Genealogie Balen » Matthijs BALEN (1611-1691)

Persoonlijke gegevens Matthijs BALEN 

• Hij is geboren op 1 oktober 1611 in Dordrecht.Bron 2
• Hij is gedoopt oktober 1611 in Dordrecht.
• Beroep: Schrijver van: Beschryvinge van Dordrecht.
• Hij is overleden op 30 maart 1691 in Dordrecht, hij was toen 79 jaar oud.
• Hij is begraven in Dordrecht, Groote Kerck.
• Een kind van Jan BALEN en Elisabeth van BOKSTAAL

Gezin van Matthijs BALEN

(1) Hij is getrouwd met Stijnge van der TAK.Bron 3

Zij zijn getrouwd op 19 juni 1639 te Dordrecht (ondertrouw op 2 juni 1639), hij was toen 27 jaar oud.

Kind(eren):

1. Elisabeth BALEN  1640-1678 
2. Jakob BALEN  1641-1641
3. Mariken BALEN  1642-1644

(2) Hij is getrouwd met Maertijnge SAVARIE.Bron 4

Zij zijn getrouwd op 17 april 1644 te Amsterdam, hij was toen 32 jaar oud.

Kind(eren):

1. Maria BALEN  1645-1662
2. Jan BALEN  ± 1646-> 1709 
3. Emme BALEN  1649-1649
4. Adriana BALEN  1650-1667

(3) Hij is getrouwd met Elisabeth van RIJNBERK.Bron 5

Zij zijn getrouwd op 21 december 1653, hij was toen 42 jaar oud.

Notities over Matthijs BALEN

Balen Jansz. (Matthijs) geb. den 1 October 1611, overleden, na 1677, was de oudste zoon van Jan Balen Matthijsz. en van Elizabeth van Bokstaal Karelsdochter. Van zijne jeugd en jongelingsjaren is niets bekend, ook vindt men niet vermeld welk beroep hij uitgeoefend, welk ambt hij bekleed heeft of wanneer hij gestorven is; alleen weet men, dat sommige leden van zijn geslacht aan het hoofd eener garentwijnderij hebben gestaan, en dat hij eenen hoogen ouderdom moet bereikt hebben. Hij trouwde den 19 Junij 1693 met Kristina van der Tak, dochter van Lambert van der Tak Hendriksz. en van Mariken Hoboken Hendriksdochter, welke den 18 October 1642 overleed, hem twee dochters nalatende. Een tweede huwelijk ging hij aan den 17 April 1644 met Martina Savary, dochter van Salomon Savary Jakobsz. en van Maria Panten Livijnsdochter die den 30 October 1652 overleed, hem eenen zoon en twee dochters nalatende. Ten derde maal huwde hij, den 21 December 1653, Elisabeth van Rynberk, dochter van Hendrik van Rynberk Tielmansz. en van Rebecca de Groen Cornelisdochter, bij welke laatste hij geene kinderen had.
Matthijs Balen is meer bekend door zijne '''Beschryving der Stad Dordrecht''', die in 1676 het licht zag, dan door zijne gedichten, van welke ook eenige tusschen het proza dier beschrijving ingelast zijn. Op Jakob Muys van Holy vervaardigde hij het volgende bijschrift.

Gy ziet hier Vaderland, en Vaderlyke stad,
Hem die uw slaverny in vryigheyd verkeerde,
Dit 's Muys van Holy, die Gemoed-dwang van u weerde
En meerder zuchts voor u als eygen Leeven Had,
Treurt Gy, Nu Gy van Hem Geen Manlyk oir meer vind.
Aenschovw zijn Deugden, die ten Hemel zig verheffen,
Zie 't wonder Nood-Geheym; de Dood kon 't Lichaem treffen,
Maer zyn volmaekte Deugd de Dood zelf overwint.

Volgens getuigenis zijner tijdgenooten, zegt de Heer Schotel: was Balen niet de minste onder het aanzienlijk getal leden der toenmalige Dordsche dichtschool, waarvan de grondslag door Cats, gedurende zijn verblijf te dier plaatse, zoude gelegd zijn. Foppens meldt, dat deszelfs gedichten zeer in de smaak waren. Margaretha Godewijck noemde hem, un très excellent poëte en Pieter van Bracht, een vermaard dichter. Wat ons betreft, wij ontnemen hem alle aanspraak op den eernaam van dichter niet: stellen hem met eenen Van den Bos, Castilleios, Le Ducq, W. van Blijenburg, C. de Beveren, Pieter van Godewijck, Jacob van der Waal en anderen gelijk; maar verre beneden de Van Somerens, Hoogstratens, Beverwijck, Joncktijs en meer andere gevoelige en krachtige zangers.

---

ORA inv nr 772 f 36v (transportregister)
'''1 juni 1639''' comp Matthijs Jansz van BALEN als last en procuratie hebbende van Stijntgen Lambertsdr en verklaert in die hoedanigheid verkocht te hebben aan haer broer Pieter Lambertsz een jaarlijkse lijfrente van 36 gld 's jaars, gedurende het leven van voorsz Pieter Lambertsz, daervoor verbindende een huis met toebehoren omtrent de Vismarkt, tussen het huis van Jan Cornelisz van CLEEFF aan de ene zijde en het huis van Arent VERHAER aan de andere zijde, niet anders belast dan met 300 glds kapitaal
''in margine : "comp sr. Matthijs Jansz BALEN ende exlibeerde den originele brieve [....] die hij seijde voldaen ende aff gelost te hebben", toonde de kwitantie, daarom geroijeerd en de brief gecasseerd op 15 maart 1655''

trouwboek gerecht : 02 juni 1639
JM van Dordrecht geass met Jan Matysz BALEN, zijn vader, met Stijntje Lambrechtsdr DTB Dordrecht (archief 11) invnr 78 (Doopsgezinde gemeente) f 104 : 1639 Matthijs Jans BALE, nog jongman zijnde, met Stynge Lambrachtsdr, jonge dochter, beide hier wonende, trouwen hier in de gemeente 19 juni 1639 en zijn van Margus van DIJCK int huwelijck bevesticht.

ONA inv nr 78 f 24 e.v. :
'''30 januari 1640''' comp voor notaris Dirck Simonsz COPIAER :
Mathijs BALEN Jansz en Christina Lambrechtsdr, echtelieden wonende te Dordrecht, beiden gezond, benoemen tot erfgenaam de langstlevende, die gehouden is de kinderen bij mondigheid of eerder huwelijk"onder hen allen" 1000 Carolus guldens van 20 stuiver het stuk uit te reiken. Als de testateur de eerst aflijvige is moet de testatrice aan zijn halfbroers en halfzusters, die dan nog in leven zijn, 400 Carolus guldens uit keren "met dien verstande dat sijns tetstatuers vader Jan Mathysz BALEN "daer van sijn leven lanck geduijrende sall genieten de jarelycxe tochten, die hij tetstateur aan den selven bij desen verclaert te maecken en te legateren", en so zij testatrice vooroverlijdt, is de testateur gehouden aan haar testatrices broeder Pieter Lambrechts 200 Carolus guldens en haar broeders dochter Marijken Hendricx 200 Carolus guldens uit te reiken.
Zij legateren "aen de armen van de gemeente Jesu Christy die men Mennoniten noempt binnen dese stede" 100 Carolus gld die de langstlevende na het overlijden van de eerstaflyvige zal voldoen.
Tot voogden benoemen zij de langstlevende , de testateur benoemt tot medevoogd Cornelis Dircxsz van OOSTERWIJCK, azijnmaker, zijn goede bekende, en de testatrice benoemt tot medevoogd Melchior Gijsbrechtsz, korenkoper, haar goede bekende

DTB Dordrecht archief 11 invnr 78 (Doopsgezinde gemeente) f 106 :
1644 Mathijs Jan BALE, wednr van Stijnge Lambrechts wonende alhier, met Maertynge Salomon SAVARIE wonende 't Amsterdam, getrout aldaer in de gemeente '''17 april 1644'''

Weeskamer Dordrecht invnr 22 (weesboek) f 181 :
extract van het testament gepasseerd op '''21 januari 1653''' voor notaris Adriaen van dere Graeff :
Matthys BAELEN Jansz en Martina SAVARIJ, echtelieden; zij benoemen elkaar tot voogd en tot medevoogden : zijnerzijds Hans COBRIJSEN, koopman en burger te Dordrecht, zijn goede bekende en harerzijds Joris SIJEN, koopman te Amsterdam, haar goede bekende

GA Dordrecht ONA 322 f ... d.d. '''3 november 1668''' (notaris Pieter Muijs)
verklaring door o.a. '''Matthijs Balen Jansz, koopman en azijnmaker'''

De Resolutie van de Oudraad die wordt geciteerd in het boek van BALEN (deel I, ten geleide z.p. maar op de 7e en 8e pagina) is uit Stadsarchief 3, inv nr 54 f 2 en gedateerd '''27 januari 1674'''.

Stadsarchief 3, inv nr 55 (resoluties van de Oudraad) f 28 r+v :
dinsdag '''14 juli 1676''' :
"Ter vergaderinge gerefereert sijnde, dat de Beschrijvinge der stadt Dordrecht van Matthijs BALEN, borger ende inwoonder deser stede, een geruijmen tijt onder de perse geweest, ende nu bijna afgedruckt sijnde den autheur seer gerne sijn werck met de wapenen van de iegenwoordige Regenten der gemelte stadt Dordrecht sagh verciert, waerop gedelibereert sijnde, is met eenparige stemmen goetgevonden, ende verstaen dat den gemelten Matthijs BALEN sal werden geauthoriseert [...] alle de wapenen van de iegenwoordige Regenten op een copieplaat in plano tot haren costen te laten snijden ende afdrucken".

ONA Dordrecht invnr 353 f 68 ev,
'''25 juni 1677''' comp. voor notaris Samuel van der Heijden :
Matthijs BALEN Jansz en Elysabeth van RIJNBERCK echtelieden beiden "redelijck" gezond van lichaam die verklaarden alsnog te 'approberen' de huwelijkse voorwaarden gepasseerd voor notaris Jacob DELPHIUS op 20 dec 1653. Matthijs BALEN verklaart te prelegateren aan zijn zoon Jan BALEN in het 2e huwelijk verwekt aan Martina SAVARIJ, boven zijn moederlijke goedern, een somma van 150glds, "alsmede gekijcke hondert ende vijftich gulden aan sijne voorsz huijsvrouw oom te balanceren ende gelijck te stellen met de bruijdtscosten als anders bij sijne voordochter boven hare moederlijcke goederen genoten", in alle overige door hem na te laten goedern benoemt hij tot zijn universele erfgenamen zijn gezamenlijke kinderen, zowel voor - als nakinderen, met dien verstande dat zijn echtgenote volgens de "teneur" van de huw voorwaarden zal terkken een kindsgedeelte;
Elisabeth RIJNBERCK verklaart te legateren aan haar zuster Sara van RIJNBERCK al haar kleren, aan Cristina HULSTMANS, haar geschrijwerckte kast, een zilveren lepel en één van haar zilveren kettinkjes, en benoemt als erfgenaam van al haar overige na te laten goederen de dochter van haar voorn zuster, Rebecca van WASSENBORGH, of bij haar vooroverlijden, diens kinderen voor de ene helft en haar testatrices man voo de andere helft, en als Rebecca van WASSENBORGH vooroverlijdt zonder kinderen na te laten, Sara van RIJNBERCK, en al die niet meer in leven is, voorn Cristina HULSTMAN;
tot voogden benoemen zij, van zijn kant, Cornelis BALEN Jansz, zijn broer, en Mr. Johan DEIJLMAN, doctor in de beide rechten, zijn goede bekende, en van haar kant, Matthijs BALEN., haar man en Joachim OUDAEN, haar goede bekende.
Akte door beide ondertekend

Stadsarchief 3 inv nr 55 , f 117v en 118r :
Resolutie van de Oudraad '''5 maart 1678''' :
"Matthijs BALEN Jansz, borger ende inwoonder deser stede, ter vergaderinge van den Outraedt versocht hebbende binnen te staen, heeft aen haer Ed. Achtb. te kennen gegeven, dat door Godes genadigen Zegen, sijn nieuwe Beschrijvinge der stadt Dordrecht, nu 't eenemael voltrocken ende afgedruckt sijnde, hij van sijn schuldige plicht geoordeelt hadde, deselve beschrijvinge aen haer Ed. Achtb. met onderdanigh respect te deduceren ende op te offeren, presenterende vervolgens twee ingebonden exempellaren, met versouck dat deselve nevens verdere presentatien van sijn diensten goetgunstelick mochte werden aengenomen, waer op gedelibereert sijnde, hebben haer Ed. Achtb. goetgevonden ende verstaen, den gemelten Matthijs BALEN voor sijne beleefde presentatie ende offres te doen bedancken ende dat de gemelte twee boecken, ten behoeve deser stede aengenomen, mitsgaders een van deselve inde Camer van de Burgemeesteren, ende het andere op dese stadts Biblioteecq gebracht sullen werden, dat verders ingevolge van voorgaande resolutien sub date den 27 January 1674, de hondert exemplaren, voor aher Ed. Achtb. jegens thien guldens ider exemplaer gebonden gerekent, aen den gemelten van BALEN betaelt sullen werden, sonder dat den drucker meerder als oprechte waerde daervan sal werden goetgedaen, ende is voorts met eenparige stemmen geresolveert ende gearresteert... dat op den gemelten Matthijs BALEN Jansz tot remuneratie van sijne gemelde beschrijvinge ofte sijnen soon Johan BALEN het eerste vacerende ampt binnen deser stede, waer toe den selve ofte sijnen soon bequaem sullen sijn, sal werden geconfereert ende met selve begunstight

ONA Dordrecht 309 f 272 d.d. op '''2 mei 1681''' voor notaris Guillaum,e Walthery comp Jacob Damisz BAAN wonende op Zwijndrecht onder Hendrik-Ido-Ambacht, als eigenaar van het huis en erf , genaamd 'het Claverblat: zijnde het hoekhuis van de Visbrug aan de zijde van de Vogelmarkt [= Groenmarkt] enerzijds en Mathijs BALEN als eigenaar van het huis en erf daarnaast staande en gelegen waar uithangt 'De Son' andrzijds en verklaren dat "tusschen henluijde questie en geschil was geresen over het maken ende onderhouden van de werff ofte stadboom vann het huys van den eersten comparant beneden het huys van den tweeden comparant , alsmede over het onderhouden van den vloervam het huys van den tweeden comparant, boven den kelder en den stadboom van den eersten comparant respectieve" Zij zijn nu overeengekomen " om processen ende andre noeijlickheden" te voorkomen dat vanaf dat moment en ten eeuwigen dage de eerste comparant en degenen die na hem eigenaren van het voornoemde huis zullen zijn , zullen moeten maken ende onderhoudden de "stadboom" van het "Claverblat", "behoirende aan de balken en de vloer van het huis "De Son" toe"tot haren coste', in dier voege, dat de kosten van de reparatie , metsel -en timmerwerk als anderzins door de eerste comparant alleen zullen worden gedragen, waartegen de tweede comparant zal,gehouden zijn te onderhouden de vloer van het huis "De Son", boven de kelder en "stadboom" van het huis "Claverblat" , met de balken, planken en het overige dat daaraan enigzins "dependerende" is. en het voorts zodanig "bequaam ende dicht te onderhouden" dat het huis "het Claverblat" of de kelder daarvan "door eenige doorstorting ofte doorsijping van water 't eenigen tijde niet ende werde geincommodeert"
door comparanten ondertekend.

ONA Dordrecht inv nr 349 voor notaris Johannes HELLU d.d. '''17 Juni 1687''' :
hij prelegateert aan zijn zoon Johan BALEN een somma van 150 gld zijn voorn zoon toegezegd in een testament gepasseerd voor notaris Samuel van der Heijden door de testateur en zijn overleden huisvrouw d.d. 25 Juni 1677, hij prelegateert aan Jan BALEN de oudste zoon van de voorn Johan BALEN, ongeveer 5 jaar oud, de somma van 75 gld, item aan Matthijs BALEN, de volgende zoon van voorn Jophan BALEN, 3 jaar en ruim 4 maanden oud, eveneens 75 gld en aan Elisabeth van DRIEL, zijn testateurs dochters dochters dochter [dus achterkleindochter] ongeveer 8 maanden oud , 75 gld, aan Aletta SAVARY Jacobsdr , huisvrouw van Pieter AREND 10 gld en aan Maria SAVARIJ Jacobsdr, huisvrouw van Geleijn KLOOT 10 gld.
Hij prelegateert aan zijn zoon en kleinkinderen een aantal boeken, schilderijen en tekeningen, aan zijn zoon Johan BALEN "in sijne keure en optie" zijn testateurs huis en erf, waar hij in woont, vanouds genaamd "Volckenrack" st. omtrent de Grote Vismarkt, sedert 1641 geheten de "Pellikaan", aan de ene sijde belend door het huis van Willem van HAGEN en dat van Ruth de RIDDER aan de andere sijde, indien hij het wil aannemen voor 2800 gld gereet en contant geld, idem een aantal boeken, w.o. Flavius Josephus "De Joodse Geschiedenis" met koperen platen (gedrukt 1665) voor 12 gld; een Mennonisten martelaarsboek (1660) voor 10 gld, het gereformeerde martelaarsboek (1657) voor 10 gld; Cronijck van Hollant verbeterd door Wouter van Gouthoeven met figuren gedrukt 1620, voor 5 gld; Beschrijvinge van Amsterdam door T.V. Dompseler met 1200 prenten (1665) voor 6 gld 15 stuivers.
Hij benoemt tot universele erfgenamen in al zijn overige na te laten goederen zijn voorn zoon Johan BALEN voor de ene helft en zijn dochters dochter Christina HULSTMAN Andriesdr voor de andere helft " soo nochtans dat de voorn sijns testateurs dochters dochter van alle ende ygelijcke de goederen die sij uijt crachte dese van hem testateur sal comen te erven, niet anders hebben, tercken ende genieten sal als de bladings ende vruchtgebruijck haer leven lang geduijrende" en dat de eigendom van die goederen na haar overlijden zal vererven op haar kinderen bij hun mondigheid of eerder huwlijk en als zij overlijdt zonder kinderen na te laten op voorn. Johan BALEN, zoon van testateur, of diens wettige kinderen.
Hij benoemt tot voogden : Johan BALEN, zijn zoon; Cornelis BALEN, zijn halfbroer: Gerard HULSTMAN, zij "gewezen zwager" en Reijnier DUIJSERS, zijn goed bekende.
Ondertekend door Mattijs BALEN Jansz.

1691 den 30 Maert is mijn vader Matthijs Balen Jansz.overleden, out 79 jaer 5 maenden 30 dage, op een Vrijdagh tusschen 9 en tyene.
''zoon Jan Balen''

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Matthijs BALEN?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Matthijs BALEN

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen