K.J. Slijkerman
Inleiding:
De thans nog voortlevende familie Palsrok heeft haar wortels in Oost-Barendrecht en zij waren daar kort na het midden van de zestiende eeuw een van de eerste families die daar van een familienaam gebruik ging maken. Soms werden zij daar als 'Paltrock' opgetekenden een paltrok was volgens het grootwoordenboek van Van Dale in de veertiende- en vijftiende eeuw een kort bovenkleed voor mannen, met slippen die onder de gordel wijd uitstaan.
Later was deze benaming ook van toepassing op andere overklederen. Een paltrok was echter ook een benaming voor een soort van houtzaagmolen die in zijn geheel op rollen over een gemetselde muur naar de wind kon worden gedraaid.
Rond het midden van de zeventiende eeuw was er een sociale tweedeling in de familie ontstaan. De kinderen van Pieter Meeusz . Palsrock (gen. IVa) geraakten in sobere omstandigheden, maar diens broer Feys Meeusz. Palsrock (gen. IVb) kon, vooral dank zij zijn huwelijk me t een bemiddelde weduwe , in rap tempo de maatschappelijke ladder opklimmen en wist zieh gedurende zijn lange leven van o.a. diverse schoutambten in enrond zijn woonplaats 's-Gravenambacht meester te maken, waardoor hij bij uitstek een plaatselijke 'polderpatricier' werd. Uiteraard werden sedertdien de huwelijkpartners door zijn nakomelingen gerekruteerd uit gelijkgesitueerde families. Dez e veelbelovende tak stierf echter reeds omstreeks het jaar 1716 uit. De thans nog voortlevende familie stamt
uit de in maatschappelijk opzicht aanvankelijk minder fortuinlijke tak te Heinenoord. Van voornoemde Feys Palsrock zijn enige zegelafdrukken bewaard gebleven, waarvan die aan een charter van 6 maart 1665 nog goed herkenbaar is. Zijn wapen, waarvan de kleuren niet bekend zijn, vertoont drie paalsgewijs geplaatste bomen. Het zwaartepunt van mijn onderzoek naar deze familie heeft gelegen in de zestiende- en eerste helft van de zeventiende eeuw. Nader onderzoek naar de in dit artikel genoemde jongste telgen zal dan ook
nog het nodige aanvullende materiaal kunnen opleveren. Mej. H.E. Verbeek te Rotterdam zeg ik hartelijk dank voor een aantal akten uit het notarieel archief van Delfshaven.
ADRIAEN CORNELI S MICHIELSZ. alias PALSROCK, geb. ca. 1530 (geschat),
boer in het Oudeland van Oost-Barendrecht, bediende het spui van de polder De Ziedewij (1574, 1580) , overl. tussen 1592 en wellicht 1597. Hij huwde met N.N. (Ann a N.N.,waardinne ?). Blijkens het kohier der 10e penning over Oost-Barendrecht van 1557 gebruikte Arien Cornelis Michielss. daar 17 morgen huurland van diverse particulieren, waaronder 6 lA morgen van (Mr. Dirck van) Bekesteyn. Als Adriaen Cornelisz. is hij in het kohier van 1561 voor dezelfde landerijen geboekt, welke alle in het Oudeland van Oost-Barendrecht waren gelegen. Bij een perceel van 6 XA morgen is er sprake van een
huurcedulle gedateerd 5 novembe r 1555. In 1573 en 1574 is Adriaen Cornelisz. nog steeds vermeld als huurder van de 6 lA morgen in(Oost-)Barendrecht; dan geconfiskeerd bezit van de Spaansgezinde Mr. Dirck van Bekesteyn. Blijkens de rekening van de waarsman van de polder Dirk Smeetsland onder West-IJsselmonde over 15 73/'74 nam Adriaen Cornelisz. Palsrock diverse bestedingen in die polder aan.
In de incidenteel bewaard gebleven polderrekeningen van De Ziedewij is Adriaen in de jaren 1562-1592 talrijke malen geboekt als 'Palsro(o)ck', 'Cornelisz. alias Palsrock' of 'Adryaen Cornelisz.(alyas) Pal(l)lsr(o)ock' 'Paltrock' voor door hem verrichtte werkzaamheden in die polder, o.a. aan de sluis en het spui. Zeer wel mogelijk was hij ook al identiek met de Adryaen Cornelisz. die als zodanig in de rekening over 1556 genoemd is. Blijkens de rekeningen over 1575,1576, 1588 had hij een deel van de Ziedewijsedijk in pacht. In laätstgenoemd jaar stelden Jacop Joostensz. en Boeyen Joostensz. zieh hiervoor als zijn borgen. In 1586 had hij ookal in De Ziedewij grond gepacht. Adriaens vrouw kan identiek zijn geweest met 'Anna Palsrocke, weerdinne', die in de rekening van De Ziedewij over 1594 is vermeld vanwege bij haar gedane verteringen en voor de levering van een kruik bier.
Il est marié avec Anna.
Ils se sont mariés à l'égliseSource 1
Enfant(s):
K.J. Slijkerman, http://www.genealogie-info.nl/Jaargang13.pdf
Ons Erfgoed, 13e jrg. nr. 3 mei 2005, blz. 106