Typograaf
He is married to Tjamke Waringa.
They got married on December 1, 1866 at Leeuwarden, Leeuwarden, Friesland, Nederland , he was 30 years old.Source 1
Child(ren):
ROMMERTS, Obbe
voorman Provinciale Friesche Werklieden-Vereeniging, is geboren te Leeuwarden op 20 december 1835 en aldaar overleden op 2 december 1902. Hij was de zoon van Hille Rommerts, typograaf, en Fetje Gerbenzon. Op 1 december 1866 trad hij in het huwelijk met Tjamke Waringa, met wie hij drie dochters en twee zoons kreeg.
Evenals zijn vader en oudere broer ¬´u¬ªHoeke ¬´/u¬ª was Rommerts als typograaf werkzaam bij de Leeuwarder drukkerij van G.T.N. Suringar. Toen in 1870 de Provinciale Friesche Werklieden Vereeniging (PFWV) werd opgericht, sloot Rommerts, die sterk sociaal bewogen was, zich aan. In 1871 werd hij voorzitter van deze gematigde groepering. Afkerig van alles wat op revolutie leek en zich kerend tegen de aanhangers van de (Eerste) Internationale trachtte hij het zelfbewustzijn van de werklieden te versterken. Hoewel nog lidmaat van de Nederlands Hervormde kerk en gelovig christen verzette hij zich tegen tevredenheidsprediking en verwijzing naar het hiernamaals. Hij wilde dat baas en knecht de christelijke eis van naastenliefde in praktijk brachten. De PFWV bloeide enkele jaren. Met zijn broer stichtte Rommerts ook buiten Friesland werkliedenverenigingen. Zelf werd hij lid van het Comitâ© ter bespreking der Sociale Quaestie uit 1871 en in 1874 trad hij op als voorzitter van het tweede Coââperatief Congres te Amsterdam. Joh. van Vloten noemde hem in 1874 een 'weldenkend handwerksman'. Ook ¬´u¬ªF. Domela Nieuwenhuis ¬´/u¬ª haalde hem in 1876 in een artikel in ¬´i¬ªOnze Tijd¬´/i¬ª instemmend aan. De PFWV kwam al spoedig in contact met het Algemeen Nederlandsch Werklieden-Verbond van ¬´u¬ªB.H. Heldt ¬´/u¬ª (1872), maar legde meer nadruk op het provinciale en lokale werk. Mede door Rommerts kwamen in Leeuwarden een coââperatieve bakkerij (1872), winkelvereniging, spaarbank, ziekenfonds en woningbouwvereniging tot stand. Rommerts ijverde voor volksonderwijs en leerplicht en behoorde tot de stichters van een ambachtsschool (1880). Voor de Vereeniging voor Volksbijeenkomsten hield hij lezingen en pleitte hij voor een tienurige arbeidsdag. De PFWV, die tussen 1872 en 1876 vijf jaarboekjes ¬´i¬ªDe Standfries¬´/i¬ª uitgaf, schudde in Friesland de geesten los. Van R. van Zinderen Bakker werd gezegd, dat hij zich eerst door Rommerts en daarna door Domela Nieuwenhuis het hoofd op hol had laten brengen, maar Van Zinderen Bakker had wel gelijk met zijn opmerking dat de PFWV 'te gematigd en te tam was om uit de versufte harten vonken te slaan'. Een bezielend ideaal ontbrak.
Rommerts werd in 1874 directeurgezel van de Coöperatieve Handels-drukkerij, die de drukkerij van Suringar voortzette. Hoewel hij nog kort actief bleef in de PFWV, voelde hij zich teleurgesteld. Confessionele arbeiders hadden bezwaren tegen een vereniging die samenkomsten op zondag organiseerde en voor de neutrale staatsschool en de coöperatie pleitte. Rommerts die meestal gemoedelijk sprak, kon scherp uitvallen en had het over 'die walgelijk flauwe en lauwe, afgrijselijk bedaarde, voorzichtige, gemoedelijk brave, christelijke huisvaders, die in afwachtende houding van verre blijven staan'. Veel linkse arbeiders bleven echter ook aan de kant staan. Behalve sympathie ontmoette Rommerts verzet bij patroons, die sinds 1871 overal 'Communegevaar' roken. De autoriteiten vreesden onlusten en trachtten die door machtsvertoon te keren. Dit deed de niet-revolutionaire Rommerts op een kiesrechtdemonstratie te Leeuwarden in 1885 een ironische vraag stellen. Terwijl hij een oude haarkam uit zijn zak haalde, vroeg hij in onvervalst Leeuwarder dialect: 'Sude se dat oek as 'n verboden wapen beskouwe kanne?' Door de houding van de arbeiders en ook door zijn nieuwe positie, die hem overigens maar een beperkt inkomen verschafte, kwam Rommerts steeds meer naast de liberalen te staan. Zijn drukkerij gaf sedert 1886 de liberale «i»Friesche Courant«/i» uit met als redacteur J. Troelstra. Ook Rommerts - die «u»Multatuli «/u»aan en op den duur vrij metselaar werd met een sterk anti-clericale inslag die hem lang afkerig maakte van algemeen kiesrecht - kwam in de leiding van de «i»Friesche Courant.«/i» De arbeiders lieten zich intussen steeds meer door Domela Nieuwenhuis leiden en zagen in de koningsgezinde Rommerts een afvallige. Toen deze in 1892 geridderd werd, schreef «u»G.L. van der Zwaag «/u» in «i»De Klok«/i» 'Eindelijk', en toen Rommerts in 1902 plotseling overleed, plaatste de «i»Leeuwarder Courant«/i» een hooggestemd 'in memoriam' maar liet zijn activiteiten in de PFWV en het ANWV ongenoemd.
«b»ARCHIEF:«/b» Collectie O. Rommerts in Provinciale Bibliotheek van Friesland (Leeuwarden) Hs 1773.
Obbe Rommerts | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1866 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tjamke Waringa |