Stamboom Zuidgeest en Kroon » Hendrik Aerts van Driel (± 1486-1551)

Persoonlijke gegevens Hendrik Aerts van Driel 

• Hij is geboren rond 1486 in Oost-Barendrecht.
• Functie.Bron 1

  Hendrick Aertsz. woonde aan de Hordijk onder Barendrecht en was eigenaar en/of gebruiker van land onder Barendrecht, Oost-IJsselmonde, Ridderkerk en Charlois. Hij was hoogheemraad (1526-1532) en dijkgraaf (1533-1551) van de vier polders van West-IJsselmonde en van de polder Smeetsland onder IJsselmonde. Bovendien was hij heemraad van OostBarendrecht (1549).
  
  Op 25 mei 1549 verklaarde Henrick Aertsz., wonende in het ambacht van Oost-Barendrecht, "oudt ontrent LXIIJ Jaeren", dat "wijlen Pieter Dircxz. wonende int Oestambocht van IJsselmonde sijne huijsvrouwe vader sterff onlancx naede laetste groote Innudatie / te weten int begunsel vanden Jaere XXXIIJ lestleden". Na het overlijden van Pieter Dircksz. waren enige poorters van Delft naar Usselmonde gekomen, om zekere 9 morgen lands te "aenvaerden ende verhuijeren" die door Pieter Dircxz. waren achtergelaten. Hieruit was een kwestie ontstaan voor het gerecht van Dordrecht, omdat Henrick Aertsz. en de andere erfgenamen een brief hadden "die zij in tsterfhuijs van Pieter Dircxz. voors. bevonden hadden / dat de voors. van Delft geen eijgendom aen tvoors. landt en hadden dan hadden alleenlick daer op een losrente, van XV Karolus guldens tsiaers". Zodoende "triumpheerden" zij in hun zaak voor het gerecht van Dordrecht en moesten die van Delft tevreden zijn met de ontvangst van de hoofdsorn en de renten. Zodoende "bleef midts; dijen tvoors. landt anden erfgenamen van Pieter Dircxz. voors. daert alsnoch aen is".
  
  Interessant is het vervolg van de verklaring van Henrick Aertsz., waarin hij zegt, dat "hij deposant die altijt van jongs op gewoent heeft int Oestambocht van IJsselmonde ofte in Oestbarendrecht voors. ende diewils heemraet geweest is int Westambocht van IJsselmonde voors. als hij noch is / dicwils sijn ouders ende verscheijdene andere luijden hoeren seggen (...) dat hier voortijts een manier van doen ofte gewoente plach te sijn int Westambocht van IJsselmonde ende daer ontrent dat als ijemandt renten op sijn landt hebben wilde hij den eijgendom, van tselfde landt tot behoeff vanden cooper der selver renten over plach te geven / ende de cooper wederom briefven datmen tselfde landt lossen mochte mitten hoeftsomme van den rente ende tverloop vandien".
  
  Op 19 maart 1533 (voor Pasen, d.i. 1534) ondertekende Heynrick Aertsz., voor de eerste maal als dijkgraaf, de rekening van het Westambacht van Usselmonde. Deze rekeningen werden jaarlijks te Delft afgesloten en ondertekend, waarbij het tweede deel van de rekeningen de polder Smeetsland betrof. ook dit gedeelte werd jaarlijks getekend door dijkgraaf Heijndrick Aertsz. In deze rekeningen kwam in de periode 1533-1551 jaarlijks een post voor waarin "den dijckg(raa)f is tue ghescyrt van dat hij gedient heeft dit jaer voirleden dat gemenelant". Dijkgraaf Heijnrick Aertsz. ondertekende de rekening voor de laatste maal op 21 april 1551 (na Pasen): op 3 maart 1551 (=1552) werd de rekening ondertekend door zijn opvolger Andries Ariaensz.
  
  De oudste vermeldingen van Hendrick Aertsz. Betreffen vergoedingen die hij ontving van de polder West-IJsselmonde wegens "daghuur": in 1508 of 1509 had hij twee dagen voor de polder gewerkt en in 1510 had hij samen met zijn vader Aert Heynricxz. een dag aan de oude sluis gewerkt. Vermoedelijk is opnieuw sprake van ditzelfde sluisje in de polderrekening van Nieuw-Reijerwaard van 1529, waarin het werd aangeduid als het "sluijsken bij Heijnrick Aertss.". Vanwege de noodzaak van werkzaamheden aan deze sluis "after Heijnrick Aertss." werd in dat jaar een "vingerling" (tijdelijk dijkje) aangelegd, waarbij Heijnrick Aertss zelf een vergoeding kreeg "van wageplancken hout plancken daermen die sluijs mede stopte". In 1539 was opnieuw sprake van de sluis bij Heijnrick Aertsz., vanwege gemaakte kosten om deze sluis te verleggen. Vanaf 1528 werd Hendrick Aertsz. jaarlijks vermeld in de rekeningen van de waarsman van Nieuw-Reijerwaard als huurder van een "werf" aan de Hordijk. Vermoedelijk werd deze werf gebruikt voor de verbouw van hennep, een produkt dat diende voor de vervaardiging van touw en zeildoek: in 1542 werd. "Heynrick Aeartsz anden Hordick" aangeslagen voor een "henipworf". Deze werf was tot 1525 gedurende vele Jaren gepacht door zijn vader Aert Hendricksz., en. in 1526 en 1527 door diens weduwe. De jaarlijks verschuldigde pachtsom voor deze werf bedroeg 3 gulden: een bedrag dat ongewijzigd bleef vanaf de eerste vermelding in 1486 tot in 1540! Voor een andere, soortgelijke werf aan de Hordijk moest 2 gulden per jaar worden betaald. Deze tweede werf werd vanaf 1483 tot 1525 gepacht door Adriaen Heinenz., de oom van Hendrick Aertsz. Vanaf 1526 tot 1533 was een zekere Gheerloff Ghijsbrechtss. huurder van dit tweede werf, maar vanaf 1534 betaalde Heijnnrick Aertss. de pacht voor beide werven. Vanaf 1541 werd de pachtsom verdubbeld: in 1541 en 1542 betaalden "´Heijnrick Aertss. en Jan sijnen zoon van twee worven X gl.". Vanwege een hiaat in de polderrekeningen van Nieuw-Reijerwaard van 1543 tot 1553 is onduidelijk hoe lang sprake is geweest van deze gezamenlijke pacht door vader Hendrick Aertsz. en zoon Jan Hendricksz. Wel is duidelijk dat beiden in deze periode zijn overleden, want in 1553 betaalden ene Wit Lourisz. en "Cornelis Heynricx uuten naem van sijn moeder" (1554: "Heijnrick Aertsz. weduwe") de pacht van "twee worven mit die telinge dair op staende die sij seven jaren verpacht (=gepacht) hebben". Cornelis Hendricksz., de zoon van Hendrick Aertsz. nam in 1559 de werf over, zoals blijkt uit de rekening over dat jaar, waarin Wit Louwen en. Cornelis Heijnficxz. worden genoemd als huurders "van twee worven mit die telinge dair op staende die sij thien jaren verpacht hebben / van teerste Xe jaer XXIJ gl.".
  
  Uit de kohieren van de tiende penning van 1542 en 1543 blijkt dat "Heynrick Aertsz. anden Hordick" in Oost-Barendrecht bruiker was van 16 morgen land, een "henipworf´ en een "stuck uuttergor(s)", het laatste samen met zijn zwager Lenert Pieters. In het kohier van Ridderkerk wordt Heijnrick Aertsz. vermeld onder de "buyten bruyckers, wonende buyten den Ambocht van Ridderkerck", als gebruiker van een perceel van 2 morgen 2 hont 72 roeden. Onder Charlois gebruikte Heindrick Aertsz. 3 morgen in "Dirck Smees landt" en nog 10 morgen in "de hillen".
  
  Dit behoorlijk uitgebreide grondgebruik werd door Hendrick Aertsz. in de daarop volgende jaren nog vergroot. Op 5 maart 1543 sloot "Heynrick Aertsz. vanden Hordijck" voor schepenen van Dordrecht een pachtovereenkomst met de eigenaren van 4 morgen 4 hont lands in "Smegeslant" (Smeetsland), voor een tennijn van 4 jaar. Op 1 mei 1545 kocht Heynrick Aertsz. "een gerecht vierendeel van vier mergen en sestalf hont lants gelegen in Nyeu Ridderwaert in Cornelis landeken", tussen Crommenweg en Willairtsdijkje, gemeen met de "heyligen gheest" ter Nieuwekerk in Dordrecht en met Ariaentgen Adriaensdr. Hoe uitgebreid het landbezit en -gebruik van Hendrick Aertsz. is geweest, valt af te leiden ult de kohieren van de 10e penning uit het jaar 1557. Zijn weduwe Lijsbeth werd hierin aangeslagen voor percelen land, gelegen in Oost-Barendrecht (5 morgen), in "Comelislandeken" (8 morgen eigen en 3 morgen van de "heylige geest"), in het "buiten nieuwland" van OostBarendrecht (4 1/2 morgen eigen en 2 morgen van anderen), in het "nieuwe Buitenland" van West-Barendrecht (ruim 22 morgen eigen), in de eerste hoef het Oudeland van (Oost-) IJsselmonde (7 1/2 morgen eigen), in West-IJsselmonde (8 1/2 morgen eigen en 2 morgen "geestelijk goed") en in het Nieuweland aldaar (ruirn 7 morgen eigen). Bovendien had "de we(duwe) van Henrick Aertsz. in Barendrecht met die we(duwe) van Cornelis Pietersz. tot IJsselmont ( ... ) tsaemen een vierendeel" ´in het Buitenland van West-Usselmonde, "met die visscherije ende anders hooren ancleeven". Er kan zonder meer gesproken worden over een behoorlijk welvarend boerenbedrijf, dat bovendien voornamelijk op eigen grondbezit berustte.
  
  Interessant in deze opsomming is de 7 1/2 morgen eigen land, die de weduwe van Hendrick Aertsz. bezat in de eerste hoef, groot 15 morgen, gelegen in het Oudeland van Usselmonde. De andere helft van deze hoef, eveneens 7 1/2 morgen, had een zekere Adriaen Diricxz. in huur van de weduwe van Wouter Schiltman tot Dordrecht. In 1574 werd in deze eerste hoef de ene 7 1/2morgen gebruikt door Pieter Pietersz. Cranendonck van Pieter van Driel tot Haarlem, en werd de andere 7 1/2 morgen gebruikt door de weduwe van Dirick Floerisz. in Smeetsland, die dit deel in eigendom had. Hoewel voor de hand ligt, dat Pieter van Driel behoorde tot de verwanten van Hendrick Aertsz., was dit toch niet het geval! Juist de 7 1/2 morgen die eigendom waren van de weduwe van Dirick Floerisz. in Smeetsland, waren afkomstig uit de erfenis van de weduwe van Hendrick Aertsz. Het is puur toeval, dat de andere helft van deze hoef eigendorn was van deze Pieter (Herrens) van Driel. Dit blijkt uit een transport uit 1562, waarbij Pieter Heffensen de jonge (van Driel) deze 7 1/2 morgen vrij eigen lands met toebehoren teruggaf "in handen van sijn huijsvrouwen moeder genaempt Janneken Meynertsdochter", weduwe van wijlen Wouter Schilmans tot Dordrecht. Deze had hem dit land "met hair dochter in huywelick ( ... ) gegeven nae ´t uuyt wijsen (van) die huywelixce voorwairt". In 1565 werd Anneken Meijnaertsdr. inderdaad als eigenaresse van het perceel aangeduid, maar in 1574 was Pieter van Driel toch weer eigenaar!
  
  Overigens bevatte de boedel van Hendrick Aertsz. niet slechts baten, maar was er ook sprake van enige schulden. Zo bevatte de boedel van de weeskinderen van Machtelt Cornelisdr van Crommenye en wijlen Pieter Willemsz. brouwer een rentebrief van 12 Car. g1d. per jaar, sprekende op Elyzabeth Pietersdr. weduwe van wijlen Heyndenick Aertsz. in Oestbarendrecht. Deze Pieter Willemsz. Brouwer, vroedschap van Rotterdam (1534-1553), die eerder gehuwd was geweest met Hillegond Claesdr. was de schoonvader van een andere Van Driel: Ingen Comelisz., brouwer te Rotterdam, eveneens a&omstig uit de omgeving van de Hordijk!

• Functie vanaf 1526: hoogheemraad 1526-1532, dijkgraaf van West-IJsselmonde 1533-1551..Bron 1
• Hij is overleden op 21 april 1551.

  opgegeven als tussen 21-4-1551 en 1-7-1552

• Een kind van Aert Heinensz en Niesje NN

Gezin van Hendrik Aerts van Driel

Hij is getrouwd met Lijsbeth Pieters van Driel.

Zij zijn getrouwd

Kind(eren):

1. Aert Hendriksz van Driel  1520-1596 

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Hendrik Aerts van Driel?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Hendrik Aerts van Driel

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen