zie Ton van Riet, 2018
NOOT: mogelijk eerder aangevangen
Staten-Generaal: Commissieboeken,
Gerridt Jansz. Breestraet
Functie Schoolmeester en koster te Brengel
Datum 9 Juni 1653
Bronverwijzing Nummer toegang: 1.01.02, inventarisnummer: 12273, folionummer: 110
195 / 609 31 oktober 1653
137 Rekest van Gerrit Jans BREESTRAET die de schoolmeesters- en kostersplaats te BREUGEL heeft aangenomen na het vertrek van de vorige schoolmeester Christiaan VAN DER MEER die naar Abcoude is gegaan.
196 / 379 17 augustus 1654
165 Rekest van Gerrit Jans BREESTRAET schoolmeester te BREUGEL die om vergoeding vraagt van zijn transportkosten van Utrecht naar Breugel. Men geeft hem een bedrag van 48 gulden.
210 / 380v 18 juli 1667
Rekest van Gerardt BREESTRATE schoolmeester te BREUGEL die aan de regenten heeft verzocht hem een vrije en geschikt woon- en schoolhuis aan te bieden. Men zal vanuit de Raad de regenten daartoe manen.
187 Catharina weduwe wijlen meester Gerard Breestraeten out ontrent 56 jaeren, Johannes Brestaeten schoolmeester tot Breugel out ontrent 25 jaeren ende Lijsebth Breestraeten out ontrent 27 jaeren, inwoonderen tot Breugel. Alhier door den vorster gearresteert gedaght, ten versoecke van Jan Janssen Crabben ende Jan Frans Rovers om getuijgenisse te geven. Hebben verclaert dat sij deponenten opden dagh der maent maart 1682 sijnde half vasten … ende als doen geweest ten huijse van Aelbert van Riet vorster ende herbergier des voorschreven dorpen van Son. Ende als doen ter selfder tijt gesien ende gehoort dat Jan Crabben ende Jan Rovers requiranten in desen waeren ten huijse van gemelte van Riet alwaer sij voor int voor kamerke metten anderen sitten drincken. Soo is gebeurt dat Handrick van de Lit secretaris te Son ende Breugel, bij haer requiranten inde camer geweese ende als doen groote woorde sijn gevallen tusschen den voorschreven Jan Crabben mulder ende sijn vrouw etc.
Datering:1682
Pagina:557
Plaats:Sint-Oedenrode
Toegangsnummer:7636
Inventarisnummer:129
Scan:Register inzien
Bron:Schepenbanken
Hij heeft/had een relatie met Catarina Thomasdr van der Pol.
Kind(eren):
http://gw.geneanet.org/pieterkuiper?lang=nl;p=gerit;n=breestraten :
"Geeraerdt Breestraten
==
RA 15 Minuten van schepenakten 17e Eeuw
220 14-7-1660 Overeenkomst met schoolmeester Gerit Breijstraet over betaling.
==
RA 18 Schepenprotocol 1658-1660
47 9-12-1668 Transport door Gerit Breestraten en Goijaert Cornelissen, H. - Geestmeesters, aan Isaack Battem, rentmeester der Geestelijke Goederen 's-Hertogenbosch, van akker toebehoord hebbend aan de erfgenamen Nicolaes van Deursen
==
Willie Damen van de Mosselaer
http://home.hccnet.nl/w.mosselaer
Notarieel St Oedenrode 1642-1685
Foto 49-50 4965 Kerck van Breugel 15 october 1665
Aelbert van Riedt vorster van Son en Breugel, en Meester Gerard Breestraeten schoolmeester tot Breugel hebben verclaerd voor de oprechte waerheijt ter instantie voor Meester Jaspar Sijmonsse leijdecker wonende te Eindhoven. Dat den
voornoemde requirant heeft aengegaen ende gemaeckt seeckere contract ende besteck met schepenen van Breugel. Op den 12 november 1666 aengaende het reparatie van het leijdack van de kerck aldaer, ende gesien dat de voorschrevn aengenomen
reparatie van het leijdack was voltrokken. Ende cort daerna onder swaere stormwinden tot groote schade ende naedeelen van de requirant. Notaris Martin Keijser.
==
RA 19 Schepenprotocol Protocol van allerhande acten 1666-1667
21v 2-9-1666 Afvaardiging van Gerard Breestraeten naar de Raad van Brabant te 's-Gravenhage.
==
RA 19 Schepenprotocol Protocol van allerhande acten 1666-1667
22 2-9-1666 Afvaardiging van Gerard Breestraeten naar het Capittel van St. Oedenrode.
==
RA 18 Schepenprotocol 1658-1660
47 9-12-1668 Transport door Gerit Breestraten en Goijaert Cornelissen, H. - Geestmeesters, aan Isaack Battem, rentmeester der Geestelijke Goederen 's-Hertogenbosch, van akker toebehoord hebbend aan de erfgenamen Nicolaes van Deursen
==
RA 18 Schepenprotocol 1658-1660
111v 31-12-1669 Verklaring over geldlening opgenomen door Cornelis de Grooff, Henrick Deckers en Dirck Thomas namens het corpus van Breugel, van Mr. Gierijn, 's-Hertogenbosch; Gerit Breestraeten, Antonij Janssen.
==
RA 15 Minuten van schepenakten 17e Eeuw
249 26-2-1670 Inventaris van wijlen Johannes de Roij, predikant, begraven 26-2-1670, door Gerit Breestrate, koster en schoolmeester te Breugel, en schepenen.
Nota’s over de familie
RA 20 Schepenprotocol 1684-1690
52 17-4-1690 Schuldbekentenis van Aelbert van Riet geh. met Judit Breestraten dochter van Geeraerdt Breestraten en Catarina van der Pol aan Jan de Five, koster en schoolmeester. Borgen: Jan Breestraten, Tomas Breestraten, Marten van Riet
geh. met Elisabeth Breestraten, Hendrick van der Lith.
==
RA 48 Protocol van Allerhande Acten 1691-1709
67v 28-05-1700 Machtiging van Catarina Thomas van der Pol wed. van Gerit Breestraten door haar kinderen Hendrick van der Lith geh. met Clemensia Gerit Bre,estraten, Thomas Breestraten, Jan Breestraten Marten van Riet geh. met Elisabeth Breestraten, Erasmus Hanewinckel geh. met Judith Breestraten, Peter van Waerden geh. met Cornelia Breestraten tot het innen van geld."
Ton van Riet, Gemert zei op 9 november 2018 om 01:04 uur
De protestanse koster (en schoolmeester) van Breugel.
Van Gerrit Breestraten in Breugel werd in 1667 gezegd dat hij "moetwillicheyt des naegs in ende omtrent de kercke van Breugel" gepleegd had. In 1668 sprak men van onbehoorlijkheden en "complotterijen".7' Toen in 1669 de schoolmeester van Liempde, Bastiaan Deckers, met Breestraten contact opnam om van standplaats te ruilen, schreven de regenten van Liempde -in een poging om dit te verhinderen - een brief naar de Raad van State, waarin zij de euveldaden van de Breugelse schoolmeester onthulden. Breestraten had, zonder toestemming van schout en schepenen, enige nachten lang een aantal "heidenen" laten overnachten in de kerk. Verder had hij onder de inwoners van Breugel het gerucht laten verspreiden dat er iedere nacht in de kerk een geest verscheen op en grafzerk voor het hoogaltaar, waar een pastoor was begraven. De schoolmeester kwam dan, zoals hij later bekende, gekleed in een wit hemd als een "paapse geest" op de bewuste plek te voorschijn en maakte met een waslichtje in zijn mond allerlei tekens alsof hij de mis aan het lezen was. Als de ceremonie was afgelopen, blies hij het waslichtje uit en liet zich dan in het donker op de grafzerk vallen. Overigens werd Breestraten door de predikant van Boxtel en . Liempde getypeerd als een man met een "wrevelig" humeur en als een onbetrouwbaar sujet.'
(Bron: H.Th.M. Roosenboom. De dorpschoolin de Meierijvan ‘s-Hertogenbosch van 1648 tot 1795.)
Die Gerrit was een voorvader van mij, 10 generaties terug. Hij was geboren in Utrecht en trouwde daar Catharina Thomasdr. van de Pol. Hun dochter Elisabeth
trouwde met de vorster van Son, Maarten van Riet, mijn voorvader. Vandaar.....
Zij waren gereformeerden die na de 80-jarige oorlog de ambten overnamen van
de katholieken. De vrouw van Gerard was geboren in Delft en gedoopt in de Nieuwe Kerk (waar ook Oranjes begraven liggen). Haar protestanse grootouders, waren, om aan vervolging te ontkomen, uit uit Vlaanderen gevlucht.
Catharina's kleinzoon Willem (zoon van Maarten van Riet en Elisabeth van
Breestraten, trouwde met een katholieke vrouw. De nakomelingen woonden
tot voor kort nog in Son.
[...]
Ton van Riet, Gemert zei op 13 november 2018 om 17:59 uur
[...]
Na de 80-jarige oorlog zag de wereld er voor de Brabanders er plotseling anders uit. De hun bekende verhoudingen in de samenleving werden abrupt verstoord. Hun kerken en kloosters met alle bezittingen vervielen aan de Staten-Generaal . Alle ambten gingen over in handen van de protestanten. Ook de koster en schoolmeesters moesten plaats maken voor andersdenkenden. Dat waren voor de plaatselijke bewoners waarschijnlijk mensen van een andere planeet. Er waren er echter maar bar weinig. Heel begrijpelijk dus dat er nogal eens iets mis ging in de contacten. Daar zijn ook verklaringen over bewaard gebleven. Het vinden van een huwelijkspartner was ook lastig. Er was weinig keus. Na enkele generaties waren ze allemaal aan elkaar verwant. Het duurde dan ook niet lang of enkelen trouwden met een katholieke vrouw. Verschillende protestantse families in Brabant hebben nu ook katholieke takken. Een voorbeeld daarvan betreft mijn eigen familie.
Dochter Elisabeth van Breestraeten trouwde met de vorster Maarten van Riet uit Son. Haar zuster Judith trouwde metde weduwnaar Aelbert van Riet, de vader van Maarten. Judith was daarmee dus de stiefmoeder van haar zuster. Judith hertrouwde, na de dood van Aelbert, met Hermanus Hanewinckel zoon van de dominee van Gemert. De ene zoon van Maarten en Elisabeth, Jan geheten, werd vorster in Erp; de andere zoon, Willem trouwde een katholieke weduwe. Treffend is dat hij trouwde in Bakel (Staats gebied) voor de schepenen en in Gemert in de katholieke kerk. Dat kon alleen in Gemert, want dat was een onafhankelijk gebied, van de Duitse Orde, waar de de Staten van Holland niets te vertellen hadden. Het is zelfs opmerkelijk, dat in zo’n ultra katholiek gebied van de Duitse Orde, er een verklaring was uitgegeven waarin werd bepaald dat niemand, van welk van de beide godsdiensten ook, iets in de weg gelegd mocht worden. Daar was dus een kerk met pastoor en kapel met dominee. Het een en ander leidde er toe dat er nogal wat incidenten voorkwamen. Maar in vindt het is dat verband merkwaardig dat Aelbert en zijn zoon Maarten in Son behalve dat ze vorster waren, ook het beroep van herbergier uitoefenden. Je had toch de plaatselijke mensen nodig
voor de klandizie, anders duurde het niet lang. Het komt mij voor dat de kijk op de op de omgang tussen de twee groepen, in negatieve zin, behoorlijk is “opgepoetst” in de 19de eeuw, na de herkregen rechten en het herstel van de hierarchie. Een “echo” daarvan volgt hier:
"Het is volstrekt noodzakelijk, dat men de Protestanten kenne; maar men beschrijve ze niet als deftige heeren, die in hun eigen kerken, in hun eigen huizen, van hun eigen goederen stil en rustig leven, doch als verraderlijke spionnen af vraatzuchtige wolven. soms wreedaardiger en hooghartiger en schraapzuchtiger dan de Regeering, die hen op dit ongelukkig gewest had afgezonden, in ieder geval vreemde, veile en gedweë werktuigen.
(Gerlacus van den Elsen.)
Persoonlijk heb ik voor beide kanten sympathie. Voor de gereformeerden omdat het blijkbaar mensen waren die moedig en kritisch genoeg waren om in opstand te komen tegen misstanden.
De katholieken omdat ze slachtoffer waren van de omstandigheden."
Gerrit Jans van Breestraten | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Catarina Thomasdr van der Pol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||