De schrijfwijze
De naam KROOK zoals we deze nu kennen, werd in het verleden ook geschreven als: CROOK, CROOKS, CROOKE, CROOC, CROOCQ, CROOCK, KROOCK, CROOY, DU CROCQ, CROC, CROCX, CROK, LA CROOK, CROCK, KROCK, CROCKS, CROQ, KROK, CROOCKEN, KROOCKEN, CROAK en daarmee is de lijst waarschijnlijk nog niet compleet.Vóór de 18e eeuw werd de K meestal als C geschreven. Men schreef een woord als ‘komen’ als ‘comen’ en ‘Krommenie’ als ‘Crommenie’. In veel oude akten vinden we deze schrijfwijze terug, maar op een enkele plaats werd naast CROOK ook KROOK gebruikt.Met de juiste spelling nam men het in de oudste generaties niet zo nauw. Natuurlijk hing dit samen met het analfabetisme in die tijd. Als ‘t maar op het gehoor goed klonk, dan was je toch immers tevreden? Bovendien waren er maar weinigen die konden controleren wat goed of fout was.
Bekend is dat naamgenoten meerdere varianten tijdens hun leven gebruikten. In één en dezelfde akte tekenden een broer als KROOK en de zus als CROOCK.
Vanaf 1630 tot aan 2012 zie we hoe de achternaam du Crocq tot Krook in deze13 generaties het meest gebruikt werd.
Pas vanaf het jaar 1800 tijdens de Bataafse Republiek werd de Burgelijke Stand ingevoerd en kwam geleidelijk de verplichting geboorte, huwelijk en overlijden vast te leggen. Vóór die tijd komen er zeker nog varianten voor.
| 1630 - >1673 | Jaques du Crocq | du Crocq |
| 1659 - >1692 | Pieter de Crocq | de Crocq |
| 1684 - 1738 | Henricus Pieters Croock | Croock |
| 1730 - 1813 | Pieter Crook | Crook |
| 1760 - 1826 | Hindrik Pieters Krook | Krook |
| 1787 - 1849 | Pieter Hindriks (Leendert) Krook | Krook |
| 1819 - 1889 | Marten Pieters Krook | Krook |
| 1849 - 1940 | Johannes (Joe) Krook | Krook |
| 1881 - 1943 | Marten Krook | Krook |
| 1920 | Tjitze Krook | Krook |
| 1949 | Marten Johannes Krook | Krook |
| 1982 | Jeroen Tjitze Krook | Krook |
| 2012 | Hidde Marten Krook | Krook |
Als we teruggaan naar het midden van de 17e eeuw, dan heeft onze stamvader Jaques Du Crocq een Franstalige achternaam. Na verloop van tijd zien we, dat deze als het ware in de Nederlandse samenleving via varianten als Crock, Crook en Croock tot het begin van de 19e eeuw evalueert naar Krook. Toch zal dit geen eenduidige ontwikkeling zijn geweest. Zo is in bepaalde gezinnen Du Crocq verworden tot Du Croix. Wanneer je beide namen uitspreekt is er ook nauwelijks verschil te horen. Dit houdt dus in, dat bij diverse families in de 17e eeuw en daarvoor hun eigen naam evalueerde en pas in het begin van de 19e eeuw werd vastgelegd. Of dit ibetekent, dat de oorsprong bij één stamvader ligt, valt niet te zeggen. Wel dat in de jaren erna de schrijfwijze heel uiteenlopend is.
In 1810 was Koninkrijk Holland onderdeel van het Franse rijk en de overheerser vond dat de Franse wet ook hier moest worden nageleefd. Men vaardigde hiervoor een wet uit, waarbij zij een betere persoonsadministratie van de bevolking konden handhaven. Dit hield in, dat geboorte, huwelijk en overlijden een verplichte registratie vereiste, die door het gemeentesecretariaat werd uitgevoerd. Familienamen werden erfelijk in de vorm waarin, ze werden vastgelegd.
In de jaren erna kon men officieel een familienaam bevestigen in een register van naamgeving. In de praktijk is er zeker in het begin maar beperkt gebruik van gemaakt.
Het patroniemsysteem, dat met de invoering van de burgerlijke stand in feite werd opgeheven, was rond 1800 alom nog een vertrouwd gebruik.
Een patroniem is afgeleid van de voornaam van de vader. Die achternaam was generatie-gebonden. In stambomen wordt het patroniem in de 17e eeuw en de tijd daarvoor veel gebruikt. Dit maakt het leggen van familiebanden niet altijd gemakkelijk, omdat kinderen de voornaam van hun vader aanhielden en ook in andere families natuurlijk dezelfde voornaam als Pieter of Jan werd gebruikt.
In 1813 werd bij het overlijden van Pieter Crook, zijn vader nog Hendrik Pieters (Henricus Pieters Kroock) en zijn moeder Catharina Hendriks (Catharina Jans) genoemd. Dat wil dus zeggen Hendrik, de zoon van Pieter en Catharina, de dochter van Hendrik.
Soms gebruikte men het patroniem als ‘tussennaam’, zoals Henricus Pieters Kroock.
Vanaf 2017 wordt in deze genealogie Krook de uiteenlopend schrijfwijze van namen, zoals ze in akten staan, gebruikt. Het kiezen van één naam geeft rust, maar is wel kunstmatig. Bij genealogie is het gebruikelijk namen over te nemen, zoals deze in bronnen (huwelijksakten etc.) voorkomen.
Een aardig voorbeeld van een naamsverandering is de familie Croak:
Albert Willem Krook, geboren in Wittewierum (Groningen) emigreerde in 1867 met zijn vrouw naar Amerika. Misschien omdat hij niet kon schrijven, werd hij in Chicago als CROAK ingeschreven. Zijn kleinkinderen zijn later naar Oklahoma verhuisd dragen nu de naam CROAK. Dit geldt natuurlijk voor al zijn nakomelingen.
De betekenis
Volgens het Meertens Instituut (een onderzoeksinstituut dat zich bezighoudt met de bestudering en documentatie van de Nederlandse taal en cultuur) betekent het woord CROOC(K): gekruld (met name lange lokken, krullende lokken of een kuif).
In het Oude Testament wordt gesproken van: het GEKROOKTE riet (in de betekenis van: geplet, geknakt). Met dezelfde naam was het een geloofsrichting binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. In de Statenvertaling wordt het woord gekrookt vertaald als: gekreukt.
In Engeland heeft CROOK meerdere betekenissen: *Haak, *Kromte of bocht, *Bisschops of herdersstaf en tenslotte *bedrieger, oplichter.
In Zweden betekent KROK: *Haak of *Kromming, buiging, omweg. (Dat är an krokväg = dat is een omweg.)
In Noorwegen noemt men een kronkel in een rivier: een KROOK.
In België is De Krook in de stad Gent een inspiratieplek voor kennis, cultuur en innovatie. De naam verwijst naar de bocht ('krook') in de Schelde en de buurt de Waalse Krook, waar het gebouw werd neergezet.
Ook de bocht in de rivier de Maas bij Well staat op een oude stafkaart uit 1867 als KROOK vermeld.
In deze optiek zou KROOK of CROOC dus krul of kronkel kunnen betekenen.