Hij is getrouwd met NN.
Zij zijn getrouwd
Kind(eren):
HET VOOR- EN NAGESLACHT VAN SYMON DIRCSZ. UIT PIJNACKER
Een parenteel van ca. 1360 tot ca. 1700
door
Mr. J.J.F. Lots
met medewerking van
Drs. P. van der Hoeven
--
Een woord vooraf
Genealogisch onderzoek naar families uit Pijnacker, die in de 15e, 16e en 17e eeuw leefden, is zeker niet eenvoudig. Dat is vooral een gevolg van het feit dat voor deze plaats de rechterlijke archieven pas sedert 1632 bewaard zijn gebleven. Anderzijds hebben we wel vanaf 1612 de beschikking over de doopregisters van de nederduits gereformeerde kerk van Pijnacker. De trouwregisters zijn deels verloren gegaan en beginnen eerst in 1669. Ben je een afstammeling van een inwoner met een rooms-katholieke signatuur, dan zijn die laatste twee bronnen veelal niet bruikbaar. Voor die groep van inwoners ben je aangewezen op een andere bron, namelijk het rooms-katholieke doop- en trouwboek van Berkel, dat als aanvangsdatum het j aar 1634 kent.
--
Pijnacker kende en kent een veel groter grondgebied dan pakweg drie eeuwen geleden. Een deel van dat grondgebied is afkomstig van het Hof van Delft, westelijk van Pijnacker. Die plaats heeft een rechterlijk archief dat sedert het midden van de 16e eeuw bewaard is gebleven. En dat is een zeer interessante kenbron! Het bevat ook veel gegevens over inwoners van Pijnacker en kan dus een belangrijke functie vervullen bij het opstellen van Pijnackerse genealogieën. Ook diverse bronnen die inmiddels in ons tijdschrift zijn gepubliceerd - ik denk met name aan de verzweerboeken van het Hof van Delft - zijn van wezenlijk belang. Met de nu volgende bijdrage breng ik een aantal families uit deze contreien voor het voetlicht, waarbij vorenstaand bronnenmateriaal op enigerlei wijze een rol heeft gespeeld.
Overigens stel ik het op prijs dat lezers die van deze onderzoeksresultaten gebruik maken, naar dit artikel resp. publicatiebron verwijzen. Het valt mij op dat zulk een verwijzing de laatste jaren steeds meer wordt verontachtzaamd.
--
Inleiding
Mijn artikel over Adam Pijnacker en zijn voorgeslacht, dat ik enige tijd geleden heb gepubliceerd, was voornamelijk gewijd aan Pijnackerse families. Ook dit artikel over Symon Dircsz. en zijn nakomelingen kent een aantal families uit Pijnacker en omgeving, ofschoon zij zich - na verloop van tijd - duidelijk buiten dit gebied gaan verspreiden.
Voor het samenstellen van deze parenteel was Geslacht-register van die van Eemskerck bigenaemt van Beest etc. gemaekt door Iohan van Beest van Eemskerck Dircxzoon in den Iaere 1626 (hierna te noemen ms. Van Beest) zeer belangwekkend.2 Dit register gaat na-melijk heel uitvoerig in op de nakomelingen van Jan Dirk Symonsz. (van Ruyven), die ook een nakomeling was van onze Symon Dircsz., welke persoon in dit artikel op de voorgrond is geplaatst. Het belang van deze bron neemt niet weg dat het handschrift niet geheel volledig en ook niet geheel foutloos is, zoals blijkt uit de uitwerking.
Ofschoon de opzet was dat ik een parenteel over het nageslacht van Symon Dircsz. zou samenstellen, was ik al snel geïnteresseerd geraakt in zijn voorouders. Aanvankelijk had ik geen flauw idee, waar ik het moest zoeken, nog afgezien van de vraag of er überhaupt gegevens bewaard waren gebleven. Het enige wat min of meer vaststond, was dat zijn vader Dirck heette. Zijn er in het 15e-eeuwse Pijnacker personen met de voornaam Dirck? Een paar bronnen geven op die vraag een antwoord.
A. De schout van Pijnacker in 1458 heette Diert Claesz. en zou mogelijk als vader in aanmerking kunnen komen. Al snel realiseerde ik mij dat de naam Diert normalerwijs niet vereenzelvigd moet worden met de naam Dirck. Dirck is namelijk afgeleid van Diederik, terwijl Diert afkomstig is van Diethard. Toch is zon verschuiving niet bijzonder, dat komt wel meer voor. Ik heb dat bijvoorbeeld gemerkt bij het raadplegen van bronnen in Noord- Brabant, waar de pastoor om allerlei redenen de gewoonte had namen aan te passen, waardoor betekenisverschuivingen optraden. Toch moest ik al snel aannemen dat Diert Claesz. niet de gezochte Dirck was, zoals hierna zal blijken.
B. In 1459 leeft in de regio rond Pijnacker een Symon Dircxz., die tot een duidelijke familiegroep behoort, te weten: Symon Dircxz., Meeus Dircxz., Katherijn Dircxdr., Cornelis Gerytsz. en Dammas Jansz. Door deze rangschikking moeten we wel aannemen dat de laatste twee personen met een Dircxdr. zijn getrouwd. Ze zijn namelijk samen gerechtigd tot 5/6 van de helft van 1,5 morgen in de Ledehoeve. Het resterende deel (de helft met 14) zal aan de langstlevende ouder (hun moeder?) zijn toegevallen. Daarna moet dit perceel in de Ledehoeve in handen zijn gekomen van Meeus Dirxz. Hij houdt de 7,5 hond in 1468/9. In 1469 is het eigendom van Katherijn Dirc Meesz. Zij zal een schoondochter zijn van Meeus Dirxz. Zou de hier vermelde Symon Dircxz. als de gezochte in aanmerking komen?
C. In 1469 heeft Symon scout (in 1479 Symon Dircksz.) 3/4 van 5,5 morgen in Bairtoutszate, 3/4 van 1 morgen in Pijnakerlant en 3/4 van 5,5 morgen in Cortehoeve in bezit. In het tijns- en erfhuurboek van Pijnacker van 1469 treffen we naast die Symon Dircksz. nog een Simon Dirck Jacobs aan. Na een zorgvuldige afweging kom ik tot de conclusie, dat Symon Dircksz., de schout, identiek moet zijn met een Symon Dirxz. die in 1469 optrad met zijn moeder Alijt, die eenmaal weduwe genoemd wordt van Dirc Bonens. De personen die ik in de onderdelen A. en B. in aanmerking liet komen als mogelijk behorende tot het voorgeslacht van Symon Dirxz., komen dus niet in aanmerking. De afweging lijkt me al met al bevredigend. En die conclusie blijkt ook hout te snijden. In het archief van het St. Agathaklooster in Delft trof ik een tweetal akten aan, gedateerd 31 maart 1441 en 26 september 1453. Deze akten zijn ook gepubliceerd in Ons Voorgeslacht.
Hier wordt een Lou(we)rijs Willem Bonenz. vermeld als koper en verkoper van land op t Woud. In de laatste akte trad als borg op Heynric Dirc Bonenz. Toen ik veronderstelde dat Lourijs wel eens een broer Dirck Willem Bonenz. zou kunnen hebben, viel het dubbeltje. Uit de grafelijkheidsrekening van 1459/60 bleek dat een Dirc Willem Bonenz. een halve morgen land in Bertoutssate (Hof van Delft) in eigendom had.7 Het kan niet anders of deze Dirc Willem Bonenz. moet identiek zijn met Dirc Bonensz., de echtgenoot van Alijt en de vader van Symon Dircksz., nog in leven in 1459, en overleden voor 1468/9. Zijn grootvader was een Willem Bonenz., die naar schatting geboren moet zijn in de periode 1360/1370.
--
Toelichting op de parenteel
Bij het uitwerken van deze parenteel leverde een remissiebrief van februari 1529 (s.c. 1528), afkomstig van Adriaen Willemsz., arbeidsman te Pijnacker, een tamelijk elementaire bijdrage. Met die brief wees het Hof van Holland sententie op 8 juni 1529, waarbij een groot aantal familieleden van de nedergeslagene werden genoemd en de familieverhoudingen binnen deze parenteel weer wat beter uit de verf kwamen.
--
Ofschoon er geen enkel bewijs is voor identiciteit, wil ik toch verwijzen naar het register vrijkopingen van doodslagen, waar een Willem Bonne wordt vermeld. Het handelt over inwoners van het platteland van Holland in de periode van 1371 -1396, die zich hadden vrijgekocht van de verplichting tot (mee)betaling van smartegeld in geval een familielid een doodslag had begaan. In de plaatsen Zegwaart en Zoetermeer wordt een Willem Bonne ende zijn kinder en in een verder deel een Willem Bonne genoemd. Het lijkt niet aannemelijk dat hij te vereenzelvigen is met onze Willem Bonenz., tenzij deze man veel eerder geboren werd dan 1360/1370. Dan zou ook de vermelding van een Willem Bonni(fa)ess in Zoetermeer in 1369 en een Willem Bonne in Zegwaart in 1369, die als gezinshoofden optraden en verklaringen aflegden over betaalde boeten - in verband met een onderzoek naar de inkomsten van de grafelijke ambtenaren - in een heel ander daglicht komen te staan.
.
Kinderen:
1. Laurens Willem Bonenz., vermeld 1441 en 1453.
2. Dirck Willem Bonenz.
Willem Bonenz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
NN | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
De getoonde gegevens hebben geen bronnen.