Dr. I.A. Diepenhorst
Kleine, parmantige hoogleraar, senator en minister van Onderwijs en Wetenschappen en Tweede-Kamerlid uit een bekende antirevolutionaire familie. Zoon van een Tweede-Kamerlid en neef van een Eerste-Kamerlid. Verhief spreken tot een kunst en wist de prachtigste zinnen met zijn sonore, enigszins gedragen stemgeluid uit te spreken. Kreeg bekendheid door radio- en tv-rubrieken bij de NCRV. In 1965 minister in het kabinet-Cals i en daarna in het interimkabinet-Zijlstra i. Was na zijn ministerschap vier jaar Tweede-Kamerlid en keerde daarna terug naar de Eerste Kamer. Erudiete wetenschapper met een verfijnde humor.
ARP, CDA
in de periode 1952-1981: lid Tweede Kamer, lid Eerste Kamer, minister
voornamen
Isaäc Arend
personalia
geboorteplaats en -datum
Rotterdam, 18 juli 1916
overlijdensplaats en -datum
Zeist, 21 augustus 2004
levensbeschouwing
Gereformeerd
opmerkingen over de naam en/of titel
Had als koosnaam "Ietje"
partij/stroming
partij(en)
- A.R.P. (Anti-Revolutionaire Partij), tot 11 oktober 1980
- C.D.A. (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980
loopbaan
- hoogleraar strafrecht en strafprocesrecht Vrije Universiteit te Amsterdam, van 10 oktober 1945 tot 14 april 1965
- lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 15 juli 1952 tot 14 april 1965
- rector magnificus Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1960 tot 1961
- minister van Onderwijs en Wetenschappen, van 14 april 1965 tot 5 april 1967
- lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, van 23 februari 1967 tot 10 mei 1971
- buitengewoon hoogleraar algemene staatsleer en parlementaire geschiedenis Vrije Universiteit te Amsterdam, van 23 februari 1967 tot 28 september 1984
- lid Eerste Kamer der Staten-Generaal, van 11 mei 1971 tot 10 juni 1981
- rector magnificus Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1 september 1972 tot 1 september 1976
partijpolitieke functies
- fractiesecretaris A.R.P. Eerste Kamer der Staten-Generaal, van februari 1959 tot 1961
nevenfuncties
overzicht
- columnist N.C.R.V.-radio (verzorgde de rubriek "Volk en Staat"), van 1951 tot 1963
- lid bestuur vereniging voor blinden, slechtzienden en meervoudig gehandicapten "Bartiméus", van 1951 tot 1954
- voorzitter vereniging voor blinden, slechtzienden en meervoudig gehandicapten "Bartiméus", van 1954 tot 1989
- lid Commissie Vraagstukken Subsidiëring Maatschappelijk Werk, omstreeks 1958
- forumleider N.C.R.V.-t.v. (begin jaren '60)
- lid Onderwijsraad, van 1961 tot 1965
- voorzitter Interkerkelijke Commissie voor de Geestelijke Verzorging in de Inrichtingen van Justitie, van 1961 tot 1965
- voorzitter Interkerkelijke Commissie voor de Geestelijke Verzorging in de Inrichtingen van Justitie, van 1967 tot 1989
- lid College van Curatoren Rijksuniversiteit Utrecht, vanaf 1968 (nog in 1970)
- voorzitter Onderwijsraad, van 18 januari 1969 tot 1 augustus 1986
- voorzitter Interkerkelijk Contact in Overheidszaken, van 1970 tot 1989
- decaan Juridische Faculteit Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1976 tot 1984
- voorzitter Vereniging van Reclasseringsinstellingen
- functies op het gebied van de zending
- lid van verscheidene kerkelijke deputaatschappen
- voorzitter bestuur Stichting Academisch Ziekenhuis te Utrecht
- medewerker weekblad "Elsevier"
- mede-eigenaar familiebedrijf (textielfabriek)
- voorzitter Stichting Vrienden van de Portugees Israëlitische Synagoge
gedelegeerde commissies
- lid Huishoudelijke Commissie (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van december 1958 tot april 1965
- voorzitter Commissie van Rapporteurs voor het wetsontwerp Wet installaties Noordzee (Eerste Kamer der Staten-Generaal), van september 1964 tot december 1964
- voorzitter bijzondere commissie voor de Nota Nieuw Militair Strafprocesrecht (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van december 1967 tot mei 1971
- voorzitter bijzondere commissie voor het voorstel van wet van de leden Dijkstra en Goudsmit tot wijziging van de Wegenverkeerswet (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van oktober 1968 tot mei 1971
- voorzitter bijzondere commissie voor het wetsontwerp wijziging van de Wet Medisch Tuchtrecht (Tweede Kamer der Staten-Generaal), van februari 1969 tot mei 1971
opleiding(en)
type of school en plaats middelbaar onderwijs
- middelbaar onderwijs Christelijk Lyceum te Zeist
academische studie en universiteit
- theologie (kandidaats) Vrije Universiteit te Amsterdam
- rechten (doctoraal) Vrije Universiteit te Amsterdam
promotie
- rechtsgeleerdheid Vrije Universiteit te Amsterdam, 1943
activiteiten
als parlementariër
- Hield zich als Eerste- en Tweede-Kamerlid vooral bezig met justitie en onderwijs
- Behoorde in 1952 tot de meerderheid van zijn fractie die bij de tweede lezing van de grondwetsherziening tegen het (verworpen) wetsvoorstel inzake uitbreiding van het ledental van de Tweede Kamer stemde
- Was in 1953 woordvoerder van zijn fractie bij de behandeling van de ontwerp-Zondagswet
- In 1960 stemden hij en Schipper als enigen van hun fractie vóór een wijziging van de Loterijwet, waardoor de voetbaltoto werd gelegaliseerd
- Stemde in 1962 als enige van zijn fractie voor de herziening van de Wet gewetensbezwaren militaire dienst
- Stemde in 1963 vóór de 'Mammoetwet'
- Stemde in 1968 als enige van zijn fractie tegen het wetsvoorstel tot verhoging van de schadeloosstelling aan Tweede-Kamerleden
- Behoorde in 1979 tot de minderheid van zijn fractie die tegen het wetsvoorstel Herziening van de wet op de ondernemingsraden stemde
- Behoorde in 1980 tot de minderheid van zijn fractie die vóór de ontwerp-Sanctiewet stemde
- Stemde in 1980 tijdens de eerste lezing van de Grondwetsherziening tegen het voorstel over het verlenen van kiesrecht aan niet-Nederlandse ingezetenen voor de gemeenteraad
als bewindspersoon (beleidsmatig)
- Zijn wetsvoorstel tot instelling van een numerus clausus voor medische studenten werd in 1966 door de Tweede Kamer verworpen
- Diende in 1966 samen met staatssecretaris Grosheide de ontwerp-Overgangswet Voortgezet Onderwijs over invoering van de Mammoetwet in. Dit voorstel werd door zijn opvolger in het Staatsblad gebracht.
als bewindspersoon (wetgeving)
- Bracht in 1966 de Wet instelling van een Raad van Advies voor het Wetenschapsbeleid (Stb. 227) tot stand
- Bracht in 1966 de Wet inzake de Medische Faculteit te Rotterdam (Stb. 267) tot stand
wetenswaardigheden
uit de privé-sfeer
- Promoveerde bij prof. A. Anema, zijn latere fractiegenoot
- Statige betoogtrant, doorspekt met archaïsmen, citaten en grapjes; sprak zijn ingewikkelde zinnen zonder moeite uit met een kenmerkend stemgeluid met rollende 'r's en galmende domineesstem
- Zijn broer, A.I. Diepenhorst, was hoogleraar bedrijfshuishoudkunde in Rotterdam (1962-1984). Hij overleed enkele weken vóór zijn oudere broer I.A.
anekdotes
- Droeg, in tegenstelling tot veel tijdgenoten, nooit een hoed. Had dat in zijn studententijd wel gedaan, maar omdat hij die steeds vergat, ging hij verder maar blootshoofd door het leven.
- Wees in de zomer van 1966 als waarnemend minister van Buitenlandse Zaken de Chinese zaakgelastigde uit, nadat in de ambassade het lijk van een (onder verdachte omstandigheden gestorven) Chinees was verborgen. Via de telefoon had Luns hem vanuitTogo gemeld over de zaakgelastigde: 'Je moet hem nooit laten gaan'. Door de slechte telefoonverbinding had Diepenhorst verstaan 'Je moet hem maar laten gaan'.
verkiezingen
- Werd in 1952, 1955, 1956 en 1963 en in 1971, 1974 en 1980 tot Eerste-Kamerlid gekozen door Groep I: Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Limburg
niet-aanvaarde politieke functies
- minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, juli 1963
woonplaats(en)/adres(sen)
- Rotterdam (jeugdjaren)
- Zeist, Wilhelminalaan 4c, van 1923 tot augustus 2004
ridderorden
- Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, 27 april 1962
- Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau, 17 april 1967
- Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw, 3 juni 1986
verenigingen, sociëteiten, genootschappen
lid oratorische vereniging I.U.M.B.O.
erefuncties
beschermheer oratorische vereniging P.A.L.L.A.S.
hobby's
lezen van Engelstalige biografieën
publicaties/bronnen
publicaties
- "Historisch-critische bijdrage tot den leer van den christelijken staat" (dissertatie, 1943)
- "Het probleem van de moderne oorlog"
- "Religiedelicten" (oratie, 1945)
- "De verhouding tusschen kerk en staat in Nederland" (1946)
- "De oecumene" (1947)
- "Algemeene genade en antithese" (1947)
- "Sociale zekerheid en financiering" (1949)
- "Kerk en communisme in Rusland" (1949)
- "Hernieuwde bezinning: een pleidooi voor aansluiting der Gereformeerde Kerken in Nederland bij de Wereldraad van Kerken" (1950)
- "Hoe bereiken wij de communisten met het evangelie?" (1951)
- "De boodschap van Rusland en het Christelijk antwoord" (1951)
- "De actuele betekenis der Reformatie" (1951)
- "Humanisme en humanistische 'geestelijke verzorging'" (1952)
- "Het vraagstuk van de oorlog" (1953)
- "De lichamelijke opvoeding en de sport" (1955)
- "Christelijke politiek" (1958)
- "De geprangde universiteit" (1960)
- "Vragen van reclassering" (1960)
- "Betrekkelijk of volstrekt" (1960)
- "Commerciële televisie in perspectief" (1961)
- "In de schaduw der vernietiging" (1962)
- "De emancipatie van de vrouw" (1965)
- "Universiteit en wetenschap in beweging" (1969)
- "De aangevochten staat" (1972)
- "Rekenschap" (1984) (afscheidscollege)
- "Ja heb je" (1986)
literatuur
- F. van der Molen, "Wie is Wie in de Tweede Kamer?" (1970)
- H. Goslinga, "Rethorisch met libertair trekje. In memoriam I.A. Diepenhorst 1916-2004", Trouw, 23 augustus 2004
- J.M. Bik, "Marathonspreker. I.A. Diepenhorst (1916-2004)", NRC Handelsblad, 23 augustus 2004
- W. Aantjes, "I.A. Diepenhorst (1916-2004), politicus sui generis", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2005, 132
- Ned. Patriciaat, 1962
archivalia via site Nationaal Archief
vindplaatsen en beschrijvingen verzameld door het Nationaal Archief
familie/gezin
samenlevingsvorm
ongehuwd
naam vader
Mr. G.A. Diepenhorst, Gerrit Arnoldus
geboorteplaats en/of -datum vader
Strijen (Z.H.), 11 juni 1889
naam moeder
S.R. Mulder, Serefina Roelofje
geboorteplaats en/of -datum moeder
Ridderkerk, 26 januari 1891
broers en zusters
1 broer
beroep grootvader (vaderskant)
landbouwer en vlashandelaar
familierelaties
- Zoon van G.A. Diepenhorst, Tweede-Kamerlid
- Neef (oomzegger) van P.A. Diepenhorst, Tweede-Kamerlid
- Neef van I.N.Th. Diepenhorst, Tweede-Kamerlid en staatssecretaris.
isaac arend DIEPENHORST |
The data shown has no sources.