Genealogie Harings » Haring (Harm) Jans (1762-> 1798)

Persoonlijke gegevens Haring (Harm) Jans 

• Hij werd gedoopt in het jaar 1762 in Leeuwarden.
• Beroep: van 1781 tot 1795 tamboer.

  Regiment Nationalen nr. 1, W.G. Frederik Prins van Orange en Nassau (1781-1784), regiment De Schepper (1784-1795).

• Vermelding.

  We maken voor het eerst kennis met Haring Jans in 1762, in de doopboeken van Grote Kerk van Leeuwarden, als zoon van Jan Claesen en Ida Dirks. Over zijn ouders is weinig bekend.
  
  Hierna komen wij Haring weer tegen in april 1781, op de rangeerlijst van de compagnie musketiers van kapitein Pijman in het 1e bataljon van het regiment W.G. Frederik van Oranje-Nassau. Harings naam staat op het ‘prima plana’, ofwel de eerste pagina met het kader van de compagnie. In de 16e eeuw was dit eerste blad van de lijst nog louter bedoeld voor edelen en patriciërs in de compagnie, maar in de tijd van Haring was dit inmiddels omgeschreven naar ‘militairen die niet met de soldaten in het gelid stonden’, evenwel het kader van een compagnie.
  
  Haring had als tamboer uiteenlopende taken. De tamboer diende binnen het Staatse leger namelijk als entourage en ondersteuning van de officieren en de compagnie. Het was Harings primaire taak om altijd present te zijn en er representatief uit te zien. Hij was het visitekaartje van zijn compagnie die met zijn trommel evenementen opluisterde en signalen gaf aan de soldaten. Zijn “trommelwerk” begon bij zonsopkomst met een ‘reveille’ en eindigde om negen uur met de ‘taptoe’. Om tien uur in de avond liep een delegatie van het kader nog een patrouille ter inspectie en wissel van de wacht en de tamboer was hier altijd bij. Op het slagveld moest de tamboer trommelsignalen geven als ‘stormmars’ en ‘retireren’. Dit was noodzakelijk gezien de afstand tussen de commandant en zijn troepen. Om zichzelf te beschermen werd een tamboer uitgerust met een sabel. We zien op afbeeldingen dat tamboers (tijdens slagen) soms een pistool achter hun broekband droegen, alhoewel dit niet tot zijn uitrusting behoorde. Haring nam ook deel aan het ronselen van rekruten. Aan het einde van de winter werden nieuwe soldaten geworven, zodat de rangen voor de zomer op volle sterkte waren. Het was gebruikelijk dat een officier en een tamboer gingen ronselen in steden. Het is bekend dat ronselaars graag een flinke borrel deelden met de rekruten en natuurlijk gebeurde dat op rekening van de compagnie.
  
  In de Patriottentijd diende Haring in het leger van Oranje. Zijn regiment werd ingezet om Franeker te bevrijdden van de patriotten, en hen uit Friesland te verjagen. Een kanon versierd met oranje linten werd als oorlogsbuit mee terug genomen naar Leeuwarden.
  
  Na het uitbreken van de Franse Revolutie in 1789 vertrekt Haring met zijn regiment naar Maastricht om de Nederlandse zuidgrens te beschermen tegen de Franse revolutionairen. Frankrijk verklaarde in 1793 de oorlog aan de prins van Oranje, en slechts drie weken later volgde het Beleg van Maastricht door Franse troepen. Maastricht werd twee weken lang gebombardeerd totdat de stad werd ontzet door troepen van de coalitie- legers van Pruissen en Oostenrijk. Van april tot juli dat jaar verzamelde de coalitie, waaronder ook Engeland en Nederland, een groot veldleger in Brabant dat overging tot het belegeren van Franse vestingen. Hoewel de Nederlanders de eerste maanden succesvol waren, werden zij weer een stuk teruggedreven door de Franse overmacht. In tegenstelling tot de Fransen kende men in Nederland geen dienstplicht en als gevolg daarvan konden de verliezen niet worden aangevuld. In december keerde het gehavende regiment van Haring terug in Maastricht.
  
  In juni 1794 werd de inmiddels hervatte campagne in het voordeel van de Fransen beslist. Binnen een maand was Vlaanderen onder de voet gelopen door de Fransen. Om de snelle opmars van de Fransen te vertragen werden in Brabant polders onder water gezet en posten versterkt. De strenge vorst maakte het onmogelijk om de posten van voldoende kanonnen te voorzien. Bovendien vielen de Fransen in het ijs vastgelopen schepen aan, waarbij ze wapens buit maakten. Het bevriezen van de polders en grote rivieren leidde uiteindelijk tot de val van Nederland. Beroofd haar voornaamste verdedigingsstelsel was de val van de Republiek nog maar een kwestie van tijd. Ondertussen waren er al vredesonderhandelingen geopend. Op 15 december had de prins van Oranje zijn leger zelfs de opdracht gegeven om zich van alle offensieve handelingen te onthouden. Hier trokken de patriotten zich niets van aan en de verassing was groot, toen zij op 27 december overgingen tot een massale aanval. Hierbij werden zij goed geholpen door de dichtgevroren inundaties en rivieren. Met groot verlies werden verschillende Staatse posten teruggedreven die weerstand bleven bieden. Acht jaar na de burgeroorlog hadden de patriotten dan toch de macht gekregen. Althans, Nederland zou een zogenaamde vazalstaat van Frankrijk worden met een marionettenregering van patriotten, totdat Frankrijk later overging tot volledige annexatie. Gezien de oorlogshandelingen in de jaren 1793-1795 en het hoge aantal slachtoffers is het bijzonder dat we tegenwoordig lezen dat Nederland “zonder slag of stoot” werd ingenomen. Het moge duidelijk zijn dat dergelijke stellingen zijn overgenomen uit onbetrouwbare bronnen, als ook iets vertellen over de kwaliteit van dergelijke journalistiek.
  
  De situatie in Leeuwarden was nadien grimmig. Oranjeklanten werden nu weer het mikpunt van patriotten en regelmatig waren er opstootjes in de stad. Adellijke wapens werden van huizen en gebouwen gebikt en rouwborden van voorname families uit kerken verwijderd. De Jacobijnerkerk, waar Haring werd gedoopt, was altijd de kerk van de Friese Oranjes geweest. In die kerk werden de prachtige graven van de Friese stadhouders vernield. Het poortje van de Oranje-Nassaus (aan de achterzijde van de kerk) werd ontdaan van het wapen van Leeuwarden. Het familiewapen van de Haringsen toont veel overeenkomsten met dit wapen, dat zo symbolisch is voor deze kerk.
  
  Gezien Harings verleden in het leger, dat hij niet in de stamboeken van het Bataafse leger voorkomt en dat hij later de zee verkiest, zijn indicaties dat hij prinsgezind was. Want aan boord van schepen was, ook na de val van de Republiek, de bemanning voornamelijk orangistisch. In 1795 had de prins van Oranje vrijwel alle Nederlandse koloniën overgedragen de Engelsen. Het is heel goed mogelijk dat Haring geen redelijke baan kon vinden en daarom een avontuur naar de “Oost” dichterbij kwam.
  
  In een bijlage van een huwelijksakte, die is opgemaakt op 6 maart 1818, lezen we dat Haring ‘voor meer dan 20 jaren geleden was vertrokken naar Oostindië, zonder dat enige tijding is ingekomen of hij danwel leeft of dood is’. Hieruit lijken we te kunnen opmaken dat Haring in het eerste kwartaal van 1798 van huis is vertrokken. In het boek ‘Van Compagnie naar koopvaardij’ lezen we dat er die periode slechts een paar schepen naar Batavia vertrokken. In de eerste plaats was er het vrij kleine schip ‘America’ dat op 18 februari vertrok uit Texel. Dit schip past exact in de periode tussen Harings laatste wapenfeit in Leeuwarden en zijn vermeende vertrek volgens de huwelijksbijlage. Deze brik, van 25 meter lang, was het eerste koopvaardijschip van Nederland naar Batavia sinds 1795.
  
  Batavia was de hoofdzetel van de de VOC in Azië. In 1798 was het één van de weinig overgebleven bezittingen van Nederland. De belangrijkste handelsposten op Ambon (Molukken) en in Menado (Sulawesi) hadden zich in het Oranjekamp gevoegd en aan de Engelsen overgeleverd. Het VOC-leger bood Haring kansen om zijn militaire carriere voort te zetten in dienst van een bedrijf, in plaats van in het patriotse Bataafse leger. In Batavia resideerde de goeverneur en zijn paleiswacht, waaronder een aanzienlijk aantal muzikanten. Verder had Batavia een schutterij en een inheemse militie. Verreweg de meeste militairen dienden echter elders op Java.
  
  Helaas zien we dat pas sinds 1815 het ambtelijke apparaat behoorlijk op gang komt en overlijdens werden geregistreerd. In de Burgerlijke stand van Nederlands-Indië komt tussen 1819 en 1827 vijf keer de naam H. Jans(s)(en) voor; een ambtenaar, een zeeman en drie militairen. Omdat hij rond de 60 jaar moet zijn geweest zou alleen de ambtenaar een mogelijkheid kunnen zijn, maar omdat er in Leeuwarden nooit meer iets van hem is vernomen is ligt een vroeger overlijden voordehand.

• Hij is overleden na 1798 in Oostindië.
• De biologische ouders zijn Jan Clasen en Ida (Yda) Dirks
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 8 augustus 2020.

Gezin van Haring (Harm) Jans

Hij is getrouwd met Gepke Alderts Loyenga.

Zij zijn getrouwd in het jaar 1788 te Leeuwarden.

Kind(eren):

1. Aldert Harings  1789-1841 
2. Yda Harings  1792-1854
3. Grietje Harings  1795-????
4. Geert Harings  1798-1799

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Haring (Harm) Jans?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Haring (Harm) Jans

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen