Family tree Smit, Zimmermann » Hendrik Iii (1017-1056)

Personal data Hendrik Iii 


Household of Hendrik Iii

He is married to Gunhilde Van Denemarken.

They got married


Notes about Hendrik Iii


Hendrik III (28 oktober 1017 - kasteel Bodfeld in de Harz, 5 oktober 1056), bijgenaamd de Vrome of de Zwarte, was keizer van het Heilige Roomse Rijk. Zijn politiek was duidelijk onder invloed van de kerkhervormingen van zijn tijd. Hijstreefde naar een staat die was gebaseerd het daadwerkelijk in de praktijk brengen van godsdienstige uitgangspunten, centraal geleid door de vorst met ondersteuning door de kerk (wat een theocratie zou kunnen worden genoemd). Om zijn doelente bereiken zette Hendrik zich in voor de versterking van de kerk en van de rol van de paus. Door die versterking van de rol van de paus, de versterking van de politieke rol van de bisschoppen en de oplopende spanningen met de adel, schiepHendrik de omstandigheden die mede leidden tot de burgeroorlogen die de regering van zijn zoon Hendrik IV (keizer) zouden teisteren.

Jeugd:
Hendrik was een zoon van keizer Koenraad II en van Gisela van Zwaben. Hij werd opgevoed door de hofkapelaan Wipo en door de bisschoppen van Augsburg (stad) en Freising (stad). Onder hun invloed ontwikkelde hij zich tot een vrome jongeman enmaakte hij vrede en gerechtigheid tot zijn idealen. Hij volgde zijn vader op als hertog Hendrik VI van Beieren in 1027 en toen zijn vader tot keizer werd gekroond in 1028, werd Hendrik in Aken tot medekoning van Duitsland gekroond. Hij werdondanks zijn jonge leeftijd al snel een belangrijke adviseur van zijn vader. In 1031 onderhandelde hij (14 jaar oud!) een vrede met Hongarije. Hendrik had een ernstig conflict met zijn vader toen hij niet wilde instemmen met de bestraffingvan Adalbero van Eppenstein, de opstandige markgraaf van Karinthie, en duidelijk werd dat de adel het standpunt van Hendrik volgde. Hendrik werd in 1038 (als Hendrik I) ook hertog van Zwaben, na de dood van Herman IV van Zwaben, en in 1039hertog van Karinthië na de dood van Koenraad II van Karinthië.

Binnenlandse politiek:
Na de dood van zijn vader in 1039 kon hij hem zonder problemen opvolgen als koning van Duitsland, Italië en Bourgondië. In het begin van zijn regering toonde hij genade aan zijn tegenstanders en gebruikte het middel van de Godsvrede(dwangmatig opleggen van vrede, waarbij het verbreken van de vrede een zonde tegen God is) om de adel onder controle te houden. Hendrik had goede banden met kerkhervormers en twee daarvan (Petrus Damiani en Hugo van Cluny) waren peetoom bijde doop van zijn zoon Hendrik. Hendrik zette de bouw van de dom van Speyer met kracht door en maakte de dom tot de meest indrukwekkende kerk van West-Europa. Ook bestelde hij kostbaar uitgevoerd evangelie voor de dom, bij de abdij vanEchternach. Hij liet de keizerpalts Goslar herbouwen en koos die als zijn favoriete verblijfplaats. Hendrik stichtte in Goslar het Simon-en-Judas kapittel dat een opleidingsinstituut voor de hogere geestelijkheid werd.
Bij de benoeming van bisschoppen selecteerde Hendrik consequent op kwaliteit en politieke belangen. Zo creëerde hij een zeer capabele en betrouwbare klasse van bisschoppen. Hij bouwde zijn eigen bezit sterk uit en het beheer daarvan leiddetot de opkomst van een klasse van ministerialen in belangrijke functies en als leenmannen. De toenemende macht van de kerk en de opkomst van de ministrialen leidde tot steeds grotere spanningen met de hoge adel. Vooral Godfried II vanLotharingen en de Billungers (wegens Hendriks machtsvorming in Saksen) werden zijn tegenstanders. Ook kwam later de door Hendrik benoemde hertog Koenraad I van Beieren tegen hem in opstand.
In Italië onderwierp Hendrik de adel van Rome en het zuiden van Italië. Veel rechten die door zijn vader waren gegeven, werden door Hendrik weer ingetrokken. Het verzet onder de Italiaanse adel tegen de Duitse koning werd hierdoor nogsterker. Hendriks pogingen om door diplomatie de Italiaanse Normandiërs voor zich te winnen en zich door hen als heer te laten erkennen, mislukte compleet. In 1051 zouden de Normandiërs zelfs een gecombineerd Duits-pauselijk leger verslaan.

de Kerk:
Hendrik greep in de synode van Sutri (1046) in (waarbij hij drie concurrerende pausen afzette) en benoemde Clemens II. Paus Clemens II kroonde Hendrik in datzelfde jaar te Rome tot keizer van het Heilige Roomse Rijk. Hendrik benoemde intotaal vier Duitse bisschoppen tot paus (Clemens II, Damasus II, Leo IX, Victor II) waardoor het paus-ambt onafhankelijk werd van de aristocraten in Rome. De positie van de paus werd daardoor veel sterker, en kreeg in deze tijd ook eenalgemene autoriteit over de hele kerk.

Buitenlandse politiek:
Hendrik greep actief bij zijn oostelijke buurstaten in, om te verzekeren dat daar geen bedreiging voor Duitsland of de kerk kon ontstaan:
Nadat Polen door Koenraad II was verslagen probeerde Betislav I van Bohemen grote delen van Polen te veroveren. Hij plunderde Krakau en roofde het gebeente van de heilige Adalbert van Praag uit Gniezno, om dat te gebruiken om eenonafhankelijke Boheemse kerk te stichten. Hendik probeert hem tot orde te roepen maar een leger dat uit Regensburg naar Praag trok werd in de bergen in een hinderlaag verslagen. Een tweede aanval uit drie kanten tegelijk (Beieren, Saksen enOostenrijk) slaagde wel. Bohemen moest de Duitse heerschappij erkennen, het grootste deel van de Poolse gebieden opgeven en een schatting van 4000 goudmarken betalen.
Hongarije werd beheerst door een conflict om de troon tussen Peter Orseolo en Samuel Aba. Peter had de steun van de kerk en de adel, en van Hendrik. Samuel was een voorstander van de traditionele organisatie van het Hongaarse volk en hadvooral steun onder de lagere klassen. Samuel greep de macht en begon een oorlog tegen Duitsland, om het land achter zich te verenigen. Hendrik leidde in reactie daarop een veldtocht waarbij Bratislava en Esztergom werden veroverd. Samuelsloot vrede met Hendrik, stond gebieden af en moest een grote schatting betalen. Omdat Samuel juist de belastingen voor het gewone volk had verlaagd, zag hij zich genoodzaakt om kerkelijke goederen in beslag te nemen om de schatting tebetalen. Dit leidde tot veel onrust in Hongarije en Hendrik greep dat aan om in 1043 opnieuw Hongarije binnen te vallen. Samuel werd verslagen in de slag bij Menfö (bij Gyr) en Peter werd koning van Hongarije. Peter en zijn belangrijksteedelen erkenden Hendrik als hun heer, waardoor Hongarije (voor korte tijd) een vazalstaat van Duitsland werd.
Hendrik steunde (vanaf 1046) het koningschap van Casimir I van Polen, die zich in ruil als een trouw bondgenoot opstelde.
De traditioneel opstandige Slavische volken rond de Oder konden alleen al door dreiging met oorlog onder controle worden gehouden.
In het westen had Hendrik een redelijk goede verstandhouding met koning Hendrik I van Frankrijk, hoewel machtige en opstandige edelen aan weerszijden van de grens (naast Godfried II van Lotharingen ook bv Boudewijn V van Vlaanderen enTheobald III van Blois) steeds weer voor problemen en spanning zorgden. In 1056 kwam het tot een korte climax toen koning Hendrik tijdens een bespreking te Carignan (Ardennes) onverwacht Lotharingen opeiste en Hendrik uitdaagde om dit dooreen tweegevecht te beslissen. Hendrik koos ervoor om dit te ontlopen en vertrok in het geheim, midden in de nacht.

Dood en waardering:
Hendrik stierf tijdens een heftige aanval van jicht. Hij werd begraven in de dom van Speyer.
Het is duidelijk dan Hendrik een van de machtigste keizers van het Heilige Roomse Rijk is geweest. Opstandige edelen wist hij de bedwingen en hij bestuurde met steun van een klasse van trouwe en bekwame bisschoppen en ministerialen. Zijnmacht in het noorden en midden van Italië was onbetwist en hij had de kerk sterker gemaakt en aan hem gebonden. De oostelijke buurstaten van Duitsland waren allemaal aan hem ondergeschikt. Traditioneel wordt hij als een van de grootste vande Duitse keizers beschouwd. Dat hij op relatief jonge leeftijd overleed, voordat hij de veranderingen van het bestuur volledig had kunnen doorzetten en het rijk in goede orde aan een volwassen zoon kon overdragen, wordt in die visie alseen regelrechte ramp beschouwd. Hierdoor zou een kans verloren zijn gegaan om een machtig Duits keizerrijk te vestigen dat de eeuwen had kunnen doorstaan.
De moderne visie op Hendrik is genuanceerder: zijn nieuwe binnenlands bestuur zorgde voor steeds oplopende spanning met de adel, en door de kerk te versterken en steeds meer op de kerk te vertrouwen, creëerde Hendrik een kracht die op eengegeven moment niet meer te controleren zou zijn. Volgens die redenering had Hendrik zelf de gevolgen daarvan ondervonden als hij langer had geleefd.

Huwelijken en nakomelingen:
Hendrik was in 1036 getrouwd met Gunhilde van Denemarken (1019-1038), dochter van koning Knoet II van Denemarken. Hendrik zou veel van haar hebben gehouden maar ze overleed op jonge leeftijd in Italië, aan malaria. Hendrik en Gunhildehadden een dochter:
Beatrix, (1037-1061), abdis van Quedlinburg en Gandersheim
In 1043 trouwde Hendrik met Agnes van Poitou, dochter van hertog Willem V van Aquitanië. Zij kregen de volgende kinderen:
Mathildis (1045 -Goslar, 1060), huwde in 1059 met graaf Rudolf van Rheinfelden (-1080)
Adelheid (1046/7 - 1096), abdis van Quedlinburg en Gandersheim
Gisela (ca. 1048 - 1053)
Hendrik IV (Goslar, 1050 - 1106), troonopvolger
Koenraad II van Beieren (Regensburg, 1052 - 1055)
Judith (Goslar, 1054 -), die huwde met koning Salomo van Hongarije (1052-1087) en met hertog Wladislaus I Herman van Polen (1043-1102).
Hendrik zou nog een buitenechtelijke dochter hebben gehad: Adela, getrouwd met Wolfram van Enzberg, moeder van bisschop Johan van Speyer.

Bron: Wikipedia

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Hendrik Iii?
The author of this publication would love to hear from you!


Timeline Hendrik Iii

  This functionality is only available in Javascript supporting browsers.
Click on the names for more info. Symbols used: grootouders grandparents   ouders parents   broers-zussen brothers/sisters   kinderen children

Ancestors (and descendant) of Hendrik Iii


With Quick Search you can search by name, first name followed by a last name. You type in a few letters (at least 3) and a list of personal names within this publication will immediately appear. The more characters you enter the more specific the results. Click on a person's name to go to that person's page.

  • You can enter text in lowercase or uppercase.
  • If you are not sure about the first name or exact spelling, you can use an asterisk (*). Example: "*ornelis de b*r" finds both "cornelis de boer" and "kornelis de buur".
  • It is not possible to enter charachters outside the standard alphabet (so no diacritic characters like ö and é).



Visualize another relationship

Sources

  1. Wikipedia

Matches in other publications

This person also appears in the publication:


Same birth/death day

Source: Wikipedia

Source: Wikipedia



When copying data from this family tree, please include a reference to the origin:
Erik Smit, "Family tree Smit, Zimmermann", database, Genealogy Online (https://www.genealogieonline.nl/stamboom-smit-zimmermann/I21073176.php : accessed June 14, 2024), "Hendrik Iii (1017-1056)".