Genealogy Rijk Meijer » Cornelis Vermorcke (± 1658-1730)

Personal data Cornelis Vermorcke 

• He was born about 1658 in Vlaanderen, België-Zeeland, Zeeuws-Vlaanderen, Het verdronkenland.

  hij werd ook geregistreerd als Cornelius van Morcke

• Profession: (vermoedelijk) Turfsteker. Moer of Veen arbeider.
• He died on November 17, 1730 in Kieldrecht (België).Source 2
• A child of Vermorcken afstamelingen van (Van Morcke)=> (Van Maercke)=>(van Marke)=>(Vanmaercke)=>(Vermaercke) and

Household of Cornelis Vermorcke

(1) He is married to Elisabeth Maria Voet.

They got married on August 24, 1717 at Verrebroek, Beveren, België.

Child(ren):

1. Paulus Vermorcke  1718-1758 
2. Egidius Jacobus Vermorcke  1719-1719
3. Joanna Elisabeth Vermorcke  1721-????
4. Ferdinandus Emanuel Vermorcke  1722-????
5. Petronella Vermorcke  1725-1791 
6. Sebastiaen Vermorcke  1728-????

(2) He is married to Anna Slachmeulder.

They got married on July 30, 1689 at Verrebroek, Beveren, België.

Child(ren):

1. Martinus Vermorken  1690-????
2. Catharina Vermorcke  1693-1751
3. Joannes Cornelius Vermorcke  1697-1734 
4. Barbara Vermorcke  1699-1769 
5. Anna Maria Vermorcke  1701-????
6. Judocus Josehpus (Joos) Vermorcken  1704-< 1738 
7. Frederickus Vermorcke  1707-1723
8. Egidius Jacobus (Gillis) Vermorken  1709-1736
9. Corneille (Cornelis) Vermorken  1711-???? 

Event (Death of Spouse).

Notes about Cornelis Vermorcke

De naam 'Verrebroek','Brouc aen de Verre', verschijnt voor 't eerst in in een oorkonde van 1141 ondertekend door paus Innocentius II. Daarin bekrachtigt de paus de begiftiging door Iwein van Aelst (1) als heer van Waas, gedaan in 1139. Dit behelsde de priorij te Saleghem die hij in 1136 had laten bouwen en andere bezittingen, waaronder Verrebroek, die hij in 1139 aan de abdij van Drongen schenkt. De 'verre' was een waterloop die liep van Sint Gillis naar Kallo. Hiervan bleef slechts een kronkelende gracht over. Gedurende honderden jaren (zeker vanaf de 14e eeuw) vocht deze nederzetting tegen het woeste Scheldewater. Naast ellende bracht dat ook voorspoed gezien een rijke polderklei zich verspreidde over het land. Hier kwamen natuurlijk ook dammen en dijken aan te pas die beurtelings wegspoelden en weer opgebouwd werden. Na verloop van tijd lagen hier in de naakte vruchtbare polderstreek hoeven met uitgestrekte landerijen die bewerkt werden dankzij talrijke knechten en meiden.

Wat verder op 'de Hoogen Wilde' waar magere zandgronden gebleven waren, hadden de boeren kleinere percelen, bescheidener hofsteden en minder volk. Ook de turfwinning kwam tot ontwikkeling zodat de bevolking op de zandrug zich gevoelig uitbreidde. Moer- of veendelvers vonden hun broodwinning "up die moere in de woestine". Tot ca 1570 was Verrebroek een centrum van de turfwinning.

de parochiekerk al hier heet niet voor niets St. Laurentius, hij was de patroon van de turfstekers. Werken en wroeten was hier het parool. Van onze voorvaderen bleven de taaisten het volhouden ook als gevolg van de natuurlijke selectie. Maar tevens ontstonden sterke familiebanden. Om te eten en te drinken bestonden allerlei gelegenheden: gildefeesten, openbare verkopen, kermissen, jaarmarkten, bruiloften, doopfeesten, uitvaarten... Toch was het dorp voor de polderboer eerst en vooral de kerk. De zware kerktoren van Verrebroek wordt niet ten onrechte de 'Kathedraal van de Polder' genoemd. Pastoors - onuitwisbaar merkteken - waren onkreukbaar en hadden veel invloed. De boeremensen keken naar hen op en vervulden ijverig hun kerkelijke plichten. Rijkere lui deelden bij begrafenissen en jaargetijden brood aan den armen uit. waer voren de voornoemde armen sal moeten doen een eeuwige jaergetijde voor de comparanten hunne ouders, susters, broeders ende aen het rouwde (rouwplechtigheid) met Uytdeelen voor de voornoemde acht guldens om thien schellingen broodt 't jaers (3).

Het Land van Waas maakte, politiek gezien, eertijds deel uit van het graafschap Vlaanderen. In dat gebied waren er echter enclaves o.a. heerlijkheden door de graaf geschonken aan zijn trouwe vazallen zoals de heer van Aalst. de heer van Beveren, enz . Sommigen onder hen dachten ook op tijd aan hun ziele zaligheid en deelden dan met milde hand en in een gezegende sfeer van devotie, eigendommen uit aan de Kerk en abdijen. 

Zo kwamen vele bezittingen in de polder toe aan de abdij van Drongen schenkingen door Iwein van Aelst. Omdat zij zelf al bekeerd waren wensten de heren dat het ware geloof ook aan hun onderdanen verkondigd werd. Monniken werden hier de eerste dorpspastoors. Omstreeks 1400 telde men in Verrebroek ongeveer 1600 inwoners. In 1574 was dit reeds opgelopen tot 2100 inwoners. Vanzelfsprekend begonnen de adellijke machthebbers hun gebieden ook te verpachten. Contracten, rekeningen, eigendommen werden opgemaakt door de kasteleins. De Heerlijkheid van Beveren waartoe ook Verrebroek behoorde, was een belangrijk moergebied van de graaf. Het leverde 85 % van al zijn moerpachten op.Het einde van deze bloeiperiode kwam met de onderwaterzettingvan de Scheldepolders tijdens de Spaanse bezetting. Nadat Alva in de Lage Landen meer dan 1150 mensen liet onthoofden (waaronder o.a. de edelen van Egmont en Hoorn), maar de Beeldenstorm niet kon beletten, dreef Alexander Farnese de opstandige Zeeuwen steeds verder naar het Noorden. Om die opmars onmogelijk te maken hadden de Geuzen in 1583 de dijken van de polders doorgestoken. Dit overspoelde alle gronden die lager dan 4 m boven zeeniveau lagen. Van Hulst tot Beveren stond bijna alles onder water. Enkel de zandige hoogten rond Verrebroek en Kallo staken boven het water uit. De Spanjaarden bouwden versterkingen o.a. een fort in Verrebroek. Hierdoor bleef permanent een Spaans garnizoen op dit grondgebied. Steeds meer mensen gingen op de loop. Meer dan 150 hofsteden waren verwoest en een 40-tal andere waren onbewoonbaar door de overstroming. Zelfs op de droog gebleven grond rond de kerk en de dijk was het niet veilig. Plunderende soldaten deden zich te goed. De rug die boven water bleef uitsteken was ongeveer 250 ha. Hierop kon men wat vee laten grazen of grond bewerken. In 1615 noteerde de bisschop van Gent dat er geen pastoor was en dat er 6 tot 8 gezinnen rond de kerk van Verrebroek Woonden. Die kerk bestond toen enkel uit een toren.

In 1616 wordt dan de Verrebroekpolder drooggelegd. Bewoners keren terug, militairen uit het fort kopen grond en vestigen zich hier. Verrebroek kwam tot 400 inwoners. Op de Hooge Wilde werd een nieuwe windmolen gebouwd, er was immers opnieuw graan om te malen. Toch kwam aan de ellende nog geen einde. Bij de Slag van Kallo in 1638 probeerden de Staatse troepen (= de Noordelijke Nederlanden) na het vertrek van Farnese Antwerpen te veroveren. Eerst hadden ze succes maar uiteindelijk werd Willem van Nassau na een bloedige strijd verslagen. Bij deze gebeurtenissen lag Verrebroek weer in puin. De bisschop van Gent, Antoon Triest noteerde bij zijn bezoek aan Verrebroek een maand na deze veldslag: 'we hebben de kerk bezocht , totaal vernield door ketters. Er zijn weinig inwoners: bijna allen zijn gevlucht. Hun huizen zijn vernield en hun akkers verwoest. De pastoor is hardhorig, maar dat moet voorlopig zo blijven tot een andere zal gevonden worden voor zo'n afschrikwekkende plaats'.

Tien jaar later, in 1648, regelde de Vrede van Munster de politieke verhoudingen. De Zuidelijke Nederlanden bleven in Spaanse handen. Toch betekende dit geen volstrekte vrede: de omringende landen, de Republiek van de Verenigde Provinciën, Engeland en Frankrijk, vochten geregeld een robbertje uit, soms tegen Spanje , soms onderling. (Tussen 1701 en 1704 verhuisde de familie Vermorcken naar Kieldrecht.)

Aan die Spaanse tijd kwam een einde met het Verdrag van Utrecht (1713) waarbij de Zuidelijke Nederlanden in het bezit kwamen van de Habsburgers, zeg maar de keizer van Oostenrijk. Het werd de tijd van de Verlichting waarbij men in naam van de Rede alles met het gezond verstand probeer de te veranderen.

Het einde van deze eeuw bracht weer sombere tijden: de Franse Revolutie (1789). Drie jaar later trokken de Franse revolutionaire legers de Oostenrijkse Nederlanden binnen en versloegen de troepen van de Weense keizer. Dit was in het begin een schrikbewind: kerken, abdijen en kastelen werden geplunderd en in puin geschoten. Soldaten met brede broekspijpen (schimpend 'sansculotten' = zonder broeken genoemd) sleepten duizenden boeken uit de bibliotheken en verwarmden zich aan hun vuur. Bisschoppen, pastoors, kasteelheren en anderen verdwenen achter de tralies of werden vermoord. Kerkelijke diensten waren verboden. In oktober 1797 ging ook de kerk van Verrebroek dicht. Pastoor Martena dook onder. Missen, doopsels en huwelijken werden in het geheim gehouden (6). Koster Pieter Vereecken probeerde kerkmeubilair dat openbaar verkocht werd, te recupereren.

De pastoor hield het niet lang uit en stierf op 24 juni 1803. ln 1804 werd zelfs de torenspits gehalveerd om er een semafoor ten gerieve van de Franse legers op te plaatsen. Het is ons allen bekend hoe ons land na de Slag van Waterlo (1815) deel uitmaakte van het Koninkrijk der Nederlanden wat in de hele streek maar weinig toenadering tot het Zeeuws-Vlaanderen van de Geuzen van weleer meebracht. Dat Verrebroek nadien in het Koninkrijk België (1830) evenmin gehoord werd, zal wel niemand verbazen.

We weten nu waar Judocus (Joos) Laurentius Vermorken (1757-1818). Zijn naam Laurentius aan te danken heeft. De patroonheilige van de Turfstekers en de kerk van Verrebroek. Met enige zekerheid kunnen we nu ook stellen dat Cornelis Vermorcken (1658-1730) voorlopig de stamvader is van de familie Vermorken. De doopboeken van Verrebroek gaan niet vergenoeg terug in de tijd om zijn geboorte en doop te kunnen achterhalen en de gevonden geboorte & trouw aktes geven geen aanwijzingen waar vandaan Cornelis Vermorcken gekomen is. In de indexen van Verrebroek komt de naam Vermorken of varianten van de naam die mij bekend zijn in de periode 1662-1689 niet voor. Ook in de Index trouwen die terug gaat tot 1590 heb ik geen Vermorken 's gevonden. Dus concludeer ik dat Cornelis Vermorcke niet geboren is in Verrebroek. Maar we kunnen wel raden waarmee hij zijn brood heeft verdient (Turf steken).

Uit overleverings verhalen weet ik dat de familie veel geleden had onder de godsdiensttwisten, oorlogen, overstromingen en stormvloedden. en dat ze gekomen waren van het verdronkenland en waarschijnlijk gewoont hebben in een van de vele weggespoelde dorpen en buurtschappen aldaar. 

De Naam vermorcken is een dialectische verschijving van de familie naam    Van Maercke.

Schrijfwijze;

Vanmaerke, Vanmaercken, Vermaercke, Vermaerken, Vermaerckelen,Van Morcke, Van Morcken, Vermorce, Vermoercken, Vermolken, Vermorcken, Vermoorcken, Vermorken.

 

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Cornelis Vermorcke?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Cornelis Vermorcke

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children