Voorouders in het Eemland, Stichting Groenegraf.nl » Jan Nijhof (1928-2004)

Données personnelles Jan Nijhof 

• Il est né le 12 novembre 1928.
• Professions:
• eigenaar doe-het-zelf zaak Nijhof Baarn.
• wethouder.
• Il est décédé le 19 septembre 2004 dans Baarn, il avait 75 ans.
• Il est enterré dans Baarn, Nieuwe Algemene Begraafplaats aan de Wijkamplaan.
• Un enfant de Jan Nijhof et Heintje Bast
• Cette information a été mise à jour pour la dernière fois le 31 octobre 2010.

Famille de Jan Nijhof

Il est marié avec Grietje Kuipers.

Ils se sont mariés en l'an 1957, il avait 28 ans.

Notes par Jan Nijhof

Jan Nijhof had aanvankelijk andere plannen dan zijn vader. Hij leek een heel andere kant uit te gaan dan zijn vader. Na de Koningin Wilhelmina School (mulo) ging hij naar het Baarnsch Lyceum, omdat er bij het Christelijk Lyceum in Hilversum geen plaats was. Jan voltooide er de opleiding HBS-B: exacte vakken en talen. Aansluitend begon hij aan een studie Medicijnen aan de Universiteit van Utrecht.De studie was vooral in fysiek opzicht zwaar: om het geld van de treinreis uit te sparen fietste hij iedere dag heen en weer tussen Baarn en Utrecht, om na thuiskomst ook nog eens de boodschappen van de kruidenierszaak rond te brengen. De studieresultaten waren goed, maar na twee jaar besloot Jan er toch mee te stoppen. Zijn studiebeurs was niet toereikend, dus moesten zijn ouders financieel bijspringen. Daarmee voelde Jan zich absoluut niet gelukkig, als derde van zes kinderen. Waarom moest uitgerekend hij een beroep doen op het weinige geld van zijn ouders? Nadat Jan gestopt was werd hij opgeroepen voor militaire dienst.

Na zijn diensttijd (korpsadministrateur, eerste luitenant), zag Jan goede vooruitzichten in het prille bedrijfje van zijn vader. Hij liep altijd met plezier rond op het rommelige terrein op de Jacob van Lenneplaan en stak graag de handen uit de mouwen. Zijn avontuurlijke blik reikte echter verder dan die van zijn vader en broer Tijmen. In die tijd was de algemene opinie dat er in Nederland te veel mensen woonden om van het weinige geld rond te komen en dat dat in sommige andere werelddelen andersom was. In januari 1953 nam Jan een grote stap. Hij maakte gebruik van een Australisch aanbod om op kosten van dat land een vliegreis te maken en aldaar een nieuw leven op te bouwen. Werk zou hem in Australië worden aangeboden, maar de realiteit bleek anders. Na korte tijd in een opvangkamp te hebben gebivakkeerd, besloot Jan zelf tot een stap in het duister. Hij pakte zijn boeltje en zocht zelf zijn weg in het onmetelijke land. Wat er daarna gebeurde, is een verhaal apart. Hier beperken we ons tot een korte samenvatting: Jan vond hier en daar werk, ontwikkelde zich van een HBS-scholier tot volleerd bouwvakker, verhoogde zijn inkomsten door een jaar in het tropische, ongezonde Papoea Nieuw-Guinea (destijds onder Australisch bestuur) te werken en besloot na drieënhalf jaar tot een terugreis naar Nederland om weer eens een half jaar tussen zijn familie te verkeren.

De terugreis naar Nederland was voor Jan beslist tijdelijk; zijn retourticket voor de tweede kerstadag van 1956 had hij al op zak. Behalve familiebezoek had hij voor het halfjaar ook een "geheime agenda", zoals dat tegenwoordig heet. Tijdens zijn verblijf in Australië had hij uitvoerig gecorrespondeerd met Greet Kuipers, een klasgenote van de Koningin Wilhelmina School. Hij had een oogje op haar, maar dat was nog niet wederzijds. Toch had Jan voor zichzelf de lat hoog gelegd: na een half jaar wilde hij terug naar Australië, met Greet als echtgenote. Hij deed enorm zijn best en Greet bezweek voor zijn charmes. Dat leidde in November 1956 tot een feestelijke verloving Jan Nijhof had zijn grote doel bereikt, maar het liep anders dan verwacht. Door privé-omstandigheden wilde en kon Greet niet mee naar Australië. En zo was eigenlijk Greet er verantwoordelijk voor dat Jan eind 1956 besloot om met zijn vader en broer te gaan samenwerken en de handel in sloopmaterialen een nieuwe impuls te geven.

Het assortiment van de firma Nijhof is door de jaren heen voortdurend veranderd. Omstreeks 1960 werd de sloophandel minder belangrijk en werd het bedrijf een soort tussenhandel in grote partijen goederen. Sanitair kwam oen al in het assortiment, vooral granieten aanrechten, wastafels, wc-potten en douchebakken. Het kwam wel voor dat Jan of Tijmen 's morgens een partij ophaalde in Brabant en die 's middags afleverde in Groningen. De firma reed met twee vrachtauto's: een Opel Blitz en een Borgward. Twee mooie wagens, maar niet altijd berekend op elke klus. Tijmen herinnert zich hoe zijn broer ooit op de Lekbrug tussen Utrecdht en Den Bosch vasstond met één van de wagens en een flinke partij aanrechten, maar met twee afgelopen wielen. Tijmen kwam dan met de andere wagen aanrijden, samen laadden ze de vracht over waarop de Wegenwacht hielp bij het verhelpen van het mankement. Met enige verbazing mert Tijmen daarbij op dat de aanwezige politie niet eens een bekeuring uitdeelde. De politie was soms zelfs behulpzaam, zoals de keer dat de broers met een vracht balken van veertien meter lengte door het centrum van Hilversum reden. De sterke arm zorgde voor de begeleiding. In de jaren zestig ontwikkelde Nijhof zich tot een normale detailhandel, die kocht van de groothandel en verkocht aan de consument. Complete keukens, inclusief tegels, behoorden al vroeg tot het assortiment. Het bedrijf was enigszins vergelijkbaar met huidige bouwmarkten als Gamma en Karwei, maar die ontstonden pas in de jaren zeventig! Hier en daar in Nederland bestonden wel vergelijkbare kleine bedrijfjes, maar Nijhof mag met recht trendsetter genoemd worden.

Al op de Jacob van Lenneplaan was nijhof een godlopend bedrijf. Zo goed, dat de broers Jan en Tijmen beiden door hun vader werden gevraagd om toch vooral niet op zaterdag te trouwen. Zo belangrijk was iedere verkoopdag! Jan trouwde in 1957 op een donderdag met Greet Kuipers en Tijmen in 1966 op een maandag met Carla Blankenstein. Zo werd dat "probleem" opgelost. Van een huwelijksreis was natuurlijk helemaal geen sprake. Jan: "Dat kon niet, want de volgende dag stond er weer een wagen met een vracht hout voor de deur." Een belangrijker gevolg van de goede zaken was, dat de buurt te maken kreeg met een serieus parkeerprobleem van zowel klanten als leveranciers (vrachtwagens). Toen de gemeente de Noordschil aanwees als industrieterrein, ging Nijhof daar als één van de eersten naar toe. Van IJken met een metaalfabriekje en Conimex met een opslagloods waren er de eerste bewoners, Nijhof was in 1972 nummer drie. Veel is nog te vertellen over de bouw van de loods, die veel groter was dan het terrein langs de Guldenhoflaan. Veel is ook te vertellen over de uitbreidingen op de Noordschil, waaronder het grote nieuwe gedeelte in 1983. De verschrikkelijke brand in 1987 is ook weer een verhaal apart, net als de daarop volgende generatie Nijhofs.

Over dat alles gaat het hier niet. Dit was vooral het verhaal van een kruidenier die zomaar houthandeaar werd. Vader Nijhof heeft het huidige bedrijf niet groot gemaakt, hij is het alleen heel toevallig begonnen. Met veel genoegen zag hij hoe zijn zoons vervolgens pionierden, ieder op zijn eigen wijze. Zon Jan, de huidige senior, noemt zijn vader een goede zakenman, die goed wist wat er speelde en op de juiste momenten de juiste beslissingen nam. Vader Nijhof overleed in 1979, op 78 jarige leeftijd. Zijn vrouw overleed zes jaar later. Langs de Guldenhoflaan, tussen de Jacob van Lenneplaan en Ypendael, staan nu drie moderne huizen. Het is een mooi en rustig villalaantje, waar niets meer herinnert aan de rommelige werf die uitgroeide tot een bouw- en woonwarenhuis.

Bron: Baerne, juni 2004 door Johan Hut.

*****
Jan Nijhof deed altijd alles zelf

Jan Nijhof was een eigenheimer. Althans, dat zullen collega-politici, ambtenaren en belangenbehartigers vaak hebben gevonden. De zondag overleden oud-wethouder van Baarn waardeerde zijn ambtenaren, maar stippelde wel graag zijn eigen route uit. Ook bedacht hij voor vraagstukken zo zijn geheel eigen oplossingen. Zijn eigenzinnigheid kwam voort uit een goed hart: hij dacht echt dat hij wist wat het beste was voor iedereen. Zijn bijzondere levensloop gaf hem ook wel recht van spreken. Een terugblik leert dat de superdoe-het-zelver van Baarn ook in zijn leven altijd alles zelf deed. Daarbij hield de pionier, doener, doorzetter, vechter wel altijd zijn blik gericht op de medemens. Als een goede gereformeerde diaken, die wist wat zijn opdracht was.

De ondernemers die Nederland na de Tweede Wereldoorlog hebben opgebouwd tot een welvarend land, hadden geen academische titels voor hun naam staan. Het waren pioniers, die met hun voeten in de modder stonden en zelf alles moesten bedenken. Jan Nijhof, die het bouw- en woonwarenhuis op De Noordschil groot maakte, was daarvan een sprekend voorbeeld. Al in zijn jeugd moest hij flink aanpakken. Aan de Dijkweg (nu Populierenlaan), in een rommelig Baarns volksbuurtje, hadden zijn ouders een kruidenierszaak en de oudste kinderen werkten mee. De in 1928 geboren Jan Nijhof bracht als jongen op de transportfiets de boodschappen rond. Later, toen hij in Utrecht medicijnen ging studeren, zagen zijn dagen er als volgt uit: boodschappen klaarleggen, op de fiets naar Utrecht, colleges volgen, op de fiets terug naar Baarn, boodschappen rondbrengen en ’s avonds studeren. Die studie was natuurlijk niet het idee van zijn ouders, net zo min als het feit dat hij na de mulo verder wilde leren op het lyceum. Jan maakte die keuzes, zijn ouders vonden het best en betaalden. Vervolgens was het ook weer Jan die besloot dat dat eigenlijk niet kon. De ouders Nijhof moesten zes kinderen grootbrengen van hun schamele inkomen. Jan vond niet dat hij daarvan het leeuwendeel mocht opmaken, dus brak hij na twee jaar zijn studie af, ondanks goede resultaten. Hij werd opgeroepen voor militaire dienst en werd korpsadministrateur, in de rang van tweede luitenant.

Zwerven down under
Na de oorlog was Nederland een arm land en de opvatting heerste dat er te veel mensen woonden. Daardoor kwam de grote emigratiegolf in de jaren vijftig op gang. Zo had Australië tijdelijk een regeling waarbij Nederlanders hun vliegreis kregen vergoed als ze in dat land kwamen werken. Een uitgelezen kans voor Jan Nijhof, die wel eens iets van de wereld wilde zien, maar zo’n vliegreis natuurlijk niet zelf kon betalen. In 1953 tekende hij een contract dat hij al het werk zou aannemen dat hem zou worden aangeboden. Australië bleek zijn hand echter te hebben overspeeld en was zelf in een situatie van werkloosheid terechtgekomen. En weer ging Jan zijn eigen weg. Hij bleef niet in het opvangkamp zitten, maar pakte zijn boeltje en liep de snelweg op, liftend op weg naar een Nederlandse familie die ruim duizend kilometer verderop woonde. Onderweg vond hij al snel een paar baantjes in de bouw. Onder invloed van de vakbonden waren de eisen daarvoor streng, maar Jan blufte zich erdoorheen. Op een examencommissie maakte hij grote indruk met zijn kennis van stereometrie (ruimtemeetkunde) die hij op de HBS had opgedaan. Een jongeman die een dakconstructie kon tekenen, die konden ze onmogelijk laten lopen. Eenmaal aan de slag kreeg hij de praktijk ook snel onder de knie en werd hij een volleerd bouwvakker. Na een jaar verhuisde hij naar Papoea Nieuw-Guinea, waar voor een project een extra hoog salaris werd geboden omdat het in een ongezond tropisch klimaat plaatsvond. Weer een jaar later keerde hij terug naar Australië, waar hij nog anderhalf jaar werkte met een groepje kleine zelfstandigen die bijvoorbeeld schuren voor schaapherders bouwden.

Versieren
Met alle plezier had Jan Nijhof een toekomst in Australië willen opbouwen, maar wel met een vrouw. Hij had een oogje op Greet Kuipers, een oud-klasgenote van de mulo (Koningin Wilhelmina School). Vanuit Australië correspondeerde hij met haar, wat Greet qua contact wel voldoende vond. Toen Jan in 1956 voor een half jaar naar Nederland terugkeerde, wachtte hem dus een flinke klus. Zijn voortdurende pogingen om Greet ervan te overtuigen dat hij toch echt wel meer kon zijn dan een correspondentievriend, hadden na een paar maanden succes. Greet bezweek voor zijn charmes, maar stelde één voorwaarde: Baarn was toch ook een leuke plaats voor een mooie toekomst. Jan ging natuurlijk akkoord en zijn in Australië verdiende geld was genoeg om hypotheekvrij een bouwvallig huisje aan de Berkenweg te kopen. De tijd tussen de verloving en het huwelijk (elf maanden) was net voldoende om het huis bewoonbaar te maken. Tussenwanden, deuren, een douche; avond na avond was Jan aan het werk. In zijn eentje, uiteraard, want dat moge intussen wel duidelijk zijn: Jan Nijhof deed altijd alles zelf.

Trendsetter
De beslissing van Greet had grote gevolgen, want op dat moment verlegde Jan zijn aandacht van ‘down under’ naar de Jacob van Lenneplaan in Baarn. Daar had zijn vader in 1950 een bedrijfje gevestigd, langs een doodlopend zandpad dat nu de Guldenhoflaan is. Vader Nijhof had zijn kruidenierszaak verkocht en was gaan handelen in sloopmaterialen. Als er in Baarn een huis werd gesloopt, kwam Nijhof langs om de nog bruikbare materialen op te kopen. In 1953 kwam zoon Tijmen in de zaak, pas zestien jaar oud. Toen Jan er in 1956 bijkwam, bracht hij zijn vader en broer ertoe hun blik te verruimen. Ze gingen landelijk handelen in grote partijen materialen. Zo kochten ze eens honderdduizenden dakpannen van het marinekamp in Hilversum, om die vervolgens te verkopen aan aannemers door heel Nederland. Halverwege de jaren zestig werd Nijhof wat wij nu een bouwmarkt noemen. Sanitair en tegels kwamen al heel vroeg in het assortiment, waarmee het Baarnse bedrijf een trendsetter werd voor de latere Gamma, Karwei et cetera. In dat verband kon Jan smakelijk vertellen over het bezoek dat hij eens kreeg van een hoge pief van de Bijenkorf. Die stelde Jan voor om een landelijke keten van doe-het-zelfzaken op te zetten, waarvan hij dan directeur mocht worden. Na een gezellig avondje praten zei Jan nee, waarop de man stomverbaasd het huis verliet. Jan bleef liever een klein baasje dan directeur te worden van de keten die er korte tijd laten toch wel kwam: Praxis.

Een feniks uit de as
Het terrein langs de Guldenhoflaan was een rommelig terrein vol hokken en schuren. Logisch was, om die te vervangen door een grote loods. Omdat de parkeerproblemen ook toenamen, gingen de Nijhofs echter in op het aanbod van de gemeente om het nieuwe industrieterrein tussen Baarn en Eemnes te betrekken. Na Conimex (Oosterse maaltijden) en Van IJken (metaalbewerking) werd Nijhof daar in 1972 de derde bewoner. De veel grotere huisvesting leidde uiteraard tot een breder assortiment. De fameuze bouwpakketmeubelen kwamen erbij, alsmede complete badkamers. Bij de verhuizing had Nijhof vijf personeelsleden, in vijftien jaar tijd liep dat op tot vijftig.

Vijftien jaar stond de loods er, toen die ten prooi viel aan een van de grootste branden in de Baarnse geschiedenis. Vrijdag 24 april 1987 brandde het bedrijf tot de grond toe af, als gevolg van een slordigheid van dakdekkers. Wat volgde, was weer een voorbeeld van de zeldzame daadkracht van Jan Nijhof. Journalisten zullen zich wel even de ogen hebben uitgewreven toen ze tijdens een persconferentie bij buurman Conimex – de brandweer was nog volop aan het blussen – zagen hoe Jan Nijhof zijn nieuwbouwplannen ontvouwde. Nieuwbouwplannen? Ja, zijn bedrijf stond in de fik, dus er moest een nieuw gebouw komen. De volgende dag, terwijl zijn personeel huilend thuis zat, zat Jan met zijn zoons Jan junior en Frank rond de keukentafel. Op het gemeentehuis had hij even een plattegrond gehaald en die wilde hij met zijn jongens invullen. Zeven maanden later stond het huidige gebouw er, een zeldzame prestatie van de aannemer. Volgens Jan kwam het ontwerp van zijn keukentafel. Met alle respect voor de architect, dat spreekt voor zich, maar Jan Nijhof deed zoiets natuurlijk gewoon zelf.

Opvolging
Vijf jaar voor de brand had Jan Nijhof zijn intree gedaan in de plaatselijke politiek. Als ‘bekende Baarnaar’ was hij als lijstduwer (nummer laatst) op de lijst van het CDA gezet. Op een ledenvergadering hield oud-wethouder Wieske echter een vurig pleidooi om hem bovenaan de lijst te zetten. Jan vond dat wel leuk, maar bedankte vriendelijk voor Wieskes suggestie om ook meteen wethouder te worden. Hij werd fractievoorzitter en kreeg vier jaar de tijd om zich voor te bereiden op de stap naar fulltime politicus. Dat uitzicht trok hem wel aan, nadat hij zijn bedrijf had grootgemaakt vond Jan het een mooi idee om zich op een hoger niveau met de ontwikkeling van Baarn bezig te houden. Uiteraard moest de continuïteit van het bedrijf eerst worden gewaarborgd. Zowel Jan junior als Frank waren ondernemende jongens die het leuk vonden om buiten het gespreide bedje de wereld te ontdekken. Toen senior in 1985 met een hartinfarct in het ziekenhuis werd opgenomen, werd junior echter voor het blok gezet en koos hij ervoor na opa Jan en vader Jan als derde Jan het heft in handen te nemen.

Wethouder
Jan senior, zoals hij zich vanaf dat moment noemde, ging vervolgens in 1986 vol overgave de uitdaging van het wethouderschap aan. Een nieuwe wereld ging voor hem open. De ruimtelijke ontwikkeling in Baarn ging hem aan het hart, met als zwaartepunt de mogelijkheid voor jonge Baarnaars om in hun dorp te blijven wonen. De ontwikkeling van Eemdal 5 (tussen Lepelaarstraat en spoorlijn) noemde hij later als zijn belangrijkste project. Hij ging, zoals altijd, zijn eigen weg. Hij wist wat goed was voor Baarn en voelde zich dus niet per definitie gehouden aan het CDA-beleid. Na Eemdal 6 (Tuindorp) had hij ook Eemdal 7 (Onland) al in zijn vizier. Daarmee stond hij tegenover zijn fractie, maar zijn hart lag bij al die jonge Baarnaars die toch ergens moesten wonen.
Zijn politieke ervaring bleef hem van pas komen, toen hij na zijn pensionering bestuurlijk actief werd bij het Kringloopcentrum (waarvan hij ook voor zijn wethouderschap bestuurslid was) en bij cultureel centrum De Speeldoos. Ook was hij medeorganisator van het bevrijdingsfeest (5 mei) in 1995 en de millenniumviering.

Dienstbaarheid
Eigenlijk bemoeide Jan Nijhof zich tot het laatst met alles. Achter de schermen gaf hij nog politieke adviezen aan zijn partij, gevraagd, maar vooral ongevraagd. Maar al zijn eigenwijsheid en eigenzinnigheid was dienstbaar aan de samenleving, wat de betekenis is van het woord diaconie. Jarenlang was hij diaken in de Gereformeerde Kerk. Ouderlingen praten over het geloofsleven, diakenen werken aan armoedebestrijding en eerlijke verdeling van welvaart. Natuurlijk werd Jan Nijhof door zijn harde werken zelf ook welvarend. Maar in zijn hart bleef hij altijd het kleine diakenmannetje. Een ontroerend voorbeeld is dat hij bij de opbouw van zijn bedrijf regelmatig personeelsleden aantrok wier winkeltjes failliet waren gegaan of die anderszins werkloos waren geworden. Ook zijn werk voor het Kringloopcentrum (de voormalige Retoerboer) paste perfect bij zijn levenshouding: zorg voor de natuur (in CDA-termen: ‘rentmeesterschap’) in combinatie met werkgelegenheid voor kansarmen.

Jan Nijhof had een goed hart. Het is niet eerlijk dat juist dat hart ook zijn grootste vijand was. Een paar dagen voor een geplande operatie was het opeens voorbij. Zondagmorgen overleed hij, in zijn slaap. Altijd hield hij de regie in handen. Maar hier kon zelfs hij niets meer aan doen.

Geschreven door: Johan Hut

Dit artikel was te lezen in de Gooi en Eemlander van zaterdag 25 september 2004

Avez-vous des renseignements supplémentaires, des corrections ou des questions concernant Jan Nijhof?
L'auteur de cette publication aimerait avoir de vos nouvelles!

Barre chronologique Jan Nijhof

Cliquez sur le nom pour plus d'information. Symboles utilisés:  grand-parents    parents    frères/soeurs    enfants