Parenteel Wolters
This page is only available in Dutch.De parenteel van de familie Wolters uit Ulft is samengesteld door B.J.M. Wolters (neem contact op). Deze publicatie is voor het laatst bijgewerkt op 4 september 2009.
Samenvatting
Bernardus Gerardus Wolters (geb. Silvolde 20.1.1866, ovl. Silvolde 17.3.1944, getrouwd Silvolde Johanna Janssen) was smid en oefende zijn beroep uit in een pand vlak bij de R.K. kerk in Silvolde. Het bedrijf is na zijn dood voortgezet door zijn zoon Bernardus; en vervolgens door zijn kleinzoon George, die in het voorvaderlijk pand een eigentijds electrotechnisch installatiebedrijf is begonnen.
Antonius (geb. Ulft-Gendringen 27.12.1826, ovl. Silvolde 11.3.1898), schoenmaker en graf- en hoefsmid, getrouwd Silvolde 9.6.1855 Josepha Geertruida Albers, (geb. St. Anthonis [N.Br.] 31.3.1834, ovl. Silvolde 20.7.1903), dochter van Johannes Albers, van beroep smid, en Hendrina te Leuken. Blijkbaar is het echtpaar Albers-te Leuken op een gegeven moment naar Silvolde verhuisd, en is hij daar zijn beroep van smid gaan uitoefenen (hoe komt Johannes Albers erbij om naar Silvolde te verhuizen?). Antonius, trouwt in bij de familie Albers, en oefent in Silvolde het beroep van zowel zijn vader Michiel, als zijn schoonvader: graf- en hoefsmid, uit.
Antonius heeft een broer, Johannes Bernardus, wiens zoon Michiel Johannes Hubertus, (geb. 1873, ovl.1946) naam heeft gemaakt als pastoor in Renkum. Er is een straat naar hem genoemd, vanwege zijn verdienste een belangrijke en bepalende rol te hebben gespeeld bij de onderhandelingen over de terugkeer van het genadebeeldje .Maria van Renkum..
Het beeldje ondervond al in 1380 een wijdvertakte verering, waar een eind aan kwam tijdens de Reformatie, toen het beeldje moest worden verdonkeremaand. Via een zwerfocht langs onder meer een rommelzolder en een koster, kwam het beeldje uiteindelijk bij een antiquair terecht, die het verkocht aan een protestantse kunstverzamelaar die een Mariavereerder was. Met hem voerde een zekere heer H. Herkuleyns, Maria-vereerder en bekend met de geschiedenis van het beeldje, na de katholieke emancipatie, succesvolle onderhandelingen voor de teruggave ervan. Echter, voor de daad bij het woord kon worden gevoegd, overleed de kunstverzamelaar. Pastoor Wolters brengt een bezoek aan zijn weduwe, maar komt er al gauw achter dat zij er niets voor voelde het beeldje af te staan. Diplomatiek optreden van de pastoor en enige druk van haar zoon, leidde uiteindelijk toch tot het gewenste resultaat. Een resultaat met een geweldige impact voor de Renkumse gemeenschap, hetgeen blijkt uit het feit dat in 1953 het zilveren jubileum van de terugkeer van het beeldje .Maria van Renkum. werd gevierd, waarbij aan de heer Herkuleyns het gouden erekruis .Pro Ecclesia et Pontifice. door mgr. Alfrink op de borst werd gespeld. Pastoor Wolters heeft dit jubileum niet meegemaakt. Hij is in 1946 overleden.
Michiel, (ged. Ulft 6.7.1796, ovl. Ulft 7.4.1834),vader van Antonius en Johannes Bernardus, is dus jong gestorven. Hij was pas 38 jaar oud. Michael is gehuwd met Hendrina Alders (ged. Ulft, 24.3.1800, ovl. 25.11.1874) dochter van Antony Alders en Joanna Beekman.
Alders is een veel voorkomende naam in Ulft. Zij zijn allemaal familie van elkaar doordat zij afstammen van één stamvader.
Michael.s schoonmoeder, Joanna Beekman, heeft een broer die als landbouwer op de boerderij Rinkfoortstede heeft gewoond. Over deze boerderij wordt gezegd: .Van voorname allure getuigden . dwarsgevelboerderijen als het Goed Hunten en Rinkfoortstede te Veldhunten..
Michael heeft een zus Bernardina (ged. Ulft 5.9.1788, ovl. Ulft 20.12.1869) getrouwd 10.2.1820 Gerrardus Gerretzen (ged. Ulft 3.8.1792, ovl. Ulft 4.3.1880). Hij was als timmerman betrokken bij de afbraak van .het huijs Ulft. en de opbouw van de IJzerfabriek . de later DRU. Zijn nazaten hebben een aannemersbedrijf in Ulft.
Er is nog een familie Beekman in Ulft. Voorlopig is géén verwantschap aangetoond tussen de families van Joanna en haar broer Jan Berend Beekman enerzijds, en de familie van Gerard Beekman anderzijds.
Derk (ged. 12.9.1751, ovl. Ulft 6.6.1822), Michiel.s vader, is geboren in Silvolde als zoon van Jan Wolters (ovl. voor 1778) en Altien Salminks. Derk is te Ulft gehuwd (8.11.1778) met Aleijda Knippenborg (ged. Ulft-Gendringen 11.4.1750, ovl. Ulft 10.7.1825) uit Ulft; en na zijn huwelijk in Ulft gaan wonen bij zijn schoonouders Berend Knippenborg en Maria Wolters (geen familie van Derk en Michiel).
Aleijda.s ouders waren blijkbaar in goede doen, aangezien zij een stenen huis bewoonden dat bovendien gelegen was op een prestigieuze plek, namelijk bij de Bontebrug, aan de Oude IJssel, tegenover het kasteel .het Huijs Ulft.. Een aanwijzing voor de maatschappelijke positie van Berend Knippenborg vormt het gegeven dat hij betrokken was bij het geven van een oordeel over de bouwkundige staat van .het Huijs Ulft.. Dit oordeel was van belang omdat achterstallig onderhoud was ontstaan, doordat geen geld beschikbaar was voor herstel.
Aleijda.s ouders waren blijkbaar in goede doen, aangezien zij een stenen huis bewoonden dat bovendien gelegen was op een prestigieuze plek, namelijk bij de Bontebrug, aan de Oude IJssel, tegenover het kasteel .het Huijs Ulft.. Een aanwijzing voor de maatschappelijke positie van Berend Knippenborg vormt het gegeven dat hij betrokken was bij het geven van een oordeel over de bouwkundige staat van .het Huijs Ulft.. Dit oordeel was van belang omdat achterstallig onderhoud was ontstaan, doordat geen geld beschikbaar was voor herstel.
Inleiding
De opbouw van het parenteel verloopt volgens het schema vader-op-zoon. Dat wil hier zeggen: Jan . Derk . Michiel . Antonius . Bernardus Wolters. Aan de familie van hun echtgenotes zal aandacht worden besteed in zogenaamde fragmenten. Het parenteel, samen met de tussengevoegde fragmenten, leidt tot een uitgebreide familie Wolters.
Een fragment van de vrouw van Jan Wolters, Aaltjen Salmink, ontbreekt, omdat vooralsnog geen gegevens zijn gevonden over haar afkomst en familie. Het fragment van Aleida Knippenborg, vrouw van Derk Wolters, beperkt zich voornamelijk tot de ouders van Aleida en hun (klein)kinderen. Er valt echter veel meer te zeggen over de familie Knippenborg, maar dat zal gebeuren in een aparte paragraaf (2) van dit hoofdstuk.
Aan Hendrina Aalders, vrouw van Michiel Wolters, zal eveneens een fragment worden gewijd: fragment Alders-Beekman (Hendrina.s moeder heet Joanna Beekman). Beide namen komen veelvuldig voor in Gendringen/Ulft. Zo komt, behalve Hendrina.s moeder, een Maria-Theodora Beekman voor, gehuwd met Hendrik Wolters. Er is geen verwantschap kunnen worden aangetoond tussen Joanna Beekman en Maria Theodora Beekman; en evenmin tussen Jan, Derk, Michiel Wolters enerzijds, en Hendrik Wolters, man van Maria-Theodora Beekman, anderzijds. Na de vroege dood van Michiel, is Hendrina hertrouwd met Johann Schepers uit Rees (Dld). De afstammelingen uit dit huwelijk zijn samengebracht onder het fragment Schepers.
Michiel en Hendrina hebben 2 zonen en 3 dochters gekregen. Eén van deze zonen heet Antonius, vader van Bernardus Gerardus Wolters, naamdrager van deze genealogie Wolters-Janssen. Aan de echtgenote van Antonius, Josepha Albers, zal geen fragment worden besteed, omdat haar vader, en vermoedelijk ook haar moeder, niet uit de Achterhoek afkomstig zijn. De familie van Josepha Albers zal daarom waarschijnlijk geen enkele verwantschap vertonen met mensen uit de Achterhoek. Het fragment zal dan een vreemde eend in de bijt blijven.
Ook bestaat een fragment van de echtgenoot van Michiel.s zus Bernardina Wolters: Gerrardus Gerretzen. Het fragment Gerritsen heeft betrekking op de ouders van Gerrardus en op zijn broers en zussen en hun nakomelingen. De ouders van Gerrardus Gerretzen komen ook voor in par. I.3: Huisgenoten.
De opbouw van deze paragraaf is ontleend aan de beschrijving die Okkema (1986) geeft van het parenteel.
1
Ioannes (Jan) Wolters, overleden /1778, zoon v. Jan Wolters, ondertrouw/tr. Silvolde 21.4/20.5.1748
Aaltjen Salmink (Altien Salemings; Aaltjen Salemink), dochter v. Derk Salmink (Salemink) (1753/36.1)
De achternaam Wolters is afgeleid van .zoon van Wolter.. Een dergelijke achternaam wordt een patronym genoemd (Ouweneel, 1998, p.6; Saaltink, 1984, p.1). Patronymen zijn genealogisch moeilijke namen. Stel dat .zoon van Wolter., ofwel Wolters, een zoon krijgt die Derk heet, dan gaat de zoon van Derk, Derksen heten met zijn achternaam. Het wordt dan moeilijk om een parenteel samen te stellen. Dat is ook de reden dat bij patronymen de geslachtslijst (van welke aard ook: parenteel, kartierstaat, enz.) vaak niet verder teruggaat dan omstreeks 1750.
Over Jan Wolters, de vader van Ioannes (1), is vooralsnog niets bekend.
Uit het huwelijk van Johannes en Altien zijn 2 kinderen geboren:
1. Altien, gedoopt Silvolde 17.2.1749
2. Derk, gedoopt 12.9.1751 (volgt 12)
12
Derk (Theodorus) Wolters, gedoopt Silvolde 12 .9.1751, schoenmaker, overleden Ulft in het huis No. 146 (Heerlijkheden Gendringen en Etten), 6.6.1822, ondertrouw Silvolde, getrouwd Ulft 8.11.1778
Aleijda (Aleidis, Aaltje) Knieppenborg(h), gedoopt Gendringen 11.4.1750, overleden in het huis No. 146 te Ulft (Schoutambt Gendringen) 10.7.1825, dochter v. Bernardus (Berend) Knieppenborgh uit Ulft onder Gendringen en Maria (Mari(e)ken) Wolters (760.3/64.5)
Uit het huwelijk van Derk en Aaltje zijn 5 kinderen geboren:
1. Joannes, gedoopt(RK) Ulft 12.8.1779 (760.1/44.4)
2. Bernardus, gedoopt(RK) Ulft 22.10.1781, overleden 22.11.1786 (?) (760.1/66.4; 756/69.9)
3. Aleijda Maria, gedoopt(RK) Ulft 6.7.1785 (760.1/94.1)
4. Bernardina, gedoopt(RK) 5.9.1788 (760.2/21.4) ( volgt 124)
5. Michael (Michiel), gedoopt(RK) 6.7.1796 (760.2/98.4) (volgt 125)
De achternaam Knippenborg eindigt op .borg. Deze uitgang staat voor .versterkte plaats (burg, burcht).. (Ouweneel, 1998, p.44). Niet duidelijk is waar in dit verband .Knieppen-. voor staat.
In het DTB-boek (Doop-, Trouw-, en Begraafregister) van Gendringen staat, onder 1786, slechts vermeld: .Den 22 november is Bernadus (zonder r - BW) Wolters overleden.. Aangezien in de 18de eeuw de geslachtsnaam Wolters veelvuldig voorkomt in het Schoutambt Gendringen, is het niet zeker dat het het kind betreft van de ouders Derk en Aleijda, hoewel Bruins (e-mail 10 febr. 2001) zich daarover pertinent uitlaat.
Volgens Bruins (e-mail 22 jan. 2001) staat het huwelijk van Derk en Aleijda zowel geregistreerd in het Nederduits Gereformeerde (later: Ned. Hervormde) DTB-boek, alswel in het R.K. DTB-boek.
In de rubriek .vragen en antwoorden. van het tijdschrift O.T.G.B., jaargang 1986, p. 24, wordt daarover opgemerkt: .Katholieken dienden eerst voor de dominee, dan pas voor de pastoor te trouwen, gemengd huwelijk is echter niet uitgesloten.. De verplichting om voor de dominee te trouwen vloeide voort uit de maatregel dat vanf 21 januari 1587 de gereformeerde richting in Gelderland tot officiele godsdienst werd verklaard: .Wie nu een geboortebewijs nodig had moest bij de dominee gedoopt zijn en hetzelfde gold voor een huwelijksbewijs. (van Remmen, 1998, p.58).
Thuijs (1990) merkt in verband met die dubbele huwelijkssluiting op dat het regelmatig voorkomt dat een R.K. huwelijk is gesloten vóór een wettelijk NG-huwelijk. Formeel kan dit niet. .Aangezien we ons hier echter in een grensstreek bevinden golden aan de twee kanten van de grens andere (afwijkende) regels, waardoor e.e.a. wel kon voorkomen. (p.85)
Uit het parenteel komt naar voren dat de schoonmoeder van Derk Wolters (12) Maria Wolters heet, getrouwd met Berend Knippenborgh. In het vervolg zal blijken dat er geen aanwijzingen zijn voor een verwantschap tussen Jan en Derk Wolters enerzijds en Maria Wolters anderzijds.
In het parenteel Wolters zullen enkele fragmenten worden ingelast die betrekking hebben op de familie van een echtgenote Wolters. Bij de familie van Aleijda Knippenborg, vrouw van Derk Wolters, zal weliswaar een kort fragment Knippenborg worden ingelast, dat alleen betrekking heeft op de afstammelingen, maar niet op de voorouders en voorouderlijke familie. Reden daarvan is dat een m.b.t. Knippenborg belangrijk boek met Doop-, Trouw- en Begraafregistraties, onleesbaar is geworden als gevolg van waterschade. Om desondanks toch nog informatie te krijgen over de voorouderlijke familie Knippenborg, zal gebruik worden gemaakt van peters en meters bij de doop van Knippenborg-kinderen . zie par.I.2
Fragment Knippenborgh
(In de fragmenten zal de nummering van de geslachten niet in vet worden uitgevoerd, om onderscheid te maken tussen het fragment [i.c. Knippenborg] en het parenteel [i.c.Wolters])
1
Berend Knieppenborgh, zoon v. Bernardus of Henricus Knippenborg, de geboortedatum is niet te vinden (Koops, 1989), overleden(NH) Gendringen 29.12.1761
tr(1) Christina Huijinck,
tr(2) Maria Wolters
Uit het huwelijk van Berend en Christina zijn 2 kinderen geboren:
1. Helena, gedoopt 7.8.1736 (762)
2. Bernardina, gedoopt 14.6.1739 (762)
Uit het huwelijk van Berend en Maria zijn 5 kinderen geboren:
1. Joanna Dorothea, gedoopt 10.12.1741 (762/45.5)
2. Bernardus, gedoopt 10.5.1744 (762/.57.11) (volgt 12)
3. Joes (Johannes), gedoopt 26.9.1745 (762/65.10) (volgt 13)
4. Aleijda, gedoopt 11.4.1750 (762/95.1) (gehuwd met Derk Wolters)
5 Henrica, gedoopt 6.3.1754 (762.1/26.5)
(Het parenteel vervolgt met de kinderen Bernardus en Johannes uit het tweede huwelijk van Berend Knippenborg met Maria Wolters)
12
Bernard gedoopt 10.5.1744 .. vertrekt naar Rotterdam, waar hij wijnkoper wordt. Dan volgt een (zoon) Jacobus met het beroep stukadoorsknecht. Daarna (kleinzoon) Christiaan met hetzelfde beroep als zijn vader. De zoon van Christiaan weer met de naam Bernardus is zilversmid. Hij overlijdt in 1907 in Rotterdam. Nakomelingen van hem dragen onder andere de namen Bernard en Christiaan. . In Rotterdam wodt de naam als Knippenburg geschreven.. (Koops, 1989)
13
Johannes, gedoopt 26.9.1745, overleden 29.12.1796,
tr (1)(RK) Doetinchem 15.2.1775 Anna Joris
tr(2) .s-Heerenberg 8.7(NDG)/15.7.1787(RK)1787 Theodora Bruens, gedoopt(RK) Ulft 10.9.1765, overleden Doetinchem 4.1805, dochter v. Bernt Bruens, overleden Gendringen 10.12.1766
Johannes woonde vanaf 1775 in de Boliestraat in Doetinchem.
Uit dit tweede huwelijk van Johannes en Theodora zijn 2 kinderen geboren:
1. Arnoldus, gedoopt(RK) Doetinchem 16.3.1789, overleden Doetinchem 1815
2. Bernardus, gedoopt 10.8.1793 (volgt 132)
132
Bernardus, gedoopt(RK) Doetinchem 10.8.1793, wonende in Culemborg, schoenmaker, getrouwd Culemborg 16.8.1820
Helena Zanderse, gedoopt 2.10.1799, wonende in de gemeente Culemborg, zoon v. Hendrik Zanderse, schipper, en Cornelia Verhoeff.
Uit de huwelijksakte van Bernardus en Helena blijkt de overlijdensdatum van grootvader Berend, Bernadus [de weggevallen r is geen typefout]: Knippenborgh is overleden op 29 december 1761: '... den dertienden July dezes jaars gepasseerd, en te doesburg te zelven dage geregistreerd zijnde mede van het overlijden van der komparanss grootouders van vaders en moeders zijde, bij de ons geexhibeerde akten van bekendheid gebleken, ...'.
Uit het huwelijk van Bernardus en Helena Sanders zijn 2 kinderen geboren:
1. Hendrikus Johannes, geboren 1823 (volgt 132.1)
2. Maria Cornelia, geboren 1842 (volgt 132.2)
132.1
Hendrikus Johannes, geb.1823 wonende in de gemeente Culemborg, getrouwd Culemborg 30.4.1847e Everdina de Leeuw, 32 jaar, wonende in de gemeente Culemborg, dochter van Roeland de Leeuw en Hendrina van Maurik.
132.2
Maria Cornelia, geboren 1842, wonende in de gemeente Culemborg, getrouwd Culemborg 3.5.1867
Johannes Petrus Stek, 25 jaar, wonende in de gemeente Culemborg, zoon van Petrus Stek en Gijsje Odijk.
Einde Fragment Knippenborg
124
Bernardina Wolters, gedoopt Ulft(Schoutambt Gendringen en Etten) 5.9.1788, overleden Ulft 20.12.1869, begraven Ulft, getrouwd 10.2.1820
Gerrardus Gerretzen, gedoopt Ulft (Schoutambt Gendringen en Etten) 3.8.1792, timmerman, overleden Ulft 4.3.1880, begravenUlft.
(760.2/55.1)
Tekst bidprentje:
.Tot voorbeeld van trouwe plichtsvervulling heeft hij omstreeks 75 jaren
voortdurend als timmerman op de ijzerfabriek alhier gearbeid..
Uit het huwelijk van Bernardina (Berendina) Wolters en Gerrardus (Gerrit) zijn 3 kinderen geboren:
1. Theodora Gerritsen, geboren Ulft 22.5.1820
2. Johan Gerritsen, geboren Ulft 25.2 (of 1.3).1822 (volgt 124.2)
3. Ida Antoinetta Gerritsen, overleden Ulft in het huis no. 425, 3.6.1835, 5 jaar oud
124.2
Johan Gerritsen, geboren 25.2 (of 1.3).1822,
tr(1) Gendringen 8.6.1854 Maria Hendrina Marneth, geboren 1830, dochter v. Johan Valentin Marneth, overleden 19.7.1845, en Berendina Sibilla Aalders,
tr(2) Gendringen 30.9.1858 Gerharda Janssen, geboren 1830, dochter v. Willem Janssen en Elisabeth Giese.
Uit het huwelijk van Johan en Maria is één kind geboren:
Antoinetta Berendina
Uit het huwelijk van Johan en Gerharda zijn 5 kinderen geboren:
1. Wilhelmus Gerritsen
2. Berendina Gerritsen, geb.1861
3. Aleida Theodora Gerritsen, geboren 1863
4. Gerardus Johannes Gerritsen, geboren 1864
5. Antonius Wilhelmus Gerritsen, geboren 1867
Fragment Gerritsen
Bernardina Wolters is geen voormoeder, althans niet van de auteur van dit parenteel. Maar wil er sprake zijn van het samenstellen van een uitgebreide familie Wolters, dan horen daar niet alleen voorvaders en voormoeders toe, maar ook voortantes (o.a. Bernardina Wolters) en voorooms . in het vervolg: oudtantes en oudooms.
Ouders van Gerrardus Gerritsen , man van Bernardina Wolters (124) zijn:
Alexander Gerritsen, gedoopt 25.10.1756, timmerman, zoon v. Gerrit Gerritsen uit Baasveld,
otr/tr. Gendringen 4/17.2.1781
Jda (Ida) Mulderman(s), gedoopt 28.6.1746, dochter v. Hendrik Muldermans uit Voorst onder Gendringen (760.3/67.7).
De naam Muldermans is een combinatie van beroep: mulder, d.w.z. molenaar, en patronym: -mans.
Verderop zal blijken dat de naam Jda Muldermans een belangrijke rol speelt in de familie Wolters. Zij is niet slechts de schoonmoeder van Bernardina Wolters. Vóór haar huwelijk met Alexander Gerritsen was zij getrouwd met Joannes Huijing. De familie Huijing (Huijincks) is verwant met de familie Wolters (zie par.3).
Uit het huwelijk van Alexander en Jda zijn, naast hun jongste zoon Gerrardus, gehuwd met Bernardina Wolters, nog 4 kinderen geboren:
Catharina Gerritsen, geboren 1781
Arnolda Gerritsen, geboren 1784
Anna Gerritsen, geboren 1786
Johannes Gerritsen, geboren 1789
In .1000 jaar Gendringen. (van Dalen, e.a., 1983) vroeg A. Gerritsen in1860 vergunning bij de gemeente Bergh om in Netterden een dwergmolen te mogen bouwen (p.436), nadat de door de graaf van den Bergh geëxploiteerde molen wegens hoge ouderdom was gesloopt (Giesen, 1985, p.39).
Deze A. Gerritsen is geen kind van Gerrit en Berendina Wolters, omdat hun zoon Johan heet. Is hij een zoon van Johan Gerritsen, geboren 1789, broer van Gerrit?
Einde fragment Gerritsen
125
Michael (Michiel) Wolters, gedoopt Ulft 6.7.1796, schoenmaker, later ook landbouwer, overleden Ulft (gemeente Gendringen) in het huis No. 411 op 7.4.1834 (12 mei 1834 vlgs bidprentje),
getrouwd Heerlijkheden Gendringen en Etten 30.12.1818
Hendrina A(a)lders, geb.Voorst, gedoopt(RK) Ulft 24.3.1800 (761/10.4), overleden 25.11.1874, dochter van Antonij Alders en Joanna Beekman
Uit het huwelijk van Michiel en Hendrina zijn 5 kinderen geboren:
1 Johanna geb/ged.(RK) Ulft 20.04.1819; is vlgs Bevolkingsregister, 20 jaar oud in 1839
2 Maria, geb/ged.(RK) Ulft(in het huis No. 411) 3.3/20.4.1821, overleden Ulft 5.5.1833
3 Theodorus, geboren 21.7.1823; (volgt 125.3)
4 Antonius, geboren 27.12.1826; (volgt 125.4)
5 Johannes Bernardus, geboren 30.5.1831; (volgt 125.5)
Zoals in de Inleiding werd vermeld, zal ook aandacht worden besteed aan de voormoeders. Nu volgt een fragment Alders/Beekman, ouders van voormoeder Joanna Beekman, vrouw van Michiel Wolters
Fragment Aalders-Beekman
In dit fragment zal het kwartierstaatmodel worden gevolgd (zie voor een toelichting de Inleiding bij deze genealogie Wolters-Janssen)
Kwartierstaat Hendrina Alders
1 Hendrina Alders, vrouw van Michiel Wolters:
Hendrina Alders, vrouw van Michiel Wolters, heeft drie broers en twee zussen:
i. Henricus Joannes Alders, geboren Voorst 26.1.1795, overleden Voorst 8.5.1871,
getrouwd Gendringen 18.5.1822
Joanna Staal, geb.Etten 6.3.1790, overleden Voorst 14.1.1868 , dochter v. Arnoldus Staal en Reijnera
Tiggeloven
ii. Gerrit Jan, gedoopt(RK) Ulft 10.11.1797
iii Catharina Aalders, geboren Voorst 24.3.1805, getrouwd Gendringen 26.6.1828
Bernardus te Boekhorst uit Zeddam, geboren 1802, bierbrouwer, zoon v. Jan te Boekhorst en
Gertruida Damen
iv Willemina Aalders, geboren 1808, getrouwd Gendringen 22.7.1830
Gerardus Schoenmaker, geboren 1800, zoon v. Bernardus Schoenmaker en Wesselina
Aalbers
v Antoon Aalders, geb./ged.(RK) Ulft 10/26.10.1816, getrouwd Gendringen 28.5.1847
Aleida Venneman uit Wisch, geboren 1820, dochter v. Bernardus Venneman en Cornelia Kaalberg
2 Antonius Aalders, gedoopt(RK) Ulft 16.3.1755, overleden 1821, ondertrouw Gendringen 9.2.1794
3 Joanna Beekman. gedoopt(RK) Ulft 11.5.1774, overleden Gendringen 21.5.1829
Joanna heeft nog 4 broers en 2 zussen:
i. Gerardus Joannes Beekman, gedoopt(RK) Ulft 22.2.1772, overleden /1781
ii. Joannes Bernardus (Jan Berend) Beekman, gedoopt(RK) Ulft 16.11.1776, landbouwer op Baumeistersgoed ook Rinkfoortstede (Ringfoordstede) genaamd, overleden Gendringen (Veldhunten) 12.3.1851, tr(1) 31.5.1798/otr(2) 25.4.1809
(1) Hendrina Bisselick, geboren Azewijn
(2) Hendrika Veltkamp, gedoopt(RK) 1.6.1778, overleden Gendringen (Veldhunten) 16.5.1848, dochter v. Albert Veltkamp en Geesken van Dillen
iii. Theodorus Beekman, gedoopt(RK) Ulft 29.1.1779
iv. Gerardus Beekman, gedoopt(RK) Ulft 16.4.1781
v. Wilhelmina Beekman, gedoopt(RK) Ulft 2.5.1782
vi. Catharina Beekman, gedoopt(RK) Ulft 30.4.1785, overleden 12.5.1842
4 Hendrick Aalders, geboren Oer, gedoopt(RK) Ulft 5.4.1709, wednr. Anneke Schoemaakers uit Voorst onder Gendringen, otr/tr. Ulft 24.1/14.2.1751 (755.2/.)
5 Hendrina van Dillen, geboren .s-Heerenberg
(Dit is het derde van vier huwelijken van Hendrick. Uit deze huwelijken zijn resp. 5, 4, 5, 4 kinderen voortgekomen)
6 Wessel Beeckman, gedoopt Loikum (ook geheten: Haalderen) 2.2.1743, overleden Gendringen (Veldhunten) 29.8.1831, landbouwer, otr/tr.(NDG) 30.7/20.8.1769 (755)
7 Johanna Catharina Eerinckvelt, geboren Gendringen (Veldhunten), gedoopt(RK) Ulft 25.8.1748
8 Henricus Alers, geboren Oer circa 1675, als leenhouder genoemd van Goed Braemberg in Oer, overleden 1713/, getrouwd(RK) Ulft 5.4.1709
9 Johanna Geurtjens
10 Wolter van Dillen, .s Heerenberg, overleden /1751
11 ?
12 Gerrit Beeckman uit Veldhunten, getrouwd /1740
13 Johanna Giesen
14 Jan Eerinckvelt
15 ?
16 Henricus Alers
(Koops, 2002)
Jan Berend Beekman, broer van Joanna, schoonmoeder van Michiel Wolters, is landbouwer. In .1000 jaar Gendringen. van van Dalen, e.a. (1983, p.353) wordt over de boerderij Rinkfoortstede van Jan Berend geschreven: .Van voorname allure getuigden . dwarsgevelboerderijen als het Goed Hunten en Rinkfoortstede te Veldhunten..
Uit deze kwartierstaat Hendrina Alders komt naar voren dat er verschillende schrijfwijzen bestaan van de naam Aalders. Dat wordt bevestigd in het volgende citaat: .We komen rond 1650 de namen Ellers Ellert maar ook Alers Aelers, Alarts tegen. Rond 1700 wordt de letter d toegevoegd en na 1800 wordt deze niet meer weggelaten. Na 1800 zien we de variant Alders verschijnen, maar na 1880 wordt de schrijfwijze Aalders unaniem aangehouden.(Koops, 1989a)
.Aalders is de familienaam van Ulft. Dit komt omdat de familie sinds drie en een halve eeuw hier gewoond heeft en er weinig leden naar elders vertrokken zijn, en omdat de familie zo talrijk geworden is. Er zijn weinig oorspronkelijke Ulftenaren die geen genen van Henrick Alarts in hun lichaam hebben!.(Koops, 1989a).
In de Inleiding is naar voren gebracht dat het geslacht Wolters zo breed mogelijk zal worden uitgewerkt onder meer door verbindingen te leggen met andere kwartierstaten, parentelen e.d.. Hier blijkt een kans te liggen.
De in de kwartierstaat Hendrina Alders genoemde naam Jan Berend Beekman, broer van Joanna Beekman (vrouw van Michiel Wolters), komt namelijk ook voor in de kwartierstaat Hieltjes van Tonny Thuijs (1990a, pp.85-86). Er ontstaat nu dus een kruising (dwarsverbinding) tussen de afstammingslijn Wolters, en de kwartierstaat Hieltjes. Die dwarsverbinding zal nu worden aangegeven.
Dwarsverbinding:Albert Beekman
Er zal een kwartierstaat worden opgezet waarbij een kind (Albert) van Jan Berend als uitganspunt wordt genomen. De helft van de kwartierstaat zal dus bekende namen bevatten; de andere helft de namen van de voorouders van de (tweede) partner van Jan Berend.
Kwartierstaat Albert Beekman
1 Albert Beekman, geboren 6.4.1816, zoon v. Jan Berend, neef van Joanna
2 Joannes Bernardus (Jan Berend) Beekman, gedoopt(RK) Ulft 16.11.1776, landbouwer op Baumeistersgoed ook Rinkfoortstede (Ringfoordstede) genaamd, overleden Gendringen (Veldhunten) 12.3.1851, getrouwd 25.4.1809
3 Hendrika Veltkamp, gedoopt(RK) 1.6.1778, overleden Gendringen (Veldhunten) 16.5.1848
4 Wessel Beeckman, geboren Loikum (ook geheten: Haalderen) 2.2.1743, overleden Gendringen (Veldhunten) 29.8.1831, landbouwer, otr/tr.(NDG) 30.7/20.8.1769
5 Johanna Catharina Eerinckvelt, geboren Gendringen (Veldhunten), gedoopt(RK) Ulft 25.8.1748
6 Aalbert Veltkamp, geboren verm. Gendringen (Wieken), ondertrouw(NDG)/tr.(NDG)/tr.(RK)
Gendringen/Terborg/Ulft 9/30/31.5.1756
7 Geesken van Dillen, geboren Gendringen (Etten)
Wessel Beekman en Johanna Catharina Eerinckvelt (4 en 5) zijn de gemeenschappelijke ouders van Jan Berend en Joanna Beekman.
In deze kwartierstaat Albert Beekman is opmerkelijk dat Aalbert Veltkamp (6) zowel voor de Nederduits Gereformeerde kerk als voor de Rooms-Katholieke Kerk is gehuwd met Geesken van Dillen (7). Ook het huwelijk van Derk Wolters met Aleijda Knippenborg is voor beide kerken gesloten. Voor commentaar op deze gang van zaken . zie par.I.2)
In de Inleiding, bij de beschrijving van de inhoud van de verschillende paragrafen, werd opgemerkt dat mensen met eenzelfde achternaam niet noodzakelijk tot dezelfde familie behoren. Op 14 januari 1781 trouwt Hendrik Wolters, zoon van wijlen Hendrik Wolters uijt Silwold, met Maria Theodora Beekman, dochter van Jan Beekman uijt Ulft. Bestaat er verwantschap tussen Maria Theodora Beekman (en haar vader Jan) en Joanna Beekman, schoonmoeder van Michiel Wolters? (Bij een bevestigend antwoord zal ook de familie Wolters een uitbreiding krijgen).
Beekman en Beekman?
Op grond van brieven die G(erard) Beekman uit Amsterdam mij schreef (dd. 8 en 17 oktober 2001; en 6 mei 2002), i.v.m. de vraag naar onze familieverwantschap, kan van zijn familie een kwartierstaat worden samengesteld met de volgende posities: Maria Theodora (3); Jan (6); Gerrit Beekman (12).
In de kwartierstaat Hendrina Alders worden de posities 3, 6 en 12 bezet door:
Joanna (3); Wessel (6); Gerrit Beeckman (12).
Opmerkelijk is de gelijke naam en positie van Gerrit Beekman. Ligt hier een aanknopingspunt voor een verwantschap tussen beide Beekman?
Kwartierstaat Johannes Wolters
1 Johannes Wolters, geb.Terborg 8.4.1785
2 Hendrik Wolters, otr/tr. Ulft/Silvolde(RK) 14.10.1781/11.2.1782
3 Maria Theodora Beekman, geb.Ulft 3.8.1749, overleden voor 1812
4 Hendrik Wolters
5 ?
6 Johannes (Jan) Beekman, geboren Gendringen, smid te Ulft, getrouwd 14.5.1747
7 Margaretha Reijnholt (755.2/.)
.
12 Gerrit Beekman, getrouwd Terborg +/- 1700
13 Gertrudis Beijer
14 Theodorus (Derik) Reijnholt
15 Gerardina ten Holder
.
24 Hermannus Beekman, geb.Terborgh (?) omstreeks 1680
25 ?
In beide kwartierstaten - kwartierstaat Hendrina Alders en kwartierstaat Maria Theodora Beekman - komt de naam Gerrit voor. Is dat een en dezelfde persoon? Ervoor pleit de naam en de positie 12 in beide kwartierstaten. Gerrit zou dan de vader zijn van zowel Wessel als Johannes in resp. de eerste en de tweede kwartierstaat. Echter, nu laat ik Beekman (brief 17 oktober 2001) aan het woord: .Aangezien Wessel in 1743 geboren wordt en Johannes in 1747 huwt is het wel uitgesloten dat die twee broers zijn. Maar hoe zit het dan wel, is Wessel een kind uit een 2e huwelijk?..
Voor een verwantschap tussen de mensen in beide kwartierstaten, is het niet noodzakelijk dat Gerrit de verbinding vormt tussen de twee kwartierstaten. Het is namelijk mogelijk dat een broer of zus van een (echtg. van) Beekman in de eerste kwartierstaat is gehuwd met een broer of zus van een (echtg. van) Beekman in de tweede kwartierstaat. Dan kan een brug gevormd worden tussen beide kwartierstaten en is er sprake van (enige) verwantschap. Dat is een reële mogelijkheid aangezien er soms veel broers en zussen zijn. Zo heeft een broer van Maria Theodora in de kwartierstaat Maria Theodora Beekman 12 kinderen gekregen.
De vraag naar de relatie tussen Joanna Beekman, schoonmoeder van Michiel Wolters, en Maria Theodora Beekman, kan dus vooralsnog niet worden beantwoord in die zin dat er een verwantschap tussen beide bestaat. Wellicht kunnen aanvullende gegevens tezijnertijd tot een antwoord op de gestelde vraag leiden.
Einde fragment Alders/Beekman
Fragment Schepers
Na het overlijden van haar man Michiel Wolters, hertrouwt Hendrina Alders:
1
Hendrina Alders tr(2) 6.1.1837
Johann Schepers uit Rees (Dld), geboren 24.9.1807, schoenmaker, overleden 4.1.1871, zoon v. Gerhard Schepers en Gertrud te Kath
Uit het huwelijk van Hendrina en Johan zijn 3 kinderen geboren:
1. Gerhardus Michael, geboren 16 maart 1838 (volgt 11)
2. Bernardus, geboren 4 augustus 1841
3. Maria, geboren 13 juli 1844 (volgt 13)
11
Gerhardus Michael Schepers, geb.16.3.1838, getrouwd Gendringen 27.4.1866 Maria Grada Bartholoneus
Uit het huwelijk van Gerhard Michael en Maria Grada zijn 2 kinderen geboren:
1. Johannes Antonius Laurentius, geb.1871 (volgt 111)
2. Hermanus, geb.1873 (volgt 112)
111
Johannes Antonius Laurentius Schepers, geboren Gendringen 1871, getrouwd Gendringen 21.5.1897
Johanna Gasseling, geboren Gendringen 1874, dochter v. Bernardus Gasseling en Geeske Kemperman
112
Hermanus Schepers, geboren Gendringen 1873, getrouwd Gendringen 11.5.1900
Maria Catharina Frazer, geboren Gendringen 1874, dochter v. Jacobus Johannes Frazek en Johanna Engelen
13
Maria, geboren Silvolde (gem. Wisch) 13.7.1844, getrouwd Gendringen 31.7.1865
Gerhardus Johannes van de Hoogte, geboren 1833, wonende te Zwollerkerspel, zoon v. Hendrikus van de Hoogte en Hendrika Holterman
Uit het huwelijk van Maria en Gerhardus Johannes zijn 2 kinderen geboren:
Johannes Hendrikus van der Hoogte, geboren 1874 (volg 131)
Maria Johanna van der Hoogte, geboren 1885 (volg 132)
131
Johannes Hendrikus van der Hoogte, geboren 1874, wonende te Zwolle, getrouwd Gendringen 3.9.1901
Elisabeth Johanna Maria Aalders uit Gendringen, dochter v. Johannes Antonius Aalders en Maria Petronella Hoogveld
132
Maria Johanna van der Hoogte, geboren 1885, wonende te Zwolle, getrouwd Gendringen 1.5.1905
Tobias Berssenbrugge uit Lindern (Duitsland), geboren 1874, zoon v. Heinrich Anton Berssenbrugge en Maria Elisabeth Rode
Einde fragment Schepers
125.3
Theodorus Wolters, geboren Gendringen 21.7.1823, schoenmaker, landbouwer, overleden Mechelen (gem. Gendringen) 10.3.1889, getrouwd Gendringen 20.11.1851
Geertruida (Trui) Bockting, geboren Netterden 1814, dochter v. Gradus Bockting en Johanna Thus,
weduwe van Jan Vogel
Uit het huwelijk van Theodorus en Geertruida zijn 2 kinderen geboren:
1. Johanna Henrika, geboren 1852; (volgt 125.31)
2. Maria, geboren 14.6.1854; (volgt 125.32)
125.31
Johanna Henrika Wolters, geb.Megchelen (gem. Gendringen) 1852, getrouwd.
Bernard von Hagen uit Anholt (Dld)
Uit het huwelijk van Johanna en Bernard is minstens één kind geboren:
Hermann von Hagen, geboren 22.7.1873
125.32
Maria Wolters, geboren Mechelen (gemeente Gendringen) 14.6.1854, overleden Mechelen (gemeente Gendringen)24.12.1939, getrouwd 6.6.1879
Heinrich Johann Krämer geboren Millingen (Dld) 1853, schoenmaker, overleden Gendringen, zoon v. Heinrich Krämer, schoenmaker, en Aleijda Thuss
Uit het huwelijk van Maria en Heinrich zijn vier kinderen geboren:
Theodorus Johannes Krämer, geboren 1880
Geertruida Theodora Krämer, geboren 1882
Aleida Maria Krämer, geboren 1885
Hendrikus Aloisius Krämer, geboren 25.10.1886
125.4
Antonius Wolters, geboren Gendringen 27.12.1826, schoenmaker en graf- en hoefsmid, overleden Silvolde (gem. Wisch) in het huis No. 108 11.3.1898, getrouwd Silvolde 9.6.1855
Josepha Geertruida Albers, geboren Silvolde 31.3.1834, overleden Silvolde 20.7.1903, dochter v. Johannes Albers, geboren St. Anthonis (gemeente Oeffelt) 14.2.1799, smid, en Hendrina te Leuken, geboren 1792, overleden 1856 (Vermoedelijk is Antonius ingetrouwd in Silvolde ten huize van Johannes Albers en Hendrina te Leuken met hun enige dochter Josepha).
Uit het huwelijk van Antonius en Josepha zijn 11 kinderen geboren:
1. Johanna Theodora Maria, geboren Silvolde 13.5.1859, overleden Silvolde 2.5.1862
2. Michael Johannes, geboren 11.3.1861 (volgt 125.42)
3. Hendrina Maria, geboren 20.6.1862 (volgt 125.43)
4. Bernardus Gerhardus, geboren 20.1.1866 (volgt 125.44)
5. Theodorus, geboren 2.12.1867 (volgt 125.45)
6. Maria Johanna, geboren Silvolde 24.2.1869 te Silvolde, overleden Silvolde 28.4.1869
7. Johanna Grada, geboren Silvolde 7.6.1870, overleden Silvolde 6.5.1872
8. Maria Elisabeth, geboren Silvolde 22.3.1872, overleden Silvolde 28.9.1872
9. Gerhardus Antonius, geboren Silvolde 7.9.1874, overleden Silvolde 16.9.1874
10. Antonius Hendrikus, geboren Silvolde 20.7.1876, overleden Silvolde 22.1.1916
ongehuwd
11. Geertruida Aleida, geboren Silvolde 11.6.1878, overleden Silvolde 16.6.1879
125.42
Michael Johannes Wolters, geboren Silvolde 11.3.1861, grafsmid, overleden .s-Heerenberg (gemeente Bergh) 1915 (gem. Bergh), getrouwd 29.5.1897
Theodora Roes, geboren 1.8.1865, dochter v. Anthoni Roes en Reintjen Huls, getrouwd 1.6.1860.
Uit het huwelijk van Michaël Johannes en Theodora zijn 6 kinderen geboren:
1. Maria Geertruida, geboren Bergh 12.3.1899
2. Josephus Antonius, geboren Bergh 13.3.1901
3. Hendrina Antonia Maria, geboren Bergh 17.6.1903, overleden Bergh 28.10.1903
4. Dorothea Wilhelmina Maria, geboren Bergh 17.6.1903
5. Aleida Theodora, geboren 9.6.1906
6. Johanna Christina, geboren Bergh 27.12.1909, overleden 29.12.1909 (?)
125.43
Hendrina Maria, geboren Silvolde 20.6.1862, overleden Silvolde 7.1.1907, getrouwd Silvolde 10.1.1895
Gerhard Liebrand, geboren Silvolde (Sinderhoek?) 21.4.1869, molenaar en winkelier, overleden Silvolde (Terborg?) 12.12.1922
Uit het huwelijk van Hendrina en Gerhard zijn 11 kinderen geboren:
1. Maria Bernardina Johanna, geboren Silvolde 1819 (?!)
2. l.l., geboren Ligtenberg (Wisch) 1895, overleden 1895
3. Antonius Bernardus, geboren Wisch dec. 1896, overleden Ligtenberg (Wisch), 1896
4. l.l., geboren Ligtenberg 1896, overleden 1896
5. l.l., geboren Silvolde 1898, overleden 1898
6. Geertruida Antonia Maria, geboren Silvolde 1899
7. Maria Bernardina Johanna, geboren Silvolde 1900
8. l.l., geboren Silvolde 1902, overleden 1902
9. l.l., geboren 1903, overleden Silvolde 1903
10. Gerhardus Bernardus, geboren Silvolde 1905, overleden Silvolde 1905, 235 dagen oud.
11. l.l., geboren 1906, overleden Silvolde 1906
(A. Wolters)
Van de 11 kinderen zijn er slechts 2 waarvan het tenminste mogelijk is dat zij de volwassen leefdtijd hebben bereikt. Maar in het parenteel Liebrand wordt daarover niets vermeld
125.44
Bernardus Gerhardus Wolters, geboren Silvolde 20.1.1866, smid, overleden Silvolde 17.3.1944, getrouwd Silvolde 14.7.1899
Johanna Janssen, geboren Steenderen (Reigersvoort Keyenborg) 25.9.1873, overleden Lichtenvoorde 6.2.1959
Uit het huwelijk van Bernardus en Johanna zijn 6 kinderen geboren:
1. Antonia Geertruida Henrica (Toni), geboren Silvolde 3.10.1900, getrouwd Toon Reukers
2. Wilhelmina Johanna (Mienes), geboren Silvolde 21.1.1902, getrouwd Bernard Spaan, geboren Zevenaar 23.9.1897, overleden Zevenaar 12.6.1982
3. Geertruida Hendrina (Rika), geboren Silvolde 23.1.1904
4. Hermanus Bernardus Antonius (Bernard), geboren Silvolde 15.10.1905, overleden 2.1.1997, getrouwd Anna Maria Düking
5. Jozef Bernardus Gerhardus (Joop), geboren Silvolde 30.11.1907, overleden Doetinchem 26.1.1996, getrouwd Arnhem 27.8.1936 Maria Cornelia van der Krogt, geboren 7.3.1910, overleden Leiden 27.9.1998
6. Herman, geboren Silvolde 13.11.1909, missionaris van Mill-Hill, overleden Oosterbeek 22.5.1987
Aan de voorouders en familie van Johanna Janssen wordt uitvoerig aandacht besteed in Janssen uit Hengelo-Zelhem en Steenderen
125.45
Theodorus, geboren Silvolde 2.12.1867, overleden Silvolde 11.10.1948, getrouwd Silvolde 27.6.1901
Theodora Berendina Maria Kasteel, geboren Silvolde 22.3.1879, overleden 25.12.1972
125.5
Johannes Bernardus, geboren Ulft (gem. Gendringen) 30.5.1831, groothandelaar in kolen te Zwolle,
getrouwd 18.10.1866 Hendrika van Delden, geboren Zwolle, 1836, dochter Johannes Hubertus van Delden en Engelberta Maria Godelijn.
Uit het huwelijk van Johannes-Bernardus en Hendrika is minstens één kind geboren
1. Michaël Johannes Hubertus, geboren 1873, pastoor te Renkum, overleden 12.10.1946
In Renkum is een straat nabij het centrum vernoemd naar pastoor Wolters. Dat zou erop kunnen wijzen dat pastoor Wolters van bijzondere betekenis is geweest voor Renkum. Via de zoekmachine .Google. is een niet geautoriseerde tekst gevonden waaruit naar voren komt dat de pastoor een rol heeft gespeeld bij het terugbrengen van het genadebeeldje .Maria van Renkum. (www.mariavanrenkum.nl/historie.htm). Deze tekst wordt hieronder geheel en ongewijzigd overgenomen.
.De historie rond het beeldje van Maria van Renkum.
1380: Een wazig begin
Het oudste wat wij met zekerheid van het beeld weten, is dat het in 1380 al een wijdvertakte verering ondervond. Het stond toen in een kapelletje in de z.g. Kloosterwei te Renkum. Door de toenmalige Hertogen van Gelre werd het met geschenken overladen, waarvan sommige zelfs van grote waarde. Rond 1400 richtten de bewoners van Redichem (de oude naam van Renkum) het O.L. Vrouwe Gilde op ter bescherming van het kapelletje en het beeldje. Door de eeuwen heen heeft dit gilde onder allerlei vormen (schutterij, brandweer) een grote rol gespeeld bij de verering van Maria van Renkum. In 1910 werd dit Gilde opgeheven.
De Zwerftocht
In 1405 roept Reinoud IV, hertog van Gelre, de zusters Augustinessen naar Renkum om een klooster te stichten: Het Huis van Maria. Hij schonk het beeldje aan het klooster, om het in de kapel te bewaren waar de pelgrims naar toe konden trekken. Bij de Reformatie moesten de zusters de wijk nemen en nu begon de eeuwen durende ballingschap van Maria. Na vele omzwervingen bereikten de zusters met het beeldje hun klooster in Utrecht. Na opheffing van hun klooster werd het beeldje toevertrouwd aan de paters Dominicanen, die het plaats gaven in hun kerk aan de Walsteeg. Waarschijnlijk zijn vele geschenken en relieken ook hier terecht gekomen. Bij een vernieuwing van deze kerk kwam het beeldje, dat niet meer paste in de toenmalige voorstelling van Maria, op de rommelzolder terecht. Toen deze zolder opgeruimd moest worden, ontfermde de koster zich over het beeldje en na lang aandringen bij de pastoor, kreeg hij het beeldje mee naar huis. Hier verfde hij het .mooi. wit. In 1890 geeft de koster het beeldje aan zijn nicht en deze verkoopt het aan de antiquair G. Brom, die onder de witte verf weer de oude polychromie tevoorschijn haalt. Intussen was in 1875 de parochie Renkum weer tot stand gekomen en pastoor Van Leeuwenberg heeft in 1890 heel veel gedaan om het beeldje, dat hem door de heer Brom te koop werd geboden, weer naar Renkum te krijgen. Het was dan ook de grote wens van de heer Brom dat het beeldje weer naar Renkum terug zou komen. Helaas mislukten deze onderhandelingen. Was het de twijfel aan de echtheid van het beeldje of was het gebrek aan geld?
In 1905 werd het beeldje op een tentoonstelling geplaatst. Hier werd het gekocht door een Haagse kunsthandelaar, die het weer verkocht aan de grote kenner en verzamelaar van middeleeuwse kunst, de heer J.B. Stolk te Huis ter Heide. Deze, hoewel protestant zijnde, had een zeer grote verering voor Maria. Een beeld van Maria sierde de voorgevel van zijn huis, dat ook de naam Maria in zijn naam voerde. Maar toen het beeldje eenmaal in zijn bezit gekomen was, kreeg hij vooral voor Maria van Renkum grote verering. Het kreeg dan ook niet een plaats in zijn museum, maar in de huiskamer, steeds omgeven door bloemen en portretten van zijn kinderen die hij aan Maria van Renkum toevertrouwd had.
Onderhandelingen
De heer Van Stolk heeft verschillende malen met de gedachte gespeeld, het beeldje over te doen aan de parochie van Renkum. Maar zijn grote liefde voor het beeldje moeten we bijna zien als een werking van Maria, die haar grote vereerder tijdens diens leven niet wilde verlaten. Dit alles vertelde hij eens aan de heer H. Herkuleyns, (een Maria vereerder) die de onderhandelingen startte. De heer Herkuleyns woonde in Arnhem en diens grote hobby was te grasduinen in de oude geschiedenis van het genadebeeldje van Maria van Renkum. Zo kwam hij er tenslotte achter, dat het beeldje eens aangeboden was aan een Renkumse parochiaan en dat hiervan de koop toen niet doorgegaan was. Op 6 september 1926 ging de heer Herkuleyns met schromende voeten op bezoek bij de heer Van Stolk, om te kijken, of hij iets kon bereiken. Wij laten hem nu zelf aan het woord: Nauwelijks was ik binnen, of mijn oog viel op het wonderschone beeld van O.L. Vrouw, dat daar prijkte temidden van tal van bloemen. De eerste ogenblikken kon ik niet veel zeggen. Ik was ontroerd, hoe schoon was dat beeld en wat een devotie tot Maria. Ik geloofde me zelf niet. Na geruime tijd bij het afscheid, waagde ik me te vragen: .Mijnheer, is er nog ooit kans, dat het beeld naar Renkum komt?. En de vriendelijke, oude heer werd ernstig; ik kwam aan zijn bezit, dat begreep ik, en hij zei: .Indien Maria wil, dat zij te Renkum komt, dan komt zij er. Maar indien zij niet naar Renkum wil, dan komt zij er niet. Indien ik U het beeld mee zou geven, om naar Renkum te brengen, en zij zou het niet willen, er zou iets met U gebeuren onderweg en het beeld zou niet te Renkum komen. Laten we dus geduldig afwachten..
Dit geduldig afwachten wordt zwaar op de proef gesteld, weanneer 6 mei 1927 de heer Van Stolk onverwacht overlijdt. Met zijn heengaan schijnt het beeld voor Renkum verloren te zijn, want het is bekent, dat mevrouw Van Stolk het beeld niet gaarne wil missen. Dit blijkt bij een bezoek, dat pastoor Wolters aan mevrouw Van Stolk brengt op 20 maart 1928. Het eerste wat mevrouw Van Stolk tegen de pastoor zegt, is: .Ik hoop, dat U é é n vraag niet zult stellen.. Er werd over de verkoop van het beeld niet gesproken, maar bij het afscheid zei de pastoor toch: .Ik hoop dat het beeld nog eens in Renkum terecht komt.. Mevrouw Van Stolk antwoordde hierop: .Ik ook, maar voorlopig niet.. De volgende dag was mevrouw Van Stolk jarig. Haar zoon stelde voor het beeld weer af te staan aan de edelsmid J.E. Brom, om de voorbereidingen te treffen, het beeld weer naar Renkum terug te brengen. Hij wist zijn moeder over te halen. Op 23 maart kreeg pastoor Wolters een telegram van de heer Brom, dat mevrouw Van Stolk het beeld wilde afstaan. Het was die zelfde dag nog door de heer Brom bij de familie Van Stolk opgehaald en naar Utrecht gebracht, waar hij het in zijn atelier opknapte en het dan naar het aartsbisschoppelijk paleis bracht, waar het opgesteld zou blijven staan tot de definitieve terugkeer naar Renkum. Een waardevol collier schonk mevrouw Van Stolk als eerste ex-voto bij het afscheid van de Maria van haar man. Een voorwaarde had zij gesteld: Een afbeelding van haar man zou steeds in de nabijheid van het beeld moeten zijn.
1928: Eindelijk terug
Na het teleurstellende bezoek van pastoor Wolters en de heer Herkuleyns, aan wie Renkum wel de meeste dank verschuldigd is voor het vele werk dat hij gedaan heeft om Maria weer in Renkum terug te krijgen, kwam het bovenvermelde telegram wel als een enorme verrassing. Zondag 25 maart werd het heuglijke nieuws aan de parochianen van Renkum meegedeeld door de pastoor. .s Avonds had onder buitengewone belangstelling een plechtig lof te Deum plaats. En dan eindelijk op 6 mei 1928 was het zo ver. Na meer dan 350 jaar kwam Maria weer naar Renkum terug.
Nu Maria weer terug in Renkum is, komen de bedevaarten ook weer. Van vele, zeer vele plaatsen kwamen zij. Niet alleen uit Nederland maar ook van daar buiten.
Dan komt de oorlog. Benzinegebrek doen auto- en motorbedevaarten verdwijnen. De feestelijke processies verdwijnen. Het worden boete- en bedetochten voor vrede.
Tijdens het oorlogsgeweld brachten pastoor Wolters, kapelaan Stockmann en de huishoudster op een oude handkar het beeldje van Maria van Renkum bij de familie Wolfs in Ede. Maar toen het daar ook niet meer veilig was, werd het opgehaald door de directeur van het Kröller-Müller museum, waar het in de kelders ondergebracht werd bij andere kunstschatten. Hier bleef het tot de kerk in Renkum weer zover hersteld was, dat zij Maria weer een waardige plaats kon geven. 19 mei 1946 was het zover. Wederom met grote plechtigheid werd het beeldje in Renkum ingehaald, wederom kwamen de bedevaarten naar Renkum. Op zondag 3 mei 1953 werd het zilveren jubileum gevierd van de terugkeer van Maria naar Renkum. Pastoor Jansen was inmiddels pastoor Wolters opgevolgd. Maar het meest aangrijpende van deze dag was wel, toen mgr. Alfrink, de in de rolstoel gezeten, zogoed als geheel verlamde heer H. Herkuleyns het gouden erekruis .Pro Ecclesia et Pontifice. op de borst speldde. Hiermee werd de dank overgebracht van Renkum aan de grote promotor van de terugkeer van Maria naar Renkum...
(www.mariavanrenkum.nl/historie.htm)