Hij is getrouwd met Elisabeth van Marckolff.
Zij zijn getrouwd
Kind(eren):
http://www.inghist.nl/retroboeken/nnbw/#source=4&page=615&size=2&accessor=accessor_index
SCHERPENSEEL (Scherpenzeel) (Gerrit, ook wel Goert of Gert van (1)), oudste zoon en tweede kind van Otto (zie art. Otto (1)) en Styna van den Gruythuis, komt met z'n broeders voor op een riddercedul te Scherpenzeel van ± 1460 (zie voorg. art.). Volgens Gen. en Her. Bl. I, 244 werd hij, met z'n zoon, met geweld uit het hem toebehoorende kerspel en gericht van Scherpenzeel door de Amersfoorters weggevoerd. Beleend met Scherpenseel, vernieuwde hij zijn eed in 1494.
In hetzelfde jaar zien we hem als Drost v. Veluwe (Geld. Volksalm. 1885, 14). Ook op 1497 (13 Aug.) wordt 'Gherijt van Scherpenzeell' genoemd (Tijdrek. reg. op 't oud-prov. Archief v. Overijssel V, 75). Zijn vrouw, Henrica v. Wisch, die in 1527 overleed, liet hem de volgende kinderen na:
1. Johan, vroeg overleden.
2. Gerrit (zie art., dat volgt).
3. Catharina, gehuwd 1o. met jonker Reinier v. Arler, schrijver van haar vader en 2o. met jonker Helmich v. Schevenick 1522, heer van Deil, drost van Buren.
4. Lumme, echtgenoote van Willem v. Marckolf, ridder, drost van Wildenburg (Wildenborch), die op den Landdag verschijnt in 1539 en 1543 en op de riddercedul voorkomende ook op die van 1555. Vermoedelijk is Gerrit dezelfde als G.v. Scherpenseel, richter van Arnhem en Veluwezoom, wiens rekening over 1469 vermeld wordt in Geld. Maandw. II, 198. En vermoedelijk ook mogen we Gerrit, dien we ook reeds onder de namen Goert of Gert ontmoetten, eveneens vereenzelvigen met Govert, elders (zie in de Kronijk v. Arnhem 37, waar op 't jaar 1460 sprake is van een veete van den Hertog v. Gelre met Godert v. Scherpenseel) weer Godert geheeten, en dan zou hij dezelfde kunnen zijn, dien Slichtenhorst (286) noemt onder de krijgsgevangen of gebannen Geldersche edelen, die met Engelbrecht v. Kleef meekwamen naar het Sticht in 1481 (Tijdschr. v.d. Monde (1840) VI, 190). Govert, nabuur van de Stichtschen, door hem zeer gekweld, was dus geen onbekende voor hen, en vooral niet voor Jan v. Lantscroen, welke bekende Utrechter zich (uit hoofde van z'n klachten) namens den Raad zijner stad op hem verhalen mocht (Burman Utr. Jaarb. III, 30, die hem, Scherpenseel, Godert, noemt). Vgl. verder nog Ned. Leeuw 1883, 29 en Arent toe Bocop (W. Hist. Gen., Cod. Dipl. II, Dl. V (1860) 783.
Zie behalve het genoemde, nog Tijdrek. Reg. op het oud-prov. Archief v. Overijsel IV, 427.
Kooperberg
[Scherpenseel, Scherpenzeel Gerrit van (2)]
SCHERPENSEEL (Scherpenzeel) (Gerrit van) (2) genoemd Palick, soms zelfs Palinck, tweede zoon van Gerrit of Goert (zie voorg. art.) en Henrica v. Wisch, overl. ± 1539, ridder, heer v. Scherpenseel, waarmee beleend in 1505, werd drost van de Veluwe, en 'deurwaarder' van Karel v. Gelre. 3 Dec. 1504 nam deze hem in dienst om hem met 21 krijgsknechten en twee strijdrossen naar Elburg te zenden ter bewaking, welke stad het volgende jaar met het huis Scherpenssel beleend werd. Palick (van) Scherpenseel zien we dra als Karels hoofdman de Zuiderzee onveilig maken. Onderdrost of plaatsvervanger, stadhouder van den Drost, misschien reeds in 1513, zeker in 1515, kreeg hij de waardigheid van dien laatste zelf in 1523 (in welk jaar wij hem ook aantreffen onder de 'hofluyden' van hertog Karel), na den dood van Reinier v. Gelre (met wiens weduwe hij dan ook een accoord maakt over de Pandschap van het Landdrostambt van de Veluwe). Hij moest daarvoor ook het kasteel van Rozendaal (en wat daar meer toe behoorde), dat hertog Karel hem in 1516 op die voorwaarde verpand had en dat in de oorlogen sterk geleden had, weer geheel herstellen. De daarbij door hem gemaakte onkosten schijnen niet door den hertog vergoed. Nog op verschillende andere jaren komen we Gerrit van Scherpenseel gen. Palick tegen. Zóó in 1513 en 1517, in welke jaren hij zegelde, alsmede in 1519, toen hij, met Johan v. Rossum (Geld. Maandw. I, 145) naar Borculo gezonden werd ten einde de nieuwe hertogin te ontvangen. In hetzelfde jaar, gelijk trouwens ook reeds in 1514, trad hij als borg op voor Willem van Marckolf, die getrouwd was met zijn zuster Lumme (zie slot v. voorg. art.) en drost was van Wildenburg. Als zoodanig wordt Gerrit gen. Palick zelf genoemd in 1522, toen de hertog den pas tot drost van het graafschap Zutphen benoemden Berend v. Hackfort beval Gerrit v.S. gen. Palick, drost v. Wildenborch 'te laten op rekenschap beuren de renten en korengewassen van vijanden en Stichtsche goederen tot onderhoud van het huis Wildenborch, als Herman van Velen, de onlangs gesneuvelde drost van Zutphen, en Ot v. Scherpenseel (zie art. Otto (2)), in het vorig jaar gebeurd hadden.' Palick v. Scherpenseel was verder betrokken bij den aanslag van hertog Karel op Zwolle in 1524 (v. Hattum, Gesch. v. Zwolle II, 262-263; volgens Gen. en Her. Bl. I, 245 in 1523). In hetzelfde jaar 1524 komt hij bij meer gelegenbeden voor, gelijk mede in de volgende jaren, in z'n hoedanigheid van landdrost, deurwaarder en volgens Gen. en Her. Bl. t.a.p. sinds 1526 als Drost van Diepenheim.
Zoo op dit laatstgenoemde jaar en wel, volgens Fahne, II, 208, als 'tovenger' (toevanger) d.i. gevolmachtigde van bertog Karel bij de inning eener rente van de hoeve en 't land 'der guldene Spieker.' Zoo in 1527 als borg van de voorwaarden waarop Barend v. Hackfort den bouw van een kasteel in Doesburg heeft aangenomen, waar deze kort te voren was meester geworden (vgl. Hendrik onder art. Johan, dat volgt). Verder om op zijn hoede te zijn tegen die van Deventer. Dan in 1530, toen hij een huis van hertog Karel te Arnhem van dezen ten gebruike kreeg. Het jaar daarop was hij getuige, op welke voorwaarden Jasper v. Merwijck (zie art.) uit de gevangenschap ontslagen werd en kwam hij, bij volmacht van Thomas v. Scherpenzeel (misschien denzelfde van wien, naar d'Ablaing v.G., Ridderschap v. Nijmegen 138, Johanna Schaiffard v. Merode in 1553 Gellekom kocht), te pas bij de deelingszaak met Roelof Momm (tegelijk met Hendrik v.S., Richter, waarover volgend art.) In 1532 vernemen we weder van eene overeenkomst v. Karel v. Gelre met zijn drost, nu betreffende het verzorgen voor een jaar van de hertogelijke keuken, in verband met welke hij nog eens, en wel in 1535, genoemd wordt. In hetzelfde jaar deed hij namens zijn heer, ten overstaan van Gijsbert v. Wyhe, richter te Arnhem, opdracht van het huis Bouillon aan Roelof v. Lennep. Heer Gerrit was toen nog wel drost, maar het bleek reeds uit het voorafgaande jaar, als hertog Karel den Landdrost en den Landschrijver deed opteekenen, welke erven en goederen op (de) Veluwe den Vorsten moesten dienen, dat ook deze landdrost zich
12171218
kon laten vertegenwoordigen door een stadhouder; als zoodanig volvoerde zijn zoon Willem (zie art.) die opdracht van zijn vader, dien hij als drost zou opvolgen. Maar nog in 1537 komt deze laatste ons als zoodanig voor (bij Tadama Tijdrekenk. Reg.... te Zutphen I, 96 en vgl. Nav. XXIII 101), maar, sindsdien kan hij niet lang meer tot de levenden behoord hebben. Zeker in 1539 was hij dood, bij zijn vrouwe Elisabeth v. Marckolf achterlatend twee zoons n.l. behalve den genoemden Willem (zie art.) ook den ouderen Gert, die trouwens eveneens wel voor zijn vader als stadhouder was opgetreden voor 't Landdrostambt van Veluwe en wel in 1529, terwijl zijn naam ook in 't jaar te voren vermeld wordt.
Lit. Ook hier vóór alles: E.B.F.F. Wittert v. Hoogland, Bijdr. tot de Gesch. van het Geslacht van Scherpenseel in Gen. en Her. Bl. I (1906) 243 vlg.; Pontanus; Slichtenhorst; Nyhoff, Gedenkw. v. Gelre IV-VI; dez. Wandelingen in de omstreken der stad Arnhem (Arnhem 1820) 107, 145; G.v. Hasselt, Roozendaal (Arnhem 1808) 436, 441 vlg.; dez., Geld. Oudheden I, 145, 165; dez., Kronijk v. Arnhem (Arnhem 1790) 85; dez., Bijdr. voor d'oude Geld. Maaltijden (Arnhem 1805) 30, 237, 243; d'Ablaing v. Giessenburg, de Ridderschap v. Veluwe; A. Fahne, Urkundenbuch des Geschlechts Momm oder Mumm (Cöln 1878) II 208, 214); B.J.v. Hattum, Gesch. der Stad Zwolle (Zwolle 1768) 262-263; Wapenheraut XI (1907) 131; Moes en Sluyterman, Ned. Kasteelen (Amst. 1914) II 32; R.W. Tadama, Tijdrekensch. Reg. van allc oorkonden in het stedelijk Archief te Zutphen berustend (Zutphen 1854) I, 96 en Nav. XXXIII, 101; H.M. Werner, Geld. Kasteelen I, 201, 202; III, 40, 41, 113; Frank K.v. Lennep, Oorkondenboek v. Lennep 37; Geld. Volksalm. 1838, 149; 1885, 15 en nog Nav. XXXV, 123; XLVI 523; LII 334; LVII 173 Alg. Ned. Familiebl. 1901, 114; v. Spaen, O. Inl. IV, 199; Tijdr. Reg. op het oud-prov. Archief v. Overyssel VI, 149.
Kooperberg
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.