Stamboom Beltzer » Hermanus Alpherts "Manus" Helsloot (1712-1783)

Persoonlijke gegevens Hermanus Alpherts "Manus" Helsloot 

• Roepnaam is Manus.
• Hij is geboren in het jaar 1712 in Vianen, Bolgerij.Bron 1

  Zie doopreg.
  
  Deze doop is arbitrair: Gedoopt is Maes Sive Thomas, dit betekent: Maes ook wel Thomas en dit is dus niet Hermanus. Er is echter geen Hermanus rond 1712 te vinden in het doopboek van Vianen.

• Hij werd gedoopt op 25 september 1712 in Vianen, Utrecht, Nederland, Parochie maria ten Hemelopneming.
• Geloof: RK.
• Woonachtig:
• vanaf 25 september 1712: Vianen (Ut).
• vanaf voor 3 november 1735: Buiten de Muiderpoort.Bron 2
• van 1738 tot 1741: Houtwaalderweg, Nieuwer-Amstel (Deze Houtwaalderweg is hetzelfde als de Oetwaalderweg echter deze weg viel toentertijd onder twee jurisdicties. Het noordelijke deel viel onder Amsterdam, het zuidelijke deel onder Nieuwer-Amstel.).
• van 1742 tot 1783: Boerderij Overveld, Amstelveenseweg, Amstelveen (NH).Bron 3
• Hij is overleden juli 1783 in Nieuwer Amstel (NH), hij was toen 71 jaar oud.

  Een opvallend gegevens bij zijn dood is, dat er f.30,-- aan begraafbelasting wordt betaald. Als dit geen verschrijving is van f.3,-- dan houdt dit gegeven in, dat deze man een vermogen bezat toen hij stierf.
  
  Hermanus had veel geld, maar ook veel nakomelinge. Al de zoons van Hermanus maakten ruzie over de erfenis, en er moest land verkocht worden om de boedel te verdelen.
  Het geld is ergens vervlogen.
  
  N 249
  Acte van Borgtogt
  ten behoeve
  Harmanus Helsloot
  en vrouw
  
  Op Huijden den 29 november 1738
  compareerden voor mij Mr.Johanns Beukelaar nots & a
  D heer Jan Bitterlo woonende op de princegragt
  bij de Weesperstraat & monsieur Hendrik Rewinkel
  woont als boven.
  Te kennis gevende dat Harmanus Helsloot
  en Trijntje Nimer Egteluijden haar metter
  woon souden begeven op de Houtwaalderweg
  onder de geregt van Amsterveen en dat hun
  sulx niet en kan vergunt worden ten sij sij al voorns
  bonden te stelle Cauti, dat zij oft haar kindren
  bij haar overlijden haar kind oft kinderen in armoede
  vervallende, nogt tot Lasten van den voorsz dorpe
  van Amsterveen soude komen, en om aan die
  nootsakelijkhijt te voldan, so verklaaerden sij
  Leuyten sigh so te samen, als elk in het
  bijsonder, onder renntiatie van de beneschen
  ordinis Dwikonis et Excussionis, (de kragt
  en Juhoudn van dien haaa eonjt, door mij
  notaris ten volle onderrigt houdende) haar
  selve selve. Ten behoeve van den gregte of arm
  meesters van Amsterdam voor de gemelde
  Harmanus Helsloot en huijser te stelle tot
  borgh als principale, belovende in dien deselve
  in armoede mogte vervallen den selve geregte
  oft dorpe van amsterdan van Laften van onderhout met
  desselfs gevolgen, en aankleven van die ten allen
  tijde te sullen Indemneern en bevajde, en dat
  vrij kost en schadeloos onder verband als
  na regte. Aldus gepasseert binnen
  Amsterdam ter presentie van Jacobus
  Buys en Jacob Itesch als getuijgen.
  
  Jan Bitterloo
  Hendrik Rewinckel
  J. Buijs
  J. Itesch
  Joh. Beukelaar

• Hij is begraven op 18 juli 1783 in Nieuwer Amstel (NH), Buitenveldertse kerk graf.
• Een kind van Alphert Claese Helsloot en Ildegondis Ariens
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 14 februari 2021.

Gezin van Hermanus Alpherts "Manus" Helsloot

Hij is getrouwd met Geertrudis Hendriks Niemer.

Toestemming voor het huwelijk is 3 november 1735 verkregen te Amstelveen (NH).Bron 4

Zie Huwelijksakte
Tekst op huw. akte
Deeze bovenstaande Personen, sijn hunne geboden tot Amstelveen Ingetekend Volgens Acte van A. Boddens Thomasz, Secretaris tot Amstelveen in dato gt. 1735.

Kind(eren):

1. Hendricus Helsloot  1736-1808 
2. Albertus Helsloot  1738-1784 
3. Cors Helsloot  1739-1803 
4. Nicolaas Helsloot  1742-1763
5. Ludowina Helsloot  1743-1744
6. Theodorus Helsloot  1746-1798
7. Ludowina Helsloot  1747-1784 
8. Hermanus Helsloot  1749-1801
9. Petrus Helsloot  1752-1752
10. Gertrudis Helsloot  1757-1797 

Notities over Hermanus Alpherts "Manus" Helsloot

Naam ook Harmanus
Zie notariele verklaring van 1756 (3 pag. plus vertaling.

Hermanus woonde sinds 1741 op de boerderij Overveld aan de Amstelveenseweg. Hij kocht hoeve en weiland in 1751. De boerderij bleef in de familie tot 1913 toen het gesloopt werd. De plek is op het huidige Stadionplein tegenover het Olympisch Stadion in Amsterdam.

In 1742 laat Hermanus een testament opmaken van beneden de 4.000 gulden.
Naar aanleiding van het overlijden van Truijtje Niemer laat hij wederom zijn testament opmaken. Hieruit blijkt dat zijn boedel een waarde had van onder de 4.000 gulden(en boven de 2.000).

In 1751 kocht Hermanus de Hoeve en weiland, Boerderij Overveld aan de Amstelveenseweg. Deze boerderij bleef tot 1913 in de familie en werd daarna gesloopt. De locatie is het huidige Stadionplein tegenover het Olympisch Stadion.
De laatste bewoonster was Christina Helsloot(120813B) en haar echtgenoot Peter Engwirda (tot 1913).
De boeren Helsloot met vele zonen hebben zich geleidelijk verspreid over boerderijen aan de zuidkant van Amsterdam, o.a. in de Watergraafsmeer, Amstelveen en Aalsmeer.

Op 15 juni 1765 is de akte opgemaakt wegens het huwelijk van schoonzus Johanna Gijse van Schaaijk met Barend de Man. Hermanus was met een andere, de voogd over de kinderen van Jannetje na het overlijden van Adrianus (zie erfenis: 300 gulden voor de minderjarige kinderen mede tbv de opvoeding). In deze akte wordt vermeld dat na de ondertrouw de voogdij opgeheven wordt.

In 1774 ontvangt Geesje Helsloot, dochter van Arie en Jannetje van Schaaijk haar erfenis van 300 gulden en dan is Hermanus Helsloot samen met Ijsbrand Akerboom aanwezig, Deze rijke schuitenmaker had een schuitenmakerij aan de Boerenwetering en kom ik vaker tegen in relatie tot Hermanus. Uit een nat. akte van 1774 (bron: Monique Peters).

Boerderij "Overveld aan de Amstelveenseweg
ca. 1734-1913

Algemeen
In 1896 annexeert de gemeente Amsterdam het grootste gedeelte van het buurtschap Buitenveld dat toen nog deel uit maakte van de gemeente Nieuwer-Amstel (=Amstelveen). Dit gebied lag tussen de Overtoom en de nu nog bestaande R.K. Begraafplaats "de Buitenveldert".
In dit gebied - de vroegere Binnendijkse Buitenveldertse Polder- lag aan de oostzijde van de Amstelveenseweg een tiental boerderijen waaronder boerderij "Overveld". Het bijzondere van deze boerderij is dat het op het huidige Stadionplein heeft gestaan, een plek die bij de meeste Amsterdammers bekend is. Ook bijzonder is het feit dat het Amstelveense veehoudersgeslacht Helsloot hier va. 175 jaar lang gewoond en gewerkt heeft.

Boerderij "Overveld ca. 1685 - 1741
Voorlopig is de oudste schriftelijke vermelding van een boerderij op deze locatie het jaar 1685. Mogelijk stond hier al eerder een boerderij echter verder onderzoek moet dit nog bevestigen. De boerderij uit 1685 was op dat moment in bezit van de liefdadigheidsinstelling het Nieuwe-zijdshuiszittenhuis te Amsterdam.
In 1687 heeft het huiszittenhuis haar bezit - waaronder deze boerderij - door Jan van Makreel topografisch laten vastleggen. In het "Kaartboek van de landerijen van het Nieuwezijdshuiszittenhuis te Amsterdam"staat de toenmalige boerderij met land getekend.

Of de afgebeelde boerderij qua ligging en grootte met de echte boerderij overeen kwam is niet bekend. Mocht dit het geval zijn geweest dan zou dit betekenen dat boerderij "Overveld"na 1687 moet zijn gebouwd. Echter in de notulen van het Huiszittenhuis wordt er geen melding gemaakt van de bouw van een boerderij. Aan de hand van foto's is "Overveld"voorlopig te dateren aan het begin van de 18e eeuw. Uit genoemde notulen blijkt wel dat de koestal die links van de boerderij stond, gebouwd is in 1734.

De boerderij was tot 1740 in eigendom van deze instelling. In 1741 werd "Overveld"aan een particulier verkocht. Tien jaar later kocht de veehouder Hermanus Helsloot (geboren ca. 1711) te Helsdingen bij Vianen de boerderij met land.

Veehoudersgeschlacht Helsloot ca. 1741-1913
Tussen 1741-1751 is Hermanus Helsloot pachter van Overveld. Vanaf 1751 bezit hij het welvarende veehoudersbedrijf. Toen hij stierf in 1783, liet hij een vermogen na van ca. fl.30.000,--, inbegrepen de boerderij "Overveld"met 40 ha land. Voor deze vroeg 18e eeuwse boerderij had hij fl. 14.150,-- betaald. Achter de boerderij liep het land tot aan de Boerenwetering. Voor liep het van de Amstelveenseweg tot aan het Schinkel. Het Olympisch Stadion staat er nu op.

In 1847 eisen een aantal familieleden hun erfdeel op. Ten gevolge hiervan besluit men de boerderij te verkopen. Het onroerend goed wordt voor fl. 14.950,-- aan Lucas Maximillian Schouwernburg, directeur van de Amsterdamse Onderling Brandwaarborgmaatschappij verkocht. De prijzen van huizen, boerderijen en land waren in de 18e en in de eerste helf van de 19e eeuw zeer stabiel. Pas na ca. 1860 beginnen zij duidelijk te stijgen.

De familie Helsloot blijft ondanks de verkoop van "Overveld"op de boerderij wonen; in plaats van bezitters zijn zij na een eeuw weer pachters van deze boerderij geworden. Het blijft, afgezien van enkele ups and downs een goedlopend bedrijf.
De laatste generatie die op "Overveld" woont is Christina Helsloot met haar man Pieter Engwirda. Zij betalen rond 1900 een bedrag van fl. 3000,-- per jaar aan landhuur en voor het huren van de boerderij! In 1901 wordt "Overveld"door een nazate van genoemde Schouwenburg aan de gemeente Amsterdam voor fl. 350.000,-- verkocht! Uit een geheim dossier blijkt dat op een besloten vergadering gehouden op 2 augustus 1901, de gemeente Amsterdam het besluit had genomen om de boerderij te kopen. Letterlijk staat hierin het volgende te lezen:
"aangezien het gebied in het stadsuitbreidingsgebied ligt, tussen de Boerenwetering en de Schinkel, en zou, wanneer de voorgenomen stadsuitbreiding op grote schaal mocht tot stand komen voor het grootste gedeelte zo niet in hun geheel onteigend moeten worden"

Men schrijft verder:
"uit het oog op de ondervinding op gedaan bij de onteigeningen in de laatste jaren, is het te voorzien dat als dan een veel hogere prijs zoude betaald moeten worden dan thans door de verkoopster wordt gevraagd. Daarbij achten wij de gevraagde prijs niet te hoog".

Tien jaar later in 1911 stelt het gemeentebestuur een terrein beschikbaar aan de Amstelveenseweg voor de aanleg van een nationaal sportpark (Maatschappij tot Exploitatie van het Nederlandse Sportpart te Amsterdam). Men heeft nu besloten om op het land van Helsloot een stadion met sportterrein aan te leggen.

Christina Helsloot en haar man Peter Engwirda blijven op "Overveld"wonen tot september 1913. Dan moet de boerderij en dus ook het veehoudersgeslacht Helsloot definitief het veld ruimen voor de bouw van het Oude Stadion.

De familie Helsloot heeft 175 jaar lang een belangrijke rol gespeeld binnen de Buitenveldertse samenleving. Naast hun veehouderschap waren zij ook poldermeester, wijkmeester en kerkmeester.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Hermanus Alpherts "Manus" Helsloot?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Hermanus Alpherts "Manus" Helsloot

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen