Vorfahren van Gijs en Frank Edelbroek » Hendrik IV 'van Canossa' van het Heilige Roomse Rijk (1050-1106)

Persönliche Daten Hendrik IV 'van Canossa' van het Heilige Roomse Rijk 

• Er wurde geboren am 11. November 1050 in Goslar,NI,DEU, 3 NOTE vermoedelijk.

  Pass auf: Alter bei der Heirat (13. Juli 1066) war unter 16 Jahre (15).

• Beruf: Koning van Duitsland vanaf 1056; Rooms-Duitse keizer vanaf 1084.
• Er ist verstorben am 7. August 1106 in Luik, Limburg, België, er war 55 Jahre alt.
• Er wurde beerdigt in Speyer, Rheinland-Pfalz, Duitsland.
• Ein Kind von Hendrik III 'de Vrome' of 'de Zwarte' van het Heilige Roomse Rijk und Agnes van Poitou

Familie von Hendrik IV 'van Canossa' van het Heilige Roomse Rijk

(1) Er ist verheiratet mit Bertha van Turijn.

Die Eheerklärung wurde am 25. Dezember 1055 zu Zürich, Zurich, Zwitserland gegeben.

[verloofd als kind],

[huwelijksfestiviteiten in Trebur],

Kind(er):

1. Agnes van Waiblingen  1072-1143 

(2) Er ist verheiratet mit Eupraxia van Kiev.

Sie haben geheiratet am 14. August 1089, er war 38 Jahre alt.

Das Ehepaar wurde 1095 geschieden.

Notizen bei Hendrik IV 'van Canossa' van het Heilige Roomse Rijk

[zie http://de.wikipedia.org/wiki/Heinrich_IV._(HRR) - diese Seite wurde zuletzt am 23. Mai 2014
geändert,
Een bijzonder uitgebreid verhaal met veel illustraties en bronvermeldingen,
.,
[zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Keizer_Hendrik_IV - deze pagina is het laatst bewerkt op 9 apr
2014,
.,
Hendrik IV (Goslar, 11 november 1050 - Luik, 7 augustus 1106) was koning van Duitsland vanaf 1056
en Rooms-Duitse keizer van 1084 tot zijn gedwongen troonsafstand in 1105. Hij was de derde keizer
van de Salische dynastie en een van de machtigste en belangrijkste figuren van de 11e eeuw. Zijn
heerschappij werd gekenmerkt door de Investituurstrijd met het pausdom en verscheidene
burgeroorlogen met pretendenten van zijn troon in Italië en Duitsland.,
.,
Jeugd,
Hendrik had een veelbewogen jeugd. Hij werd in de palts te Goslar geboren als oudste zoon van
keizer Hendrik III en diens tweede vrouw Agnes van Poitou. Met Pasen 1051 werd hij gedoopt,
waarbij abt Hugo van Cluny als peetoom optrad. De Kerstmis daarvoor had Hendrik III met de
rijksadel een akkoord bereikt dat hij door zijn zoon zou worden opgevolgd. Deze eed werd in 1053
door de edelen hernieuwd, onder de voorwaarde dat Hendrik een rechtvaardige koning zou zijn. Eind
1053 werd Hendrik (als Hendrik VIII) benoemd tot hertog van Beieren en op 17 juli 1054 werd hij
te Aken door de aartsbisschop van Keulen Herman II van Keulen tot koning gekroond. Tijdens het
kerstfeest van 1055 werd Hendrik (vijf jaar oud) verloofd met de vierjarige Bertha van Savoye.
Dit lijkt een politieke zet van zijn vader te zijn geweest tegen de opstandige Godfried II van
Lotharingen, die in 1053 was getrouwd met Beatrix, de markgravin van Toscane.,
.,
Hendriks vader (Hendrik III) overleed in het jaar 1056. Zijn moeder Agnes van Poitou werd
regentes. Paus Victor II verzoende Godfried II van Lotharingen met Agnes en bewerkstelligde de
brede erkenning van Hendrik als koning van Duitsland. Een jaar later werden Hendrik en Agnes
echter in Saksen overvallen door een groep opstandige edelen. Pas na zware gevechten konden
Hendrik en Agnes vluchten.,
.,
Agnes zette het beleid van Hendrik III voort. Zij probeerde de invloed van de hoge adel en de
aartsbisschoppen (ook afkomstig uit de hoge adel) zo klein mogelijk te houden. Agnes steunde
vooral op bekwame bestuurders uit de lagere adel en op kerkelijke intellectuelen. In 1062 kwam de
hoge adel in actie: De machtige Saksische edelen Otto I van Northeim (hertog van Beieren) en
Egbert I van Meißen verbonden zich met de aartsbisschoppen van Keulen, Bremen en Mainz om de
macht te grijpen. Na een feestmaal in de palts van Kaiserswerth nodigde aartsbisschop Anno II van
Keulen de jonge Hendrik uit om zijn schip te bezichtigen. Toen de jongen en de samenzweerders aan
boord waren, voer het schip onverhoeds weg. Hendrik sprong in paniek overboord en verdronk bijna
maar werd door Egbert gered. De samenzweerders eisten dat Agnes de regeringsmacht aan hen zou
overdragen, en zij gaf toe. Anno II werd nu praktisch gesproken de regent, terwijl de
aartsbisschop van Bremen een persoonlijk adviseur van Hendrik werd. Dit leidde tot een felle
machtsstrijd tussen beide geestelijken. In 1065 werd Hendrik IV meerderjarig (volgens de wetten
van die tijd) en kon hij zelfstandig regeren.,
.,
Groeiende tegenstand,
Als jonge koning probeerde Hendrik om het beleid van zijn vader voort te zetten. Twee belangrijke
uitgangspunten daarvan waren:,
.,
---zo veel mogelijk bestuurlijke macht concentreren in de handen van betrouwbare, door de koning
benoemde, bisschoppen - dit ten koste van de hoge adel,
---versterken van de controle over Saksen.,
.,
Spanning met de kerk,
Hendriks ouders hadden de vernieuwingen van de kerk volop steun gegeven, uit persoonlijke
overtuiging maar ook omdat Hendrik III in een goed opgeleide en integere geestelijke stand een
belangrijke steunpilaar van zijn rijk zag. De vernieuwing van de kerk keerde zich na verloop van
tijd echter tegen de belangen van de koning: de kerk en de paus begonnen zichzelf te beschouwen
als onafhankelijk van wereldlijke heersers en stelden zich zelfs op het standpunt dat de kerk
belangrijker was dan koningen. Dit leidde tot een toenemend verzet tegen politieke
bisschopsbenoemingen door de koning. Vanaf 1070 waren er conflicten met de kerk over
bisschopsbenoemingen.,
.,
Opstand in Saksen,
De Salische dynastie waar Hendrik deel van uit maakte, was afkomstig uit het Rijnland. Voordat de
Saliërs de macht kregen, was Duitsland geregeerd door koningen uit Saksen. Daardoor werd Saksen
toen minder sterk door de koningen gecontroleerd dan de andere hertogdommen. De Saliërs voerden
een politiek om hun controle over Saksen te versterken. Ze deden dat door zich grote persoonlijke
bezittingen in Saksen toe te eigenen, en die door vertrouwelingen uit het Rijnland te laten
besturen. Op hun bezittingen bouwden ze kastelen en paltsen (Hendrik was daardoor zelfs in Saksen
geboren). Hendrik zette deze politiek voort, maar zowel onder de Saksische edelen als onder de
Saksische boeren groeiden het verzet tegen de vreemdelingen die hun macht en grond afnamen.,
.,
De meest vooraanstaande Saksische edelen werden door hofintriges steeds verder in het nauw
gebracht. Uiteindelijk kwamen de hertogen Otto I van Northeim en Magnus van Saksen in 1071 in
opstand tegen Hendrik. Hendrik kon ze eenvoudig verslaan. Otto onderwierp zich en werd snel
vrijgelaten. Magnus weigerde afstand te doen van zijn hertogstitel en werd opgesloten in de
Harzburg. Tijdens een boerenopstand in 1073 werd Magnus bevrijd. Hendrik moest uit Saksen
vluchten en sloot in 1074 in Gerstungen een vrede met de Saksen. Otto en Magnus werden in al hun
functies hersteld en Hendrik moest zijn kastelen in Saksen afbreken. Bij de afbraak van de
Harzburg werden niet alleen de versterkingen gesloopt, maar sloopte de Saksische menigte ook de
kapel met graven van Hendriks familie. Dat was niet alleen tegen de afspraken, het werd in het
hele koninkrijk als een misdaad gezien. Hendrik kon eenvoudig een groot leger op de been brengen
voor een strafexpeditie. In een veldslag bij Bad Langensalza wist Hendrik na een dag van zware
gevechten de Saksen te verslaan. De Saksische edelen moesten voor het hele leger, barrevoets om
genade smeken. Hendrik spaarde hun leven maar nam veel van hun leengoederen af.,
.,
Strijd met de paus en met tegenkoningen,
In het jaar 1073 werd paus Gregorius VII gekozen. Hij was een sterk voorstander van kerkhervorming
en een tegenstander van de invloed van koningen op de kerk. Al na een jaar deed Gregorius een
oproep aan de Duitse rijksgroten om Sint Pieter te verdedigen (de paus te steunen tegen de
koning). In 1075 stelde hij dat de paus het hoogste gezag had binnen de kerk en dat de kerk boven
de rest van de maatschappij was geplaatst. Daarmee stelde hij zich op het standpunt dat de paus
boven de vorsten stond en hen kon benoemen of afzetten als hij dat nodig vond. In 1076 kwam het
tot een open conflict over de benoeming van de bisschop van Milaan, toen Hendrik een bisschop
benoemde die door de paus in de ban was gedaan. Hendrik liet de Duitse en Noord-Italiaanse
bisschoppen in Worms verklaren dat de paus als afgezet moest worden beschouwd. Gregorius
verklaarde dat Hendrik zijn titel had verbeurd en excommuniceerde hem. De investituurstrijd was
begonnen.,
.,
De paus zocht contact met de Duitse adel. Men kwam overeen dat de paus in Augsburg op een rijksdag
in maart 1077 de keuze van een nieuwe Duitse koning zou bijwonen. Hendrik vroeg Mathilde van
Toscane en abt Hugo van Cluny (zijn peetvader) om te bemiddelen. Hendrik moest voor de rijksdag
in Augsburg een ontmoeting hebben met de paus om de geplande rijksdag in Augsburg te voorkomen.
Zijn tegenstanders hadden alle Duitse Alpenpassen geblokkeerd, dus Hendrik moest via Bourgondië
naar het afgelegen kasteel van Canossa trekken, waar de paus verbleef om juist een ontmoeting met
de keizer te ontlopen. Hendrik vroeg ootmoedig om vergeving (de spreekwoordelijke gang naar
Canossa). Gregorius liet hem drie dagen lang (naar men beweert blootsvoets in de sneeuw) wachten,
vooraleer de koning te ontvangen en de excommunicatie op te heffen.,
.,
Frederik I van Zwaben vergezelde Hendrik hierbij, net zoals koningin Bertha. Albert Azzo II van
Este was een belangrijke bemiddelaar. De opzet van het plan van de paus was hiermee verijdeld,
maar intussen was er al wel door het grootste deel van de bisschoppen en een aantal edelen
(vooral uit Saksen en Beieren) een tegenkoning gekozen (15 maart 1077): Rudolf van Rheinfelden,
hertog van Zwaben en bestuurder van Bourgondië, die in de verkiezing Otto I van Northeim versloeg
dankzij de steun van Welf IV van Beieren. Welf werd door Hendrik vogelvrij verklaard en vond in
Beieren zelf nauwelijks steun meer, hij vluchtte naar Hongarije.,
.,
Rudolf wilde in 1078 zijn troepen verzamelen voor een allesbeslissende veldtocht tegen Hendrik. In
een poging om dat te voorkomen stuurde Hendrik een leger van 12.000 man, voornamelijk
boerensoldaten, om het leger van Welf tegen te houden. Zelf viel hij met zijn ridderleger Rudolf
aan, voordat die zich met zijn Saksische troepen had kunnen verenigen (Slag bij Mellrichstadt).
Hendrik wist Rudolf te verjagen, maar moest zelf ook vluchten toen de Saksische troepen het
slagveld bereikten. Welf had ondertussen Hendriks leger verpletterend verslagen, maar kwam te
laat om nog deel te hebben aan de gebeurtenissen. Rudolfs veldtocht was in ieder geval van de
baan en Hendrik bereikte een belangrijk politiek succes toen Magnus van Saksen na de slag zijn
kant koos.,
.,
In januari 1080 nam Hendrik het initiatief en trok met steun van Boheemse troepen naar Saksen. Op
27 januari kwam het tot een veldslag in Thüringen. Na een dag van manoeuvres begon de veldslag
pas om drie uur in de middag. Toen er ook nog een sneeuwstorm opstak werden de gevechten compleet
onoverzichtelijk en Hendrik trok zich terug toen het duister inviel. Rudolf eiste daarom de
overwinning op. Maar de Boheemse troepen hadden de Gouden Lans, een van de symbolen van de
koninklijke macht, buit gemaakt.,
In oktober 1080 trok Hendrik weer naar Saksen en kwam het tot de slag bij Hohenmölsen. Hendrik
verloor de slag maar Rudolf stierf een dag later aan zijn verwondingen. Veel opstandelingen kozen
nu de kant van de koning en Hendrik kon in korte tijd ook nog een aantal kastelen van andere
opstandelingen veroveren.,
.,
Het gevaar van de opstand leek geweken. Hendrik trok in 1081 naar Italië om zijn belangen daar te
behartigen. De resterende opstandelingen kozen Herman van Salm als nieuwe tegenkoning, een zwakke
figuur als compromis tussen Otto van Northeim en Welf van Beieren.,
.,
Keizer,
Hendrik veroverde in 1084 de stad Rome en verdreef paus Gregorius. Gregorius gaf zijn functie niet
op en ging in ballingschap. Hendrik liet echter een nieuwe paus benoemen (tegenpaus Clemens III).
Clemens kroonde Hendrik op 31 maart 1084 tot keizer. Hendrik trok daarna snel naar Duitsland om
de stad Augsburg te ontzetten. Toen dat was gelukt trok hij door naar Saksen en wist zijn
tegenstanders daar te verdrijven.,
Twee jaar later waren Herman van Salm en Welf van Beieren weer terug en belegerden Würzburg
(stad). Hendrik wilde de stad ontzetten maar werd op 11 augustus 1086 buiten Würzburg verslagen
en na enkele weken gaf de stad zich over. Toen Hendrik met een groot leger terug kwam, verlieten
de opstandelingen de stad en trokken ongehinderd door Beieren en veroverden Augsburg. Het lukte
Hendrik niet om zijn tegenstanders definitief te verslaan.,
Hendrik trok weer naar Italië en Welf maakte daarvan gebruik door de Alpenpassen te blokkeren,
zodat Hendrik niet kon terugkeren naar Duitsland. In 1093 kwam Hendriks zoon Koenraad in opstand
tegen zijn vader. Ook kwam Hendrik in conflict met zijn tweede vrouw Adelheid (= "Eupraxia") van
Kiev. Hendrik liet haar opsluiten in Verona maar ze ontsnapte in 1094 naar Mathilde van Toscane.
Hendrik en Eupraxia beschuldigden elkaar over en weer van seksueel wangedrag en perversiteiten.,
In 1096 wist Albert Azzo II van Este een verzoening te bemiddelen tussen Hendrik en Welf. Omdat
Herman van Salm en Otto van Northeim al waren overleden, was de opstand hiermee echt voorbij.
Hendrik bestrafte zijn zoon Koenraad en nam hem al zijn functies af.,
In 1105 kreeg Hendrik te maken met een opstand van zijn eigen zoon Hendrik V. Hendrik moest
afstand doen van de troon en werd gevangengezet. Hij ontsnapte en kwam nu zelf in opstand. Hij
verschanste zich in Luik en wist een aanval op de stad af te slaan. Hendrik overleed daar in 1106
en werd begraven in de dom van Speyer.,
.,
Bestuur,
Hendrik regeerde in een bijna permanente staat van burgeroorlog en had weinig aandacht voor andere
zaken. Hij bouwde een groot aantal kastelen en vergrootte de kathedralen van Speyer en Mainz.
Zijn meest opvallende daad als bestuurder was dat hij in 1090 de rechten van de Joden in Worms en
Speyer (zijn "eigen" steden) vastlegde. Dit omvatte onder andere bescherming van lijf en goed,
godsdienstvrijheid, het recht om een beroep uit te oefenen, en de vrijheid om intern-joodse zaken
zelf af te handelen.,
.,
Huwelijken en kinderen,
Hendrik was in zijn eerste huwelijk (Trebur, 13 juli 1066) getrouwd met Bertha van Turijn.
Zij hadden geen goed huwelijk en Hendrik probeerde lange tijd om van Bertha te scheiden.
Opvallend daarbij is dat Hendrik dit alleen motiveerde op grond van de slechte relatie met
Bertha, in plaats van gebruik te maken van in die tijd gangbare argumenten zoals (desnoods
verzonnen) bloedverwantschap. Bertha wilde niet meewerken aan een scheiding en door de invloed
van haar machtige moeder kreeg Hendrik ook geen steun van de kerk. Uiteindelijk verzoenden
Hendrik en Bertha zich en kregen zij de volgende kinderen:,
.,
1. Adelheid (1070 - 4 juli voor 1079), begraven in de dom van Speyer,
2. Hendrik (Harzburg, 2 augustus 1071), overleden tijdens of direct na de geboorte,
3. Agnes van Waiblingen (1072-1143), gehuwd met hertog Frederik I van Zwaben (-1105), en in
1106 met markgraaf Leopold III van Oostenrijk (1073-1136),
4. Koenraad, (1074-1101) hertog van Neder-Lotharingen tussen 1074-1089 en koning van Italië,
5. Keizer Hendrik V (1086-1125),
.,
Op 14 augustus 1089 hertrouwde Hendrik met Eupraxia van Kiev, de jonge weduwe van Hendrik I van
Stade. Zoals hierboven beschreven ontaardde dit huwelijk al snel in opsluiting en de meest
vreselijke beschuldigingen over en weer. In 1094 deed Eupraxia haar beklag op een synode in
Konstanz, die in 1095 instemde met een scheiding. Eupraxia klaagde Hendrik ook publiekelijk aan
op het concilie van Piacenza in 1095. Zij keerde terug naar Rusland en werd daar een non. Hendrik
en Eupraxia hadden geen kinderen.],

Haben Sie Ergänzungen, Korrekturen oder Fragen im Zusammenhang mit Hendrik IV 'van Canossa' van het Heilige Roomse Rijk?
Der Autor dieser Publikation würde gerne von Ihnen hören!

Zeitbalken Hendrik IV 'van Canossa' van het Heilige Roomse Rijk

Klicken Sie auf den Namen für weitere Informationen. Verwendete Symbole:  Großeltern    Eltern    Geschwister    Kinder