Schoolmeesters in de Meierij van 's-Hertogenbosch 1648-1795 » Mr Bastiaan Adam Deckers (± 1639-> 1689)

Persoonlijke gegevens Mr Bastiaan Adam Deckers 

• Hij is geboren (zie noot) rond 1639 in Oisterwijk, Noord-Brabant, Nederland.

  https://www.genealogieonline.nl/stamboom-de-groot-en-jansen/I511461.php
  Noot: Wellicht verwant aan Henricus Deckers

• Hij werd gedoopt (Ned Ger.).
• Beroepen:
• rond 1665 wever in Liempde, Noord-Brabant, Nederland.Bron 1

  W.Heesters 'De school van Liempde' p.166 :" Hij werd opgevolgd door Bastiaen Deckers. Behalve schoolmeester was hij, zoals gebruikelijk,ook koster, voorlezer en voorzanger bij de kerkdiensten. Daarnaast oefende hij het beroep uit van wever.
  Nog geen twee jaar later hadden de Liempdenaren blijkbaar al genoeg van hun nieuwe schoolmeester, want in 1667 polsten de schepenen Arnout Nijhof uit Westerhoven, of hij geen zin had om schoolmeester te worden in Liempde. Deckers zou dan naar Westerhoven kunnen gaan. Nijhof wilde wel, op voorwaarde echter dat de „Edelmogende heeren Raden van State der Vereenichde Nederlanden" deze schoolmeestersruil zouden goedkeuren. Er werd toen in opdracht van de Drossaert, schepenen, borgemeesters en alle ingezetenen van Liempde een brief opgesteld aan de Edelmogenden. Een fragment daaruit laten we hier in verstaanbaar Nederlands volgen:
  Na het vertrek van Aert van Gemert in 1665 is hier door u Edelmogende Heren tot schoolmeester van deze Heerlijkheid aangesteld Bastiaen Deckers. Wij vertrouwden erop, dat hij niet alleen als schoolmeester, maar ook als voorlezer tijdens de kerkdiensten, voldoende bekwaamheid zou bezitten. Wij zijn echter intussen tot de bevinding gekomen, dat voornoemde Deckers, en dit is algemeen bekend, niet de minste bekwaamheid bezit om het schoolmeestersambt te kunnen waarnemen en de jeugd die hier talrijk is te kunnen leren. Hij heeft een zeer slechte hand van schrijven. Zijn schrift is nauwelijks leesbaar; we hebben daarvan een voorbeeld bij deze briefingesloten. Verder is hij nauwelijks in staat om een brief te lezen. Dikwijls gebeurt het, dat kinderen hem geschreven brieven laten zien om die te leren lezen, en hij dan deze brieven soms teruggeeft omdat hij ze zelf niet kan lezen. Ook is het bekend, dat deze schoolmeester tijdens de kerkdiensten niet bekwaam is om voor te lezen of psalmen te zingen. We hebben dit al aan predikant Samuel (Samuel de Wael, predikant van Boxtel, Liempde en Esch) laten weten. Verder weet iedereen dat, terwijl hij 's-morgens om acht uur en 's-middags om één uur in de school moet zijn om de jeugd te leren lezen, schrijven als andersints, hij 's-morgens pas om tien uur verschijnt en een uur daarna weer verdwijnt. Na de middag begint hij om drie uur en stuurt om vier uur de kinderen weer naar huis, zonder dat zij iets geleerd hebben. Het schijnt ons toe, dat de schoolmeester het weefgetouw beter past dan het schoolmeestersambt, en dat zijn vak van wever hem meer doet, dan het leren van de jeugd.
  Verscheidene inwoners sturen daarom, niet zonder grote kosten en ongemak, hun kinderen naar de school van Boxtel of die van andereomliggende plaatsen.
  De Raad van State stuurde het verzoek door naar Isaaq Battems, de rentmeester van de in beslag genomen kerkelijke goederen, die woonde op het Hertog-Jaaghuis te Sint-Oedenrode, om nader advies. Deze antwoordde, dat hij Bastiaen Deckers zelf kende en dat de bekwaamheidvan deze schoolmeester onvoldoende was voor een Heerlijkheid als Liempde. In Westerhoven zou hij wel voldoen, daar waren de eisen niet zo hoog. Op 16 september 1669 keurden de Edelmogenden het voorstel van de Liempdenaren goed en Nijhof naar Liempde komen om zijn schoolmeestersambt in de Heer- lijkheid te aanvaarden.
  Intussen was Bastiaen Deckers niet erg gelukkig met deze ruil en hij nam contact op met Gerrit Breestraeten, de schoolmeester van Breugel. Ook zij stuurden samen, buiten de regeerders van Liempde om, een verzoekschrift naar Den Haag om met elkaar, van plaats te mogen verwisselen: van Breestraeten naar Liempde en Deckers naar Breugel. In deze brief verdedigt Bastiaen Deckers zich tegen de beschuldigingen van het gemeentebestuur ongeveer als volgt: Ik heb de regenten nooit aanleiding gegeven om mij ergens van te kunnen beschuldigen of verdacht te maken. Ik heb mij gedragen zoals een goed schoolmeester dat behoort te doen, maar ik bespeur, dat dit gebeurd is uit een puur vooringenomen haat die de regenten tegen mij hebben, omdat ik met mijn vrouw en (drie) kleine kinderkens de enige inwoners van het dorp zijn die tot de gereformeerde religie behoren. Ik heb mij steeds gehouden aan de reglementen van U Edelmogenden en heb nooit paepse (roomse) boeken in mijn school willen gedogen. Had ik dit wel gedaan, dan zouden de regenten nooit over mij hebben geklaagd. De roomse paep (pastoor) die bij de kerk woont heeft mij eens gezegd: als gij naar een goede raad wil luisteren, zie dan wat door de vingers. Dan zal men geen aanmerkingen meer op u hebben.
  Een schrijfvoorbeeld dat Bastiaen Deckers gebruikte voor zijn leerlingen. Dit was het briefje dat in het verzoekschrift van de Liempdse schepenen aan de Raad van State vermeld wordt. Het is een beduimeld stukje papier met als tekst het volgende rijmpje:
  Looffgodt boven al
  Twee quade perden in een stal
  twee quade wijven in een geschal
  wijn ende melck in eenen vaten
  int parlement twee advocaten
  twee jonge perden aen een voere
  twee quade sangers in een koere
  alle dese paren verstaet mij voort
  houden selden een goet accoort.
  Daarna volgt het alfabet, eerst in kleine - en daarna in hoofdletters, waarbij de niet zoveel gebruikte hoofdletters X-IJ-Z ontbreken. Daaronder staat de naam van de leerling aan wie dit schrijfvoorbeeld gegeven was: Corstiaen Luaerts, een zoontje van Jan Luerts (Leurs), een van de Liempdse boeren die de schoolmeester Arnout Nijhof mee hielpen verhuizenvan Westerhoven naar Liempde. Het „stuk" is geschreven in oktober 1667.
  Iets verder volgt een passage die wat melodramatisch aandoet: Omdat U Edelmogenden van plan zijt om mij te verplaatsen naar Westerhoven, zo verzoek ik U zeer ootmoedig biddende, dat het U Edelmogenden wilde gelieven mij naar Breugel te sturen, omdat ik van mijn sober tractement van f 200,- met vrouw en kinderen niet kan rondkomen, als ik mijn klein akker- ken te Beek bij Aerle gelegen, en waarmee ik mijn gezin van broodkoren moet voorzien, niet kan blijven gebruiken. Daar ging het dus uiteindelijk om.
  Zijn medespeler Gerrit van Breestraeten was een geheel ander type. Hij had zich kort daarvoor door „spokerijen" het ongenoegen van veel predikanten op de hals gehaald en wilde wel weg uit Breugel.
  [...]
  Om nu de draad van ons verhaal weer op te vatten: de Raad van State keurde, merkwaardig genoeg, ook het voorstel van Deckers en van Breestraeten goed, zodat Liempde nu twee schoolmeesters had. Dit gebeurde op 21 oktober 1669. Dat was dezelfde dag waarop vier Liempdse boeren, naar oud Brabants gebruik, de schoolmeester van Westerhoven, Arnout Nijhof, met zijn familie, meubels en huisraad op vier karren geladen naar Liempde brachten als de nieuwe schoolmeester.
  Toen waren de poppen pas goed aan het dansen. Bastiaen Deckers was met Van Breestraeten nog in Den Haag, waar zij hun zaak bepleit hadden, toen van Nijhof in Liempde aankwam. De vrouw van Deckers, Anneken, wilde toen haar huis niet verlaten en weigerde hem tevens de sleutels van de kerk en de school, zolang haar man niet thuis was. De volgende dag kwam de deurwaarder van de Edelmogende Heren, Anthonij Jobij, tevens vorster van Boxtel, om haar met goede woorden over te halen het schoolmeestershuis te verlaten. Toen dat niet lukte en zij ook na herhaalde gerechtelijke aanzeggingen bleef weigeren, werden haar meubels buiten gezet. Pas op 25 oktober gaf zij tenslotte toe. De vorster kreeg de sleutels van kerk en school, en zij kreeg op haar verzoek een kar om haar meubels te vervoeren.
  Zij werd met haar kinderen en enig huisraad voorlopig ondergebracht in een bakhuis, terwijl de rest van de meubels opgeslagen werd bij Gijsbert Joosten. Na de terugkeer van Bastiaen Deckers uit Den Haag, vertrok de familie naar Breugel, waar zij in een kamer zeer armoedig werden ondergebracht, want ook Van Breestraeten wilde zijn schoolmeesterswoning niet verlaten. Hij voelde blijkbaar de mislukking van hun plan al aan. Dit alles werd vergezeld van allerlei, soms zeer openhartige brieven over en weer; er kwamen beëdigde verklaringen van allerlei betrouwbare personen aan te pas, die o.a. tot doel hadden om de Edelmogenden op hun fout te wijzen. Vooral bij de predikanten was nu Van Breestraeten de gebeten hond. In een van die verklaringen, afkomstig van Samuel de Wael, predikant van Boxtel, Liempde en Esch, wordt hij als volgt getypeerd: Gerard van Breestraeten heeft niet alleen een wrevelig humeur, maar is ook, zoals hij meermalen getoond heeft, een „nequam per omnes casus", anders gezegd: een totaal onbetrouwbaar per- soon. Hij wordt door allen die hem kennen en in het bijzonder door de predikanten van Peel- en Kempenland beschouwd als „eenen grooten fucus": een grote nul. Het voorstel dat De Wael deed, om hem als straf naar Westerho- ven te sturen, ging echter niet door. Op 26 maart 1670 maakten de Edelmo- genden hun fout goed. Nijhof kon in Liempde blijven, Deckers werd verplaatst naar W esterhoven en Van Breestraeten bleef schoolmeester in Breugel. Deze laatste kreeg echter wel te horen, dat hij zich met deze zaak niet meer had te bemoeien of nieuwe moeilijkheden te veroorzaken. Daarna werd het weer lange tijd stil op het Liempdse schoolfront."

• tussen 3 september 1665 en 1669 schoolmeester Liempde 04 in Liempde, Noord-Brabant, Nederland.

  folio 873
  27 augustus 1665
  Het schoolmeester- en kosterambt te LIEMPDE is vacant en die functie wordt nu gegund aan Bastiaen DECKERS. Acte van commissie volgt.
  
  51 Eed van trouw van schoolmeester Bastiaen DECKERS te LIEMPDE.
  Datering:3 september 1665
  Pagina:892v
  Plaats:Liempde
  Toegangsnummer:178
  Inventarisnummer:207
  Bron:Raad van State
  
  Henk Beijers Archief Collectie RRS Resoluties Raad van State over 1648-1672
  inventarisnummers 190-216
  toegangsnummer 178 [microfiches in de zelfbediening op studiezaal 1]
  inventarisnummer 213 dienstjaar 1669
  folio 491 verso DECKERS gewezen schoolmeester van LIEMPDE die om vergoeding vraagt van de extra kosten die hij te Liempde heeft gemaakt."
  
  zie Jean Coenen (2004): 267 - er werd over BD "geklaagd in 1667 dat hij een slecht handschrift had en zelfs nauwelijks in staat was om een brief te lezen. Twee jaar later smeten inwoners van Liempde de huisraad van Deckers uit het schoolmeestershuis. Het gezin, bestaande uit een zwangere vrouw en drie kinderen, werd het huis uitgezet en ondergebracht in een bakhuisje. Deckers die kennelijk zich niet in het dorp durfde vertonen, ruilde daarna het schoolmeestersambt met de schoolmeester van Breugel."
  NOOT: niet genoemd aldaar door Roosenboom; er vond ook geen wissel plaats met een te Breugel benoemde schoolmeester.
  
  zie voor een uitvoerige beschrijving:: W.Heesters, De school van Liempde,Brabants Heem XXXII 1 9 8 0:161-170
  
  'De schoolmeester in Brabant in de 17e eeuw'
  Geplaatst op 09/07/2015 door helletocht (alias J.Visser,pseud. van Jo Vromen)
  "Geloven we de vele klachten uit die tijd, dan dienden de protestantse schoolmeesters vaak als Kop van Jut voor de er wonende roomse populatie. Het gebeurde dat de predikanten klaagden, maar vaak gebeurde dit ook door de onderwijzers zelf. Zo wilde Claas Casius persé Eersel verlaten omdat hij er “kwaad bejegend” werd. Hetzelfde gold voor Jan Stoffels uit Deurne die door handtastelijke dorpsbewoners werd lastig gevallen. Jan Willems uit Uden moest zich heel wat spotterijen en beledigende taal laten welgevallen, terwijl bij meester Wessel van Munster uit Someren bezittingen werden ontvreemd en brand werd gesticht. Soms werden in de nacht zelfs woningen van schoolmeesters vernield. Daar bleef het niet bij, want Bastiaan Deckers uit Liempde berichtte dat hij voortdurend werd dwarsgezeten omdat hij en zijn gezin de enige gereformeerden waren. De katholieke pastoor had hem zelfs gevraagd om roomse boeken in de klas te gebruiken, “wil gij dat sien door de vingeren?”. Een katholieke meester die overliep naar de protestanten kreeg het echter heel zwaar voor de kiezen. Dat overkwam Embrecht van Laarschot uit Enschot, die dan ook bedreigd en bijna het dorp uit gebonjourd werd. Het kon nog erger, want in 1681 staken enkele “papisten” de meester van Hunsel bijna dood toen hij na de kerkdienst terug naar zijn woning wandelde.
  
  Vijf jaar daarna werd het hoofd van Koenraad van Doornick, schoolmeester in Helvoirt, bijna tot appelmoes geslagen door paapse tegenstanders. In Maren mishandelde een roomse boswachter uit haat tegen de gereformeerden schoolmeester Eygenraam. Fataal liep deze haat af in 1709. Toen werd meester Gilenius uit Boxtel op straat aangevallen en dodelijk gewond door een steek in zijn hoofd. Pieter Franken trof het niet in het dorp Lierop, ten zuiden van Helmond. De van buiten het dorp komende gereformeerde meester ondervond veel tegenstand van de roomse meerderheid. Hij kon zelfs de kerk niet meer in als koster van de ware religie, omdat het dorpsbestuur een nieuw slot had aangebracht op de kerkdeur. De roomsen hadden ook de touwen van de klokken hoog opgeknoopt zodat hij de klokken niet meer kon luiden. Het dorpsbestuur zocht een excuus. Men gaf aan dat de roerige tijden hieraan debet waren. Als gevolg daarvan moesten de burgers hun bezittingen veilig in de kerk kunnen opslaan. Dat was de reden geweest voor het nieuwe slot! Men beschuldigde elkaar overigens van allerlei vunzigheden. Zo vertelden burgers dat kerkbezoekers in de kerk hun behoefte deden, maar dat ook de meester “in de kerk kackte”. Iemand had gezien dat meester Franken “zich in de kerk omdraaide, naar zijn broek tastte en zijn water in de kerk liet lopen”.
  
  Het was echter veel meer dan een simpele dorpsruzie. Het was al niet goed gegaan met de meester en de inwoners sinds zijn aanstelling in 1738. De schoolmeester had stelselmatig het “beesemgeld” vermeerderd voor de leerlingen en weigerde het kerkhof door de burgers als bleekplaats te laten gebruiken. De meester werd gewoon gezien als een lastig persoon die niet paste bij het dorp en de bewoners. Om hun afkeuring te tonen deden de bewoners hun behoefte in de kerk, een eeuwenoud signaal dat men schijt aan hem had. Deze lichaamstaal was overal in de Peel en de Kempen bekend. Het zat natuurlijk veel dieper. Men had gewoon een pesthekel aan de protestantse overheersing!!"
  
  Ton van Riet, Gemert zei op 9 november 2018 :
  "Toen in 1669 de schoolmeester van Liempde, Bastiaan Deckers, met [mr. Gerrit] Breestraten contact opnam om van standplaats te ruilen, schreven de regenten van Liempde -in een poging om dit te verhinderen - een brief naar de Raad van State, waarin zij de euveldaden van de Breugelse schoolmeester onthulden. Breestraten had, zonder toestemming van schout en schepenen, enige nachten lang een aantal "heidenen" laten overnachten in de kerk. Verder had hij onder de inwoners van Breugel het gerucht laten verspreiden dat er iedere nacht in de kerk een geest verscheen op en grafzerk voor het hoogaltaar, waar een pastoor was begraven. De schoolmeester kwam dan, zoals hij later bekende, gekleed in een wit hemd als een "paapse geest" op de bewuste plek te voorschijn en maakte met een waslichtje in zijn mond allerlei tekens alsof hij de mis aan het lezen was. Als de ceremonie was afgelopen, blies hij het waslichtje uit en liet zich dan in het donker op de grafzerk vallen. Overigens werd Breestraten door de predikant van Boxtel en . Liempde getypeerd als een man met een "wrevelig" humeur en als een onbetrouwbaar sujet.'
  (Bron: H.Th.M. Roosenboom. De dorpschoolin de Meierijvan ‘s-Hertogenbosch van 1648 tot 1795.)

• tussen 1670 en 1689 schoolmeester Westerhoven 5 in Westerhoven, Noord-Brabant, Nederland.
• tussen 1688 en 1688 schoolmeester Hulsel 03 (ook te Duizel bij Hapert) in Hulsel, Noord-Brabant, Nederland.
• Feiten:
• (Gramps IDs samenvoegen) I0493.
• (Gramps IDs samenvoegen) I1010.
• Woonachtig:
• Liempde, Noord-Brabant, Nederland.
• Hulsel, Noord-Brabant, Nederland.
• Westerhoven, Noord-Brabant, Nederland.
• Hij is overleden na 1689.
• De biologische ouders zijn Adamus Wilhelmus Ariens Deckers en Lucia Jacobsdr Meeuws
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 28 februari 2020.

Gezin van Mr Bastiaan Adam Deckers

Hij heeft/had een relatie met Anneken ....

Kind(eren):

1. Adam Deckers  ± 1664-> 1741 
2. Abraham Deckers  ± 1665-1733 
3. ... Deckers  < 1667-????

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Mr Bastiaan Adam Deckers?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Mr Bastiaan Adam Deckers

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen