Family tree Van Helvoirt Koenders » Jan Dirck Hendrickse /van Helvoirt. (Jan Dirck Hendrickse) van Helvoort (± 1550-1628)

Personal data Jan Dirck Hendrickse /van Helvoirt. (Jan Dirck Hendrickse) van Helvoort 

• First name Jan Dirck Hendrickse.
• He was born about 1550 in Berlicum, Noord-Brabant, Nederland.
• Occupations:
• Schepen.
• Schepen van Berlicum.
• Nationality: Nederland.
• Religion: Protestants.
• Resident: Berlicum, Noord Brabant Nederland.
• He died on December 8, 1628 in Berlicum, Noord-Brabant, Nederland.
• He is buried in Berlicum, Sint-Michielsgestel, North Brabant, The.
• A child of Dirck Hendrickse van Helvoirt

Household of Jan Dirck Hendrickse /van Helvoirt. (Jan Dirck Hendrickse) van Helvoort

He is married to Hendricksdr Hendriexken.

They got married on March 14, 1612.

Child(ren):

1. Willem Jan Dircks van Helvoort  1568-1645 
2. Peterke jan Diercxx van HELVOORT  ????-1610 
3. Lambert Jan Diercx Peterke Diercxx van Helvoirt (Helvoort)  ????-1611
4. Elisabeth Henrici Dirckx van Helvoirt  
5. Wilhelmus Jan van Helvoirt  

Notes about Jan Dirck Hendrickse /van Helvoirt. (Jan Dirck Hendrickse) van Helvoort

**** HET GESLACHT van HELVOORT****

Kroniek van een Familie

De naam van Helvoort, komt wat onze familie betreft het eerst voor in oude schepenakten der Heerlijkheid Berlicum in Noord-Brabant.

Om onze voorouders te leren kennen moeten wij ze zien in de situatie waarin ze leefden en de historische achtergrond even aanstippen.

Jan Dirick Hendricksse ?(van Helvoort)?, die in 1584 schepen van Berlicum was, moet ergens rond 1550 geboren zijn. Ons land had toen nog niet die grenzen die het nu heeft. We leefden toen onder Karel de Vijfde die in 1555 werd opgevolgd door zijn zoon Philips de Tweede, koning van Spanje.

De Nederlanden ?(ongeveer het tegenwoordige België en Nederland)? waren reeds door Karel-V verenigd in de 17 Provinciën. Het laatste gebied dat Karel-V in 1543 overwon en aan de 17 Provincies toevoegde was het Hertog van Gelder.

Een jaar tevoren had de beruchte Maarten van Rossum bijna de hele Meyerij van 's-Hertogenbosch platgebrand, uitgeroofd of gebrandschat. De verwatering van het katholieke geloof en de opkomst van de nieuwe leer der hervorming stichtte overal grote verwarring.

Eerst kwam de leer van Maarten Luther uit Duitsland hierheen, daarna veel sterker, de leer van Calvijn uit Frankrijk. De zogenaamde hervorming werd heftig bestreden door keizer Karel V en eveneens door Philips II, doch ze woekerde steeds verder. Geen wonder, het was ook erg verwarrend.

Er waren grote misstanden in de Kerk. Kloosters en Bisdommen waren erg rijk en verwikkeld in de politiek. De gewone mensen waren niet in staat om de godsdienstige twistpunten uit elkaar te rafelen. Overal doken predikanten op voor de nieuwe leer. Ook priesters wisten het dikwijls niet of zij de oude leer en het gezag van de Kerk moesten volgen dan wel deelnemen aan de Hervorming.

Toen de tegenhervorming ?(Contra-Reformatie)?, van uit de Katholieke kerk en de decreten van het Concilie van Trente werden afgekondigd was dit wel een steun waaraan zij houvast hadden.

Degenen die al overgegaan waren naar de nieuwe leer, namen daar echter geen notitie van en gingen door op de ingeslagen weg. Nadat de Tachtigjarige Oorlog was uitgebroken en de Spanjaarden en de Nederlanden niet tot akkoord konden karen, werd ook de verhouding tussen de Katholieken en de Hervormden steeds slechter.

Willem van Oranje heeft nog geprobeerd om de katholieken en de hervormden bij elkaar te brengen en de godsdienst vrij te laten voor ieders geweten. Zo werd de Unie van Utrecht gesloten in 1579, maar deze had een averechtse uitwerking voor de katholieken. In het noorden werden de katholieken gedwongen om de hervormde godsdienst aan te nemen. Dit kon moeilijk verteerd worden door het zuiden van het land, dat katholiek was en ook blijven wilde. Bovendien zaten hier overal Spaanse troepen die het noorden bevochten.

In 1579 had Holland al definitief gebroken met Spanje en Philips II afgezworen.?(1581)? De oorlog ging verder maar beide partijen hielden elkaar eerst in evenwicht, geen kon de oorlog winnen.

Wel hield het noorden strooptochten en uiteindelijk nam Prins Frederik Hendrik in 1629 den Bosch in en kreeg zo vat op de naaste omgeving van de stad. Met hem kwamen de hervormden met hun nieuwe leer, doch veel verder dan de Meyerij kwamen ze niet en hier vonden zij ook niet veel aanhangers. Uiteindelijk verloren de Spanjaarden de oorlog en werd de Vrede van Munster in 1648 gesloten.

Noord-Nederland werd de Republiek der Zeven Verenigde Provincies. Nu had Holland het noordelijk gedeelte van het vroegere Hertogdom Brabant eerst al veroverd op de Spanjaarden ?(ongeveer ons Noord-Brabant)? en dit behielden zij. Het werd echter niet als een volwaardige provincie beschouwt en kwam als verovert gebied direct onder het bestuur van de Staten Generaal. Het werd daarom Generaliteitsland genoemd, uitgezogen en behandeld als een soort kolonie.

De 150 jaren die nu volgden waren voor onze voorouders hier in Brabant slechte jaren. De hervormden stroomden de Meyerij binnen. De uitoefening van de katholieke godsdienst werd verboden. Priesters en kloosterlingen kregen bevel om binnen acht dagen het land te verlaten.

Er werd beslag gelegd op alle kerkelijke goederen. Alle kerken, kloosters en kapellen moesten gesloten worden en gezuiverd van paapse ornamenten, dan konden voortaan de hervormden daar hun diensten houden.

Bijna overal werden de katholieke ambtenaren en onderwijzers vervangen door hervormden met het gevolg dat veel onbekwame en onwaardige figuren binnenslopen. Desondanks bleven de meeste katholieken trouw aan hun geloof dat intussen versterkt was door de contra-reformatie.

Zij oefenden hun godsdienst uit in schuurkerken en op geheime plaatsen of in vrije neutrale gebieden, zoals b.v. Uden, dat onder het Land van Ravenstein viel, Gemert of Bokhoven dat Duitse enclaves waren.

De soep werd echter ook niet zo heet gegeten als zij opgediend werd. Er waren lastige en fanatieke hervormden, maar er waren er ook genoeg die graag een fooi hadden en de ogen wel eens dichtknepen.

Toch was het een zware tijd.

Men had wel gewetensvrijheid, maar niet het recht van openbare geloofsbelijdenis. Veel mensen werden in de gevangenis gezet of beboet vanwege het openbaar belijden van hun godsdienst.

Wij werden bestuurd door het noorden en de Brabanders hadden niets in de pap te brokken en moesten hoge belasting betalen. Wat ook heel erg was: men was arm en Brabant was een tijdlang het trefpunt van strijdende partijen. Men werd ofwel door de een of door de ander afgestroopt en uitgezogen.

Holland was wel vrij maar toch zijn er nog minstens drie oorlogen geweest. De Fransen hadden nu eenmaal een oogje op de Nederlanden en ze zijn dan ook werkelijk in 1795 hier weer binnengevallen.

In 1810 werd deze streek van Noord-Brabant bij Frankrijk ingelijfd. Wel kregen wij vanaf 1795 de kerken weer terug en mochten de godsdienst ook vrij uitoefenen. In 1813 werd Napoleon verslagen en werd het Koninkrijk der Nederlanden gevormd. In 1815 werd België verenigd met de Nederlanden, maar in 1830 scheidden zij zich weer af.

Vanaf deze tijd is Brabant zich, zij het langzaam, gaan ontwikkelen tot een volwaardige provincie. Dit is ook voor een groot deel te danken aan de betere landbouwmethodes die werden gebruikt om van het uitgemergelde land weer bruikbare grond te maken en de opkomst van de industrie waardoor wel niet direct welvaart werd geschapen, doch er was werk en dus ook de mogelijkheid tot besteden van geld, zij het dat er geen grote lonen betaald werden.

Voor de boeren is de oprichting van de NCB met al zijn nevenactiviteiten een zeer grote steun geweest. Wat dit betreft is het werk van de Norbertijn Gerlachus van den Elsen van zeer grote betekenis geweest.

Na deze historische beschouwing gaan we over tot het geslacht van Helvoort.

Reeds lang was bekend dat omstreeks 1580 een zekere Jan Diercx Hendrikx van Helvoort in Berlicum woonde. Hij was meermalen schepen van Berlicum. Verder was er niet veel van hem bekend. Hij had een zoon Willem Jan Diercx van Helvoort, gehuwd met Catelijn Jan Jansse van Nimwegen, langs welk geslacht zich deze stam van Helvoort heeft voortgezet tot in de tegenwoordige tijd.

In de oude stukken wordt de naam van Helvoort geschreven als: Helvoirt, Helvert, Helvort, Helvoort, maar daar hoeft geen betekenis aan gehecht te worden omdat het schrijfwijzen zijn van een en dezelfde naam. Alles is ontleend aan stukken uit het oud-archief van Berlicum.

In de laatste jaren is over eerdergenoemde Jan Diercx Hendrikx van Helvoort iets meer bekend geworden. Er werd een testament aangetroffen van Gerart Claes van Swaenbergen, opgemaakt door notaris J. van Elden, residerende te Berlicum, van 6 december 1628. Dit testament bevat enige gegevens, welke tot op heden nog niet bekend waren.

Testament van: Gerart Claess van Swaenbergen

In den naam ons Heeren. Amen

Bij den tensure van desen tegenwoordichen openbaeren Instrumente Sij cond ende kennelijck eenen Zegelijcke dat inne den Jaer 1628 opden 8'dach der maent Decembris voir my notaris, openbaer ende nabescreven getuijghen zoal propere persoone is ge compareert ende verscheenen, d' eerbaere persoonen namentelijck: Gerit Claess van Swaenbergen ende Mariken sijne wittige huijsvrou; den voirs. Gerit Claessen, cranck van Lichaeme,maar sijne memorie, verstand ende vijff sinnen in alles genoegsaern rnachtigch ende gebruijckende, blijckende alle de ghenen, die hem waeren aensiende,de welcke overdenckende, de vroosheijt ende cranckheijt der menselijcke nature ende datter nijet seckerder en is dan de doot ende nijet onseckerder dan de ure des Doots, hebben daeromme goeden voirraet ende rijpe deliberatie, gemaeckt, geordonneert ende gesloten, maecken, ordonneeren ende sluijten, mits desen hen testament, lesten en uijtersten Wille, Begherende dat 't selve noch kracht ende macht sorteren ende van werde ghehouden worden, soo eens yeders christene mensche dispositie off testament mach off begheert mach off begheert gevlasecreerd ende van werde gehouden te worden, nyet tegenstaende eenighe solnerniteyten der gescre-n rechten neyt volcomelijck in dit Instrument en waeren gesedenteert de zelve derogerende ende begherende, dat tot syn effect mach sorteren, al of f dezelve hier inne waeren geannonteert. Inne den iersten rnaecken sy testateuren, henne siele inne Godts bermhertighe handen, Maria syne ghebenedyde moeder, ende alle lieve Godts heylighen ende hen Lichaem der geweyder aerde naer christelijcke costuymen begraven te worden, wederroepende ende te neyt doende alle testamenten, codicillen, tractaten by hen voir eenighe auctentique persoonen voir dato van desen gemaeckt. Maeckt alsoo by testateur der fabrycke van Sint Jans Evangeliste binnen 'S-hertogenbossche: eenen stuyver eens, ende der kercke van Berlickem syne parochie: 3 stuyver eens. Voirts verclaeren sy, testateuren, dat sy hebben getimmert secker nieuw huys op seckeren acker teullants tot Middelrode, hen aengecomen testat ende aenverstorven bij doot ende afflyvichheyt van. wylen Jan Dircx van Helvoirt ende Henricxken syne huysvrou, syns testateurs ierste huysvrou ouders. Soo lude inne vuge sy die neffens henne mede condividenten gedeylt hebben ende verstorven is op Peterken, onmuyndighe dogtere des testateurs voirs. mits ierste afflyvichheyt van Peterken, onmuyndighe dogtere der voirscre. testateurs, zonder dat ymant van wedersyde daer ymmer op sal hebben te pretendeeren. Hen maecken sy testateuren, dat alsoo sy staende hennen houwelijck hebben gecocht seeckeren acker teullants, groot omtrent vier lopensaet, gelegen tot Berlicem, neffens henne erffnisse daer sy op woonen, beneffens erve Joichem Gerits ter eenre, Henrick Lambert Vuchts ter andere, soo sy die in coope vercregen hebben van Matthijs Jan Thomas, deselve acker maeckt sy testatrise Gerarden voirscr. haeren man synen eygen vrye wil daermee te doen de selve belasten, beswaren, verbrengen daer ende alzoot hem dienlijck zoude mogen wesen ende hy testateur maeckt syne voirscr. huysvrou inne denselve acker nae doot ende afflijvichheyt van hem selven acker met de somme hondert Carolusguldens eens. te mogen, by aldijn sy t'selve nootzackelyck off nootdruffs lyffs van doen hadde. Voirts verclaeren sy, testateuren, dat sy zijn heffende, eene renthe van eenentwintichse gld. jaerlycks gaende uyt erffve huys ende hoff, toebehorende Jan Robben op de Dungen, naer vermellen der breven daervan synde, de zelve renthe begeren sy, testateuren, dat nae hen beijden doot met vollen recht sal devolueren ende comen op Peterken, syne testateurs dogtere. Voirts verclaeren sy, testateuren, dat sy hebbende eene renthe van dryen hondert vyfftich gld. eens. op de Vryheyt van Ossch. Dewelcken Renthe oot schynt by syn testateurs vaeder is ontfangen van de voirscr. Vryheyt ende oversulcks syne naegelaeten weduwe te weten Stouke Claessens, is gehouden de zelve te refunderen ende goet te doen metten intrest soo als men binnen de Cameren van S'-hertogenbossche tegenwoordich is vestende, de zelve renthe bij foute van affquuytinghe te continueren seecker goet onderpand wuyt hen erve daer sy op woonen iufficient ende goet genoch wesende datter de onmundighe mede mach bewaert sijn, deselve renthe maecken sy nae henner beyder doot oick de voorscr. Peterken met volle ende alinghe recht te hebben en besittende. Gelyck oick de voirscr. Stouke sal betaelen eene renthe van hondert vyfftich gld. eens. aent clooster van den Ulenborch binnen S'-hertogenbossche by de voirscr. Niclaes Gerits des voirscr. Stoukens man ende syns testateurs vaeder genoten ende hem geteld by de voirs. Jan Robben, welcke renthe van hondert vyfftich gld. de voirscr. Stouken alsoo sal betaelen ende ghehouden syn te betaelen dat de voirs. Gerard noch syne oire offt erffghenaemen daer 'Immermeer schaede oft kyndere off en overcome. Voirts maeckt sy testatrice, Gerarden haere man volle macht ende meester van alle recht ende actie die sy heeft inne de strepen aent braeckvenne groot van grond zoo sy verclaeren int gheheel omtrent viertien lopense, willende hy testateur, dat de zelve macht, recht ende actie nae henner beyden doot oock sal comen op de voirs. Peterken, de zelve als wittighe universeel erffghenaeme met voller recht. Instituerende laetende de lancxtlevende in de besittinghe der tochte van alle goeden, daer hen tocht in is competerende. Willende datter aldyen de voirscr. Peterken zonder wittighe gheboirte quam te sterven, dat elck perceel der goeden sal comen op de gerechte erffghenaemen daer 't van gecomen is. Dit verclaerden sy testateuren te wesen henne wuytersten Wille, begheerende dat 't zelve in alle syne puncten sal worden geeffectueert. Aldus ghedaen ten huyse der voirscreven testateurs, gestaen tot Berlicem, op de hoge Stege, ten daeghe naents jaere als boven ter presentie van looffweerdighe mannen, namentlyck: Wouter Aert Danyels, schepen. ende Joichirn Gerits, kerckmeester ende by de zelve meden onderteekent.

w.g. by my Gheerit Claess van Swaenbergen

't handmerk Marie, syne huysvrou

't handmerk van Wouter Aert Daniels, schepen, als getuyghe

w.g. by my Joachim gherids, als kerckmeester

Endewant voir my Johan van Elder, openbaer notaris byden Raede van Brabant geadmiteert tot Berlicem, residerende 't geene voirs. is alsoo gedaen ende geschiet is, soo hebbe ick daer aff ghemerckt dit tegenwoordich Instrument met myn eygen hant gescreven ende met meyne gewoonlijcke notarieele signature ondertekent daertoe ende gebeden wesende.

Ter oircon

w.g. J van Elder?(signature)?

1628

Na de dood van Gerard Claess, wordt in de voogdijrekeningen voor Peterken de naam van Helvoort gelijkgesteld met van Cromvoirt, daarna niet meer.

Jan Dirck Henricksse ?(van helvoort)? werd in oude akten al genoemd in bestuurlijke functies, doch in 1607 koopt hij het eerste stuk land en wel op:

23 februari 1607

Goyart Peters ?(x Ariken Henrick Jan Delisse)? heeft vercoft Jan Diriccksse van helvoort eenen halven acker saylants.

20 juli 1607

Huybert Jan Rutten van griensvenne heeft vercocht Jan Henricksse van helvoort doen gerecte onbedeylde hellichte van secker stuck ackerlants, 7 lopense aent Laer, Middelroy, benevens erffve abdye van Berne, benevens erffve peter colen. Jan Dirick Henricksse van Helvoirt heeft gelooft te betaelen Huyberden Jan Jan Rutten, ter cause van den coopen voirscreven opten 20 juli 1607 175 gld, metten behoirlycken intrest tegen thondert ses, lopende 10 gld. 10 st.

R.54 6 februari 1607 ?(te boek gesteld op 19 maart 1610)?

Goyar Peters had vercocht aen: Jan Dirickse van Helvoirt; seckeren acker "den halven berenacker" Middelroy.

Sr Jan van der Stegen, soone wijlen Mr. Janse van der Stege, heeft vercocht: Jan Dirick henricksse van Helvoirt, eenen hoy oft weycamp, 3 Morrgen int Ribbroeck.

R.54 8 maart 1619

Jan Dirick Henricksse ?(van helvoirt)? heeft gecocht: eene hofstadt, erfve ende erffvenisse, 4 lopensaet, neven Goyart Martens van Roy, streckende tot de gemeyne Coninxstraete.

10 juli 1624

Heer Gielis van Broeckhoven, pronotaris Apostelyoq, heeft vercocht aan Jan Dirck Henricksse ?(van helvoirt)? een stuck saylants, 4 lopensaet, Belveren, Middelrode,streckende tot aen die Beecke oft leygrachte.

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Jan Dirck Hendrickse /van Helvoirt. (Jan Dirck Hendrickse) van Helvoort?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Jan Dirck Hendrickse /van Helvoirt. (Jan Dirck Hendrickse) van Helvoort

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children