Kwartierstaat Jonkman » Thijmen (Timannus) Telvoren (1614-< 1682)

Persoonlijke gegevens Thijmen (Timannus) Telvoren 

• Hij is geboren in het jaar 1614.
• Hij is overleden voor 8 augustus 1682.
• Een kind van Jan Telvoren en Margrita Coninck
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 29 augustus 2023.

Gezin van Thijmen (Timannus) Telvoren

Hij is getrouwd met Johanna ten Colcke.

Zij zijn getrouwd.

Kind(eren):

1. Margrita Telvoren  
2. Hendrik Telvoren  ????-± 1680 
3. Allegonda Telvoren  

Notities over Thijmen (Timannus) Telvoren

Wikipedia

Thijmen Telvoren

Thijmen Telvoren, ook wel gespeld als Thyman, Tymen of Timannus Telvooren (Hasselt, tussen 28 maart en 10 mei 1614 – aldaar, vóór 8 augustus 1682) was een Nederlands regent uit de Gouden Eeuw.

Als stadssecretaris van Hasselt heeft Telvoren zich onder andere hardgemaakt voor de volledige erkenning van zijn geboorteplaats in het provinciale bestuur van Overijssel, dat tijdens zijn leven verschillende politieke crises doormaakte.[1] Beide ontwikkelingen kwamen in 1657 samen met de belegering van Hasselt door een troepenmacht uit Kampen en Zwolle: zij zagen een volwaardige gewestelijke stem van die stad, naast die van henzelf, Deventer én de drie kwartieren van de Overijsselse adel, namelijk helemaal niet zitten.[2] Onder Telvorens leiding trokken de Hasseltenaren dat jaar tussen 27 en 29 mei zodoende tegen deze bezettingsmacht ten strijde. Dit bleek echter evenals hun schriftelijke inspanningen voor meer inspraak uiteindelijk tevergeefs.[3] Anno 2021 herinnert er in Hasselt nog een Telvorenstraat aan de naam van de stadssecretaris en een ingemetselde kanonskogel in de stadsmuur aan zijn belangrijkste wapenfeit.[4]

Biografie
Telvoren studeerde vanaf 10 mei 1629 aan de Universiteit van Leiden.[5] Dit deed hij toen als vijftienjarige evenals zijn één jaar oudere broer Albertus en twee jaar jongere broer Winoldus.[6] Een universitaire opleiding, al dan niet gevolgd door een promotie (in Telvorens geval, mogelijk op zijn eenentwintigste, vanaf 28 maart 1636[7]) vormde destijds vaak de opmaat voor een bestuurlijke carrière.[8] Zowel vader Jan als moeder Margrita Coninck behoorden dan ook reeds tot de Overijsselse aristocratie.[9] In lijn hiermee trouwden ook Telvorens eigen kinderen, uit zijn huwelijk met burgemeestersdochter Johanna ten Colcke, wederom in eigen kring. Toch bood dit in geen geval bescherming tegen rampspoed: volgens een notariële akte was op 8augustus 1682 enkel nog een minderjarig kleinkind als naamgenoot van Telvoren in leven.[10]

Publicaties
Vroegmoderne stadssecretarissen waren verantwoordelijk voor het officieel op schrift stellen van nieuwe wetten, en wel zodanig, dat zij niet in tegenspraak waren met bestaande bepalingen. Dit vereiste een grondige archiefkennis.[11] Dit stelde Telvoren in staat om in 1655 namens de ‘burgemeesteren, schepenen en raden’ van Hasselt een pamflet uit te geven over de stedelijke rechten en privileges. Hieruit zou blijken dat dit bestuurscollege niet alleen volledige zeggenschap had over haar eigen‘directie ende regieringe’, maar ‘mede omtrent de algemeene bestieringe van de provintie van Overyssel’.[12] Behalve een inleidend betoog rond dit onderwerp, nam Telvoren in deze Korte verklaringe tevens ter verantwoording een bijlage op met archivalia.[13] Tijdens het Rampjaar gaf Telvoren opnieuw een verklaring af namens het stadsbestuur. Ditmaal betrof het een toelichting op de overgave van de stad aan de bisschop van Münster op 14 juni 1672.[14] Tussentijds verbond hij ook nog zijn naamaan het juridisch proefschrift van zijn zoon Andreas, die op 23 oktober 1668 promoveerde. Hierbij trad Telvoren op als adviseur, bijgestaan door Rutger van Haersolte, jonkheer toe Cranenburg.[15]

Correspondentie
Als vooraanstaand lid van de magistraat onderhield Telvoren tevens contacten met bestuurders buiten Hasselt.[16] Zo trad hij op als vertegenwoordiger van de stad bij het sluiten van een bondgenootschap met de magistraat van Deventer in 1654.[17] Ook ontving hij in de nasleep van het beleg van Hasselt brieven van de Twentse edelman en geleerde Rabo Herman Scheele. Deze laatste zou naderhand in de Staten van Holland nog een toespraak over de belegering geven.[18] Over Telvorens eigen netwerk in Den Haag is vooralsnog weinig bekend. Wel schreef hij op 17 september 1658 een brief aan Johan de Witt, welke vergezeld ging van vier 'Westphaelse hammen'.[19] Dit cadeau, ter bevestiging van Telvorens 'vruntschap' met de Hollandse raadspensionaris, leidde echter niet tot een gewenste tegenprestatie van De Witt. Sterker nog, op 2 oktober van dat jaar schreef hij de hammen wel ontvangen te hebben, maar deze juist vanwege zijn 'instructie ende eedt' als ambtenaar niet te kunnen aannemen. De Witt verklaarde dan ook liever 'incivijl als meijneedich te wesen', en stuurde de hammen daarom samen met het ontwijkende antwoord 'terugge' naar Hasselt.[20]

Bronnen, noten en/of referenties
Pdf-documentJan Haverkate, Spindoctors van de Gouden Eeuw. De eerste pamfletoorlog van Overijssel (1654-1675) (Amsterdam 2019) 7-17.[1]
F.A. Ebbinge Wubben, Geschiedenis van het beleg der stad Hasselt in den jare 1657 (Zwartsluis 1861) 3-6.[2]
Pdf-documentF.W. Schmidt, ‘Stadssecretarissen van Hasselt I’, Histo-visie 5 (2005) afl. 4, 1-2, aldaar 1-2.[3]
Anoniem, ‘Bezienswaardigheden’, website Hanzestad Hasselt. Geraadpleegd op 20 februari 2021.[4]
Willem Nikolaas du Rieu, Album studiosorum Academiae Lugduno Batavae MDLXXV-MDCCCLXXV. Accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula (Leiden 1875) 217-218.[5]
Henk van Heerde, ‘Tilvoorde’, website van de blog ‘De Stad Vollenhove door de eeuwen heen’. Geraadpleegd op 20 februari 2021.[6]
Du Rieu, Album studiosorum Academiae Lugduno Batavae, 275-276.[7]
Pdf-documentF.W. Schmidt, ‘Regenten van een kleine stad’, Overijsselse Historische Bijdragen 113 (1998) 66-79, aldaar 74-78.[8]
Pdf-documentSchmidt, ‘Stadssecretarissen van Hasselt I’, 2.[9]
Pdf-documentIbidem, 1-2.[10]
Pdf-documentSandra Langereis, Geschiedenis als ambacht. Oudheidkunde in de Gouden Eeuw: Arnoldus Buchelius en Petrus Scriverius (Hilversum 2001) 161-162.[11]
Thijmen Telvoren, Korte verklaringe van burgemeesteren, schepenen ende raden der stadt Hasselt (Amsterdam 1655) 1-16.[12]
Telvoren, Korte verklaringe, 17-56.[13]
Thijmen Telvoren, Kort, en oprecht verhael van’t geene gepasseert is, voor en omtrent het capituleeren van de stadt van Hasselt met den vorst van Munster en Corvey (1672).[14]
Andreas Telvoren, Disputatio juridica inauguralis de collationibus (Leiden 1668).[15]
Pdf-documentSchmidt, ‘Stadssecretarissen van Hasselt I’, 1-2.[16]
Aäron Exalto d'Almaras, Deductie voor de regeringe der stad Hasselt. Betreffende de stemgerechtigheid der gemelde stad ter staatsvergadering van de provintie van Overyssel (Hasselt 1786) 91-94.[17]
Ebbinge Wubben, Beleg der stad Hasselt, 31-32.[18]
Nationaal Archief 3.01.17, Archief van Johan de Witt, Raadspensionaris van Holland, 1653-1672, inventarisnummer 3129, folio 1-2.[19]
Nationaal Archief 3.01.17, Archief van Johan de Witt, inv. nr. 7, fol. 349-350.[20]

Histo visie
Stadssecretarissen van Hasselt I
Dr. F.W. Schmidt
Oktober 2005
Bronnen: OHC. Stadsgericht van
Hasselt inv.nrs. 283 en 298

Thijmen sleepte het gehele Hasselter bestuur mee in een burgeroorlog die uiteindelijk uitmondde in een
voor Hasselt slecht afgelopen belegering. Hij voerde in 1654 besprekingen met Deventer. De stad had zich afgescheiden
van het gewestelijke bestuur. Samen met nog wat Twentse edelen vormde zij een minderheidsfactie. Omdat zowel
Hasselt als Steenwijk meer politieke invloed in het gewest in het vooruitzicht waren gesteld, sloten beide
steden zich niet bij Kampen en Zwolle aan, maar bij de minderheid. De onderhandelingen werden
voor Hasselt door Thijmen gevoerd. Zijn beloning was niet gering, want de minderheid benoemde
hem twee maanden later tot collecteur-ontvanger van de havenaccijns. Naast de inkomsten uit zijn ambt
van stadssecretaris genoot hij dus ook nog inkomsten uit deze lucratieve baan.
Uiteraard zond hij de geïnde bedragen naar Deventer op. Ze gingen aan de neuzen van Zwolle en
Kampen voorbij. In het jaar daarop, om precies te zijn op 4 december 1655 werd daarom Thijmen in Zwolle door een
sergeant en drie musketiers gearresteerd. Pas nadat zijn schoonvader Colcke met 6.000 gulden over de brug was gekomen,
werd Thijmen vrijgelaten.

Zijn liefde voor Zwolle zal er niet groter op zijn geworden. De verslechterde verhouding met die stad werd
door de toenmalige burgemeesters van Hasselt, Bernard Heute en jonker Johan Ernst van den
Clooster toegeschreven aan het eigenmachtig optreden van Telvoren. De escalatie van het conflict
mondde uit in een driedaagse belegering in 1657. Na 780 schoten, omvangrijke vernielingen en twee
doden, gaf de stad zich over. In de capitulatievoorwaarden stond expliciet vermeld, dat er een nieuwe collecteur van de havenaccijns
zou worden aangesteld, maar dat Thijmen hiervan moest worden uitgesloten. Later krabbelde stad weer terug.

In Hasselt verscheen een pamflet, dat bedoeld was om Amsterdam aan de zijde van Hasselt te krijgen. Daarin werd een vergelijking gemaakt met de
driedaagse belegering van Hasselt en die van Amsterdam door Willem II. Telvoren werd erin omschreven als “een groot directeur
tot Hasselt”. Ook in de daarop volgende definitieve onderhandelingen die bedoeld waren om de eenheid binnen Overijssel te herstellen speelde
Telvoren een rol van betekenis. Hij vergezelde de beide burgemeesters die daartoe door de mediateur Johan de Witt gevraagd
waren naar Den Haag te komen. De uitkomst moet de bestuurders en zeker Thijmen niet hebben aangestaan. Alles zou bij het
oude blijven. Van meer politieke invloed van Hasselt en Steenwijk in het gewest, kon geen sprake
zijn. Met lege handen keerde men dan ook naar huis terug.

Pas een jaar later kon de teleurgestelde Telvoren zijn gram halen. Na onderhandelingen met de magistraat van Amsterdam, die
een verzoek van Zwolle had gekregen om het veer op Zwolle uit te breiden, wist hij het voor elkaar te krijgen dat de aanvraag van Zwolle terzijde werd geschoven.
Triomfantelijk schreef hij: “Soo dat sy met een lange neuse weder sullen thuijs koomen. “ “Godt sall Hamans hoevaardije straffen: Die ons hyr soo klijn gemaeckt hebben”
“De Here verleen ons sijn seegen, tot spijt van onse vijanden”

Machtsbasis
Thijmen was zoals gezegd een schoonzoon van Claes ten Colcke. Deze was op zijn beurt weer getrouwd met de weduwe van
Richard Pasraet. Claes was vanaf 1639 tot en met 1671 met een onderbreking in de jaren 1651-1657
lid van de magistraat. Uit zijn huwelijk met Elisabeth Jacobs, de weduwe dus van Pasraet, werd in juli 1621
Jenneken (Johanna) geboren, de latere vrouw van Thijmen. Een andere dochter van Claes was weer getrouwd met de
burgemeesterszoon Hendrik Bloemert.

De ouders van Thijmen zelf waren Jan Telvoren en Margrita Coninck. Ook Margrita kwam uit een regentengeslacht voort. In
het wapen van de Telvorens zijn drie vissen van zilver opgenomen. Uit het huwelijk tussen Thijmen en
Johanna werden zover we weten drie kinderen geboren. Margrita, Hendrik en Allegonda. Laatstgenoemde trouwde met Nicolaas
Bordenis, die in 1676 het ook nog tot burgemeester wist te brengen.

We weten niet precies hoe oud Thijmen tijdens de burgeroorlog was. Vermoedelijk een jaar of dertig. Hij was dus toen in de
kracht van zijn leven. Zijn overlijdensdatum is onbekend. Waarschijnlijk is hij in het begin van de jaren
tachtig van de zeventiende eeuw gestorven. Ouder dan zestig jaar is hij niet geworden. Zijn zoon Hendrik moet hem zijn voorgegaan.
Na de dood van Hendrik (omstreeks 1680) en dat van zijn vrouw Aleida Vermeer van Westerloo op 8 augustus 1682
bleef het minderjarige kleinkind van Thijmen, Steven Hendrik Telvoren alleen achter. De boedel bestond uit het huis op de
Baan en 48 stuks zilver, 68 lakens, 50 kussenslopen, 37 tafellakens en 225 servetten. Eveneens werden 38 schilderijen geteld -
goed en quaadt - en trof men er een clavecymbaal aan.

Ook de kleding van Hendrik was nog aanwezig. Ze bestond uit een zwartlaken rok, broek en camisool. Verder uit een zwarte mantel en een gekleurde
mantel, zeven neusdoeken, een paar zilveren gespen, twee zilveren pijpen en een degen.

______________________________________________
0037.2 Hoogschoutambt Hasselt, processtukken
Kenmerken
Hoogschoutambt Hasselt. Lijst van processen
65
Thiman Telvoren als gevolmachtigde van Albert Reijners eischer ca Reijner Jans gedaagde.
Eisch tot uitkeering van eischers moederlijke erfportie, 1653 - 1655.
Datering:
1653 - 1655.
Organisatie: Collectie Overijssel locatie Zwolle
________________________________________________

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Thijmen (Timannus) Telvoren?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Thijmen (Timannus) Telvoren

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen