Tijdstip: 22:00
Op het schoolschip de Smet de Nayer
Mechelen
Schoolschip De Smet de Nayer, Golfe de Gascogne
W4.30° Lengtegraad en N47.12° breedtegraad
Oorzaak: Vergaan met het schoolschip
Tijdstip: 07:10
Aalmoezenier Ed. F. Cuypers.
Gepubliceerd op 4 mei 1912
SchipLAvenir Bij het binnenloopen van het nieuwe schoolschip in de haven van Antwerpen op 18 April, dag, waarop het juist 6 jaren geleden is, dat de zee haar golven over het eerste schoolschip toesloot en bij al het tragische van het vreeselijke drama1 der zee, dat deze laatste dagen geheel de wereld in beroering heeft gebracht, is ongetwijfeld weer bij velen de sympathieke figuur van den Eerw. Heer Cuypers, den heldhaftigen aalmoezenier van het vorige schoolschip, terug voor den geest verschenen. SchipCompteDeSmetDeNaeyer
En nu we ?naar aanleiding van het vergaan van het schip, dat aan de spits der wereldvloot vaarde? overal de trompet hooren steken over de helden der zee, zullen een paar beschouwingen over onzen Vlaamschen zeeheld, hij moge dan al jaren in de golven rusten, niet onwelkom zijn.
Ed. Cuypers werd geboren te Stabroeck, uit door en door brave ouders, op 13 Maart 1872. Hij deed zijne humaniora in het Klein Seminarie van Hoogstraten. Daarna voltrok hij te Mechelen zijn diepgrondige studiën in wijsbegeerte en godgeleerdheid, en bekroonde zijn taaien geestesarbeid door het priesterschap op den 4en April 1896.
Tot leeraar benoemd aan het Sint-Jan Berchmans College te Antwerpen, won hij weldra door zijn gouden hart de sympathie van al de studenten. “Hem kennen was hem beminnen” zegt de Eerw. Heer De Bie in zijne lijkrede. Doch in het jeugdige priesterhart werkte een drang naar hooger idealen en toen in September 1900 de Bokseropstand ons land kwam verontrusten, stond ook priester Cuypers op de eerste rij om zich aan te bieden als aalmoezenier bij de afdeeling, door de Belgische regeering, ter bescherming onzer landgenooten, naar 't verre Oosten gezonden.
LAvenirInVolleZee Eindelijk zag hij in de verte de blozende verwezenlijking van zijn lang meegedragen droom. Het Schoolschip: eene nationale handelsvloot om Belgische scheepsoverheden te vormen. Hij omarmde zijn grootsch apostolaat met blijden vreugdeblik, niettegenstaande het droevig vaarwel aan zijn bejaarde ouders, broeders en zusters en tallooze vrienden...
EvenaarsDoop Is het noodig te zeggen dat de gemeente Stabroeck fier was op den aalmoezenier Cuypers, die ter wijde zee meetoog, om goed te doen, daar waar er aan christene hulp dikwijls zo'n mangel is. Alles wat van verre of na het Schoolschip betrof verwekte steeds de algemeene belangstelling. En de eerste terugkomst van Z. E. H. Cuypers geleek wel een triomftocht...
Wie zal met juiste woorden en voldoende beschrijven wat goed hij niet al gedaan heeft, hij de voorzichtige en verstandige priester ? de zijne dikwijls moeilijke en altijd kiesche taak, met eene volharding aan taaie Vlaamsche mannen eigen2. Zijne reisgezellen van den eersten tocht waren allen, tot de meest onverschilligen toe, gelukkig, waar zij zich in des aalmoezeniers genegenheid en vriendschap een deel zagen toegekend. En allen verklaarden, dat die voorraad vriendschap en liefde ruim genoeg was, om iedereen mild van zijne geestelijke aalmoezen mede te deelen.
(Naar het begin van de volgende kolom)
CadettenVanLAvenir 't Leeuwendeel echter van 't werk, dat onze nooit te vergeten zendeling voor christus verichtte, werd veroverd, daar, in die akelige ure, toen hij, vastberaden, zijn leven ten beste gaf om het later leven van velen een gelukkig eeuwig leven te doen zijn.
Dien dag van 20 April 1906 ? nooit wordt hij uit het geheugen gewischt van hen, die met eenige leden der familie op inlichtingen gingen, teleurgesteld terug kwamen ? mog wachtten, weer hoopten, ? telefoon en telegraaf deden werken tot laat in den nacht, en ja eindelijk bevestiging kregen van 't geen de broeder van Eduard zei: “Zoo niet allen gered zijn, is Eduard bij de verdronkenen!” Hij kende hem...
Immers, daags voor zijn tweede vertrek zegde de vrome priester: “Zoo ge ooit verneemt dat bij eene gebeurlijke ramp, enigen van ons schip niet gered zijn, denk er aan, dat de kapitein en ik zeker het laatst van boord gaan... Als al de anderen gered zijn... dan zijn wij aan de beurt... niet vroeger!” Zijn woorden zouden maar al te gauw bewaarheid worden.
De ramp gebeurde... de aalmoezenier bleef en zoolang er zielen te redden waren verliet hij niet het schip, en toen alles wat gered kon worden, gered was, zonk hij, nog zegenend en vergevend, met zijn lieve schip, rechtstaande, de oogen ten Hemel, dien hij wel op dat oogenblik zal verdiend hebben.
In geheel het land en bijzonder in de Polderstreek heerschte diepen rouw. Doch gelijk de dechter der Cuypercantate zegt: “Zijn dood was schoon, en leven spruit uit sterven!” zoo zou, uit zijne heldendood, redding, hulpe en herleving komen voor velen. GodshuisVanStabroek Een prachtig godshuis werd ter zijne nagedachtenis opgericht, recht tegenover zijn geboortehuis. Ontelbare bewonderaars van den grooten priester brachten, bij openbare inschrijving, hunnen penning bij. De voornaamste onder velen mogen we hier wel noemen: de Weledele Mevrouw Edmond Le Grelle - de Wael ? wier spreekwoordelijke milddadigheid te samen met het verstandig beleid van den opvatter, de Z. E. H. Fr. Van Goethem, pastoor van Stabroeck, het werk spoedig tot goed einde voerde. Op 28 Juni werd het fraaie gebouw plechtig door Z. E. Kardinaal Mercier ingezegend onder een toeloop van volk en met feestelijkheden zooals bij mensenheugnis in Stabroeck nooit te zien waren.
Sinds beantwoordt het ten volle aan zijn bij uitstek liefdadig doel: oude en jonge, nog min of meer kloeke en ook gebrekkige menschen brengen daar in vreugde, in volle gerustheid en hoogsttevreden hunne laatste jaren door. Zij worden verzorgd door de Eerwaarde Zusters, gelijk... ja, gelijk alleen kloosterzusters dat kunnen.
Ook gegoede personen kiezen er een aangenaam verblijf en allen zijn er zoo gelukkig, dat het getal der vragen dat der plaatsen overtreft.
En dat, Z. E. H. aalmoezenier, is niet de kleinste uwer verdiensten. Aan velen dier ouderlingen en dier andere braven, wordt, door de liefdadigheid, die in uw heldhaftig voorbeeld een prikkel en eene reden tot uiting vond, een gelukkige oude dag en eene moederlijke verzorging verzekerd.
Tevredenheid, innige voldoening leest men op hun gelaat en fierheid straalt U tegen wanneer zij van den aalmoezenier spreken, aan wien het Gesticht Kuypers zijn ontstaan te danken heeft.
Stabroeck, A. H.
Franciscus Eduardus Cuypers |