Van Gelderen Archief » Jan Pietersz van Gelderen (1731-1794)

Persoonlijke gegevens Jan Pietersz van Gelderen 

• Hij is geboren op 29 mei 1731 in Schoonhoven.
• Hij werd gedoopt op 29 mei 1731 in Schoonhoven.
• Hij is gedoopt op 29 mei 1731 in Schoonhoven.
• Beroep: Zilversmid.
• Hij is overleden op 1 juni 1794 in Ameide, hij was toen 63 jaar oud.
• Hij is begraven op 24 juni 1794 in Ameide.

  Begraven in een huurgraf op het koor.

• Een kind van Pieter IJsbrandsz van Gelder en Elsje Jansse Hogendijk

Gezin van Jan Pietersz van Gelderen

Hij is getrouwd met Mergje Woutersd Bouters.

Zij zijn getrouwd op 23 november 1755 te Schoonhoven, hij was toen 24 jaar oud.

Kind(eren):

1. Elsje Jansd van Gelderen  1756-????
2. Wouter Jansz van Gelderen  1757-1762
3. Margje Jans van Gelderen  1759-1832 
4. Wouter Jansz van Gelderen  1762-1834 
5. Pieter van Gelderen  1764-1812 
6. Cornelis van Gelderen  1766-1768
7. Cornelis Jansz van Gelderen  1768-1832 

Notities over Jan Pietersz van Gelderen

Beroep: Meester Zilversmid vanaf 1762

In 1779 naar Ameide verhuisd.
Eerder op 16 Juni 1759 ging hij uit Schoonhoven met zijn vrouw en twee kinderen naar Gouda waar hij in eerste instantie 12 maanden admissie (woonvergunning) kreeg in de vuilsteeg. 2 jaar later op 28 Juni 1761 keerde hij terug naar Schoonhoven.  Vermoedelijk heeft Jan in Goude zijn twee jaar als gezel volbracht.
Hij werd lid van het Goud- en Zilversmidsgilde in Schoonhoven in de periode 1 Mei 1761-62, ofwel gelijk na zijn terugkeer uit Gouda; voor hem werd toen 25 Gulden aan het weeshuis betaald.

Als leerjongens werkten bij hem zijn zonen; Pieter vanaf 1781 en Kornelis vanaf 1787. Voor Pieter werd zes gulden betaald aan het gilde en voor Kornelis een gulden tien stuivers. Zes gulden was het volle tarief voor een leerjongen onder de Magistraatskeur en een gulden tien stuiver het volle tarief onder de Vroedschapsgildewet.
Aangezien zijn oudste zoon Wouter, gedoopt 6 mei 1762, ook zilversmid -althans knecht- is geworden, is het vanzelfsprekend dat ook hij leerling is geweest. Wouter heeft dan als leerling destijds gegolden als 'oudste gildebroederszoon' waardoor de jongere zoon Pieter niet meer als 'oudste gildebroederszoon' kon worden aangemerkt en dus het volle pond moest betalen voor zijn leergeld.

Vader Jan van Gelderen werd begraven te Ameide op 24 juni 1794 in een huurgraf op het koor. Nu werd het goede doodkleed gebruikt en de klokken luidden twee uur. De kerk kreeg hiervoor totaal 8 gulden en 8 stuiver.20 In de gilderekening werd vervolgens genoteerd: "Weduwe Jan van Gelderen te Ameijde volgens het 16e artikel van onse Gildewet en ordonnantie, en heeft haar soon Cornelis van Gelderen in het gilde gekogt om bij haar als weduwe te mogen werken als meesterknegt en daar voor betaalt 25 gulden."21 De bedoelde gildewet is de Magistraatskeur die ondanks de Franse inval nog geldig zou zijn tot 2 juli 1795. In de rekening van het weeshuis werd voor hem door de Municipaliteit (de stadsregering na de Franse inval sedert 20 april 1795) twaalf gulden en tien stuiver afgedragen voor het weeshuis.

Artikel 16 van de Magistraatskeur vermeldde o.m. " En wanneer een Vrymeester zal komen te sterven, nalaatende een Weduwe, zal dezelve Weduwe gehouden en verpligt zyn, om binnne den tyd van Zes Weeken, na 't overlyden van haare Man, ter Keurkamer te moeten zenden het Teeken van haar Man, om aldaar verbrooken te worden ... en de Weduwe inclineerende om de Affaires van haare verstorven Man te Continueeren, zal dezelve gehouden weezen te stellen een Meesterknegt, welke zal moeten doen de Proev, ... en voor opneeming derzelve, als mede voor de inkoming van 't Gilde, en voor 't Weeshuis, betaalen de helft van 't geene wegens een Vrymeester is gestatueerd...; en wanneer den Meesterknegt in der tyd zal goedvinden zelver vrymeester te worden, zal 't hem vrystaan, mits de Weduwe drie Maanden bevoorens behoorlyk van zyne intentie kennis geevende, en aan 't Gilde betaalende de wederhelfte by voorsz(egde) Classissen Articul 4 bepaald "

Uit deze gang van zaken blijkt duidelijk dat Merchje Bouter als opvolgende weduwe binnen het Shoonhovense gilde de zaak voortzette met haar zoon Kornelis als meesterknecht. Zo gezien werd ze dus 'gildezuster'.

Met het meesterteken 'VG' is een stel zilveren kuitgespen bekend die zich thans bevinden in de collectie van Rikkoert Schoonhovens Edelambachtshuis.24 Dit meesterteken behoorde toe aan Jan van Gelderen. De jaarletter E is echter van 1798 toen Jan van Gelderen reeds overleden was. Hieruit moeten we concluderen dat het werk gemaakt is onder verantwoordelijkheid van zijn weduwe Merchje Bouters, die hem opvolgde, en dat zij het meesterteken van haar overleden man is blijven gebruiken.

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Jan Pietersz van Gelderen?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Jan Pietersz van Gelderen

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen