Dr. P.H. (Peter) Kooijmans - Hoofdinhoud
foto Dr. P.H. (Peter) Kooijmansvergrootglas
Eminent rechtsgeleerde, internationaal befaamd volkenrechtspecialist. Christendemocratisch politicus van AR-huize met progressieve inborst. Hoewel altijd partijpolitiek actief, leken zijn staatssecretariaat en ministerschap van Buitenlandse Zaken in achtereenvolgens het kabinet-Den Uyl i en (anderhalf jaar) het kabinet-Lubbers III i toch hem overkomen onderbrekingen van zijn wetenschappelijke carrière als hoogleraar en jurist. Die loopbaan beëindigde hij in 2006 als rechter in het Internationaal Gerechtshof. Man met grote aandacht voor mensenrechten, alom geroemd om zijn evenwichtige oordelen en zijn vermogen om goed naar argumenten van anderen te luisteren.
CDA, ARP
in de periode 1973-1994: staatssecretaris, minister, minister van staat
voornamen (roepnaam)
Pieter Hendrik (Peter)
personalia
geboorteplaats en -datum
Heemstede, 6 juli 1933
overlijdensplaats en -datum
Wassenaar, 13 februari 2013
levensbeschouwing
Gereformeerd
partij/stroming
partij(en)
-
ARP (Anti-Revolutionaire Partij), tot 11 oktober 1980
-
CDA (Christen-Democratisch Appèl), vanaf 11 oktober 1980
hoofdfuncties/beroepen
-
wetenschappelijk medewerker volkenrecht, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1960 tot 1962
-
speciale leerstoel in volkenrecht en recht van de Europese Gemeenschappen, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 1962 tot 26 maart 1965
-
hoogleraar volkenrecht, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 26 maart 1965 tot 11 mei 1973
-
hoogleraar recht der Europese Gemeenschappen, Vrije Universiteit te Amsterdam, van 26 maart 1965 tot januari 1972
-
staatssecretaris van Buitenlandse Zaken (belast met aangelegenheden betreffende de VN en de VN-organisaties en ontwapeningsvraagstukken), van 11 mei 1973 tot 19 december 1977
-
hoogleraar volkenrecht, Rijksuniversiteit Leiden, van januari 1978 tot 1 januari 1993
-
minister van Buitenlandse Zaken, van 2 januari 1993 tot 22 augustus 1994
-
hoogleraar volkenrecht, Rijksuniversiteit Leiden, van oktober 1994 tot 1 maart 1997
-
rechter Internationaal Gerechtshof te 's-Gravenhage, van 1 maart 1997 tot 1 maart 2006
ambtstitel
-
minister van staat, van 13 juli 2007 tot februari 2013
takenpakket (bewindspersoon)
-
Was als staatssecretaris belast met 1. aangelegenheden betreffende de Verenigde Naties, de gespecialiseerde organen der VN en andere gouvernementele en niet-gouvernementele wereldorganisaties, voor zover niet betrekking hebbende op de ontwikkelingssamenwerking; 2. de vraagstukken betreffende ontwapening, wapenvermindering, wapenbeheersing en wapenhandel, die zich in het kader van het algemeen veiligheidsbeleid zouden voordoen.
partijpolitieke functies
-
lid redactie "Antirevolutionaire Staatkunde", orgaan van de Dr. Abraham Kuyperstichting, van 1965 tot mei 1973
-
vicevoorzitter Centraal Comité van ARP-kiesverenigingen, van 26 oktober 1968 tot 1971
-
voorzitter Nederlandse afdeling van de EUCD (Europese Unie van Christen-democraten)
-
vicevoorzitter EUCD (Europese Unie van Christen-democraten)
-
voorzitter redactie "Nederlandse Gedachten", weekblad van de ARP, van 10 september 1977 tot 4 oktober 1980
-
lid redactie "AR-staatkunde in christen-democratisch perspectief", van januari 1978 tot december 1980
-
voorzitter Dr. Abraham Kuyperstichting, wetenschappelijk bureau van de ARP, van maart 1979 tot oktober 1980
-
voorzitter Dr. Abraham Kuyperfonds, van 24 september 1980 tot 24 maart 1992
-
voorzitter commissie buitenland CDA, vanaf november 1994
-
adviserend lid dagelijks bestuur CDA, omstreeks september 1996
nevenfuncties
-
lid Adviescommissie inzake vraagstukken van ontwapening en internationale veiligheid en vrede, van 1965 tot 1969
-
lid Nederlandse delegatie naar de algemene vergadering van de Verenigde Naties, september 1967
-
voorzitter Adviescommissie inzake vraagstukken van ontwapening en internationale veiligheid en vrede, van 1969 tot 11 mei 1973
-
lid Commissie van Civiele en Militaire deskundigen inzake de Nederlandse defensie (commissie-Van Rijckevorsel), van oktober 1971 tot maart 1972
-
lid commissie van voorbereiding NIVV (Nederlands Instituut voor Vredesvraagstukken), van 1968 tot oktober 1969
-
lid Adviesraad Defensieaangelegenheden
-
vicevoorzitter NIVV (Nederlands Instituut voor Vredesvraagstukken), van januari 1970 tot mei 1973
-
lid sectie internationale zaken, Raad van Kerken in Nederland
-
lid Adviescommissie inzake Volkenrechtelijke vraagstukken, van 1978 tot januari 1993
-
lid en voorzitter curatorium ISS (Institute of Social Studies), van 1979 tot januari 1993
-
internationaal waarnemer bij de verkiezingen in Zuid-Rhodesië, van 19 februari 1980 tot 2 maart 1980
-
lid bestuur Carnegie-Stichting, van 1980 tot februari 1993
-
leider Nederlandse delegatie in de VN-Commissie Rechten van de Mens, van 1982 tot 1985
-
voorzitter VN-commissie Rechten van de Mens, 1984
-
VN-rapporteur voor folteringen, van 1985 tot december 1992
-
leider Nederlandse delegatie in de VN-Commissie Rechten van de Mens, 1992
-
lid Raad van Beheer Haagse Academie voor Internationaal Recht, omstreeks 1986
-
plaatsvervangend voorzitter Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken, omstreeks 1991 tot januari 1993
-
lid Commissie Binnenlands Vreemdelingentoezicht (Commissie-Zeevalking), van 1990 tot 1991
-
lid Commissie analyse asielprocedure en opvang asielzoekers (Commissie-Mulder), van juni 1990 tot 1992
-
vicevoorzitter Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken, van 1990 tot 1992
-
lid Adviesraad Vrede en Veiligheid, van 1994 tot 1997
-
voorzitter Raad van Toezicht Stichting Vluchteling, van 1994 tot 1997
-
lid stuurgroep jaarlijkse Nederlands-Duitse conferentie, 1995
-
voorzitter bestuur Carnegie Stichting, van 1 januari 1995 tot 1997
-
voorzitter DRA (Disaster Relief Agency), van 1 januari 1995 tot 1997
-
voorzitter stuurgroep jaarlijkse conferenties tussen Nederland en Duitsland, vanaf 1995
-
voorzitter Stichting voor het Nieuwe Zuid-Afrika, vanaf 7 maart 1995
-
lid Raad van Bestuur Europese Culturele Stichting
-
lid Nationaal Comité Herdenking Vrede van Munster, vanaf 11 september 1996
-
lid Raad van Commissarissen SGS Nederland B.V. te Spijkenisse, tot 1997
-
voorzitter AIV (Adviesraad voor Internationale Vraagstukken), vanaf 1 januari 1997
-
voorzitter Raad van Toezicht Rijksuniversiteit Leiden, vanaf 1 mei 1997
-
voorzitter curatorium Afrika Studie Centrum, van 1997 tot 1999
-
lid Group of International Advisors International Committee of the Red Cross, van 2000 tot 2003
comités van aanbeveling, erefuncties etc.
erevoorzitter Volkenrechtelijk Dispuut "Professor mr B M Telders"
opleiding
voortgezet onderwijs
-
gymnasium-a, "Eerste Christelijk Lyceum" te Haarlem
academische studie
-
economie (kandidaats), Vrije Universiteit te Amsterdam, van september 1951 tot 22 april 1955
-
Nederlands recht, Vrije Universiteit te Amsterdam, van september 1951 tot 15 oktober 1957 (cum laude)
promotie
-
rechtsgeleerdheid, Vrije Universiteit te Amsterdam, 10 juli 1964
activiteiten
als bewindspersoon (beleidsmatig)
-
Wees in 1974 tijdens overleg van de ministers van de WEU (West-Europese Unie) de vorming van een zelfstandige Europese kernmacht binnen de NAVO af
-
Bracht in 1975 samen met minister Van der Stoel de Nota Ontwapening en Veiligheid uit. De nota spreekt zich uit voor wapenbeheersing en wapenbeperking. Met name het aantal offensieve kernwapens moet worden verminderd en er moeten kernwapenvrijezones komen. Gebruik, productie en voorraadvorming van chemische wapens moet worden verboden en conventionele wapens die buitensporig veel leed veroorzaken, moeten aan banden worden gelegd. (13.461)
-
Speelde een rol bij de onderhandelingen over de onafhankelijkheid van Suriname, met name wat de vaststelling van de landsgrenzen van Suriname met haar buurlanden betrof
-
Was in 1976 betrokken bij onderhandelingen over een Zuid-Afrikaanse order voor levering van reactorvaten door Rijn-Schelde Verolme. Overlegde namens het kabinet in Washington over mogelijke bezwaren in de VS vanwege kans op verspreiding van kernwapens. (13.935)
-
Was in 1976 eerste ondertekenaar van de ontwerp-Sanctiewet en verdedigde in 1977 samen met minister Van der Stoel het wetsvoorstel met succes in de Tweede Kamer. De wet werd in 1980 door de ministers Van der Klaauw en De Ruiter en staatssecretaris Beyen in het Staatsblad gebracht. (14.006)
-
Was in 1993 als minister van Buitenlandse Zaken tegenstander van een plan van Owen en Stoltenberg om Kroatië op te delen in regio's voor Kroaten, Serven en moslims
-
Speelde in 1993 een vooraanstaande rol bij de Wereldconferentie over de Rechten van de Mens in Wenen
-
Bracht in 1993 samen met minister Pronk een beleidsnotitie over rechten van inheemse volken uit. Inheemse volken hebben recht op het handhaven van hun eigen identiteit, cultuur en leefwijze. Nederland zal zich daarvoor inzetten en aansturen op versterking van de rechtsbescherming en van adequate vertegenwoordiging in fora waar over hun positie wordt gesproken. De informatievoorziening over de problematiek van inheemse volken krijgt extra aandacht. (23.270)
-
Weigerde in 1993 de tijdens de eerste politionele actie overgelopen Nederlander Poncke Princen een inreisvisum te verlenen voor familiebezoek
-
Was in oktober 1993 samen met minister Ter Beek verantwoordelijk voor het ter beschikking stellen aan de VN van een Nederlands bataljon van de luchtmobielebrigade (1100 militairen) ter beveiliging van moslimbevolking in de enclave Srebrenica in Bosnië (22.181)
-
Zette zich in voor de Palestijns-Israëlische dialoog; bezocht het PLO-hoofdkwartier in Tunis en nodigde Arafat uit voor een bezoek aan Nederland (23.432)
-
Pleitte in april 1994 tijdens een bezoek aan Indonesië voor verbetering van de mensenrechtensituatie in dat land en in Oost-Timor. Sprak met de mensenrechtenactivist Poncke Princen.
als bewindspersoon (wetgeving)
-
Bracht in 1993 samen met staatssecretaris Dankert een wet tot stand ter goedkeuring van associatie-overeenkomsten tussen de E.G. en Polen, Hongarije en Tsjecho-Slowakije
-
Bracht in 1994 samen met minister Pronk de wet Goedkeuring van het op 18 juni 1992 te 's-Gravenhage tot stand gekomen Raamverdrag inzake vriendschap en nauwere samenwerking tussen Nederland en Suriname tot stand. Deze overeenkomst werd gesloten na het herstel van de democratie in Suriname in 1991 en biedt een kader voor de samenwerking tussen Suriname en het gehele Koninkrijk der Nederlanden op het gebied van economie, democratie, buitenlandse betrekkingen, defensie, cultuur, milieu en personenverkeer. (22.992)
-
Bracht in 1994 de Rijkswet goedkeuring en bekendmaking verdragen (Stb. 542) tot stand. Hiermee wordt uitwerking gegeven aan de in 1983 herziene Grondwet, waarbij als uitgangspunt is gehandhaafd: enerzijds een zo groot mogelijke zeggenschap van het parlement en anderzijds de mogelijkheid voor de regering om bij het sluiten van verdragen zo effectief mogelijk te kunnen opereren. (21.214)
wetenswaardigheden
algemeen
-
Zat in het Comité Vietnam 1966 dat in mei 1967 de Vietnam-demonstratie in Amsterdam organiseerde
-
Behoorde in 1972 met onder meer Brinkhorst en Wierda tot de leden van de Commissie-Van Rijckevorsel die een minderheidsadvies uitbrachten. Die minderheid pleitte onder meer voor overdacht van zoveel mogelijk luchtmachttaken aan andere NAVO-partners, rigoreuze inkrimping van de landmacht, aanleg van een oefenterrein bij Ter Apel en handhaving van het defensiebudget
-
Was in 1976 aanvankelijk nummer zeven op de ontwerp-kandidatenlijst van de ARP voor de Tweede Kamer, maar trok zich vanwege persoonlijke redenen terug
uit de privésfeer
-
Zijn vader was ingenieur bij het Amsterdamse Waterleidingbedrijf en gemeenteraadslid in Heemstede
-
Zijn echtgenote was lerares klassieke talen
woonplaats(en)/adres(sen)
-
Amsterdam, Rooseveltlaan 97 III, omstreeks 1961
-
Amsterdam, Stadionweg 109-III, omstreeks 1965 en nog in 1968
-
Wassenaar, Prinsenweg 62, van 1970 en nog in 1973
-
Wassenaar, Prinsenweg 111, omstreeks 1988
ridderorden
-
Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, 11 april 1978
-
Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau, 8 oktober 1994
overige onderscheidingen en prijzen
Ridder in de Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau, 28 november 2006
publicaties/bronnen
publicaties
-
"The doctrine of the legal equality of states; an inquary into the foundations of international law" (dissertatie, 1964)
-
"Volkenrecht en sociale gerechtigheid" (inaugurele rede, 1965)
literatuur/documentatie
-
P.R. Baehr, "Pleitbezorger voor de mensenrechten", in: D. Hellema e.a. (red.), "De Nederlandse ministers van Buitenlandse Zaken in de twintigste eeuw" (1999)
-
J.G. Lammers, "Peter Kooijmans: Minister for Foreign Affairs", in: Leiden Journal of International Law, Vol. 10 (1997), 121
-
C. Flinterman, "Peter Kooijmans and Human Rights", in: Leiden Journal of International Law, Vol. 10 (1997), 126
-
M. Brus, "Peter Kooijmans: Professor of Public International Law", in: Leiden Journal of International Law, Vol. 10 (1997), 132
-
M. Brus, "Judge Peter Kooijmans Retires from the International Court of Justice", in: Leiden Journal of International Law, Vol. 19 (2006), 699
-
B. de Gaay Fortman, "Volkenrechtsgeleerde en staatstman. Peter Kooijmans (1933-2013)", in: Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2013, 171
-
Rob Meines, "Kooijmans wil geen tussenpaus zijn op Buitenlandse Zaken", NRC Handelsblad, 15 januari 1993
-
Rob Meines, "De bevlogen diplomatie van minister Kooijmans. Op je dooie eentje kun je als Nederland niet zo vreselijk veel", NRC Handelsblad, 24 april 1993
-
Hans Goslinga, "Evenwicht tussen passie en rede. Peter Kooijmans (1933-1913)", Trouw, 14 februari 2013
archivalia via site Nationaal Archief
vindplaatsen en beschrijvingen verzameld door het Nationaal Archief
familie/gezin
huwelijk/samenlevingsvorm
gehuwd te Amsterdam, 28 oktober 1961
echtgeno(o)t(e)/partner
A. Verhage, (Jeanne)
kinderen
2 dochters en 2 zonen
vader
J. Kooijmans, Johannes
geboorteplaats en/of -datum
Dordrecht, 6 augustus 1901
moeder
A.J.G. Jonker, Alida Johanna Geertruida (Alida)
geboorteplaats en/of -datum
Gouda, 31 mei 1902
broers en zusters
1 zus
beroep grootvader (vaderskant)
bakker
He is married to (Not public).
They got married on October 28, 1961 at Amsterdam, Noord-Holland, Nederland , he was 28 years old.
Pieter Hendrik (Peter) Kooijmans (Heemstede, 6 juli 1933 – Wassenaar, 13 februari 2013) was een Nederlands Minister van Staat, volkenrechtdeskundige, rechter en politicus van de ARP en het CDA.
Peter Kooijmans studeerde economie en rechten aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, waar hij in 1964 promoveerde op een staatsrechtelijk proefschrift. Vanwege zijn gereformeerde achtergrond voelde Kooijmans zich politiek het meest thuis bij de ARP en bekleedde hij binnen die partij verschillende functies. Toen deze partij opging in het CDA bleef Kooijmans partijpolitiek actief, zowel in Nederland als op Europees niveau.
De loopbaan van de jurist speelt zich grotendeels af binnen de academische wereld. Hij was hoogleraar internationaal recht en Europees recht aan de Vrije Universiteit (1965-1973) en aan de Universiteit Leiden (1978-1992 en 1995-1997). Tweemaal verruilde Kooijmans de wetenschap voor een rol in de actieve politiek: in 1973 werd hij staatssecretaris van Buitenlandse Zaken in het kabinet-Den Uyl en in januari 1993 minister op datzelfde departement in het kabinet-Lubbers III. In deze functie volgde hij Hans van den Broek op vanwege diens vertrek naar Brussel als Europees commissaris.
Van 6 februari 1997 tot februari 2005 was Kooijmans rechter bij het Internationaal Gerechtshof. Koningin Beatrix decoreerde hem in 2006 met de exclusieve Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau.
Op 13 juli 2007 werd hij benoemd tot Minister van Staat.
Pieter Kooijmans-leerstoel
Aan de Universiteit Leiden bestaat de naar hem genoemde Pieter Kooijmans-leerstoel. De betrokken hoogleraar houdt zich bezig met vraagstukken rond vrede, rechten, veiligheid, internationale politiek en diplomatieke praktijk.
Kooijmanslezing
Sinds 2014 organiseert de rechtenfaculteit van de Vrije Universiteit jaarlijks een Kooijmanslezing over onderwerpen gerelateerd aan internationaal recht[2].
Externe links
Parlement.com - biografie
Peter Kooijmans in het Leiden Journal of International Law
Kooijmans Instituut aan de Vrije Universiteit
Pieter Hendrik KOOIJMANS | ||||||||||||||||||
1961 | ||||||||||||||||||
(Not public) |