Family tree Willems Hoogeloon-Best » Anne ZERNIKE (1887-1972)

Personal data Anne ZERNIKE 

• She was born on April 30, 1887 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.
• Profession: Theologe.
• She died on March 6, 1972 in Amersfoort, Utrecht, Nederland, she was 84 years old.
• A child of Carel Frederik August ZERNIKE and Antje DIEPERINK

Household of Anne ZERNIKE

She is married to Jan MANKES.

They got married on September 30, 1915, she was 28 years old.

Notes about Anne ZERNIKE

Anne Zernike, ook wel Annie genoemd, (Amsterdam, 30 april 1887 – Amersfoort, 6 maart 1972) studeerde als eerste vrouw theologie aan de Universiteit van Amsterdam en het Doopsgezind Seminarie en werd in 1911 de eerste vrouwelijke predikant van Nederland.[1] Haar beide ouders waren wiskundige.

Inhoud [weergeven]
Biografie[bewerken]
Zernike werd op de ochtend van 5 november 1911 in het ambt aangesteld door de doopsgezinde gemeente in de Friese plaats Bovenknijpe in de buurt van Heerenveen, nadat ze eerder twee keer een beroep om in Baard (Fr) en in Mensingeweer (Gr) predikant te worden had afgewezen. Op haar verzoek werd door de predikant die haar bevestigde, ds. Wartena uit Heerenveen, geen speciale aandacht besteed aan haar vrouw-zijn. De bijbeltekst waarover zij diezelfde middag haar eerste preek hield kwam uit de tweede brief van Paulus aan de christenen te Corinthe, hoofdstuk 1 vers 24: "Niet dat wij heerschappij voeren over uw geloof, neen, wij zijn medewerkers aan uw blijdschap". In de zomer van 1913 leerde ze de kunstschilder Jan Mankes kennen, met wie ze op 30 september 1915 trouwde, waarna ze naar Den Haag verhuisden. Omdat Mankes aan tuberculose leed, besloten ze in 1916 te gaan wonen in het Gelderse Eerbeek in de hoop dat de bosrijke omgeving een gunstige uitwerking op Jan zou hebben. In 1918 kregen ze een zoon en kort daarop promoveerde Anne. In 1920 bezweek Jan Mankes echter op 30-jarige leeftijd aan zijn ziekte. Een jaar later werd Anne Mankes-Zernike predikante van de Nederlandse Protestanten Bond (NPB), nu Vrijzinnigen Nederland, in het Rotterdamse Tuindorp/Vreewijk. In Hoofddorp, Arnhem, Heerenveen en Spijkenisse zijn als eerbetoon straten naar haar vernoemd.

Broer en zus[bewerken]
Haar één jaar jongere broer Frits Zernike ontving in 1953 de Nobelprijs voor de natuurkunde, terwijl haar zuster Elisabeth Zernike een bekend schrijfster werd.
Trivia[bewerken]
Anne Zernike was in haar jeugd leerlinge van godsdiensonderwijzeres Jacoba Mossel. Zij was de eerste vrouwelijke godsdienstonderwijzer in Nederland en de eerste vrouw die in een dienst voorging (in de Vrije Gemeente van Amsterdam).
In april 2013 werd door PostNL een postzegel uitgebracht van Anne Zernike en vijf andere bijzondere vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis, in het kader van het verschijnen van het boek (en de tentoonstelling) 1001 vrouwen.
Bibliografie[bewerken]
Over historisch materialistische en sociaal democratische ethiek, 1918
Jan Mankes, A. Mankes-Zernike en R.N. Roland Holst, 1923
Opvoedingsproblemen, 1924
Rainer Maria Rilke: een benadering, 1925
Het zwaluwenboek, Ernst Toller (vertaald door A. Mankes-Zernike), 1928
Historische godsdiensten en universeele religie, 1938
De mensch en zijn godsdienst, 1941
Een vrouw in het wondere ambt: herinneringen van een predikante, 1956
Externe link[bewerken]
Anne Zernike (1887-1972), op Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland
Artikel Leeuwarder Courant 8-11-1911
Website over het leven en werken van deze eerste vrouwelijke voorganger
Anne Zernike 'Om it leauwen en de sinnigens' op Vimeo
Bronnen, noten en/of referenties
Een in memoriam in de rubriek: '"Ut 'e Lapekoer" fan D.W. van der Woude', door Douwe Miedema, in: Leeuwarder Courant, 16 maart 1972
"In Memoriam", door ds. J.M. Luijt, in: Algemeen Doopsgezind Weekblad, 18 maart 1972
"In memoriam Dr. Annie Mankes-Zernike 30 april 1887 - 6 maart 1972", door een anonymus, in: Doopsgezind Jaarboekje 1973, pp. 7-8 en pp. 13-17
"Anne Mankes-Zernike: de eerste vrouw in het 'Wondere Ambt'", door Froukje Pitstra, in: Doopsgezind Jaarboekje 2011, pp. 18-27 (jubileumartikel)
"'Daar ik altijd meer algemeen vrijzinnig ge-oriënteerd ben gebleven, dan speciaal Doopsgezind'; de vorming van het eigenzinnige vermanerschap van Anne Zernike (1887-1972)". door Froukje Pitstra, in: Gedoopt! Doopsgezinde Bijdragen nieuwe reeks nummer 35/36, Amsterdam, Doopsgezinde Historische Kring, 2010, pp. 441-467

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Anne ZERNIKE?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Anne ZERNIKE

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children