25).
Categorie: Persoon van de dienst Koninklijk Huis

-----------------------------

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Evertjen Schouten?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Evertjen Schouten

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children