Stamboom Hobers » Elsje Schuermans (1693-1721)

Persoonlijke gegevens Elsje Schuermans 

• Zij is geboren juli 1693 in Amsterdam.Bron 1

  Evangelisch-Luthers gedoopt

• Ze werd gedoopt op 16 juli 1693 in Amsterdam.Bron 1
• Woonachtig:
• in het jaar 1708: Amsterdam "op de Breestraat".Bron 2
• tot 25 januari 1708: Amsterdam "aan de zuijtzijde van het haarlemmer wagenplijn bijde Haarlemmer poort".Bron 3
• tot 2 december 1714: Amsterdam "op de Antoniesbreestraat".Bron 4
• van 2 december 1714 tot januari 1721: Amsterdam "op de Regtboomsloot bij de middelste brug".Bron 5
• Zij is overleden januari 1721 in Amsterdam, zij was toen 27 jaar oud.Bron 6

  Jacoba Kennis doet op 22 januari aangifte van het overlijden van Elsje:
  

  "Den 22 Jan. Jacoba Kennis voor Elsje Schuurman"

  
  De familie betaalt geen begraafbelasting: "onvermogend"
  Elsje wordt begraven op het St. Anthonis Kerkhof:
  

  "den 24 Januarij 1721;
  Elsje Schúúrman op de regtboomsloot bij de middelste brug; 2 K[inderen]"

  
  Voor de opname van Elsjes dochtertjes in het weeshuis is een bewijs van overlijden vereist:
  

  "Betuyg-Cedul"
  Ik ondergeschreve betuyge dat in 't Begraaf-boek van 't Anthonis Kerkhof blijkt, dat op den 24 Januarij Ao 1721 begraven is Elsie Schuerman
  In kennisse der waarheyd, heb ik dit uyt het voorsz. boek uytgetrocken en met eygen hand ondertekent....
  J Hillen ... Gravemaker (afbeelding)

  Oorzaak: vermoedelijk kraambed (begrafenis Elsje is één week na doop dochter)

• Registratie van overlijden op 22 januari 1721.Bron 6
• Zij is begraven op 24 januari 1721 in Amsterdam.Bron 7
• Een kind van Jan Hendriks Schuermans en Geesje Hendriks Eijlingh
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 24 januari 2023.

Gezin van Elsje Schuermans

Zij is getrouwd met Jan Alberts Hobers.

Toestemming voor het huwelijk is 16 november 1714 verkregen te Amsterdam.Bron 4

Ondertrouwregister Amsterdam:
"Jan Hobers van den Hardenberg (lees Ane) backer, oud 30 jare op Boomsloot. Sijn vader Albert Hobers tot Aanen & Elsie Schuermans van A[msterdam], oud 23 jare op de Antoniesbreestraat geasst met haar vader Jan Albertse Schuermans"
In de marge: "hij vaders consent goet ingebragt"
Ze naamtekenen......."Jan Hoobers ..... Elsie Schuurmans" (afbeelding)

Kerkelijk Huwelijk in de Nieuwe Kerk der stad Amsterdam:
"Ik ondergeschreven Koster betuyge dat in het Trouwboek van de Nieuwe Kerk der stad Amsterdam blykt dat Jan Hoberts en Elsie Schuermans in de zelve kerk, den 2 december 1714 door Ds vander Helst in den Huwelyken staat bevestigt zyn. Dit uyt het voorsz Boek uytgetrokken, en tot waarheyd van dien het zelfde met mijn hand ondertekent.....
H Doeikes" (afbeelding)

Kind(eren):

1. Hendrik Hobers  1715-1715
2. Johanna (Annatje) Hobers  1716-1790
3. Grietje (Giertje) Hobers  1720-1790 

Notities over Elsje Schuermans

Vlak naast de Recht Boomsloot waar Jan Hobers bakker is, ligt de Sint Antoniesbreestraat waar de familie Schuermans woont. Dochter Elsje is in de ogen van Jan een aantrekkelijke vrouw. Hij zag haar geregeld in de hier gelegen Zuiderkerk. Kwam ze brood bij hem halen? Misschien zat hij wel in de kerk op het moment dat ze belijdenis deed: (afbeelding)

Elsie Schuerman is lidmaat geworden door belijdenis 26 april 1713

In ieder geval, een jaar later, in 1714 trouwt hij met deze 7 jaar jongere Amsterdamse Elsje Schuermans; het jonge paar gaat wonen "op de Boomsloot". Ze zullen het niet breed gehad hebben; de latere boedelbeschrijving van het weeshuis laat zelfs zien dat er spullen naar de lommerd zijn gebracht. Al een jaar na hun huwelijk wordt hun eerste zoontje geboren. Jan noemt zijn eerste zoon Hendrik, dus geen vernoeming naar zijn vader Albert. Het is echter "toevallig" wel dezelfde naam als oom Hendrik, die ook bakker is in Amsterdam. Is Jan Hobers van Hardenberg eerst ingetrokken als bakkersknecht bij zijn oom? Zoontje Hendrik zal slechts 4 maanden worden. In de herfst van 1715 brengen Jan Hobers en Elsje hun eerste zoontje naar het Anthonis Kerkhof. In de jaren die volgen krijgen ze twee dochtertjes: Johanna en Grietje. Ook dit geluk zal van korte duur zijn: precies één week na de doop van Grietje in de Zuiderkerk, vindt de begrafenis plaats van moeder Elsje Schuermans. Ze is naar ik aanneem overleden in het kraambed. Moeder wordt begraven op een winterdag, 24 januari 1721, op het Anthonis Kerkhof. Achter de baar zullen als eersten de diepbedroefde vader met oom Hendrik Hobers en opa Jan Albertse Schuermans gelopen hebben, gevolgd door de andere mannelijke familieleden. Daarna de vrouwen, Jans 5-jarige dochtertje Johanna aan de hand van haar oma Geesje Hendriks Eijlingh. Alle plaatsen: het ouderlijk huis op de Regt Boomsloot, de Zuiderkerk en het Anthonis Kerkhof liggen op enkele minuten lopen van elkaar. In de buurt van wat tegenwoordig het Waterlooplein heet.

Diaconieweeshuis van de Hervormde Kerk in Amsterdam
Hoewel Elsje overleden is, wil ik hier toch beschrijven wat er met haar dochtertjes gebeurde; het is een te interessant verhaal. De beide dochtertjes van Jan Hobers en Elsje Schuermans, Johanna en Grietje, komen al op jonge leeftijd in het weeshuis terecht; Johanna is 11 en Grietje is 8 jaar oud. Al 14 dagen na het overlijden van hun vader Jan Hobers worden ze "uit huis geplaatst". Hun stiefmoeder Beertje Willems ( de tweede vrouw van hun vader) kan of wil blijkbaar de zorg voor deze twee kinderen niet langer op zich nemen. Voor de beide meisjes zal dit heel verdrietig geweest zijn, vooral omdat er de laatste jaren bij hun nieuwe moeder vier (half)broertjes en zusjes waren geboren. Johanna en Grietje horen er niet meer bij. Triest voor deze meisjes; voor een genealoog levert het echter prachtig materiaal op. Het Diaconieweeshuis beschikt namelijk over boedelpapieren m.b.t. de ouderlijke boedel van een weeskind. Het kan gaan om een grote variatie aan documenten. Naast documenten met betrekking tot de ouders, zoals trouwbewijzen en begraafcedullen van de ouders, inventarislijsten van de verdeling en/of verkoop van de ouderlijke boedel, kunnen de dossiers ook persoonlijke papieren van de wees bevatten. Dat zijn bijvoorbeeld een doopbewijs, een bewijs van inenting tegen de koepokken en inschrijving van een mannelijke wees voor de dienstplicht. Het weeshuis stond aan de Binnen-Amstel op de hoek van de Zwanenburgerstraat, dus ook weer vlak bij hun ouderlijk huis op de Boomsloot. (op de plaats van de huidige Stopera). Het is gebouwd nadat in 1654-1655 een hevige pestepidemie had gewoed in de stad waardoor veel kinderen wees waren geworden. Op 4 januari 1656 diende een commissie uit de kerkenraad van de Hervormde Kerk een verzoekschrift in bij de Burgemeesteren van Amsterdam 'om te mogen hebben grond om daarop een huys te bouwen voor de kinderen onder haer opsicht opgevoet wordende.' De bouw verliep voorspoedig en op 15 december 1657 maakten 150 wezen hun entree in het nieuwe tehuis. Johanna en Grietje Hobers gaan hier "wonen" op 15 juni 1728. Ze zullen het weeshuis pas na 17 jaar weer verlaten in 1745. In dat jaar krijgen ze hun "doopzeedulen" afgegeven aan haar Selven Ao 1745 toen Johanna voornoemt haar uijtkoop heeft gedaan (afbeelding).

De toelatingsprocedure tot het weeshuis
De diakenen van het weeshuis beschrijven in een akte waarin de zusjes worden toegelaten tot het weeshuis eerst wat hun “bevindingen” zijn. Zij doen dat op basis van de bewijsstukken die zijn aangeleverd door:

De koster van de Nieuwe Kerk:

Ik ondergeschreven Koster betuyge dat in het Trouwboek van de Nieuwe Kerk der stad Amsterdam blykt dat Jan Hoberts en Elsie Schuermans in de zelve kerk, den 2 december 1714 door Ds vander Helst in den Huwelyken staat bevestigt zyn. Dit uyt het voorsz Boek uytgetrokken, en tot waarheyd van dien het zelfde met mijn hand ondertekent..... H Doeikes

De "gravemaker" van het Anthonis Kerkhof:

Ik ondergeschreve betuyge dat in 't Begraaf-boek van 't Anthonis Kerkhof blijkt, dat op den 24 Januarij Ao 1721 begraven is Elsie Schuerman
In kennisse der waarheyd, heb ik dit uyt het voorsz. boek uytgetrocken en met eygen hand ondertekent....
J Hillen ... Gravemaker

Ook voor de nog maar net overleden Jan Hobers geeft hij een “Betuyg-Cedul”af.

Ik ondergeschreve betuyge dat in 't Begraaf-boek van 't Anthonis Kerkhof blijkt, dat op den 1 Junij Ao 1728 begraven is Jan Hoobis
In kennisse der waarheyd, heb ik dit uyt het voorsz. boek uytgetrocken en met eygen hand ondertekent....
J Hillen ... Gravemaker

De diakenen hebben zelf "Den Boedel van Jan Hobers" beschreven met het treurige resultaat:

In Amsterdam den 10 Junij 1728
Den Boedel van Jan Hobers weduwenaar Elsie Schuermans nú Beertje Willems.
Door ons geinventariseert, en door oude Suppoosten getaxeert:

Bedden, Borstrokken, Kleyn Lywaat, Kooper en Tin, Deekens, Goud en Silver, Geld, Hemden, Houtwerk, Jakken, Mans kleederen, Oorkussens, Rokken, Romling, Slaaplakens, Sloopen en Schorten,

Het is blijkbaar niet moeilijk geweest de boedel te taxeren, want er wordt geen enkel bedrag ingevuld. De Diakenen van het Weeshuis komen tot de conclusie dat er Geen Goedt aanwezig is op het huisadres " In de Nieuwe Rapenburgstraat bij de brootbakker" (afbeelding). Jan Hobers is dus straatarm, wat ook blijkt uit het feit dat grote schulden had en " wollen en linnen" verpand had bij de lommerd.

Al deze documenten en andere worden hier op de site bij de afbeeldingen getoond. De diakenen vatten dan op grond van alle documenten (afbeelding) samen:

Gevonde twee Litmaten Kinderen van nevenstaande ouders, die bijde zijn overleeden. Zij eerst, hij laast. Waar en wanneer begraven, en hoe lang de langsleevende lidmaat is geweest melt het neevenstaande hooft. Alles breeder waar aen wij ons gedraagen geen broeder, geen goed bevonde, ook geen Erffenisse te verwagten, maar is met het aangaan van het tweede Huwelijk door de vader een bewijs gedaan van f 100 voor de twee litm. kinderen Ter weeskamer deeser steede, en is hem toegestaan die penningen onder sig te mogen behouden alles breder. Blijkt bij een acte van de weeskamer deeser steede in dato 27 maart 1721.
Was getekent: J: Boreel Secretaris

De diakenen hebben ook alle schulden van Jan Hobers geïnventariseerd. Jan moet nog 1 ½ jaar achterstallige huishuur betalen. We weten daardoor nu dat hij zo’n 20 gulden per maand aan huur kwijt was. Ook de rekeningen die met zijn overlijden ( dokter en apotheker) te maken hebben, zijn nog niet betaald. De grootste schuld heeft hij bij zijn leveranciers: als bakker heeft hij bloem nodig en twee “korenkopers” krijgen nog veel geld van hem. De diakonie weigert deze schulden deze schulden te betalen, maar het wordt eerst verantwoord:

Schuldigh aen Jan Pondt in de Tuijnstraat voor 1 ½ jaar Huijshuur als …… Scheene is geweest. P = maand meij 1728.

Teegens f 250 in t Jaar: dat is ....... f 375,==
Aen Bisenbrag; Cururgijn ............... f 11,80
Aen M. Bowius; apoteeker .............. f 3,==
Aen A.s.Blauduijf; Coorecooper... f 371,40
Aen G. Mooses; Coorecooper ..... f 73,90
            te Samen..................... f 834,10

In de Bank van Leening aen acht soo wolle als linne panden & set samen ....... f 92,==
Welke Schult & Lombert wij heel afwijsene.

De pandjesbaas en de schuldeisers kunnen dus naar hun geld fluiten.
De diakenen komen tot de conclusie dat de beide meisjes toegelaten mogen worden tot het weeshuis. Op 15 juni 1725 nemen ze hun intrek:

Deeze twee litmaten kinderen als Johanna, out 11 Jr & Grietje out 8 Jr hebbe tot noch toe op haar koste school gegaan, en al soo daar geen vrinde van vermoogen zijn, soo versoeke de onvermogenene vrinde dat de twee voornoemde litmaten Kinderen in ons DIA WH soo als zij gaan & staan moogen ingenome werden, en dat alles om de Eerlijke armoede, en op approbatie van de groote vergadering.
Amsterdam:10 Junij Ao 1728
VF 37Dr. Fns Wn Catoir
Voor Jk. Warnsink
&
N. Hartoog
diaconen

15 Junij 1728 toegestaan en op dato de voornoemde twee lidmaten kindere in dito huijs geassigneert
Ns Hartoog (diacon)

Op 15 juni 1728 nemen Jahanna en grietje Hobers hun intrek in het weeshuis. Ze zullen hier blijven wonen tot 1745 "toen Johanna hier haar uitkoop heeft gedaan". In totaal dus 17 jaar van hun leven brengen ze in het weeshuis door. Hoe het verder met de meisjes afloopt heb ik bij Johanna en Grietje beschreven.

Adressen waar Elsje Schuermans woonde:
1708     "op de Breestraat"                           bron: Belijdenis Extract Diaconie Weeshuis
1714     "op de Antoniesbreestraat"              bron: Ondertrouwakte
1721     " op de Regtboomsloot bij de middelste brug"   bron: Begraafregister Amsterdam

Leestips
Johanna Hobers, het 11-jarige weesmeisje
Klik op dochter Johanna Hobers * 1716

Grietje Hobers, het 8- jarige weesmeisje
Klik op dochter Grietje Hobers * 1720

Bron: Vrijwel alle hier (en bij zijn dochters) gepubliceerde documenten en afbeeldingen zij afkomstig van het Stadsarchief Amsterdam.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Elsje Schuermans?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Elsje Schuermans

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen