Stamboom Helmantel » Regnerus Praedinius (1508-1559)

Persoonlijke gegevens Regnerus Praedinius 

• Hij is geboren in het jaar 1508 in Winsum.Bron 1

  Spellingvariant: Reinerus Praedinius, Regnerius Praedinius, Reinier Veldman, Reyner Veltman, Reyner Rector tho Sunte Meerten, Reyner Winsum, Mr. Rijners, Mr. Reyners of Mester Reiner vann Winsum.
  ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
  
  "Regnerus Praedinius (Reyner Vellman), né en 1510 à Winsum, mort en 1559 à Groningue, fréquenta l'école des Frères, ..." (bron: "Voyages de bibliothèques: actes du colloque des 25-26 avril 1998 à Roanne" van Marie Viallon.

• Hij werd gedoopt in het jaar 1508 in Winsum.Bron 2
• (Levensloop) van rond 1534 tot 1559.Bron 3

  Reyner van Winsum (later als Regnerus Praedinius), zoon van Nn en Nn, waarschijnlijk geboren te Winsum of Bellingeweer en aldaar in 1508 gedoopt, overleden 18 apr. 1559 te Groningen, aldaar begraven op het Martinikerkhof, oud 51 jaar, huwt omstreeks 1537 waarschijnlijk te Groningen met Abele Bassens (ook van Bellingeweer genaamd) (weduwe van Albert Bellingeweer), dochter van Johan Nn en Hille Nn, geboren ca. 1499 waarschijnlijk te Bellingeweer, overleden na 18 apr. 1559, uit dit huwelijk tenminste 1 kind: Albert (Praedinius), geboren ca. 1538 waarschijnlijk te Groningen, overleden juni 1588, begraven 23 juni 1588 waarschijnlijk te Groningen. Abele Bassens (van Bellingeweer) huwt ca. 1520 voor de 1e keer met Albert Bellingeweer, geboren ca. 1487, waarschijnlijk te Bellingeweer, zoon van Roeleff Nn en Nn, uit dit huwelijk tenminste 3-kinderen, waarschijnlijk allen te Groningen geboren: Roeleff (Bellingkweer), geboren ca. 1522, Johan (Bellingkweer), geboren ca. 1525, Hille (Bellingkweer), geboren ca. 1529. Albert en Abele wonen in 1521 in Groningen, hun woonplaats wordt genoemd in de koopakte van (24 juli) 1521, zij wonen dan waarschijnlijk in de Boteringestraat, deze woning had Albert in 1509 al in bezit.
  
  Reyner Veltman, Reinier Veldman of Reyner Winsum, later bekend staand als Regnerus Praedinius, waarschijnlijk geboren te Winsum in 1508, overleden op 18 april 1559 te Groningen, huwt omstreeks 1537, waarschijnlijk te Groningen, met Abele van Bellingeweer. Regnerus en Abele waren welgesteld. In een scheidsbrief van 1559 wordt o.a. vermeld, dat zij 31 jukken land in De Marne, een woning aan de Boteringestraat en een woning aan de Grote Broerstraat te Groningen bezaten. Mogelijk was hun vermogen afkomstig van zijn echtgenote, Abele Bellingeweer. In 1539 gaan Regnerus en Abele met waarschijnlijk hun zoon Albert (1 jaar oud) in hun woning aan de Poelestraat wonen, deze woning hebben zij op 12 april 1539 gekocht. Volgens de scheidsbrief van 1559 blijft Abele na het overlijden van Regnerus in de woning aan de Boteringestraat wonen. Praedinius was een wonder van geleerdheid. Hij onderwees naast theologie onder meer wijsbegeerte, geneeskunde en grammatica. Zelf had hij Latijn geleerd in het klooster van de Franciscanen in Groningen, onder leiding van Gozewinus van Halen. Praedinius wilde zijn leerlingen zo goed mogelijk Latijn leren en liet ze kennismaken met de schrijvers uit de Oudheid. Oud-leerlingen hebben verteld, dat hij in de klas met hen praatte over godsdienstige tegenstellingen. Hij deed dat ongetwijfeld om hen tot verdraagzaamheid te manen. Zijn warme persoonlijke belangstelling voor de leerlingen maakte de rector geliefd en zij spraken over hem als ‘mijn lieve vader’. Hij bracht zijn school tot grote bloei en de leerlingen kwamen dan ook van heinde en ver, zelfs uit Duitsland, Polen, Frankrijk, Italië en Spanje. Vooral zijn theologische standpunten droegen bij aan zijn bekendheid. Hij bleef binnen de rooms-katholieke kerk en verklaarde ook nadrukkelijk daartoe te willen behoren, maar nam in feite een afwijkend standpunt in. Dit leidde ertoe dat hij aan het einde van zijn leven werd veroordeeld en verbannen, hoewel ziekte en dood de uitvoering van dit vonnis verhinderden. Toch is in de Universiteitsbibliotheek in Groningen nog een Grieks Nieuw Testament aanwezig, dat in het bezit is geweest van Erasmus, Luther en Praedinius en dat voorzien is van aantekeningen, waaruit blijkt dat Praedinius niets van Luther en de ‘Evangelischen’ moest hebben. Hij behoorde dan ook tot de groep van bijbelse humanisten, die zich achter Erasmus schaarden. Deze bewonderde hij zeer en hij noemde zich ‘Erasmist’. Maar bij Praedinius overweegt het bijbelse boven het humanistische. Hij was geen dichter en schreef een weinig fraai Latijn. Samen met andere geleerden van wereldfaam behoorde hij tot de zogenoemde Aduarder kring.
  
  Een zeer beroemd persoon, die in 1509/1510 waarschijnlijk in Winsum is geboren, is Regnerus Praedinius. Aangezien de voornaam Reyner in diverse documentatie wordt vermeld, kan men aannemen dat Regnerus als Reyner gedoopt is. Hij was rector aan de Sint Maartenschool te Groningen, een school die hij tot grote bloei bracht. De schrijver Praedinius stond in de stad Groningen dan ook bekend als Mr. Rijners (Reyners). Voor velen is hij een man van grote betekenis geweest. Niet alleen als docent en schrijver was hij een centrale figuur, maar ook voor zijn verwanten en vrienden. Regnerus is op 18 april 1559 te Groningen op 51-jarige leeftijd overleden en aldaar begraven op het Martinikerkhof.
  
  Onbekend is waar hij zijn eerste onderwijs heeft genoten. Zijn leerling Acronius vertelt: "Waarschijnlijk kort na 1520 verliet de jonge Regnerus zijn geboorteplaats Winsum en kwam in het grootsteedse Groningen, waar de broeders des gemenen Levens hem opnamen in hun klooster" (bron: "Regnerus Praedinius, seine Schule und sein Einfluss"). Daarna heeft hij de fraterschool in de stad Groningen bezocht. Ook heeft hij zes jaar aan de Leuvense universiteit gestudeerd. Van 1529 tot 1535 was hij docent in Groningen. Daarna heeft hij een tiental jaren gereisd en gezworven en ontving hij onder andere een rectorbenoeming in Erfurt. Volgens een Franse bron was hij daar rector van 1535 tot 1545. In 1545 aanvaarde hij het rectoraat van de Sint Maartensschool in Groningen, dat hij bekleedde tot zijn dood. Regnerus was gehuwd met Abele van Bellingeweer. Op 12 april 1539 kopen Regnerius Praedinius (Reyner Winsum) en zijn echtgenote Abele (Bellingeweer) een 3-kamerwoning van Albert ten Busch, gelegen aan de noordzijde van de Poelepoort op de stadsmuur.
  
  Groningen (Martinikerkhof): Grafschrift Regnerus Praedinius: HIC SITUS - EST REGNERUS PRAEDINIUS, IN CHRISTO IESU MORTUIJS ANNO SUAE AETATIS QUINQUAGESIMO PRIMO, DOMINI VERO MILLESIMO QUINGENTESIMO QUINQUAGESIMO NONO. DIE XVIII APRILIS. EElil . IH 'OYE EMUI XFI`'TOE. SIT IESUS MIHI CHRISTUS. MORS SUPPLICIUM PECCATI. AT PECC'AVIMUS AD UNUM OMNES. CAETERUM NEMO MORIETUR, CREDENS IN DEI FILIUM ET HIC OMNIS VIVIT NON SECUNDUM CARNEM, SED SECUNDUM SPIRITUM (dit graf is sinds 1810 niet meer aanwezig).
  
  Uit de Latijnse teksten op zijn graf en zijn grafmonument blijkt, dat hij in 1508 is geboren en op 18-4-1559, op 51-jarige leeftijd is overleden. Vertaling: "Hier is gelegen Regnerus Praedinius, in Christus Jezus overleden in zijn 51e levensjaar." Bron: "Verhandeling over Regnerus Praedinius" van Johannes Jacobus Diest Lorgion".
  
  Regnerus Praedinius had als doopnaam Reyner, in oorkondes komt de naam als Reyner (van) Winsum voor. Regnerus was gehuwd met Abele Bassens (ook van Bellingeweer genaamd) (weduwe), uit dit huwelijk tenminste 1 kind: Albert (Praedinius). Abele Bassens (van Bellingeweer) was eerder gehuwd met Albert Bellingeweer, in een scheidbrief uit 1559 wordt gesproken over "voorkinderen", uit dit huwelijk 3 kinderen: Roeleff, Johan en Hille. Regnerus en Abele waren vermogend, in dezelfde scheidbrief wordt o.a. vermeld dat zij 31 jukken land in De Marne, een woning aan de Boteringestraat en een woning aan de Grote Broerstraat te Groningen bezaten. Mogelijk kwam het vermogend bezit via zijn echtgenote, Abele Bassens (van Bellingeweer). In 1539 gaan Regnerus en Abele met waarschijnlijk hun zoon Albert (1 jaar oud) in hun woning aan de Poelestraat wonen, deze woning hebben zij op 12 apr. 1539 gekocht. Voor zover bekend hadden Regnerus en Abele twee kleindochters, Roeleffje en Elletjen Praedinius, zij waren de dochters van Albert Praedinius en Talle Westerwolt. Volgens de scheidbrief blijft Abele na het overlijden van Regnerus in de woning aan de Boteringestraat wonen.

• Hij is overleden op 18 april 1559 in Groningen, hij was toen 51 jaar oud.Bron 4
• Hij is begraven april 1559 in Groningen (Martinikerkhof).Bron 2
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 24 september 2021.

Gezin van Regnerus Praedinius

Hij is getrouwd met Abele Bassens.

Ze zijn in de kerk getrouwd rond 1537 te Groningen.Bron 2

Kind(eren):

1. Albert Praedinius  ± 1538-1588 

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Regnerus Praedinius?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!