Genealogie Zwanepol » Evertjen Schouten (1852-1945)

Persoonlijke gegevens Evertjen Schouten 

Voorouders (en nakomelingen) van Evertjen Schouten


Gezin van Evertjen Schouten

Zij is getrouwd met Reijer van der Zande.

Zij zijn getrouwd op 20 februari 1875 te Apeldoorn, zij was toen 22 jaar oud.

Bron Burgerlijke stand - Huwelijk
Archieflocatie Gelders Archief
Algemeen Toegangnr: 0207
Inventarisnr: 6590
Gemeente: Apeldoorn
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 18
Datum: 20-02-1875
Bruidegom Reijer van der Zande
Leeftijd: 23
Geboorteplaats: Ermelo
Bruid Evertjen Schouten
Leeftijd: 22
Geboorteplaats: Apeldoorn
Vader bruidegom Hendrik van der Zande
Moeder bruidegom Niesje Bossenbroek
Vader bruid Hendrik Schouten
Moeder bruid Gerritje Bast
Nadere informatie beroep Bg.: landbouwer; beroep Bd.: dienstbode; beroep vader Bg.: metselaar; beroep moeder Bg.: zonder beroep; beroep vader Bd.: landbouwer; beroep moeder Bd.: zonder beroep; wettiging 1 kind

Kind(eren):

  1. Hendrik van der Zande  1874-1969 
  2. Jannetje van de Zande  1876-1961
  3. Bor van de Zande  1879-1965 
  4. Gerritje van de Zande  1880-1969
  5. Hendrikus van de Zande  1882-1968 
  6. Lijsje van de Zande  1885-1900
  7. Willem van der Zande  1887-1972 
  8. Evertje (Eef) van der Zande  1890-1961
  9. Reijer van de Zande  1892-???? 
  10. Cornelis van der Zande  1895-???? 


Notities over Evertjen Schouten

Evertje is de "min" van koningin Wilhelmina die haar voedde en verzorgde als baby. Zij verbleef vanaf 4 januari 1881 tot eind oktober 1881 aan het Koninklijke Hof. Zij leefde in het koninklijk gezin, woonde op het paleis, ging met de familie op reis naar Amsterdam, Den Haag, Arolsen (Waldeck-Pyrmont, Pruisen). Evertje (door kleuter Wilhelmina Etta genoemd) heeft Wilhelmina in Arolsen lopen geleerd. Koningin Wilhelmina bezocht haar vaak en zij spraken veel over geloofszaken.

Foto's: Bartus Vos
12 februari 2020
Rechts op de foto is Evertje Schouten, zij was de min van toen Prinses Wilhelmina. Zij draagt een zelfde muts. Haar verhaal is te lezen op https://nl.wikipedia.org/wiki/Evertje_Schouten. Zij kwam uit Uddel. Toto rechts: Evertje Schouten, portret door Otto Eerelman in de Koninklijke Verzameling.

------------------------------

Evertje Schouten, portret door Otto Eerelman in de Koninklijke Verzameling
Evertjen Schouten (Uddel, 1 december 1852 – Apeldoorn, 28 februari 1945), in de wandeling Evertje genoemd, was de tweede min of voedster van de pasgeboren prinses Wilhelmina. Zij was de dochter van Hendrik Schouten en Gerritje Bast. Op 20 februari 1875 was ze in Apeldoorn getrouwd met de 23-jarige Reijer van der Zande, later de hoofdkoetsier van koningin Emma.

Het was ondenkbaar dat koningin Emma haar dochter zelf zou stillen. De eerste voedster, 'Vrouw Oskam' beviel slecht omdat zij de pasgeboren prinses tutoyeerde en de prinses te weinig in gewicht aankwam.

Toen een hoffunctionaris op de markt in Elspeet de blozende en gezond ogende Evertje met haar pasgeboren kind op de arm zag lopen, zou hij koningin Emma op de mogelijke vervangster attent hebben gemaakt. Een andere lezing is dat een zwager van Ludolph van Bronkhorst, de intendant van Paleis Het Loo, zijn schoonzoon opdracht zou hebben gegeven om uit kijken naar een geschikte min. Die werd gevonden toen Evertje een doopjurk voor haar in oktober 1880 geboren vierde kind Gerretje kwam kopen. De koningin heeft, uit angst voor de 'onfrisheid' van bij arme mensen genaaide kleren, snel een complete nieuwe garderobe voor Evertje laten vervaardigen. Men was aan het hof erg bang voor besmettelijke ziekten.

Jonkvrouwe Henriette van de Poll schreef in een brief dat de oude min 'in tranen heengezonden was' en dat de zuigeling gulzig dronk bij de nieuwe voedster. Na afloop heeft het prinsesje 'heel vriendelijk tegen de min gelachen'.

Evertje Schouten heeft de prinses twee jaar gezoogd en ontving daarvoor 60 gulden in de maand en kost en inwoning. Zij maakte ook de reizen mee van het koninklijk paar, onder andere naar Arolsen, de geboorteplaats van koningin Emma. Gedurende elf maanden heeft de min haar eigen gezin niet mogen zien. Een schoonzus nam de borstvoeding van Evertje over, moedermelk die met koemelk werd aangevuld.

Voor zover moedermelk een invloed op het karakter van de zuigeling heeft - in de 19e eeuw was deze gedachte nog wijdverbreid - kon, zo blijkt uit het portret dat Otto Eerelman van de min maakte, een "Hollandser" en rechtschapener minnemoeder niet worden gevonden.

In het boek Ten Paleize van J.J.H. Martijn wordt beschreven hoe de koningin in de jaren vlak voor de Eerste Wereldoorlog gewoon was om haar 'minnemoeder' te voet en onaangekondigd te bezoeken. De koningin had voor haar min een 'nette en ruime boerderij', de 'modelboerderij' laten bouwen aan de huidige Zwolseweg. Het tweetal dronk dan thee of koffie in de keuken van de boerderij. Een van haar dochters, eveneens Evertje van der Zande geheten, werd door Wilhelmina als kamermeisje van prinses Juliana aangenomen.[1]

Evertje Schouten heeft tot haar dood in de boerderij gewoond.[2] Zij werd vroeg weduwe en heeft daar haar negen kinderen grootgebracht. In 1938 kwam een hofdame Evertje Schouten halen om op Paleis Soestdijk de pasgeboren prinses Beatrix te zien.[3]

Het portret van Evertje Schouten hangt op Paleis Het Loo in de speelkamer van prinses Wilhelmina.

Literatuur
J.J.H. Martijn, Ten Paleize, Amsterdam, Scheltens & Giltay, [1912].
Dorine Hermans en Daniela Hooghiemstra, 'Vertel dit toch aan niemand'. Leven aan het hof. Uitgeverij Mouria, 2006.
Bronnen, noten en/of referenties
J.J.H. Martijn, blz. 166 e.v.: "Een geliefkoosde middagwandeling van de Koningin is altijd die naar den Zwolschen weg, waar de weduwe Van der Zande, Haar „minnemoeder" woont, in wier woning Zij zoo gaarne vertoeft" en "Zoo innig is de verhouding tusschen Hare Majesteit en de minnemoeder, dat zij nooit van tevoren Haar bezoek laat aankondigen".

Foto met tekst op Geheugen van Nederland. Gezien op 26 september 2014.
NPO-uitzending met een vraaggesprek met een kleindochter van Evertje Schouten (00:21:17 tot 00:32:25).
Categorie: Persoon van de dienst Koninklijk Huis

-----------------------------

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Evertjen Schouten?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!


Tijdbalk Evertjen Schouten

  Deze functionaliteit is alleen beschikbaar voor browsers met Javascript ondersteuning.
Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen: grootouders grootouders   ouders ouders   broers-zussen broers/zussen   kinderen kinderen

Over de familienaam Schouten

Historische gebeurtenissen

  • De temperatuur op 1 december 1852 lag rond de -1.7 °C. De relatieve luchtvochtigheid was 100%. Bron: KNMI
  • De Republiek der Verenigde Nederlanden werd in 1794-1795 door de Fransen veroverd onder leiding van bevelhebber Charles Pichegru (geholpen door de Nederlander Herman Willem Daendels); de verovering werd vergemakkelijkt door het dichtvriezen van de Waterlinie; Willem V moest op 18 januari 1795 uitwijken naar Engeland (en van daaruit in 1801 naar Duitsland); de patriotten namen de macht over van de aristocratische regenten en proclameerden de Bataafsche Republiek; op 16 mei 1795 werd het Haags Verdrag gesloten, waarmee ons land een vazalstaat werd van Frankrijk; in 3.1796 kwam er een Nationale Vergadering; in 1798 pleegde Daendels een staatsgreep, die de unitarissen aan de macht bracht; er kwam een nieuwe grondwet, die een Vertegenwoordigend Lichaam (met een Eerste en Tweede Kamer) instelde en als regering een Directoire; in 1799 sloeg Daendels bij Castricum een Brits-Russische invasie af; in 1801 kwam er een nieuwe grondwet; bij de Vrede van Amiens (1802) kreeg ons land van Engeland zijn koloniën terug (behalve Ceylon); na de grondwetswijziging van 1805 kwam er een raadpensionaris als eenhoofdig gezag, namelijk Rutger Jan Schimmelpenninck (van 31 oktober 1761 tot 25 maart 1825).
  • Van 1 november 1849 tot 19 april 1853 was er in Nederland het kabinet Thorbecke I met als eerste minister Mr. J.R. Thorbecke (liberaal).
  • In het jaar 1852: Bron: Wikipedia
    • Nederland had zo'n 3,3 miljoen inwoners.
    • 14 januari » De Franse grondwet van 1852 wordt afgekondigd.
    • 17 januari » De Britten erkennen de Boerenstaat Transvaal.
    • 21 februari » Oprichting van de Vereeniging ten behoeve der Arbeidersklasse te Amsterdam, de eerste woningbouwvereniging van Nederland
    • 9 april » Eedaflegging van de latere koning Leopold II in de Belgische Senaat.
    • 1 juli » Het Haarlemmermeer valt droog.
    • 2 december » Napoleon III wordt keizer van Frankrijk.
  • De temperatuur op 20 februari 1875 lag rond de 1,0 °C. De winddruk was 16 kgf/m2 en kwam overheersend uit het oost-noord-oosten. De luchtdruk bedroeg 76 cm kwik. De relatieve luchtvochtigheid was 90%. Bron: KNMI
  • Koning Willem III (Huis van Oranje-Nassau) was van 1849 tot 1890 vorst van Nederland (ook wel Koninkrijk der Nederlanden genoemd)
  • Van 27 augustus 1874 tot 3 november 1877 was er in Nederland het kabinet Heemskerk - Van Lijnden van Sandenburg met als eerste ministers Mr. J. Heemskerk Azn. (conservatief) en Mr. C.Th. baron Van Lijnden van Sandenburg (AR).
  • In het jaar 1875: Bron: Wikipedia
    • Nederland had zo'n 4,0 miljoen inwoners.
    • 3 maart » In Parijs gaat Bizets opera Carmen in première. Het publiek is gechoqueerd en jouwt Bizet uit.
    • 15 maart » Paus Pius IX creëert elf nieuwe kardinalen, onder wie de Poolse oud-nuntius in België Mieczyslaw Ledóchowski en de Belgische aartsbisschop van Mechelen Victor Augustus Dechamps.
    • 30 april » Inwijding van Begraafplaats Sint Barbara in Utrecht.
    • 25 augustus » Als eerste zwemt Matthew Webb Het Kanaal over.
    • 8 september » Oprichting van het Gezelschap van het Goddelijk Woord door de Duitse priester Arnold Janssen.
    • 23 september » William Bonney ("Billy the Kid") wordt voor de eerste keer gearresteerd.
  • De temperatuur op 28 februari 1945 lag tussen 4,9 °C en 10,4 °C en was gemiddeld 7,4 °C. Er was -0.1 uur zonneschijn (0%). De gemiddelde windsnelheid was 3 Bft (matige wind) en kwam overheersend uit het west-zuid-westen. Bron: KNMI
  • Koningin Wilhelmina (Huis van Oranje-Nassau) was van 1890 tot 1948 vorst van Nederland (ook wel Koninkrijk der Nederlanden genoemd)
  • Van 27 juli 1941 tot 23 februari 1945 was er in Nederland het kabinet Gerbrandy II met als eerste minister Prof. dr. P.S. Gerbrandy (ARP).
  • Van 23 februari 1945 tot 24 juni 1945 was er in Nederland het kabinet Gerbrandy III met als eerste minister Prof. dr. P.S. Gerbrandy (ARP).
  • Van 24 juni 1945 tot 3 juli 1946 was er in Nederland het kabinet Schermerhorn - Drees met als eerste ministers Prof. ir. W. Schermerhorn (VDB) en W. Drees (PvdA).
  • In het jaar 1945: Bron: Wikipedia
    • Nederland had zo'n 9,2 miljoen inwoners.
    • 23 februari » Amerikaanse mariniers planten de vlag op Iwo Jima.
    • 14 maart » Herman van Veen, Nederlands cabaretier, zanger, componist en schrijver
    • 14 maart » Michael Martin Murphey, Amerikaans singer-songwriter, gitarist, producent en acteur
    • 3 mei » In de Lübecker Bocht bombarderen de geallieerden drie schepen met gevangenen uit concentratiekamp Neuengamme. 8000 gevangenen komen om het leven.
    • 22 mei » In een massagraf op het strand van Texel worden tien Texelaars en zeventig Georgiërs gevonden, allen geëxecuteerd tijdens de Opstand van de Georgiërs.
    • 30 juli » Het Amerikaanse schip USS Indianapolis wordt als laatste schip in de Tweede Wereldoorlog getorpedeerd en zinkt.
  • De temperatuur op 5 maart 1945 lag tussen 2,1 °C en 7,3 °C en was gemiddeld 4,5 °C. Er was 1,2 mm neerslag gedurende 1,4 uur. Er was 1,4 uur zonneschijn (13%). De gemiddelde windsnelheid was 4 Bft (matige wind) en kwam overheersend uit het noord-westen. Bron: KNMI
  • Koningin Wilhelmina (Huis van Oranje-Nassau) was van 1890 tot 1948 vorst van Nederland (ook wel Koninkrijk der Nederlanden genoemd)
  • Van 27 juli 1941 tot 23 februari 1945 was er in Nederland het kabinet Gerbrandy II met als eerste minister Prof. dr. P.S. Gerbrandy (ARP).
  • Van 23 februari 1945 tot 24 juni 1945 was er in Nederland het kabinet Gerbrandy III met als eerste minister Prof. dr. P.S. Gerbrandy (ARP).
  • Van 24 juni 1945 tot 3 juli 1946 was er in Nederland het kabinet Schermerhorn - Drees met als eerste ministers Prof. ir. W. Schermerhorn (VDB) en W. Drees (PvdA).
  • In het jaar 1945: Bron: Wikipedia
    • Nederland had zo'n 9,2 miljoen inwoners.
    • 13 januari » Première van de Symfonie nr. 5 van Sergej Prokofjev in Moskou.
    • 15 februari » Operatie Sonnenwende gaat van start. Hierdoor werd de Slag om Berlijn slechts enkele maanden uitgesteld.
    • 6 april » Koningsbergen valt in Russische handen en wordt Kaliningrad.
    • 17 augustus » Onafhankelijkheid Nederlands-Indië
    • 17 augustus » Soekarno roept de republiek Indonesië uit.
    • 28 augustus » In Argentinië wordt de krant Clarín opgericht.


Dezelfde geboorte/sterftedag

Bron: Wikipedia

Bron: Wikipedia


Via Snelzoeken kunt u zoeken op naam, voornaam gevolgd door een achternaam. U typt enkele letters in (minimaal 3) en direct verschijnt er een lijst met persoonsnamen binnen deze publicatie. Hoe meer letters u intypt hoe specifieker de resultaten. Klik op een persoonsnaam om naar de pagina van die persoon te gaan.

  • Of u kleine letters of hoofdletters intypt maak niet uit.
  • Wanneer u niet zeker bent over de voornaam of exacte schrijfwijze dan kunt u een sterretje (*) gebruiken. Voorbeeld: "*ornelis de b*r" vindt zowel "cornelis de boer" als "kornelis de buur".
  • Het is niet mogelijk om tekens anders dan het alfabet in te voeren (dus ook geen diacritische tekens als ö en é).


De publicatie Genealogie Zwanepol is opgesteld door .neem contact op
Wilt u bij het overnemen van gegevens uit deze stamboom alstublieft een verwijzing naar de herkomst opnemen:
B. Zwanepol, "Genealogie Zwanepol", database, Genealogie Online (https://www.genealogieonline.nl/genealogie-zwanepol/I33253.php : benaderd 28 maart 2024), "Evertjen Schouten (1852-1945)".