Genealogy Albers » Theodora Wijnants (1731-1817)

Personal data Theodora Wijnants 

• She was born on March 24, 1731 in Weurt.
• She was christened on March 24, 1731 in Neerbosch.
• She died on June 19, 1817 in Hees, she was 86 years old.
• A child of Wijnand Dercks and Maria Reijnen
• This information was last updated on July 17, 2009.

Household of Theodora Wijnants

She is married to Albertus Cornelissen.

They were married in church on June 3, 1753 at Neerbosch, she was 22 years old.

"contrax. matrim. tribus proclam. praevuis ex Hees Albertus Cornelssen et Derriske Wienants coram Nelis van de Pol et Reijntje Wienants"

Child(ren):

1. Mechtildis Aalbers  1754-1816 
2. Elisabeth Aalbers  1756-> 1780
3. Wilhelmus Aalbers  1758-> 1817 
4. Maria Aalbers  1761-1805 
5. Theodorus Aalbers  1764-1837 
6. Johannes Cornelissen Albers  1767-1806 
7. Laurentius Aalbers  1769-????
8. Petronella Aalbers  1772-1852 

Notes about Theodora Wijnants

Roepnaam: Dirriske
Toelichting op het Testament van Testament Derske Wijnands
Theodora Wijnands 1731 – 1817
Echtgenote van Albert(us) Cornelissen

Albert Cornelissen had uit zijn beide huwelijken 14 kinderen; te weten uit zijn eerste huwelijk met Metje Gerrits Cloosterman zes: (Cornelius, Joanna, Gerardus, Hermanus, Hermannus en Joannes), uit zijn tweede huwelijk met Derske Wijnands acht: (Mechtelina, Elisabeth, Willem, Maria, Derk, (=Theodorus), Johannes, Laurentius en Petronella). Van deze veertien kinderen zijn er van het eerste huwelijk drie vroegtijdig overleden (Joanna, Hermanus en Joannes) en uit het tweede huwelijk twee (Elisabeth en Laurentius). De negen anderen zijn getrouwd en hebben kinderen gekregen.
Na de dood van Albert Cornelissen zal er door de kinderen onderling wel het een en ander verdeeld zijn zonder dat daarvan actes of papieren zijn gemaakt. Eerder had ook Albert Cornelissen niks officieel geregeld.
Na de dood van haar man werd Derske eigenaar van de helft van het hele bezit en erfde ze een kindsdeel van de rest. Dat bezit blijft haar bezit tot ze sterft.
Op 16 april 1812 maakt Derske Wijnands haar testament bij de notaris. Merkwaardig genoeg benoemt ze alleen haar eigen, nog in leven zijnde, kinderen: Mechtelina, Willem, Derk, en Petronella. Over haar overleden kinderen, b.v. Jan (=Johannes, 1767, getrouwd Elisabeth Hopman), en hun kinderen wordt met geen woord gerept. Bovendien blijven ook haar stiefkinderen (de kinderen uit het eerste huwelijk van haar man Albert Cornelissen) volledig buiten beeld. Ook de eerder gemaakte onderlinge verdeling (waar dus ook bovengenoemde 4 bij betrokken waren) blijft ongenoemd. Ook de notaris verandert daar niets aan, of geeft geen suggesties.
Op 8 december 1817 (een halfjaar na de dood van hun (stief)moeder Derske, wordt eindelijk bij de notaris een officieel overzicht gemaakt van die vroegere totaalverdeling. Immers, Derske wilde haar boedel onder haar eigen kinderen verdelen, maar dat kon nog niet, omdat er eerst officieel en formeel recht moest worden gedaan aan de kinderen van Albert uit zijn eerste huwelijk. De negen en/of hun partners, en/of hun rechthebbende nakomelingen, komen op 8 december 1817 bij de notaris bij elkaar en formuleren daar een volledige overzicht van alle verdeelde goederen, het contante geld en tevens hoe dat onderling naar ieders tevredenheid over 9 delen verdeeld is.
Als dat gebeurd is, is ook duidelijk wat het bezit van Derske was en hoe het zit met haar testamentaire wilsbeschikking. Derske heeft een globale verdeling gemaakt en in haar testament de bepaling opgenomen, dat mogelijke ongelijkheid van delen zodanig dient te worden aangevuld/verminderd, dat iedereen evenveel heeft. Dat bezit legateert zij uitsluitend aan haar eigen kinderen. Waarom zij haar stiefkinderen buiten beschouwing laat is niet bekend. Haar eigen kinderen hadden hun deel in 1808 toch ook gehad en volgens het bovengenoemde verhaal van 8 december 1817 had toen iedereen precies evenveel aan waarde gekregen. Het blijft onduidelijk.
Nou doet zich in die verdeling van 8 december iets heel merkwaardigs voor. Onder nummer 9 staat te lezen:
""De voorgemelde Albert Albers (= de derde zoon van Cornelis Albers. Cornelis was de oudste zoon in het gezin, het eerste kind in het gezin van Albert Cornelissen en Metje Cloosterman), te Hees, als in huwelijk gehad hebbende wijlen Elisabeth Hopman, in leven eerst huisvrouw van wijlen Jan Albers, overleden te Hees, en als zoodanig eerst bij huwelijks voorwaarde, tusschen hem en die zijne overledene huisvrouw, den elfde mei achttien honderd acht, te Hees in behoorlijken vorm opgerigt, bevattende, tevens de afgoeding niet de voogden der twee minderjarige kinderen van wijlen zijne gemelde huisvrouw, uit haar eerste huwelijk met wijlen Jan Albers verwekt, met namen Albert Albers en Wilhelmina Albers, wegens derzelver vaderlijk versterf'……..etc. ".
In dit artikel worden de zaken van Albert en van zijn zus Wilhelmina veilig gesteld. In de verdere verdeling wordt aan Albert Albers "in zijn hoedanigheid van weduwnaar van Elisabeth Hopman, en haar regten verkregen hebbende" de helft van een huis met een morgen grond aan de Wolfskuil toebedeeld, met een aanvullende som van 450,- gulden. Allemaal prachtig en beslist duidelijk. Maar wie is in vredesnaam die Albert Albers met wie Elisabeth Hopman na de dood van haar man Jan Albers is hertrouwd? En waar vinden we de gegevens van dit huwelijk? De notaris is duidelijk. Albert Albers is de man van Jans vrouw Elisabeth en hij erft haar aandeel. Albert Albers heet bovendien "voorgemeld", eerder gemeld. De enige Albert Albers voorgemeld is de derde zoon van Cornelius Albers, de oudste broer van Jan (Johannes). Als dat allemaal waar zou zijn, dan zou Elisabeth hertrouwd zijn met de neef van haar man. Een hoge vorm van aanverwantschap, waarvoor nadrukkelijk dispensatie vereist is. Maar, nergens is sprake van een huwelijk, noch kerkelijk, noch burgerlijk. Als Elisabeth sterft, wordt op de aangifte vermeld, dat Elisabeth de echtgenote/weduwe was van Jan Albers. Niks Albert Albers. Er is helemaal niets te vinden over een huwelijk tussen neef Albert en Elisabeth. In een latere notariële acte is die Albert ook helemaal verdwenen. Tenminste als echtgenoot van Elisabeth. Waarschijnlijk is Elisabeth nooit hertrouwd en dus ook nooit getrouwd geweest met Albert. Wat is dan de reden van deze stellige opmerking van de notaris, toch een eerzaam man die geacht wordt zich niet te vergissen? Misschien is de reden heel prozaïsch. Na de dood van Albert ontstond bij Elisabeth de behoefte aan een man op haar bedrijf. Neef Albert had daarvoor de leeftijd en was er toe bereid. Hij heeft dat bedrijf overgenomen en het is maar de vraag of hij er ook gewoond heeft. Daarvoor woonde de rest van zijn gezin veel te dicht bij. "De man" van Elisabeth is niet haar in de echt verbonden man, maar de man van haar bedrijf. Daar komt bij, dat in de terminologie van vroeger neef en man begrippen waren die wel eens door elkaar gebruikt werden. Zoals nu. Albert is niet de in de echt verbonden echtgenoot van Elisabeth, ze zijn geen Eheluiden, maar Albert is de (landbouw)man van Elisabeth. Hij is al in 1810 getrouwd met Segerke van Raay. Het is heel goed mogelijk, dat dit echtpaar na de dood van Elisabeth intrekt in het huis en het bedrijf van Johannes (Jan), en op die manier het bedrijf runt en tegelijk een opvang biedt aan de wezen Albert en Willemina. In 1822 verhuist hij naar de Steeg in Weurt, naar een boerderij iets ten noorden van de toenmalige Biezenstraat, nu Sportlaan.
Op 25 januari 1818 komen die 6 kinderen (levenden, rechthebbenden, voogden) bij de notaris om daar een volledig overzicht te formuleren over het te verdelen bezit van Derske, zowel de onroerende goederen als het contante geld dat er restte. En natuurlijk vervolgens hoe dat in zes parten wordt verdeeld. Zes dus, en niet 4 zoals Derske in haar testament aangaf. Het zijn zes delen die ieder een waarde vertegenwoordigen van 1012 gulden, 18 stuivers en 51/3 penning. De een krijgt dat in bouwgrond uitgekeerd, al of niet aangevuld, dan wel verminderd tot het zuivere bedrag, de ander krijgt dat in contant geld. Albert en zijn zus Willemina, de twee wees kinderen van Jan Albers en Elisabeth erven dus samen datzelfde bedrag, dus ieder de helft. En wat is nou zo merkwaardig?? Hier is nergens sprake van een Albert Albers die getrouwd is met Elisabeth Hopman. Hier blijken Willem Albers en Derk Albers de bloedmomboiren te zijn, directe voogden van de minderjarige Albert en Willemina. In 1 1/2 maand is Albert Albers als echtgenoot van Elisabeth Albers verdwenen. Overleden is hij niet, want hij woont nog jaren op de Wolfskuil. En bovendien....
Op diezelfde dag, 25 januari 1818, verschijnt Albert Albers, de oudere dus, voor de notaris en verklaart van Albert de jonge en zijn zus Willemina acht honderd gulden te hebben ontvangen, in aanwezigheid en met toestemming van Willem Albers als voogd van de beide minderjarigen. Hij belooft de vijf procent rente netjes te betalen en hij kan de aflossing uitstellen totdat Albert de jonge meerderjarig is. Onderpand is zijn huis aan de Wolfskuil, dat hij voor de helft "in zijn hoedanigheid van weduwnaar van Elisabeth Hopman" had verworven bij de verdeling van 8 december een maand eerder. Alleen, dat verhaal van weduwnaar van Elisabeth staat in deze acte nergens. Gerrit Albers, een broer van Alberts vader Cornelius, staat borg.
Zeventien jaar later verklaren Albert de jonge en zijn zus Willemina, dat zij de hypotheek van 28 januari 1818, vernieuwd op 20 januari 1828, op naam van Albert de oudere en zijn borg Gerrit, nietig verklaren en beschouwen als niet gedaan, hetgeen betekent dat de hypotheek wordt afgelost.

--—Morgen is een oppervlaktemaat. Hoewel op verschillende plaatsen dezelfde naam wordt gebruikt heeft een morgen niet in alle streken van Nederland dezelfde oppervlakte. Vandaar het besluit van Napoleon alles te herleiden tot metrische eenheden. Een Gelderse morgen was ± 0,86 hectare (8600 m3). Een "hont” is een zesde deel van een morgen en omvat ongeveer 1419 m2---

Het zal iedereen duidelijk zijn: alle zonen en dochters Albers zijn landbouwers. De notaris geeft dat bij iedereen aan. Bovendien blijkt int deze notariële informaties, dat de familie Albert Cornelissen niet alleen een groot gezin had, maar ook een groot bezit. Albert heeft dus letterlijk goed geboerd. Zoals het zich laat aanzien, heeft hij het eigenhandig moeten venwerven, want het valt te vrezen, dat hij van zijn ouders niet al te veel te erven had.
Alle kinderen blijven heel erg bij elkaar en bij pa en ma in de buurt. Cornelis (1743), Hermen (=Hermannus-1748), Derk (=Theodorus-1764)), Petronella (1772), Jan (=Johannes-1767), hadden hun bedrijf in Hees. Gerrit (Gerardus-1746), Mechtelina (1754), en Maria (1761) boerden in Neerbosch en Willem (1758) zat in Nijmegen. Vijf van de veertien kinderen zijn voortijdig overleden. Alle rijkdom en alle bezit heeft dat niet kunnen verhinderen.
Albert heeft zijn bedrijf in Hees gehad. Het zou aardig zijn te weten waar dat gestaan heeft, maar dat is nog niet aan het verleden ontrukt. Op basis van de inventarisatie en verdeling in december 1817 is misschien wat te distilleren. Er wordt dan steeds gepraat over "de helft van een parcee!” . Dat betekent, dat de andere helft al eerder verdeeld is, c.q. toebedeeld aan de kinderen. De notaris noteert ook bij al die helften dat ze de andere helft al in bezit hebben. We kunnen dus uitgaan van hele delen in de aangegeven gebieden.
Allereerst is daar De Biezen. een gebied, dat in de familie een magische klank is blijven houden. Grofweg gezegd lag dat gebied in de rechteroksel van het Maas-Waalkanaal. Met dien verstande, dat ook het kanaal op hel gebied van de Biezen ligt. In dat gebied had de familie bijna 9 hectare in bezit. Vervolgens lag er zo’n 5 hectare in de z.g. Pulsenberg, zo ongeveer waar nu de Wolfskuil ligt.
Dan lag er een stuk land in de “voorstad" van Hees. Dat zou je ten oosten van de Biezen kunnen plaatsen, het huidige Waterkwartier. Er lagen her en der ook drie kleinere stukken grond, alle drie van een kleine hectare: op het Achterveld (haaks ten noordwesten van de Wolfkuilschestraat), aan de Laarssen dam (in het begin van de Dennenstraat) en aan de Wolfskuil. De Wolfskuilschestraat was wat nu de Wolfkuilseweg is. Die liep bij de Molenstraat verder door- naar het noorden (wat nu de Dikke Boomweg is) tot aan de Voorstadslaan).
En tenslotte lag er nog een behoorlijk stuk weiland van een goede 3 ½ bunder in de Ooy.
Met uitzondering van het laatste perceel was alles bouwland. Hel perceel weiland, dat nog in de verdeling betrokken was, is naar de kinderen van Cornelius gegaan. Zij hadden de rest ook al in bezit. En daarmee zijn zij de enigen die misschien iets van veeteelt beoefenden. De anderen zullen er allemaal wel een koe en een varken op na gehouden hebben en wie weet nog een schaap, maar vanwege al dat bouwland mag je veronderstellen, dat het met recht "landbouwers" zijn geweest, zonder al te veel veeteelt. Dat is later wel veranderd, want op het eind van de 19e en aan het begin van de 20e eeuw zijn diverse familieleden failliet gegaan, omdat ze tuberculose onder de koeien kregen en daar- niet tegen verzekerd waren. De zieke koeien werden massaal begraven en toen rond 1925 het kanaal werd gegraven, groef men de beenderen van die koeien weer op.
Alles bij elkaar kunnen we de zaak berekenen op een goede 20 hectare. Dal was in die tijd een groot bedrijf. Voeg daarbij, dat de verkoop van de roerende goederen (dus de zaken die niet verder onderling verdeeld waren) en het contante erfenis-geld een bedrag besloeg van bijna viereneenhalf duizend gulden, dan kom je aan een totaal bezit van rond de dertig duizend gulden. In 1817 best een groot vermogen. Tegelijk zie je, wat er dan verder gebeurt. Het grote gezin en de rechten van ieder hadden tot gevolg, dat het totale bezit bij de hoofdelijke verdeling in negen verschillende delen werd opgedeeld. En dat maakt de rijkdom per stuk wel wat minder. Daar komt bij, dat door al dit soort verdelingen het bezit niet of nauwelijks bij elkaar lag, zodat iedereen steeds van hot naar haar moest, natuurlijk rekening houdend met het al of niet recht van overpad en van de daarmee samenhangende kinnesinne. Het maakt in aanzet duidelijk waarom in de 20e eeuw de ruilverkaveling nodig was om weer rendabele bedrijven te krijgen. die de grond rond het huis hadden liggen. Zelfs op de boerderij is tijd geld.
Albert Cornelissen heeft in Hees gewoond. Gezien de verdeling van 1817 moet dat het huis geweest zijn aan de Wolfskuil. In de kadastertekening van 1835 kunnen we precies terugvinden, waar die boerderij lag. Het is al meerdere keren aangegeven: die boerderij heeft gelegen op de hoek van de Molenweg / Wolfskuulseweg. Er wordt nog steeds het wat hatelijke grapje gedebiteerd, dat in Hees de rijke mensen woonden en in Neerbosch de achterlijke boeren. De boerderij van Albert had als buur de "Douairière Frederik Willem van Nijvenheim”. Weduwe, dus, rijk en deftig. Maar gelukkig was die ook landbouwer. In die ouderlijke boerderij is later Albert Albers gaan wonen, de jongste zoon van Cornelius. Cornelius was de oudste zoon van Albert Cornelissen en misschien heeft hij er ook gewoond. Want oudste zonen namen toch het bedrijf over? Cornelis overleed in 1786 en het kan best zijn, dat Albert als jongste nog thuis was en tamelijk automatisch daar is blijven wonen, ondanks het feit, dat het huis eigendom van de familie bleef. Albert Cornelissen had namelijk niks testamentairs geregeld. De kinderen hebben dat wel een paar jaar na zijn dood gedaan, maar dat is nooit officieel geworden en dus hebben ze dat definitief geregeld in december 1817 en januari 1818.

(Met dank aan Piet Albers, Etten-Leur, 2009)

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Theodora Wijnants?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Theodora Wijnants

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children