Family tree Fikkert,deMink; Mol,Leeflang,Top,Groenendijk; terBraake,deBruijn,Voorthuis » Isaac "Izak Isaak Izaak" Spanjaard (1838-1912)

Personal data Isaac "Izak Isaak Izaak" Spanjaard 

• Nickname is Izak Isaak Izaak.
• He was born on August 29, 1838Borne
  Overijssel The Netherlands.
• He died on May 6, 1912, he was 73 years oldBorne
  Overijssel The Netherlands.
• A child of Jacob Salomon Spanjaard and Rosina Zwartz
• This information was last updated on June 10, 2017.

Household of Isaac "Izak Isaak Izaak" Spanjaard

Notes about Isaac "Izak Isaak Izaak" Spanjaard

{geni:about_me} Kind:
Izak Spanjaard
Geslacht:
Man
Vader:
Jacob Salomon Spanjaard
Leeftijd:
24
Beroep:
Koopman
Moeder:
Rosina Zwartz
Leeftijd:
22
Gebeurtenis:
Geboorte
Datum:
woensdag 29 augustus 1838
Gebeurtenisplaats:
Borne

Bruidegom:
Isaak Spanjaard
Geboorteplaats:
Borne
Leeftijd:
30
Beroep:
Koopman
Vader bruidegom:
Jacob Salomon Spanjaard
Beroep:
Koopman
Moeder bruidegom:
Rosina Swartz
Bruid:
Anna Eleonora Fortunata Simons
Geboorteplaats:
Marlborough (Engeland)
Leeftijd:
20
Vader bruid:
Köppel Simons
Beroep:
Koopman
Moeder bruid:
Emilia della Torre
Gebeurtenis:
Huwelijk
Datum:
maandag 20 december 1869
Gebeurtenisplaats:
Borne
gehuwd te Dusseldorf (Pruissen) 22 12 1868

Overledene:
Izak Spanjaard
Geslacht:
Man
Geboorteplaats:
Borne
Leeftijd:
73
Relatie:
Anna Eleonara Fortunata Simons
Relatiesoort:
Partner
Vader:
Jacob Salomon Spanjaard
Moeder:
Rosina Zwartz
Gebeurtenis:
Overlijden
Datum:
maandag 6 mei 1912
Gebeurtenisplaats:
Borne

--------------

http://www.stolpersteine-borne.nl/de_familie_spanjaard-2.htm

1.1 Izak Jacob en Anna Simons

Izak Jacob, de oudste zoon van Jacob Salomon, huwt de in Engeland geboren Anna Simons en krijgt met haar zes kinderen. De eerste twee kinderen overlijden op jonge leeftijd, een week na elkaar. Ze hebben een dubbelgraf op de begraafplaats gekregen. Vier zonen worden volwassen: Jacob (1873), Siegfried Salomon (1874), Robert (1876) en Emil Bernard (1879).

Bij de fabriek van Spanjaard was een indigokuil. Indigo was de voornaamste verfstof die werd gebruikt. Het volgende verhaal gaat over de zonen van Izak en deze kuil:

De zonen van de oude heer Izaäk Spanjaard hadden van hun grootvader van moederskant een bokkenwagen met een prachtige witte bok gekregen. Zij stonden bekend om hun streken. Met dit span reden zij op een zaterdagmiddag, toen de fabriek niet in werking was, naar deze indigokuil, stapten uit het wagentje en lokten de bok, die heel gehoorzaam was, naar de kuil om met wagen en al in de kuil te verdwijnen. Na het hoerageroep van de jongens kwam er spoedig hulp en werd het stel met vereende krachten weer op het droge getrokken, maar het gevolg was dat de mooie witte bok tot zijn dood prachtig blauw is gebleven.

Bron: W.H.G. Brok. Borne. Textiel en Spanjaard door de jaren heen.

Jacob, de oudste zoon, treedt in de voetsporen van zijn vader, daarover hieronder meer. Zijn broer Siegfried Salomon wordt houthandelaar en Robert wordt directeur van een verf en chemicaliënfabriek in Delft. De jongste zoon Emil Bernard was rentenier. Jacob en Robert trouwen met hun nichten Olga en Rosa Charlotte, dochters van hun vaders broer Bernard. Deze beide vrouwen overleven de oorlog.

De oudste zonen Jacob en Siegfried, overlijden beide in 1934. Robert en Emil sterven in concentratiekampen, zij woonden tijdens de oorlog niet meer in Borne. Ook Emils vrouw Sophie van Amerongen werd gedood, net als hun oudste dochter Anneke en haar man. De vrouw van Siegfried, Margarete Herz, kwam om in Auschwitz. Ook één van haar zonen, Bob, en diens gezin overleefden de oorlog niet.

Jacob en Olga Spanjaard

Jacob trouwt met zijn nicht Olga Spanjaard. Ze krijgen vier kinderen, waarvan er twee jong overlijden en in Borne begraven zijn. Op het graf van hun dochtertje Anna staat:

Een jong kind
Als een bloeiende roos
Nog maar net op aarde
Gaat ze weer weg.

Hun zoon Johan Izaak Bernard wordt in 1907 geboren en hun dochter Nelly Olga in 1912.

Jacob treedt in de voetsporen van zijn vader. Hij gaat als ‘de God van Borne’ de plaatselijke geschiedenisboeken in, omdat hij zich veel macht in Borne heeft. Naast zijn bezigheden als industrieel en werkgever is Jacob Spanjaard ook maatschappelijk actief. Zo heeft hij van 1857 tot 1864 zitting in de gemeenteraad van Borne. Hij is beschermheer van de Bornsche Harmonie, die zondags voor zijn villa moest verschijnen om te spelen, en daarna stond er een borrel klaar voor de muzikanten.

Jacob riep zeer tegenstrijdige gevoelens op:

Jacob was een dondersteen, hij was niet voor niets de God van Borne, maar in zijn binnenste had hij ook iets dat goed was. Als ik naar Spanjaard ging om een zieke man met zes of zeven kinderen, dan vroeg Jacob, ingaande op het verzoek: ‘Kan ik er op vertrouwen?; en reageerde ik met ‘Aans zeg ik ‘t oe ’nig!’. Dan ging ’s avonds de dienstmeid met een mand vol levensmiddelen naar de betrokken familie. Maar ja, hij had van die buien… Jacob Spanjaard was gewoon een warmbloedig man, die weinig relatie had met de Joodse cultuur. Jacob Spanjaard was een heethoofdig man. Impulsief en abrupt. Aan de andere kant had hij een gouden hart, hij deed ontzettend veel goeds. In het algemeen was hij royaal en hulpvaardig. Bij de staking van de arbeiders bij Spanjaard heeft hij hen ook geholpen. Jacob had moeite met het materiële lijden en hij deed veel moeite om dat bij mensen te verlichten.

Bron: Interviews Jaap Grootenboer.

Veel mensen denken nog altijd aan hem, ten goede of ten slechte. Hij was een mannetjesputter, hij deed wat hij wilde en regeerde met strakke hand, ieder trad hem met vrees tegemoet. Dit gold echter alleen en bijna altijd bij fabrieksaangelegenheden, want buiten het werk kon hij zeer menslievende daden doen en hij was voorstander van het uitoefenen van hobbies, waarbij muziek en voetbal wel de favorieten waren… Hij was de God van Borne. Toen er bijvoorbeeld een nieuwe schoorsteen moest komen bij het ketelhuis moest deze hoger worden dan de kerktoren… Jacob was een streng heerser in zijn tijd. Maar ook een gevoelig mens die zijn arbeiders soms liet steunen, zelfs tijdens de staking.

Bron: W.H.G. Brok. Borne. Textiel en Spanjaard door de jaren heen.

Jacob overlijdt in 1934. Zijn veel jongere vrouw Olga Sara Spanjaard – Spanjaard wordt in januari 1944 naar Westerbork vervoerd en vandaar in september naar Theresienstadt. Zij overleeft de oorlog omdat ze behoorde tot de 300 Joden die aan het eind van de oorlog werden uitgewisseld tegen Zwitserse medicamenten, met geld dat Amerikaanse Joden in Zwitserland hadden gedeponeerd. Ze sterft in 1967.

Johan Izaak Bernard (1907), de zoon van Jacob en Olga, is werktuigkundig ingenieur. Hij treedt in 1934 bij Spanjaard in dienst als adjunct-directeur en in 1939 wordt hij directeur. Hij valt in Borne als eerste slachtoffer van de nazi’s. Op 14 september 1941 wordt hij bij een razzia gearresteerd en al op 27 december wordt hij vergast in Schloss Hartheim, op 30 km. van kamp Mauthausen. Naast directeur was hij ook voorzitter van het Borns Oranje-Comité en beschermheer van de Bornsche Harmonie. Hij woonde in het Witte Huis en had kunnen vluchten toen ze hem ophaalden, maar hij weigerde dit: hij had niemand kwaad gedaan en dacht dat hij wel weer snel thuis zou komen.

Veel lof is er in Borne voor Johan, of Hanny, Spanjaard, maar er is ook onbegrip dat hij zich zomaar liet oppakken. Een aantal geïnterviewden vertelt over de liefhebberijen van Hanny: paarden en voetballen. Een team rond Hanny speelde wekelijks tegen een team rond Dirk Spanjaard, soms in de tuin van het Witte Huis.

Hanny Spanjaard was bekend. Had een auto: een Ausburg en twee bouviers. Hij zat in de organisatie van het Oranje Comité. Die man praatte met iedereen… Hanny stond altijd in de poort van het huis met iedereen te praten… Johan was geweldig vriendelijk. Hij was in de dorpsgemeenschap verankerd, Was Delfts ingenieur… Johan Spanjaard. Een hartstikke aardige man. Jong. Hij was heel goedgeefs... Hanny Spanjaard was een fijne vent. Johan was de zoon van Jacob II Spanjaard. Aan Hanny, daar heeft Borne veel aan verloren… Iemand die gevoel had, die ook wat missen kon, die altijd wel wou helpen. En ik geloof ook dat hij een goede man was voor het bedrijf. [Dan vertelt hij hoe formeel het onderhoud met de directeur normaal ging, maar met Hanny ging het anders]: de eerste keer dat we om een onderhoud vroegen, daar stond de ronde tafel. Er stonden sigaren en sigaretten op tafel: ‘Je moet niet denken dat ik je sigaren wil geven om je om te kopen, maar als je sigaren rookt dan praat je gemakkelijker’… Hij rookte de pijp en wij de sigaren… Ik hou nog altijd vol dat het een strop voor Borne is geweest dat Johan is omgekomen. Ook voor de kinderen, hij was gek met kinderen… Als er op zondagmiddag 10 jongens aan de poort van het voetbalveld stonden omdat ze er graag in wilden dan betaalde hij de kaartjes voor ze… We speelden straatvoetbal met een tennisbal, maar Hanny gaf ons een echte leren bal…

Johan Spanjaard is als eerste gegaan. Hij was 29 december jarig. Enkele dagen daarvoor kwam het bericht uit Mauthausen. Hij moest daar stenen sjouwen… Op het Witte Huis was drukte op een zondagmorgen. Johan was dood!! Hij had in de mijnen moeten werken. Zoveel mensen hebben hem aangeboden om onder te duiken. Maar hij wilde niet van zijn moeder weg.

Bron: Interviews Jaap Grootenboer.

Nelly, de zus van Hanny, trouwt in 1931 met Feiko Pieter Mulder, die later directeur werd van de HBS in Hengelo. Ze krijgen zes kinderen en weten de oorlog te overleven.

Do you have supplementary information, corrections or questions with regards to Isaac "Izak Isaak Izaak" Spanjaard?
The author of this publication would love to hear from you!

Timeline Isaac "Izak Isaak Izaak" Spanjaard

Click on the names for more info. Symbols used:  grandparents    parents    brothers/sisters    children