Van vechtersbaas tot founding father
door Ko en Paul Sonke
We gaan er van uit dat Bastiaan Sonke (1800-1880) zijn wilde haren kwijt was toen hij op 1 augustus 1846 met echtgenote Pietertje de Bruin (1802-1884) en zijn twee overgebleven zonen Jan en Kornelis van respectievelijk 19 en 15 jaar oud naar Noord-Amerika emigreerde. Dat was wel anders geweest want op 10 augustus 1821 moest hij met 12 anderen verschijnen voor de Rechtbank in 1e aanleg te Zierikzee. Hij behoorde tot de '...daders of medeplichtigen aan de rustverstorende bewegingen op de hofstede van de weduwe Elenbaas, onder de gemeente Poortvliet...'. Daar werd namelijk op 13 maart een publieke verkoping gehouden. Kennelijk gold zo een verkoping als een uitje waar veel mensen op af kwamen. De toen 21jarige Bastiaan wordt er van beschuldigd deel te hebben genomen aan de verstoringen'...mitsgaders aan de verregaande vechterijen in den namiddag van den opgemelden dag ... tussen een aantal ingezetenen van Sint Annaland en van Oud Vossemeer'. Twee groepen waarschijnlijk jonge mannen zijn slaags geraakt en er vielen rake klappen. Bastiaan verdedigt zich voor de rechtbank en '...ontkent almede iemand geslagen te hebben doch zegt dat hij zelfs slagen bekomen heeft '
Zijn verdediging is geloofwaardig en hij wordt vrijgesproken '...ter zake van te hebben geslagen naar personen van Sint Annaland, alzoo de te hunnen laste geposeerde facten niet genoegzaam bewezen'.
Zo komt Bastiaan er goed af, want 5 personen uit Sint Annaland en 1 uit Oud Vossemeer worden veroordeeld tot gevangenisstraffen, variërend van 1 tot 6 maanden en geldboetes van 8 tot 24 gulden, plus de gezamenlijke kosten van het proces (samen 365 gulden)
Toen hij emigreerde was Bastiaan 46 en zijn vrouw 44. Zij waren in 1829 in Oud Vossemeer, niet eens zo jong, getrouwd - namelijk 28 en 26 jaar oud - en in de 17 jaar tot hun emigratie waren er 10 kinderen geboren, waarvan er 8 jong overleden. De eerste, de tweeling Francina en Neeltje al na drie maanden. De anderen werden 3 tot 6 maanden, de langst levende werd drie jaar. Zo waren alleen Jan en Kornelis over om de tocht over zee mee te maken. Zij kwamen terecht waar veel Zeeuwen terecht kwamen, in Grand Rapids in de staat Michigan. Vader Bastiaan werkte er als timmerman, zoon Jan werd postbezorger toen in 1872 de vrije bezorging van brieven in werking trad en van Kornelis wordt vermeld dat hij een 'birdstore' had. Beide zonen kregen een aanzienlijk nageslacht en zo lopen er heel wat Amerikaanse staatsburgers rond die Bastiaan als gezamenlijke voorvader hebben zonder enig idee te hebben van zijn wilde jaren.