Family tree Boonstra/Boven » Theophanu Skleros Mamikonian (± 960-991)

Personal data Theophanu Skleros Mamikonian 

• She was born about 960 in Constaninopel, Byzantium.
• She died on June 15, 991 in Nijmegen, GL.
• She is buried in Keulen (in de St. Pantaleonkerk).
• A child of Konstantinos Skleros and Sophia Phokaina

Household of Theophanu Skleros Mamikonian

She is married to Otto van Lotharingen.

They got married on April 14, 972 at Rome, Italie.

Child(ren):

1. Mathilde van Saksen-Ludolf  979-1025 

Notes about Theophanu Skleros Mamikonian

Zij was een Byzantijnse prinses, vermoedelijk een (aangetrouwde) nicht van de Byzantijnse keizer Johannes I Tzimiskes of een van diens directe voorgangers.

 Door haar huwelijk werd ze keizerin van het Heilige Roomse Rijk. Na de dood van Otto II werd zij regentes voor haar zoon Otto III.
Otto I had voor zijn zoon, Otto II, om een Byzantijnse prinses gevraagd om zo op passende wijze een verdrag te verzegelen tussen het Heilige Roomse Rijk en het Byzantijnse Rijk. Een onverstandige verwijzing door de paus in een brief aan de keizer van Constantinopel, waarin hij deze als "Grieks", in plaats van als "Romanoi" bestempelde, net toen Otto's ambassadeur, Liudprand van Cremona, aan het Byzantijnse hof verbleef, had de eerste ronde van de onderhandelingen tot een abrupt einde gebracht.Maar na de kroning van een nieuwe keizer konden de onderhandelingen eerste worden hervat en vervolgens tot een goed einde worden gebracht. Theophanu arriveerde in 972 stipt op tijd, in grootse stijl en vergezeld van grote rijkdommen in Ravenna. Volgens de kronikeur Thietmar was Theophanu echter niet de virgo desiderata (gewenste maagd), de keizerlijke prinses, die het Saksische gezelschap verwachtte. Theophanu staat in het huwelijkscontract beschreven als de neptis (nicht) van keizer Johannes I Tzimiskes. Deze keizer trouwde in zijn tweede huwelijk met Theodora, de zus van Romanus II.

Men heeft een tijd geloofd dat Theophanu een dochter was van keizer Romanos II en zijn gemalin Theophano, maar er wordt geen melding gemaakt dat Theophanu in het "purper is geboren" porphyrogenita. Ook worden haar ouders niet duidelijk geïdentificeerd. Het is daarom onwaarschijnlijk dat Theophanu de dochter van een keizer was. Huidig onderzoek denkt dat haar vader Konstantinos Skleros was, een broer van de valse keizerkandidaat Bardas Skleros en dat haar moeder Sophia Phokaina was, een nicht van keizer Nikephoros II. Haar vader's zuster, Maria Skleraina, was de eerste echtgenote van Tzimisces. Conclusie luidt derhalve dat Theophanu een aangetrouwd familielid van de Byzantijnse keizerlijke families was en dat zij van Armeense afkomst was.
Theophanu en Otto werden op 14 april, 972 door Paus Johannes XIII in de Sint Pieter in de echt verbonden. Dezelfde dag werd Theophanu in Rome tot keizerin van het Heilig Roomse Rijk gekroond. Het paar kreeg vijf kinderen, de eerste toen de keizerin ruim 17 jaar was.

Theophanu vergezelde haar echtgenoot op al diens reizen. Ook ondertekende zij onder haar eigen naam documenten als keizerin. Het is bekend dat zij vaak op gespannen voet stond met haar schoonmoeder, Adelheid van Italië. Dit veroorzaakte aan verwijdering tussen Otto II en zijn moeder, Adelheid. Volgens Odilo van Cluny was Adelheid heel blij toen "die Griekse vrouw" overleed.

Albert van Metz beschrijft Theophanu als een onaangename, spraakzame vrouw. Theophanu werd ook bekritiseerd om haar decadentie, die tot uiting kwam dat zij zich eens per dag baadde en dat zij luxe kleding en sieraden in Duitsland invoerde. Ze wordt gezien als de persoon die de vork in West-Europa invoerde - kronikeurs maken melding van de verbazing die zij veroorzaakte toen ze gebruik maakte van een "tweetandige gouden vork" om voedsel naar haar mond te brengen, dit in plaats van hiervoor haar handen en vingers te gebruiken, zoals toentertijd de norm was. De theoloog Petrus Damiani beweert zelfs dat Theophanu een affaire zou hebben gehad met John Philagathos, een Griekse monnik uit Zuid-Italië, die korte tijd regeerde als de tegenpaus Johannes XVI.
Op 7 december 983 overleed Otto II plotseling. Hij werd begraven in Rome. Drie weken later, met Kerstmis, liet Theophanu hun drie-jarige zoon kronen als Otto III. Zij benoemde zichzelf tot keizerin-regent namens haar zoon. Hertog Hendrik II van Beieren ontvoerde Otto III in het voorjaar van 984, maar werd na enige tijd gedwongen om het kind weer terug te geven aan zijn moeder. Met de medewerking van Willigis, de aartsbisschop van Mainz, en Hildebald, de bisschop van Worms, regeerde Theophanu tot haar dood in 991.
Theophanu werd begraven in de Sint-Pantaleonkerk in Keulen.

De kronikeur van Thietmar van Merseburg loofde haar als volgt:
"Hoewel Theophanu van het zwakke geslacht was, bezat zij de eigenschappen matigheid, betrouwbaarheid en goede omgangsvormen. Op deze manier beschermde zij met mannelijke waakzaamheid de koninklijke macht voor haar zoon, vriendelijk voor al diegenen die eerlijk waren, maar met angstaanjagende superioriteit tegen rebellen."
Omdat Otto III nog een kind was, nam zijn grootmoeder Adelheid van Italië het regentschap over, totdat Otto III in 996 oud genoeg was om zelf te regeren.

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Theophanu Skleros Mamikonian?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Theophanu Skleros Mamikonian

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children