Paul Christiaan Smis. Oude namen. » Jan Kloek (1786-1865)

Personal data Jan Kloek 

• He was born on April 6, 1786 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.
• He was baptized on April 21, 1786 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.

  Westerkerk

• Profession: in the year 1840 metselaar in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.
• Religion: Gereformeerd.
• (Weeshuis) on September 2, 1799 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.

  Aalmoezeniers Weeshuis (1799-1805)

• (Hospitalization) on December 29, 1864 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.

  Buitengasthuis, kribbe E 11.

• He died on January 2, 1865 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland, he was 78 years old.

  Buitengasthuis

• A child of Hendrik Willem Kloek and Dorothea Potharst

Household of Jan Kloek

(1) He is married to Jacoba Francina van der Poel.Sources 5, 6

Their notice of marriage was on April 20, 1810 in Amsterdam, Noord-Holland, Nederland.

vermoedelijk

Child(ren):

1. Jacobus Kloek  1814-1870 
2. Jan Willem Kloek  1810-????
3. Pieter Cornelis Kloek  1812-????
4. ??  
5. Elisabeth Francina Kloek  1817-????

(2) He is married to Beateris Johanna Padt.

They got married January 1854, he was 67 years old.

Notes about Jan Kloek

Aanvulling van Paul C. Smis:
Jan Kloek verklaart, bij zijn huwelijk met Jacoba Francina van der Poel (Amsterdam, 20 april 1810), dat zijn beide ouders dood zijn. Zijn vader is dan echt dood, want zijn moeder, Dorothea Potharst, hertrouwt in 1809 als weduwe van Hendrik Willem Kloek.
Jan's moeder is dus niet dood als Jan in 1810 trouwt; ze leeft nog door tot 1828. Jan echter brengt bij zijn ondertrouw zelfs het consent van de regenten van het Aalmoezeniersweeshuis in. Waarom geeft hij bij zijn huwelijk op dat zijn moeder dood is, terwijl ze nog leeft? Warom zat hij in een weeshuis?
Het Stadsarchief Amsterdam dook, in januari 2016, in de kwestie en kwam met het volgende antwoord:
"[...] het "Ingenomen Kinderboek" van het Aalmoezeniersweeshuis (arch. 343/inv. 140). Daarin
staat dat Jan Kloek op 2 september 1799 in het Weeshuis is terechtgekomen. Ook dat de vader al overleden is. [...]
Uit het boek van de "Groothuiskinderen" (arch. 343/inv. 170) (blijkt) wat er verder met Jan is
gebeurd.

Helaas laat zich niet achterhalen wat er nu precies gebeurd is. Heeft de moeder van Jan het kind naar het huis laten brengen maar op de één of andere manier ervoor gezorgd dat er contact was ? Of heeft ze zich na 1805 bij hem gemeld ? Of heeft ze zich pas na zijn trouwen kenbaar gemaakt ?

In ieder geval was het in dit soort gevallen blijkbaar gemakkelijker bij de overheid bij de
ondertrouw met een consent van het Weeshuis te komen dan met een moeder die eigenlijk
onbekend zou moeten zijn. Met de kans dat men er haar op zou aanspreken dat ze het kind in het weeshuis had laten brengen (of misschien wel zelf gebracht). En dus de gemeenschap voor de kosten daarvan had laten opdraaien."
Aldus de bevindingen van het Stadsarchief Amsterdam. Met dank aan Bart Schuurman.

Uit de stukken van het Stadsarchief ( 2 sep 1799) blijkt dat Dorothea Potharst haar zoon Jan verlaten heeft. Hij was toen dertien-en -een half jaar oud. Op 5 mei 1805 heeft Jan eigener beweging het weeshuis verlaten. Hij was toen bijna negentien.
Wat de beweegreden van zijn moeder is geweest om Jan te verlaten weet ik niet. Ze staat in die tijd nog niet geregistreerd bij een armenzorginstelling als Huiszittenhuizen (1). Het is echter niet onwaarschijnlijk dat bittere armoede de reden was.
Jan was dertien toen hij naar het weeshuis ging. Oud genoeg om te weten dat zijn moeder niet dood was. Het feit dat hij in 1810 opgaf dat zijn beide ouders overleden waren zou er op kunnen wijzen dat hij dat ook werkelijk dacht. Mogelijk is hem in het weeshuis verteld dat zijn moeder inmiddels was gestorven. Misschien dacht men dat in het weeshuis ook echt. Waarom zou men anders een consent verlenen voor Jan zijn huwelijk? Het expres "de kluit belazeren" door een valse opgave te laten opnemen in een trouwaantekening lijkt mij niet zo voor de hand te liggen. Welk voordeel had Jan daarbij gehad? Welk voordeel had het weeshuis daarbij?
Mogelijk zag Jan zijn moeder pas na zijn huwelijk weer terug. Dat moet dan wel snel daarna geweest zijn, want zeven maanden na het huwelijk was moe al doopgetuige bij zijn eerste kind.
(1) Later, vanaf 1817, kreeg ze wel ondersteuning van die instelling.

Afschriften betreffende het verblijf in het weeshuis bevinden zich in het Bronnenboek Paul Smis.

Aanvulling van Paul C. Smis:
Was Jan's start in het leven al weinig gelukkig (vroege dood van vader, armoede en weeshuis), zijn levenseinde was ook niet rooskleurig. Jan overleed in het Buitengasthuis te Amsterdam. Het Binnen- en Buitengasthuis waren plaatsen waar men terecht kwam als men krankzinnig was, aan een venerische ziekte leed of als men straatarm was en geen betere verzorging kon betalen.
De omstandigheden waaronder de patienten werden verpleegd waren ten hemel schreiend. Ze werden verwaarloosd, mishandeld en uitgebuit door het, overigens ook nog onbekwame en vaak dronken, personeel.

Timeline Jan Kloek

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children