Stamboom Donders-Antonis » Rik Luyts (1924-2003)

Persoonlijke gegevens Rik Luyts 

• Hij is geboren op 16 mei 1924 in Turnhout, Antwerpen, België.
• Beroep: pastoor.
• Hij is overleden op 9 augustus 2003 in Turnhout, Antwerpen, België, hij was toen 79 jaar oud.Bron 2
• Een kind van Franciscus Josephus Luyts en Theresia Augustina Cornelia Dirkx
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 25 juni 2018.

Gezin van Rik Luyts

Notities over Rik Luyts

Volgens de website http://www.odis.be/hercules/search2.php?searchMethod=simple&search=luyts waren zijn voornamen Hendrik Albert Maria (hoogstwaarschijnlijk moet dit dan Henricus Albertus Maria zijn…). Op 20 juli 1952 werd hij te Mechelen tot priester gewijd. Hij was onderpastoor in Merksem (1952-1953), Turnhout (parochie Goddelijk Kind Jezus, 1953-1958) en Beerse (Den Hout, 1958-1967) alvorens in de parochie Sint-Jan Baptist in Wortel pastoor te worden (1967-1995). Hij was daarnaast priester-moderator in Minderhout van 1989-1991. Na de heroprichting van het bisdom Antwerpen werd hij daar in 1962 in geïncardineerd. Na zijn emeritaat verbleef hij in de St. Pieter in Turnhout en verzorgde hij de liturgie en het sacrament van de zieken in het Sint-Jozefziekenhuis. Zijn uitvaart vond plaats in de H. Hartkerk in Turnhout op 16 augustus 2003 om 12.30 uur, waarna de teraardebestelling volgde op de begraafplaats Nazareth, Steenweg op Merksplas, te Turnhout. [[http://www.inmemoriam.be/nl/1900-01-01/rik-luyts/#.UgzlrL7CTIU]]
25 JAAR PASTOOR IN WORTEL
(Uit de Hoogstraatse Maand, juni 1992)
Ik wil geen leider zijn, wel een bezieler
Op 3 mei vierde de pastoor van Wortel, RIK LUYTS, een zilveren jubileum: 25 jaar 'herderschap' van de parochie in nogal woelige tijden. Want in die jaren is er in de Kerk en in de maatschappij een en ander veranderd. Toen Rik Luyts in 1967 werd aangesteld, was de figuur van de dorpspastoor nog een gezaghebbend persoon die steevast met 'Eerwaarde' werd aangesproken, wiens mening zonder tegenspraak werd aanvaard, wiens raad werd gevraagd en opgevolgd. In die tijd werd aan de kinderen op school nog geleerd dat, als zij op straat een engel zagen in gezelschap van een priester, zij eerst de priester moesten groeten want die was het eerbiedwaardigst, als Gods plaatsvervanger. Het was ook de tijd dat de pastoor proost was in alle verenigingen waar hij steeds het eerste en vaak ook het laatste woord had. Van dit gezag blijft weinig over, de pastoor werd, om zo te zeggen, terug ingekapseld in zijn kerk, zijn preken houdt hij nog enkel op de preekstoel; vele parochianen kennen hem alleen maar van kerkelijke ceremonies: een huwelijk, een begrafenis.
Het moet niet gemakkelijk geweest zijn om als pastoor in zo'n tijd van grote veranderingen de juiste koers te varen; zoveel te moeten loslaten en tegelijk het waardevolle te behouden. Geen wonder dat in de voorbije jaren zoveel priesters hebben afgehaakt.
Zo niet pastoor Luyts die, ook al is hij de 65 voorbij, pastoor wil blijven in Wortel. zo lang zijn gezondheid het toelaat.
Late roeping
Rik Luyts werd in !924 geboren in de Korte Begijnenstraat in Turnhout, als 4de kind van een rij van 8. De twee oudste kinderen stierven op jonge leeftijd, zijn oudere broer werd priester en Rik was door zijn ouders min of
meer voorbestemd om het ouderlijk bedrijf voort te zetten. Dat bedrijf bestond uit een winkel en een werkplaats voor ijzerconstructie. Samen met zijn vader heeft Rik een tijd in die werkplaats gewerkt en leerde ZO heel wat over bouwplannen, iets wat hem later goed van pas kwam. Op zijn 22ste wilde hij priester worden maar moest daarvoor eerst Latijn studeren. Gedurende een jaar volgde hij privé les Latijn en vertrok daarna naar het groot Seminarie in Mechelen. Na zijn priesterwijding kreeg hij een eerste aanstelling als onderpastoor in de St. Jozefparochie, tussen Merksem en Schoten; daarna werd hij naar Turnhout gestuurd, waar hij 5 jaar werkzaam was in de parochie van Het Goddelijk Kind. "In die tijd werd men gestuurd, of liever 'geroepen' door de bisschop; als pastoor of onderpastoor had men daarin weinig of niets te zeggen. Als ik nu terugkijk op die tijd, denk ik toch dat er een zekere lijn zat in die ver-schillende parochies. Ze hadden allemaal één ding gemeen: er moest een en ander gebouwd worden. Men heeft me dat nooit met zoveel woorden gezegd maar ik denk dat het te maken heeft met hetgeen ik thuis hij mijn vader geleerd heb."
Niet bang om een baksteen te verleggen
Na Turnhout kwam Rik Luyts naar Den Hout in Beerse waar hij 8,5 jaar bleef. "Dat was een zeer jonge parochie die op korte tijd enorm was uitgebreid door de nieuwe wijken rund 'Chemical'. Het kerkje daar was te klein en vervallen zodat er al onmiddellijk aan de bouw van een nieuwe kerk werd gedacht. Ook moesten er nieuwe jeugdlokalen komen. Samen mei de mensen van de parochie hebben we die lokalen gebouwd. Behalve onderpastoor, ben ik toen ook godsdienstleraar geweest, gedurende vier jaar, in een school in Vosselaar. De laatste acht maanden van mijn tijd in Beerse waren zeer zwaar; de pastoor werd plots ernstig ziek en ik moest zijn taak helemaal overnemen. Daar ondervond ik voor het eerst wat het is om alléén de verantwoordelijkheid van een parochie te dragen. In 1967 werd ik gevraagd om naar Wortel te komen. Pastoor Quets was vrij plots weggegaan; hij was 62 jaar en zijn gezondheid was niet te best. Toen ik dan Beerse verliet waren de fundamenten van de nieuwe grote kerk op Den Hout al gelegd, het metselwerk stond een meter boven de grond. Monseigneur zei toen in zijn afscheidstoespraak dat ik niet bang was om een baksteen te verleggen".
Herstel van de kerk en nieuwe parochiezaal
Ruim 41 jaar oud werd Rik Luyts aangesteld als pastoor in Wortel. Dat was vrij jong, meestal kwam men pas op zijn 45ste in aanmerking om de volledige verantwoordelijkheid voor een parochie te dragen. Bij de eerste kennismaking met de kerk in zijn nieuwe parochie zag de pastoor al dat die in belabberde staat was: het dak lekte op we! tien plaatsen. Zijn voorganger pastoor Quets had al veel moeite gedaan om Wortel een nieuwe kerk te geven; hij wilde dat zelfs uit eigen zak doen en hij beschikte over grond die met dat doel geschonken werd. Maar de kerk in Wortel was een geklasseerd monument en diende dus bewaard te blijven; ook hei bisdom wilde van geen nieuwe kerk weten. Pastoor Quets was daardoor zo ontmoedigd dat hij zich op hei laatst niet meer met de kerk bemoeide; in die tijd bleef ook de kerk dag en nacht open en zijn er tal van kostbare voorwerpen gestolen.
Toen pastoor l.uyts naar Wortel kwam wilde hij zich wel om het zieleheil van de gelovigen bekommeren maar zijn eerste zorg ging toen toch naar het lekkende dak van de kerk. Het kostte heel wat tijd en moeite eer de beslissing er kwam en het geld werd vrij gemaakt om de kerk te restaureren. In !970 was het zo ver. Dan kwam de tweede zorg; een noodkerk die later als parochiezaal zou dienen. Als de pastoor over de bouw van die parochiezaal praat, zie je met hoeveel enthousiasme hij daaraan gewerkt heeft en hoeveel deugd hij heeft beleefd aan de medewerking van zijn parochianen; 150 mensen droegen daadwerkelijk hun steentje bij aan de bouw en inrichting, sommige parochianen gaven grote giften en vele gezinnen sloten aan bij de bouwclub (betalen van een jaarlijkse bijdrage voor de aflossing van de bouwschuld). Pastoor Luyts ijverde niet alleen voor kerk en parochiezaal, ook voor de bouw van de
nieuwe woonwijken in de 70er jaren wendde hij zijn invloed aan. "Ik zag dat Wortel leeg liep. In het doopregister zag ik het aantal dopelingen op enkele jaren tijd teruglopen van 30 naar 10; gedurende twee jaar bleef geen enkele van de pasgetrouwden hier wonen. Toen heb ik met burgemeester Pemen gesproken over de noodzaak van nieuwe woningen hier. De Kerkfabriek beschikte over 2,5 ha grond in het centrum van het dorp. een uitgelezen plaats voor nieuwe wijken. Ik stelde voor die grond aan een bouwmaatschappij te verkopen, het bisdom was akkoord, en het begin was gemaakt. Ja, ik was in die eerste jaren veel bezig met plannen en bouwen maar dat was voor mij niet zo moeilijk. Ik had thuis veel hierover geleerd en dan heb ik nog zes familieleden die architect zijn en mij met raad en daad hebben geholpen."
Kritische tijden
Hoe succesvol pastoor Luyts ook was met zijn werk voor het herstel van ie kerk en de bouw van de parochiezaal, veel moeilijker was zijn taak in het verenigingsleven. Er waren toen nog geen parochieteams en amper lekenhelpers en van een dorpspastoor werd 'den al' gevraagd. Zo moest hij ook zorgen dat de kristelijke verenigingen op zijn dorp groeiden en bloeiden. Dan komt het erop aan mensen te engageren en te stimuleren en dat valt niet altijd mee. Vooral in een tijd waarin het woord van de pastoor niet langer wet was. Zo heeft ook pastoor Luyts moeten ondervinden dat zijn parochianen hoe langer hoe kritischer werden en dat zijn bemoeienissen niet altijd in dank werden aangenomen, wel integendeel. Bijna alle pastoors hebben het daar moeilijk mee gehad en pastoor Luyts heel zeker.
"Het heeft een grote aanpassing gevraagd, Ge moet denken, wij waren zo opgefokt: de pastoor moest de hele verantwoordelijkheid dragen van het parochiale leven. Leken konden hem daarbij helpen maar initiatieven, beslissingen en dus ook verantwoordelijkheid, dat lag alleen bij de pastoor. Vele priesters zijn in die tijd ontmoedigd geraakt. Ik weet van sommige oudere pastoors dat zij aan het aftellen zijn, naar hun pensioen toe. Voor hen hoeft het allemaal niet meer."
Het pastorale netwerk
Liever dan over het verleden, praat de pastoor over het heden en ook een beetje over de toekomst. "Met de nieuwe structuur in parochie en dekenij is het werk van de pastoor helemaal veranderd. Het zijn nu vooral de leken die de dienst uitmaken, het pastorale werk wordt helemaal door hen gedragen. En dat werk hangt niet af van toevallige goede wil maar er is een heel netwerk uitgebouwd. Om te beginnen is er de dekenale raad waar de leken in de meerderheid zijn. Dan zijn er de werkgroepen, zowel op dekenaal als op parochiaal vlak. Al wat de pastoor vroeger alleen moest organiseren en uitvoeren wordt nu door die werkgroepen gedaan: onthaal, vormselcatechese, dooppastoraal, liturgie, huwelijksvoorbe-reiding... daar zijn allemaal aparte werkgroepen voor. Soms zijn dat maar enkele mensen maar voor een kleine parochie als de onze is dat voldoende. De kern van deze structuur is het parochieteam dat samen met de pastoor de initiatieven en beslissingen neemt. Dat allemaal uit handen geven is misschien niet altijd zo gemakkelijk geweest maar anderzijds wordt er op die manier veel werk en verantwoordelijkheid van mijn schouders genomen en ik vind dat goed zo. Waar ik vooral veel steun aan heb, zijn de 14-daagse samenkomsten van de priesterploeg van de dekenij. Zo samen praten over onze problemen die dikwijls gemeenschappelijk zijn, dat geeft een echte stimulans en zo blijft ge ook bij de tijd. Ik moet zeggen, als die steun er niet was, dan was ik misschien ook aan hel aftellen. Alleen had ik het wellicht niet volgehouden."
Parochies zonder pastoor
Gedurende een tweetal jaren heeft pastoor Luyts ook de parochie van Minderhout onder zijn hoede gehad, toen pastoor Van Hoof naar Meerle werd overgeplaatst. Hij werd daar aangesteld als begeleider van de diaken om deze 'op weg te helpen'. Na die tijd vroeg hij de bisschop om opnieuw enkel de parochie Wortel te mogen bedienen; het dubbel werk viel hem zwaar en hij was intussen ook 65 jaar geworden.
In de toekomst zullen er meer en meer parochies komen zonder eigen pastoor of, beter gezegd, één pastoor zal meerdere parochies bedienen. Het parochieteam neemt zijn taak voor het grootste deel over en de werkgroepen doen het konkrete werk. Pastoor Luyts gaf enkele voorbeelden voor zijn parochie. De werkgroep Liturgie stelt de 'Gezinsviering' samen (speciale mis op de laatste zaterdag van de maand), de viering van het Vormsel, de gebedsdienst bij overlijden; werkgroep Onthaal bezoekt de nieuwe parochianen en biedt hulp waar nodig is; werkgroep Dooppastoraal bezoekt de ouders van de dopelingen on bespreek met hen het ceremonieel van de plechtigheid.
Wordt de taak van de pastoor dan niet heel smal? Wal doet een parochiepriester de ganse dag?
"Dat is een vraag die dikwijls gesteld wordt. Regelmatig krijg ik hier jongeren op bezoek die van hun godsdienstleraar moeten komen vragen naar mijn dagelijkse bezigheden. Wel. ik geloof dat ik het meest met mensen bezig ben. Op zoek naar parochianen die mee willen werken in het parochieteam, in de werkgroepen of in de buurtwerking. Dat is nu mijn belangrijkste taak en ook wel de moeilijkste, Het gebeurt dat ik in een week 15 deuren opentrek, bij wijze van spreken, en toch onverrichterzake weer naar huis moet gaan. In tegenstelling tot de beginperiode ben ik nu praktisch niet meer met materiële zaken bezig; het beheer van de parochiezaal gebeurt helemaal zonder mij. Het gaat nu veel meer om mensen en dat is natuurlijk het belangrijkste. De manier waarop het pastoraal werk nu gebeurt, vraagt veel overleg, vergaderingen en bijeenkomsten, ook op dekenaal vlak. Bij de heel belangrijke momenten in het mensenleven - doopsel, huwelijk, overlijden - daar is de pastoor altijd bij, dat brengt een heel intensief contact met de mensen mee, en ook daar gaat veel tijd naartoe. En natuurlijk is er het breviergebed elke dag, neen, dat is niet afgeschaft. De liturgische diensten goed verzorgen, dat vind ik zeer belangrijk. Aan het altaar moet ge geen toneel spelen maar de manier waarop ge spreekt, de gebarentaal ook, dat is van belang. En ook de preek natuurlijk. Bij mijn priesterwijding zei mijn neef die Dominikaan was en dus een goed predikant: 'Jongen, op één ding moet ge goed letten, ga nooit naar de preekstoel met het gedacht van gauw iets uit uw mouw te schudden. AJs ge de gelegenheid hebt om te spreken tegen zo'n 100 mensen, dan moet ge daar uw best voor doen.' Ik heb dat goed onthouden. als het mijn beurt is om te preken, dan werk ik daar toch zo'n halve dag aan, laat de tekst dan liggen, en kijk het 's anderendaags nog eens na."
Geloofscrisis?
"Omdat mensen minder naar de kerk komen, geloof ik niet dat ze minder kristelijk zijn. Ik ken heel wat mensen die evangelisch leven zonder sterk aan de kerk gebonden te zijn. Er wordt wel gezegd dat de jongeren, en ook ouderen, minder inzet hebben, niet willen meedoen aan het parochiale werk. Maar ik meen dat er tekort aan engagement is op alle terreinen, ook op meer 'werelds' vlak. Vraag het maar aan de leerkrachten hoe weinig jongeren nog warm lopen voor het een of ander. Er is een ieder-voor-zich mentaliteit, dat is overal te zien. Ook op het gebied van normen en waarden is men veel individualistischer ingesteld. Ieder wil zijn eigen wetten bepalen, zijn eigen regels. In de Kerk weet men dat ook: dat opleggen van regels, dat dogmatische, die strakke structuren, daar wil men van afstappen. Dat heeft vroeger zeker veel mensen van de Kerk doen afkeren. Maar anderzijds is de tegenwoordige nonchalance, die onverschilligheid voor fundamentele waarden, onrustwekkend, vind ik."
U hebt nu uw 25 jaar 'Herderschap* gevierd. Herder-zijn, een nogal ouderwets beeld, wat betekent dat voor u?
"Ik wil geen pastoor zijn die voorop loopt, die de leider is. iets waar men misschien aan denkt bij het woord 'herder'. Ik wil een bezieler zijn, iemand die de mensen wakker wil houden, altijd opnieuw wil stimuleren om naar het woord van God te luisteren. Ik wil het vuur aan de lont houden en ik hoop daar nog een tijdje mee door te gaan, zo lang het me gegund is.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Rik Luyts?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Rik Luyts

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen