Family tree De Jonge en Wiggers » Berend Navis

Sources

1. De tak van Derck Navis alias Madtman en sijn huisvrouw Hendrisken Brussen.
   , Henk Navis

   Hendrik huwde 1714 met Evertjen Hunting uit Silvolde, er is een zoon bekend uit het huwelijk, geboren 1732 en als Hendrik Naafs ingeschreven in het doopboek van Aalten.
   
   Dersken trouwde 1707 met Gerrit Jan te Hengeveld later genaamd Navis, zij woonden op het Navisstedeke en hun nageslacht behield de naam Navis, in de stamboom staan ze genoemd als de Tak van Gerrit.
   
   Jan Navis, (werd nog “alias Madtman” genoemd) huwde 1722 met Hermken te Bokkel, zij pachtten 1730 het “Kerkestede” met kerkengrond voor de somma van 15 stuivers jaarlijks. Zij kregen één dochter en twee zonen, Arent en Berend Hendrik.
   
   De oudste zoon Arend (1723-1795) nam de boerderij over en zijn nazaten bleven landbouwers, tot ver in de 20e eeuw. De tweede en jongste zoon Berend Hendrik (1731-1793) was ook landbouwer, hierover later meer.
   
   Arend kreeg vier zonen, de oudste Wessel nam het boerenbedrijf van zijn vader over.
   
   De tweede zoon van Arend, genaamd Derk Jan, is kinderloos overleden. De derde zoon, genaamd Jan, huwde drie maal, de jongste dochter werd vernoemd naar haar moeder en de twee eerste vrouwen van Jan, nl. Anna Sophia Elisabeth. Zoon Christiaan, was steenhouwer en woonde anno 1844 op boerderij “Tiggel-Oven” onder Miste gemeente Winterswijk. Hij vertrok naar Noord-Amerika waar ze op 27 juli 1844 met het schip “De Hoop”, in New York aankwamen. Twee dochters trouwden aldaar met de gebroeders Vrerink ook uit Nederland en zijn begraven in Muscatine in de staat Iowa.
   
   De vierde zoon van Arend, genaamd Hendrik Willem, woonde en werkte in de buurtschap de Heurne onder Dinxperlo, hij had een zoon, Arent Jan, die de grootvader was van Bernard Navis molenaar van de Prins van Oranje in Bredevoort.
   
   Oudste zoon Wessel (1753-1823) boerde verder op “Kerkenstede”, nu Navisweg 6 in Lintelo. Zijn oudste Arend Jan huwde Dersken Ormel en zette het boerenbedrijf voort. Tweede zoon Harmanus (1807-1843) overleed jong en liet één zoon na,
   
   Bernardus, (1840-1918) de grootvader van het grote gezin; “Navis van Kappers”.
   
   Arent Jan en Dersken Ormel boerden van 1824-1868 op “Kerkenstede” zij kregen vier zonen en twee dochters.
   
   Lammert Navis, (1833-1913) tweede zoon van Arent Jan, had één zoon Hendrik Jan, deze kreeg twee dochters de oudste overleed in 1993 en de naam gaat verloren. Zij woonden in de buurtschap Barlo onder Aalten.
   
   Oudste zoon Wessel, genoemd naar zijn grootvader, blijf na twee huwelijken kinderloos en na zijn overlijden in 1891 nam broer Gerrit Jan (1838-1915) de boerderij over en verbouwde er e.e.a getuige een gevelsteen met de initialen: “GJN”. Gerrit Jan, boerde eerst onder IJzerlo op boerderij “de Tuunte” en hij had de bijnaam ”Tuunterboer”, een naam die we anno 1999, nog steeds kennen, als aanduiding welke Navis, waar boert in Lintelo. H.J.E. Navis is anno 1999 de veehouder op “Navis” het voormalige “Kerkenstedeke” genoemd in de pachtakte van 1730 en een rechtstreekse nazaat van Jan Navis en Hermken te Bokkel. De familie Navis op boerderij “’t Veld” te Lintelo zijn de klein en achterkleinkinderen van Gerrit Jan, alias Tuunterboer.
   
   De jongste zoon van Arent Jan en Dersken Ormel, genaamd Harmanus (1844-1931)
   
   huwde Willemina Wisselink, (zie foto) zij boerden op “Aalbers” in Miste onder Winterswijk, Harmanus was landbouwer - timmerman en liet een omvangrijk geslacht na onder de rook van Winterswijk. Zijn jongste zoon Gerhard Johan, (1883-1967) boerde onder Harreveld gemeente Lichtenvoorde, waar zijn nazaten nog steeds een boerenbedrijf hebben. De oudste zoon Arend Jan (1871-1927) had acht kinderen en woonde aan de Ravenhorsterweg, diens broer Derk Willem (1877) had negen kinderen en boerde in de buurtschap Meddo gemeente Winterswijk.
   
   Berend Hendrik Navis, (1731-1793) tweede zoon van Jan Navis en Hermken te Bokkel, was naast landbouwer, rotmeester over “de achterhoek van Lintelo”. Een rotmeester was de aanvoeder van het rot, de plaatselijke militie of schutterij in dorp en/of buurtschappen in de 18e eeuw. Het was meestal een boer met een bepaalde financiële achtergrond en enig aanzien in zijn omgeving. Hij was verantwoordelijk voor het uitvoeren en bekendmaken van opdrachten welke door het bestuur in Bredevoort werden gegeven. Berend Hendrik was dit over de periode 1760-1780 en huwde op achttienjarige leeftijd de 27 jarige weduwe,Hendrina Teunte of Tuunte. Zij was gehuwd geweest met Arend Entink op Navis wiens zoon Garrit Jan, Navis genoemd werd i.p.v. Entink en boerde op de “Hemelmaat”, samen met ene Willem Navis, geen familie dus. Dit geslacht sterft echter uit.
   
   Uit het huwelijk van Berend Hendrik en Hendrina, worden vier kinderen geboren, deze tak sterft uit door kinderloosheid en de naam gaat verloren door de dochters.
   
   Vijf kinderen uit het tweede huwelijk anno 1760, van Berend Hendrik, met Wilhemina te Beest uit Bocholt (D) waren ook geen stamhouders, behalve, de oudste zoon, Hendrik Jan Navis.
   
   In 1769 moest er voor de St. Helena kerk te Aalten een nieuwe klok gegoten worden.
   
   Onderstaande citaat uit oude rekeningen:
   “Rekening wegens der ontvangst en uijtgave wegens het vergieten der klooke en de verdere daartoe noedige kosten:
   
   - Berend Hendrik Navis voor drie reijsen na de Iserhutte (ijzergieterij) met de klepel in de nieuwe klok om te versmeden en een om te horen wegens het wegen der kloke
   
   - Hindrik Manschot (smid) en Berend H. Navies wegens de reise na de Iserhut beij het wegen der kloke ƒ2-0-0 (twee gulden) Da over vertert met die de kloke hebben helpen wegen ƒ-17- (17 stuiver)
   
   In deze tijd was het dagloon van een leidekker 14 stuiver, hier werd dus aan vertering ruim een dagloon gespendeerd.
   
   De St. Helena kerk te Aalten veilde 10 december 1777 enkele bomen op haar grondstuk in Lintelo, een citaat van deze veiling:
   
   Aan de meest biedende sullen veijlen en na genoegen geldende verkoopen eenige opgaande Eijkenbomen en een bueke staande op den Hemelmater Kamp in de buurtschap Lintel.
   
   No. 3 voldaan 2 stuks Eijken, kooper W. Navis 10 gulden en 15 stuiver. Borgen waren Derk Marode (= Derk Navis, achterneef van Berend Hendrik) en B.H. Navis.
   
   No. 5 voldaan 2 stuks dito, kooper B.H. Navis 11 gulden en 10 stuiver. Borgen J. Vukink en W. Navis. (W. Navis = Wessel Navis, een volle neef van Berend Hendrik)
   
   De oudste zoon van Berend Hendrik, genaamd Hendrik Jan Navis (1762-1836) was pachter van het “Navisstedeke” en getrouwd met Antoinette Elisabeth Hoftijzer, zij kregen 9 kinderen, de tweede en derde werden zelfs binnen één jaar geboren (januari 1792 en december 1792). De jongste dochter Janna Geertruid Elisabeth huwde Lammert Rademaker en ze emigreerden naar Amerika, waar Janna in 1888 in Milwauki, Wisconsin is gestorven. De oudste zoon Gerrit Jan (1792-1865) en diens zoon Bernardus ( 1815-1863) waren ook pachters van het “Navisstedeke”. In 1851 wordt Arend Jan Wensink te nieuwe pachter en zijn afstammelingen wonen er nog steeds.
   
   De tweede zoon van Gerrit Jan, genaamd Arend Jan, boert in Dinxperlo en vertrekt in 1854 met zijn vrouw en 1 jarige dochter Theodora, naar Noord-Amerika.
   
   De tweede zoon van Hendrik Jan Navis en Antoinette Hoftijzer, was Derk Jan Navis (1794-1827, hij was kleermaker en getrouwd met Willemina Navis (geen familie), Na zijn dood hertrouwde Willemina met Roelof Doornink en samen met haar man en 80 jarige moeder Janna Lieftink, vertrokken zij 10 november 1846 ook naar Noord-Amerika.
   
   De jongste zoon van Hendrik Jan, was Willem Navis (1804-1859) hij was kleermaker te Varsseveld en werd als Naves ingeschreven in de burgerlijke stand. Zijn zonen Jan Gerhard Naves en Hendrik Jan Naves, vertrokken naar Arnhem en waren o.a. werkzaam als sigarenmaker en schoenmaker. Dochter Antonette Willemina Naves, kreeg als ongehuwde moeder twee zonen, Jan Willem, hij woonde in Rhenen en was sigaren maker, zijn huis brandde op 31 mei 1891 af, waarbij drie van de zes kinderen omkwamen. Zijn zoon Antoon vertrok naar Amsterdam als tabaksverwerker. En zoon Johannes Hendricus, hij was ook sigarenmaker en leefde in Arnhem.
   
   Antonette leefde in Arnhem onder erbarmelijke omstandigheden zoals uit onderstaande zal blijken:
   
   Afschriften van het Burgerlijk Armenbestuur te Arnhem.
   
   25-09-1862:Ant.Wilh. Naves verzoekt hare beide minderjarige kinder te laten verzorgen door de gemeenschap voor f 2,50 per week te samen. Daar zij tot een jaar gevangenisstraf werd veroordeeld i.v.m. diefstal.
   
   15-10-1862:een toezegging van het armenwezen der gem. Arnhem dat enige volstrekt noodige kleedingstukken moeten worden aangeschaft.
   
   26-09-1863:Verzoek aan de gem. Wisch om de twee kinderen Naves verder te verplegen daar de moeder Ant.Wilh.Naves heden uit de gevangenis is ontslagen,zonder woning,zonder middel van bestaan, niet in staat in het onderhoud van haar en hare kinderen te voorzien.
   
   Zij wil trachten door de verkoop van water en vuur,als vroeger zonder hulp van de armen weer te kunnen leven.
   
   Op 6 juli 1864 trad zij in het huwelijk met Jean Corneille Auguste Champiomont, hij was geboren in Namen (B) en militair van de lichting 1847, hij voltooide te Leiden de 5 jarige militie. Na zijn overlijden huwde zij met Mattijs Tomassen. Het laatst bekende adres van Antonette was aan de Boekhorsterplaats te Arnhem, waar zij op 31 december 1902 is overleden.
   
   Antoni Navis (1801-1877) was de op een na jongste zoon van Hendrik Jan Navis en Antoinette Hoftijzer. Hij huwde 1827 met Gerritje Ebbers en hertrouwde acht jaar later, na haar overlijden met Derksen Navis, dochter van Jan Navis en Teunisken ter Heurne van de “Hemmelmate” (zij was een verre achternicht). Uit dit huwelijk werden vijf kinderen geboren, twee dochters; Grada huwde Jacobus Zeevalk en nam 1877, na het overlijden van Antoni de boerderij, toen genaamd “Nieuw Wensink”, gelegen aan de Leemhorsterdijk te Lintelo over en Everdina zij huwde Evert Kaufman. Zoon Derk Jan (1889-1916) was horlogemaker en kreeg uit het tweede huwelijk een zoon Gerrit Hendrik(1890) , diens nazaten leven in Arnhem en omgeving.
   
   De andere zoon van Antoni, Jan Hendrik (1838-1914) trouwde Johanna E. Bulsink en kreeg een zoon, Gerrit Antony (1879-1918), deze overleed op 38 jarige leeftijd aan een epidemie bekend onder de naam: “Spaanse Griep” die heerste in 1918. Gerrit Antony was “poetser op de ijzergietterij “de Hutte” te Isselborg (D).
   
   Zijn weduwe, Johanna Harmina Vrieze bleef achter met vier kinderen en de vijfde op komst.
   
   Hij was de grootvader van Hendrik Bertus Navis (1945), schrijver van deze Navis-geschiedenis en beheerder van het Navis familiearchief.
   
   Gerrit Antony, was door zijn huwelijk met Johanna Vrieze een zwager van Gradus Johannes Navis uit de tak van Arend, die weer getrouwd was met Willema Vriezen, zuster van Johanna.
   
   Nazaten wonen o.a. in Aalten, Varsseveld, Enschede, den Helder en Lichtenvoorde. Beroepen in deze tak zijn o.a. Elektricien, bakker, agent van politie, mijnwerker, onderwijzer, fabrieksdirecteur, medewerker PTT, inkoper en beroeps bij de Marine.

   / Secundaire bronnen
2. Oud-Aalten, via https://oudaalten.nl/lintelo/navis/...

   Volgende bewoners, zoon en schoondochter:
   
   Berent Maetmans alias Navis (Lintelo), trouwt op 11-11-1677 in Aalten met
   Hendersken Navis (Lintelo)
   
   Hof van Gelre, huwelijksdispensaties 20-6-1677: ’Beernt Naewijs en Hendersken Naewijs, broederskinderen’. Hendersken was een dochter van Tönis Navis alias te Loo en Hendersken ter Braeck op ’t Loo (Arendsgoed) in Lintelo.

   / Secundaire bronnen

Historical events

• Day of marriage October 21, 1677

About the surname Navis

• View the information that Genealogie Online has about the surname Navis.
• Check the information Open Archives has about Navis.
• Check the Wie (onder)zoekt wie? register to see who is (re)searching Navis.