ook Aert Ariense,
ook Oosterbaen,
De Lijnbaan
Op het kaartje, dat Van Diepenem maakte, zien we leerdam omringd door grachten en wallen. Een restant hiervan is ook nu nog zichtbaar langs de Oost- en de Noordwal. De laagte bij het slachthuis geeft duidelijk de ligging aan van de oude
gracht. De huidige Meentvliet is de afwatering van de polders Oud- en Nieuw-Schaaik en heeft als zodanig niets met de stadsgrachten te maken. Op de smalle strook grond tussen stadsgracht en Meentvliet zijn de huizen over deze Meentvliet,
die aan de vroegere Egmondkade, het Postkantoor en RK-kerk gebouwd.
Staande op de hoek Vlietskant-Noordwal, weten we eertijds de Schoonrewoerdse- of Noorderpoort. Het terrein voor Lucullus was vroeger de uitgang van de binnenwerf van de houtzagerij. De verbindingsweg met de Oranje Nassaulaan was er
vroeger niet, terwijl de Blaasbalg doorliep tot aan de huidige Kon. Emmalaan.
Wie had belang bij de smalle strook grond tussen stadsgracht en Meentvliet? De eerste gedachte gaat uit naar beweiding ervan. In oude notulen is sprake van een hek, dat hersteld wordt. Maar er is meer.
De waltoren op de hoek van de Oostwal bij de Noorderpoort stond bekend als de Lijndraaierstoren. Een benaming, die ons veel zegt. Daar was immers het domein van de lijndraaier of touwslager. Zon ambachtsman kon moeilijk in de
stadsstraten werken. Hij had de ruimte, maar vooral een zekere lengte aan terrein nodig. Al maar achteruit lopend, moest hij zijn draden kunnen spinnen en deze later tot touw ineenslaan. Voor zijn lijnbaan had hij niet veel breedte nodig.
Wat was dan beter geschikt voor dit werk dan de lange en smalle strook grond tussen gracht en wal? Ook b.v. in Vianen was de Lijnbaan buiten de Landpoort.
Hoe oud deze industrie in Leerdam wel was, weten we niet. Maar in de oudste rekeningen van de stad is sprake van een erfpacht staande op het huis van de lijndraaier aan de Schoonrewoerdse poort. Zelfs de namen van de touwslagers zijn ons
bewaard gebleven. Cornelis Michiels, Peter Peters en Aert Ariens Oosterbaan komen lange tijd in deze rekeningen voor. Ze betaalden trouw hun erfpacht.
In later tijd vermelden de stadsrekeningen, dat de schoolmeester Rijser bij de Noorderpoort een huis had. Wellicht voor geldbelegging, want hij zelf woonde bij de school achter de kerk. Het is merkwaardig, dat meester Rijser op zijn
grafsteen, die we nog in de kerk terugvinden drie takjes of rijsjes had staan. Of zouden het symbolen van de hennepplant zijn, waarvan men touw maakte?
De touwslager was in de stad een belangrijk man. Wie anders zorgde voor de tuigage van zeilschepen, voor repen van koeien en paarden en voor het klokketouw in de toren, dat zeker eens oer twee jaar vernieuwd moest worden?
Hoe lang de lijnbaan heeft bestaan, is niet geheel duidelijk. Ongeveer 1778 koopt echter de Sociëteit "Vreede en Vreugde" het terrein buiten de Noorderpoort, die het veld gebruikte om op te exerceren en ook als kolfbaan. In later tijd
bouwde Wiggelinkhuizen zijn uitspanning buiten de stad (bij oude Leerdammers bekend als "Betje Buiten"), laatst bekend als hotel Kemp.
R. v.d. Berg
Jaargang 2 nr. 4
http://www.historischeverenigingleerdam.nl/de-lijnbaan_100.html
Hij is getrouwd met Wijntje van Iperen.
Zij zijn getrouwd
Kind(eren):
Aart Oosterbaan | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wijntje van Iperen |
Moeder Weijntje van Iperen
Diversen Den 20.11.1712 is gedoopt het kind van Aart Oostbaan, en Weijntje Knelis van Iperen en is genaamt Frans.
Deelnummer 1301
Registernaam 01 NH Doop 1701-1807; Trouw 1701-1794; Lidmaten 1701-1804 DTB-1301)
Pagina 149
Periode register 1701-1810
Gemeente Loevestein
Gemeente Loevestein
Deelnummer 1301
Registernaam 01 NH Doop 1701-1807; Trouw 1701-1794; Lidmaten 1701-1804 DTB-1301)
Code DTB-1301
Pagina 151
Datum doop 11-11-1708
Moeder Weijntje van Iperen
Deelnummer 1301
Streekarchief Bommelerwaard:
Diversen Den 11.11.1708 is gedoopt het kindt van Aart Oosterbaan, en Wijntje van Iperen en is genaamt Lidewijn.
Jan, 08-03-1711, zie eigen record.
Salomon, 12-02-1707.
Gemeente Loevestein
Brontype boek
Code DTB-1301
Plaats doop Loevestein
Vader Aart Oosterwal
Kind Cornelis
Kind geslacht v
Periode register 1701-1810
Vader Aard van Oosterbaan
Plaats doop Loevestein
Vader Aart Oosterbaan
Eelke, 09-08-1705.
Kind geslacht m
Kind Lidewijn
Periode register 1701-1810
Cornelis, 17-02-1702, soldaat, trouwde 13-12-1733 met Sophie Jansen (5 kinderen bekend).
Weyntje is een dochter van Cornelis (Cnelissen) Huybertszn van Yperen (Iperen), geb. ca 1635 en Eelke Jans. Zij hadden nog een zoon Cornelis geb. 1674.
Plaats doop Loevestein
Moeder Wijntje van Iperen
Diversen Den 17.09.1702 is gedoopt het kind van Aart Ariense Oosterwal, en Weijntje Knelisse van Iperen, de peter is Peterke Knelisse en is genaamt Cornelis.
Frans, 20-11-1712.
Moeder Weijntje van Iperen
Code DTB-1301
Kind geslacht m
Brontype boek
Kind Salomon
Brontype boek
Datum doop 20-11-1712
Vader Aart Oostbaan
Deelnummer 1301
Registernaam 01 NH Doop 1701-1807; Trouw 1701-1794; Lidmaten 1701-1804 DTB-1301)
De vader van Cornelis (1635) is Huijbert van Yperen, geb. ca 1600, gehuwd met Wijntje N. Zij hadden nog een zoon Arie, ca 1630-1695,
Code DTB-1301
Pagina 140
Datum doop 17-09-1702
Lydia, 20-04-1704, jong overleden.
Plaats doop Loevestein
Lidewijn, 11-11-1708.
home.versatel.nl/beek261/:
Adriaan 26-10-1698.
Registernaam 01 NH Doop 1701-1807; Trouw 1701-1794; Lidmaten 1701-1804 DTB-1301)
Diversen Den 12.02.1707 is gedoopt het kind van Aard Aarise van Oosterbaan, en Weijntje Cornelisse van Iperen en is genaamt Salomon.
Gemeente Loevestein
Periode register 1701-1810
Kind Frans
Kind geslacht m
het gezin kreeg 8 kinderen gedoopt te Loevesteijn (NGV-blad).
Pagina 159
Datum doop 12-02-1707
Brontype boek
Gebeurtenissen van 26 oktober 1698 tot 20 november 1712
Gemeente Loevestein
Kind Jan
Plaats doop Loevestein
Vader Aart Oosterbaan
Deelnummer 1301
www.streekarchiefbommelerwaard.nl:
1711. Den 8 maart 1711 is gedoopt het kindt van Aart
Pagina 155
Datum doop 08-03-1711
Gezindte: NH
Code DTB-1301
Jan
Registernaam 01 NH Doop 1701-1807; Trouw 1701-1794; Lidmaten 1701-1804 DTB-1301)
Moeder Weijntje van Iperen
01 NH Doop 1701-1807; Trouw 1701-1794; Lidmaten 1701-1804 DTB-1301), Loevestein.
Inventarisnr.: 01
Diversen Den 08.03.1711 is gedoopt het 1 kindt van Aart Oosterbaan en Weijntje van Iperen en is genaamt Jan.
www.streekarchiefbommelerwaard.nl/:
Archiefnaam: Streekarchief Bommelerwaard
Archief: DTB
Brontype boek
Periode register 1701-1810
Kind geslacht m
Oosterbaan en Weijntje van Iperen en is genaamt
Gebeurtenissen 8 maart 1711
Oosterbaen, Aert Arien
Inventarisnr.: 3.1
Archief: DTB
Leerdam, nummer toegang 3.04.16.072, inventarisnummer 3.I
met Wijntje Cornelis van Iperen
L.1.p106 26-10-1698 Arien
nende alhier.
den 16 febr.
Archiefnaam: Nationaal Archief
trouwt op
Wijntje Cornelis van iperen
j.d. beide geboren en woo-
Gezindte: Gereformeerd
Aert Ariens Oosterbaan j.m.
Sijn hier ge-
16-02-1698 L 4 p 35
Gebeurtenissen 16 februari 1698
Gehuwd (2) 1674 met:
Geb. 4 mrt 1687
Gezindte: Gereformeerd
Ovl. 1714
Geb. 6 aug 1676
3) Cornelis Aartse Oosterbaan
Archief: DTB
Leerdam, nummer toegang 3.04.16.072, inventarisnummer 1.II
1) Aert Ariens Oosterbaan
Soldaat
2) Salomon Oosterbaan
Pieterke Cornelis
Ovl. 15 sep 1755
Ged. 4 mrt 1687
als moeder van Aart ook gevonden op http://stamboom.marsanoost.nl/stamoost/gezin.php?id=F137:
6 (augustus 1676) Aries, soon van Aries Ariessen
Lijndraaier
Archiefnaam: Nationaal Archief
Geb. 1653
Geb. ± 1680
Inventarisnr.: 1.II
Geb. ± 1650
Arij Oosterbaan
Gebeurtenissen 6 augustus 1676
nr. 38, pag 79 t/m 84 en 169/169.
De Genealogie Oosterbaan, in het blad van de NVG Afdeling Zaanstreek/ Waterland nr. 29, 30 (correcties) en 38, 9e jaargang 1997, is geschreven door H.R. Bolland, Kruidbergerweg 27, 2071 RA Santpoort,