Stamboom Hobers » Jan van Almelo (± 1663-> 1739)

Persoonlijke gegevens Jan van Almelo 

• Hij is geboren rond 1663.

  Het is (nog) niet bekend waar en wanneer Jan geboren is.
  Hij zal zo omstreeks 1663 geboren zijn.

• Vermelding: Stamvader.

  Jan van Almelo is de stamvader van alle huidige naamdragers Hobers in de mannelijke lijn; zijn vrouw Jannigje draagt al wel de naam Hobers. Zij is dus van 't erve Hobers afkomstig.

• Geloof: Nederduitsch Gereformeerd.Bron 1
• Woonachtig van rond 1694 tot na 1739: 't Anerveen op 't Erve Almelo.Bron 2
• Hij is overleden na 5 september 1739 in 't Anerveen.Bron 3

  Op deze trouwdag van zijn zoon Koert is hij nog in leven.

• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 8 maart 2021.

Gezin van Jan van Almelo

(1) Hij is getrouwd met Jannigjen Hobers.

Zij zijn getrouwd rond 1694.

De enige bron die verwijst naar hun huwelijk is de doop van hun zoon Jan in 1704:
"Den 16 meert: Jan, Sone van Jan van Almelo en Jannigjen Hoberts te Aane"

Kind(eren):

1. Hindrick Jansen van Almelo  ± 1696-1760 
2. Egbert van Almelo  ± 1698-< 1739
3. Swane van Almelo  ± 1700-> 1739
4. Jan van Almelo  1704-> 1764

(2) Hij is getrouwd met Elsje Koerts (Siders).

Zij zijn getrouwd op 16 juli 1713 te Hardenberg.Bron 4

"Den 16 julij 1713: Jan van Almelo, wed[uwnaar] tot Ane, met Elsje Siders, weduwe van Roelof Frielink ook tot Ane"

Kind(eren):

1. Koert Jansen van Almelo  1714-1799 
2. Hendrik Janssen van Almelo  1716-> 1758 
3. Peter van Almelo  1720-> 1756 

Notities over Jan van Almelo

30 MAART 1704, ZOMAAR EEN ZONDAG
Het was hem deze keer zwaar gevallen, zijn gang deze zondagmiddag naar de diaconie in Hardenberg. Hij had echter geen andere mogelijkheid meer gezien. Hij moest wel ondersteuning vragen van de kerk. Het zijn zware tijden. Zijn vier jonge kinderen Hindrik, Egbert, Swane en Jan moeten te eten hebben. En zeker zijn vrouw Jannigjen Hobers, die net bevallen is van hun jongste zoon Jan. Nee, hij kan niet anders.
Vandaag, zondag 30 maart 1704 is hij op de terugweg van Hardenberg naar zijn boerderijtje in 't Anerveen. Hij nadert het buurtschap Ane. Aan de rechterkant van de weg ligt de grote hoeve van Wolter Willink. Willink boert goed. Hij hoeft zijn boerderij niet te pachten. Hij is zelf eigenaar. Wolter zorgt goed voor de inwoners van de marke. Hij stelt de keuken van de boerderij beschikbaar als school. Natuurlijk is er alleen school als het werk op het land het toelaat. Hier leren de kinderen van Ane lezen en schrijven. Had hij ook maar schrijven geleerd, dan had hij kunnen lezen wat er op het briefje staat. Het briefje dat brandt in zijn zak. Het briefje dat dominee Man vanmiddag na de kerkdienst geschreven heeft en waaronder ook diaken Syrinck zijn handtekening gezet heeft.

"Middag Jan". Jan schrikt op uit zijn gepeins. "Middag Lucas" , antwoordt hij. Naast 't Willink staat Lucas, de zoon van Wolter. Jan schrikt altijd weer als hij de bochel op Lucas' rug ziet. Door die bochel is Lucas niet in staat het zware boerenwerk te verrichten. Hij geeft tijdens de wintermaanden les op de 'school' in zijn ouderlijk huis. Zijn taak zit er bijna weer op. De lente ligt op het land. De kinderen zullen binnenkort weer nodig zijn om te helpen in het boerenbedrijf.

Zo'n 50 meter achter 't Willink ziet hij 't Erve Hobers. Daar is zijn vrouw Jannigjen Hobers opgegroeid. (afb.1)

Weer voelt hij het briefje (afb.2) in zijn zak. Ook al kan hij niet lezen wat erop staat, hij weet het wel.
Er staat op dat hij armlastig is, dat hij zijn gezin niet kan onderhouden, dat hij steun van de diaconie van de kerk in Hardenberg geniet. Hij schaamt zich hiervoor, ook al is hij niet de enige. Meer broeders uit de kerk kloppen aan om steun. Gelukkig zijn er ook mensen die veel geven aan de kerk. Hun christenplicht gebiedt het hun.

Jan laat het buurtschap Ane achter zich. De oude Hessenweg van Hardenberg naar Coevorden strekt zich voor hem uit. Het is de enige weg. De weg volgt de droge gedeeltes door het moeras, de venen, de heidevelden. Zover zijn oog reikt ziet hij deze moerassen. Daar, rechts achter de Vecht, ziet hij de toren van Gramsbergen. In die kerk heeft hij twee weken geleden zijn zoon Jan laten dopen. De weg buigt naar rechts. Vanaf deze bocht loopt hij kaarsrecht naar Holthone. Rechts de moerassen tot aan de Vecht, links in een lange rij de dertien katersteden van de bewoners van 't veen. Bijna aan het eind van de weg, hij kan de grens met de marke van Holthone al zien, rent zijn oudste zoon Hindrik hem tegemoet. Samen lopen ze langs 't Giliam, 't Peters en 't Warners. Hij is thuis; daar ligt 't Almelo. Hij zal het briefje straks goed opbergen.

Zo ongeveer (alle feiten en namen kloppen) kan het op 30 maart 1704 gegaan zijn met Jan van Almelo, stamvader van de familie Hobers. Wie is deze man, waar komt hij vandaan?

Stamvader van de familie Hobers
De stamvader van de familie Hobers draagt zelf de naam: Van Almelo. Zijn vrouw echter, Jannigjen Hobers onze stammoeder, heet al wel Hobers. Een opmerkelijk gegeven. Zij is opgegroeid van 't Erve Hobers. Deze boerderij in het buurtschap Aane, wordt al vermeld in een document uit 1564: "Ernst, heer tho Voerlo bezit 't Erve Hobers to Aane". Van Jannigjen is het een en ander bekend: het gezin waar ze uitkomt, de naam van haar vader Egbert Hobers.

Van Jan is (nog) niet bekend waar hij vandaan komt. In die tijd wonen, net over de grens, in het Duitse Neuenhauss, nogal wat Van Almelo's. In onze familie gaat het verhaal dat we uit Duitsland komen. Zou het dan toch? Achterkleinzoon Jan Alberts van Almelo zal in 1782 introuwen op 't Erve Hobers (op dezelfde boerderij waar zijn overgrootmoeder geboren is) en daarmee de naam Hobers aannemen. Op dat moment zit de naam Hobers in de mannelijke lijn.

Armlastig
In 1723 komt de belastinginner aan de deur van 't Almelo's in Anerveen. Jan moet "hoofdgeld" betalen. Hij moet voor ieder inwonend gezinslid dat ouder is dan 16 jaar, vijftien stuivers betalen. Alleen onvermogenden en armen zijn vrijgesteld. Jan kan dit blijkbaar niet betalen; hij toont twee 'briefies' (afb.2) waarin staat dat hij onderstand van de kerk ontvangt en dus geen hoofdgeld hoeft te betalen. Deze notitie is van 1723 en binnen deze notitie wordt 30 maart 1704 genoemd.

Hoofdgeldregister Kerspel Hardenberg
Jan van Almelo twee brieffies gebraght van inhoudt dat Jan van Almelo wonende op t Anerveen tot onderhoudt van syn huishoudinge is genieten attesere by desen Hardenbergh den 30 meert 1704 onderstont

Wilh. Hend. Krul
Dat desen Jan van Almelo als nogh gelyck boven gemelt, is genietende getuigen wij mede, ut supra, onderstont
J.H. Man    Lubbertus Syrinck als Diaken

Wilhelmus Hendrikus Krul is Scholtus (schout) van het gericht in Hardenberg. J H Man is de predikant. Lubbertus Syrinck is diaken. Dit document toont aan dat het gezin van Jan van Almelo van 1704 tot 1723 het niet breed heeft gehad. Het "ut supra" (als hierboven) verwijst in het briefje van 1723 naar het briefje van 1704.

Het is goed mogelijk dat het gezin ook na 1723 geld kreeg van de kerk, maar vanaf 1727 is dit pas weer aantoonbaar. Dan krijgt het gezin van Jan van Almelo opnieuw financiële ondersteuning van de kerk te Hardenberg. Iedere week deelde de diaconie een aantal stuivers uit aan de armen. Een diaken noteerde heel nauwkeurig op wie hoeveel had ontvangen. Uit deze boeken blijkt dat Jan vanaf 23 februari 1727 wekelijks geld ontvangt. Het is schrijnend te lezen dat dit doorging tot en met 28 september 1738. Elf aaneengesloten jaren houdt hij of zijn vrouw iedere zondag de hand op. Een voorbeeld:

"Den ontvangst en uitgaven van de armen aangenomen."

23 februari 1727 t/m 15 februari 1728   Jan van Almelo syn vrouwe 10 stuivers
22 februari 1728 t/m 20 februari 1729   Jan van Almelo      8 stuivers
27 februari 1729 t/m 16 februari 1738   Jan Almelo op 't Anderveen   6 stuivers

In 1738 wisselen de bedragen: op 23 februari ontvangt hij 8 stuivers en dan ineens, vanaf 2 maart, 2 stuivers. Op 28 september 1738 eindigt de steun van de diaconie.

Bron: oud archief diaconie Hardenberg; gemeentearchief Hardenberg; inventarisnr. 10 t/m 14.

Kunnen we concluderen dat uit het minder worden van de ondersteuning Jan met zijn gezin minder arm werd in de loop der jaren? In ieder geval eindigt de steun precies één jaar voordat zijn zoon Koert trouwt en de boerderij overneemt. Volgens de huwelijksakte moet zoon Koert vanaf dat moment vader en moeder verzorgen.

Huwelijkse voorwaarden
Als zoon Koert Jansen van Almelo (de eerste zoon uit zijn tweede huwelijk) op 5 september 1739 trouwt, laat Jan in de trouwakte een aantal voorwaarden opnemen:

*    De bruid moet als bruidsschat inbrengen: "een bedde met sijn toebehoor, een koe en de helft van twee
      dagwerken hoylant." .
*    De bruidegom moet zijn ouders, die op de boederij mogen blijven wonen, volledig blijven verzorgen.
*    De bruidegom moet zijn halfbroers uit het eerste huwelijk van zijn vader met Jannigjen Hobers 6 gulden
      geven,(behalve aan Hendrik, want die heeft al een weefgetouw).
*    Jan van Almelo mag voor zijn eigen zakgeld, zijn eigen weefgetouw en enige bijenkorven ("ijmen")       behouden (Afb.).

De akte noemt ook de namen van de kinderen uit Jan van Almelo's eerste huwelijk met Jannigjen Hobers.
Citaat uit de akte:

.........   om de gemelde ouders van de bruidegom de tijd haeres levens sullen moeten onderhouden in cost en clederen haar alle hulpe en liefde in haere oude dagen te bewijsen so als kinders aan haar ouders zijn verpligt, wijders sullen De bruidegom en bruit na dode van gem: haere ouders moeten uitkeren an de twee volle broeders van hem bruidegom elk een bruidegomskleet als koomen te trouwen wijders dan nog an de halve broeders van de bruidegom van de vaderszijde als an Jan ses gulden en an Swane ook ses guldens en an de kinders van Egbert mede ses guldens en Hindrik sal blijven behouden het reets an hem sijnde gedane wevestel en dat alles in voldoeninge van hare kinderlijke erfportie in haeren voors. ouderlijcken boedel sullende de voorkinders van de bruidegoms moeder van desen boedel niets kunnen komen te trekken.

.....blijvende dan nog des bruidegoms vader an sig gereserveert en voor sijn particulier sakgelt behouden het wevestel en eenige ijmen so lange is levende, maar na sijne dode sal sulks an de bruidegom en bruit in eijgendoom komen met en nevens de andere goederen gelijk hiervoren staet gemelt.

Actum Heemse den 5 september 1739

Dit is het selfshandig getogen
mark van    +    jan almelo
de vader van de bruidegom

Jan van Almelo kan niet schrijven. Hij tekent met een bijzonder teken (afb. 5). Het lijkt meer op een huismerk, een timmermansteken. Het is in ieder geval niet het "normale" kruisje, maar wel het oudste merkteken in de stamboom.

Over Jan van Almelo en zijn nakomelingen heb ik uitvoerig geschreven in het boek dat ik verspreid heb onder de Hobersen die op de familiedag in Ane waren. Het ligt ter inzage in de Historiekamer(s) van Hardenberg, Coevorden en Gramsbergen. Bovendien hebben zo'n honderd Hobers'en het in bezit.

Volg de lijn naar Nieuw-Amsterdamse tak Hobers
Om bij de Nieuw-Amsterdamse tak van de familie Hobers te komen: klik hierboven op:

zoon Hindrick Jansen van Almelo *1695
Volg daar verder de aanwijzingen naar het heden.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Jan van Almelo?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!