JOHANNES (DEN) IJSERMAN (ISERMAN) 1592 -1604 (1605 ?).
(Opm. SH: De data slaan op zijn beroeping te Charlois)
Geboren te Zottegem in Vlaanderen naar schatting ca. 1535, studeerde aan de universiteit van Leuven, "magister artium", geneesheer te Antwerpen in 1568, te Keulen in 1569, te Frankfurt am Main in 1572, trachtte predikant te worden te Gent in 1579/'80, hetgeen niet lukte. Hij hield voorlezingen uit het huisboek van Bullinger te Groede in 1580/'81, predikant aldaar in 1581, in die tijd ook preekbeurten te Breskens en te Middelburg in Vlaanderen. In 1582 werd hij te Groede ontzet, vervolgens werd hij predikant te St. Kruis in 1582 en in hetzelfde jaar hulppredikant te Cadzand. Ook te St. Kruis werd hij ontzet en vervolgens werd hij predikant te St. Anna ter Muiden in 1583.
Na 31 mei 1583 vluchtte hij voor de Spanjaarden en op 1 december 1583 hield hij verblijf te Brugge, vluchtte nadien naar de Noordelijke Nederlanden en vestigde zich te Gouda. In 1584 was hij op onwettige wijze in dienst te Moordrecht, alwaar hij nog in 1587 werd genoemd als predikant. Tot in 1592 was hij predikant te Polsbroek en werd in dat jaar te Charlois beroepen, waar hij na hevige onrust en beroering in de kerkelijke gemeente veroorzaakt te hebben in 1604 (of in 1605 ?) werd ontzet. Wellicht lag dit aan zijn opvattingen over de kerkelijk leer, maar het schijnt dat er ook geruchten de ronde deden dat hij de minnaar was van ene Catarijn (Cathalijne) Pieters, de verloofde een
zijner zonen. Na zijn ontzet woonde IJserman enige tijd met zijn familie te Rotterdam, maar kort nadien vestigde hij zich weer te Charlois, waar hij als geneeskundige (chirurgijn) en wellicht ook als schoolmeester werkzaam was. Hij stierf in 1613 en werd te Charlois begraven.
No. 55 blz 245 t/m 248 meningsverschil tussen de kerkeraad en de heilige geest of armmeesters van charlois (lees schout en schepenen) over het betalen van de kosten van de school en het predikantshuis én het salaris van de schoolmeester uit de opbrengsten van de kerkgoederen. dirck witten, hoog-waarsman van charlois en gecommitteerd door de meeste ingezetenen van charlois gaat in debat met een hier niet met name genoemde debattant. het proces-verbaal zal ter advies worden voorgelegd aan de rekenkamer van holland. één van de argumenten (van de debattant ?) behelst het gegeven dat de schoolmeester ook altijd als koster heeft gefungeerd en ook het uurwerk in de toren bijstelde. uit een attestatie van lenaart willems blijkt dat de koster voor het bijstellen van het uurwerk per jaar vier gulden van het gemene land ontving. het lijkt erop dat in het heetst van de strijd zelfs de lessen aan de school enige tijd zijn gestaakt totdat dominee johannes ijserman om het onderwijs voortgang te doen vinden zelf voor de klas ging staan en daar ook het schoolmeesterspensioen voor ontving.
remonstrant dirk witte dringt er op aan dat de schout geen schepenen, kerkmeesters en heilige geest-meesters meer zal mogen aanstellen.
in het archief van de nederlands hervormde gemeente van charlois, vinden wij onder inventarisnummer 426, de rekeningen van kerkmeesters van charlois. aan het eind van de rekening over 1610 staan wat opmerkelijkheden. In de eerste plaats is de datering 11 januari 1611 van cornelis lenertse int velt doorgehaald en heeft men in de marge bijgeschreven: « bij de ondergeschreven onder protestatie verstaende dat het pensioen van den schoolmeester mitsgaders de reparatie van t school ende predicantshuijs met t gevolch vandijen nijet meer en behoort betaalt te werden uuijt de kercke goederen ten ware dat bij den bailliu van putte ofte rechtsgeleerden anders verstaan werden te behoeren- deser vijffden januarij anno 1612 »
onderaan de akte staat « op huijden den 9 januarij 1612 compareerde dirck wittes met bastiaen geenen ende geweest sijnde schepenen in t verleden jaer ende eenighe voorgaende jaeren ende nu als ingelanden ende ingesetenen protesteren tegen dese geteijckende rekeninghe alsoo de selve volcomelick
openbaerlick int verleden jaer is gelooft ende vorighen haer selven mitsgaders haaregeassosieerden opposanten ende appelanten »
In de jaren daarna vormen de inkomsten uit het haardstedegeld en de opbrengst van drie erven benoorden de kerk als ook de uitgaven gedaan aan het schoolgebouw, het predikantshuis en aan salaris van de schoolmeester een apart hoofdstuk op de rekening van kerkmeesters, maar maken daarvan niettemin nog steeds deel uit.
Il est marié avec Trijntge Cornelis.
Ils se sont mariés à l'égliseSource 4
Enfant(s):
Zijn leven wordt uitgebreid besproken door K.J. Slijkerman:
https://www.hofoda.nl/wp-content/uploads/archief/PDF/slijkerman/boeken/IJserman_Geslacht.pdf
Hij behoort niet tot mijn directe voorvaderen maar zijn nageslacht komt buiten de erflijn vaker voor in mijn stamboom, vandaar dat ik zijn hele gezin toch opgenomen heb, al was het maar omdat er veel over hem bekend is en hij een grote rol in Charlois gespeeld heeft,
Johannes IJserman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trijntge Cornelis | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
https://www.hofoda.nl/wp-content/uploads/archief/PDF/slijkerman/boeken/IJserman_Geslacht.pdf
K.J. Slijkerman - In: Charloise Bronnen dl. I
Archief voormalige Gemeente Charlois Inventarisnummer 41 Oud-rechterlijk archief Charlois “Allerhande akten” Regesten gevolgd door indices op persoonsnamen, plaatsnamen, instituties, beroepen, titels en waardigheden door Michel Ball
Zie: K.J. Slijkerman, De oude generaties van het uit Vlaanderen stammende geslacht IJserman op de Zuid-Hollandse Eilanden (ca 1550-1750) 1984 blz 3