Stamboom Snoeij-van den Donker-Elich-Sundermeijer-Martens » Johann Bartholomäus "Jan" Sauter (1767-1845)

Persoonlijke gegevens Johann Bartholomäus "Jan" Sauter 

• Roepnaam is Jan.
• Hij is geboren op 24 augustus 1767 in Reichenau (D).
• Beroepen:
• Medicine doctor.
• Vroedmeester.
• Hij is overleden op 13 februari 1845 in Hooge en Lage Zwaluwe, hij was toen 77 jaar oud.
• Een kind van Johannes Baptist Sauter en Maria Catharina Mehilen
• Deze gegevens zijn voor het laatst bijgewerkt op 10 april 2021.

Gezin van Johann Bartholomäus "Jan" Sauter

(1) Hij is getrouwd met Adriana Maria van Meer.

Zij zijn getrouwd op 4 juni 1804 te Terheijden, hij was toen 36 jaar oud.

Kind(eren):

1. Johann Baptist Sauter  1805-1805
2. Johanna Catharina Sauter  1806-????
3. Cornelis Nicolaas Sauter  1807-1882 
4. Francisca Johanna Sauter  1810-1810

(2) Hij is getrouwd met Antonia Maria Baddé.

Zij zijn getrouwd augustus 1814 te Terheijden, hij was toen 46 jaar oud.

Kind(eren):

1. Joannes Cornelius Nicolaus Sauter  1815-1867
2. Johanna C. Brigitta Sauter  ± 1817-????
3. Wilhelmus Waltherus Sauter  1818-1901
4. Maria Catharina Jacoba Sauter  1820-1905 
5. N.N. Sauter  1823-1823

Notities over Johann Bartholomäus "Jan" Sauter

In het tijdschrift De Burt, uitgave van de Vereniging Heemkundekring Willem Snickerieme te Hooge en Lage Zwaluwe, is in 1997 een artikel verschenen over het doktersgeslacht Sauter, waaraan het navolgende is ontleend.

Johann Bartholomäus (Jan) Sauter, is geboren op 24 augustus 1767 te Reichenau, een klein eilandje in de Bodensee op de grens van Duitsland en Zwitserland, behorende tot het hertogdom Baden, als zoon van Johannes Baptist Sauter en Maria Catharina Mehilen. Zijn beroep is doctor. Het is niet bekend waar hij zijn opleiding volgt tot chirurgijn; veel later maakt hij zijn medische studies af in Duisburg en behaalt er zijn doctorsbul.

Met het regiment van Stockar komt hij 30 juni 1792 naar de Nederlanden, waar hij in het garnizoenshospitaal van Breda werkzaam is. Nadat de Zwitserse regimenten in 1795 ontbonden zijn, vestigt Johann Sauter zich tussen 10 maart en 1 oktober 1797 te Wagenberg en woont in bij de welgestelde Comelia Damen-Biestraten, die het jaar daarvoor haar echtgenoot Anthony Damen heeft verloren. Zij bewoont een huis op de hoek van de Brouwerijstraat en Brandestraat, waar zij met hulp van haar zoon Nicolaas en de meyt Comelia Vlamings een kruidenierswinkel drijft. Het huis is begin 1950 afgebroken om de toegang tot de Brouwerijstraat te verbreden. Wagenberg is erg ingenomen met zijn geneesheer, ondanks dat hij zijn boekje ook weleens te buiten ging. Hij is namelijk geen medicinae doctor maar een chirurgijn. Volgens de toen geldende regelingen in de Nederlanden is alleen een Medicinae Doctor bevoegd tot het behandelen van inwendige ziekten. Een chirurgijn mag alleen uitwendige ziekten, verwondingen, zweren e.d. behandelen, aderlatingen doen, amputaties uitvoeren en ook een apotheek houden. Hij moet bovendien de door de medicinae doctores voorgeschreven behandelingen en medicaties uitvoeren. Johann Sauter is dus in zijn handelingen beperkt. Daarom bekwaamt hij zich verder in zijn studies tot hij voor een raad van professoren zijn examen voor medicinae doctor kan doen op 6 juli 1801 aan de universiteit van Ruhrort bij Duisburg.

Hij maakt kennis met de veel jongere welgestelde Adriana Maria van Meer uit de Helkant. Zij is geboren in Terheijden op 17 september 1785. Met het oog op een huwelijk koopt hij voor f 1.400,= een woning in het centrum van Wagenberg, waar nu Brouwerijstraat 3 is gesitueerd; de woning is begin 20e eeuw door nieuwbouw vervangen. Op 4 juni 1804 vindt het huwelijk plaats; hij is dan al 37 jaar en zijn bruid goed 19 jaar. Op 25 april 1805 wordt hun eerste kindje Johann Baptist geboren, dat drie weken later overlijdt. Op 31 mei 1806 komt er een dochtertje, Johanna Catharina. In 1807 wordt weer een jongetje geboren, Cornelis Nicolaas. Deze laatste zal opgroeien tot een succesvol arts en heeft op zijn beurt ook een dokterszoon, Johannes Bartholomeus Comelis geboren in Breda in 1842. In 1810 komt dan nog een meisje, Francisca Johanna, dat op de dag van haar geboorte overlijdt. Nog geen jaar na de geboorte van het jongste kindje overlijdt ook de moeder, Adriana Maria en blijft de 44-jarige weduwnaar, dokter Sauter, alleen achter met zijn dochter Johanna Catharina van vijf en zijn zoon Comelius Nicolaas van vier jaar oud.

Op 17 maart 1813 koopt dokter Johann Sauter van Johan van Trigt, arbeider uit Zwaluwe, voor geldbelegging een arbeiderswoning op circa 100 meter vanaf zijn vroeger kosthuis, op het grondgebied van de gemeente Hooge en Lage Zwaluwe, in de wijk Helkant, thans hoek verlengde Zandstraat. Deze woning is onlangs afgebroken.

In augustus 1814 hertrouwt dokter Johann Sauter in Terheijden met Antoinette Baddé, een 34-jarige dochter van Jan Baddé uit Breda en Joanna van den Hout uit Waspik. Het echtpaar vestigt zich in "het beste" van Hooge Zwaluwe, thans Raadhuisstraat 9. Daar wordt 11 mei 1815 hun eerste kind geboren, Joannes Cornelius Nicolaus, die Johan wordt genoemd. Twee jaar later, op 13 maart 1817, gevolgd door een dochtertje, Johanna Catharina Brigitta, roepnaam Brigitta. Vervolgens een zoon, Wilhelmus Waltherus, op 11 augustus 1818, met roepnaam Willem en een dochter Maria Catharina Jacoba op 21 augustus 1820. In 1823 wordt nog een dochtertje geboren dat slechts twee maanden heeft geleefd.

Tijdens zijn leven heeft dokter Johann Sauter veel goed werk verricht. Hij is in Hooge Zwaluwe een pionier bij het inenten van de bevolking tegen pokken. In 1823 heeft hij een gouden medaille ontvangen, welke is toegekend door Koning Willem I, als beloning voor zijn belangeloze ijver ter bevordering van de zo heilzame koepokinentingen. In 1826 heeft hij nogmaals twee gouden medailles ontvangen, eveneens toegekend door zijne majesteit, als bewijs van tevredenheid voor de belangeloze ijver, namelijk zonder beloning, waarmee hij tijdens de jaren 1822-1823 waakzaam was om het belang in de zo heilzame koepokinentingen behulpzaam te zijn.

De dokter houdt zich niet bezig met politiek en beperkt zich voornamelijk tot zijn artsenpraktijk. Als katholiek is hij in Hooge Zwaluwe, waarvan toch de meeste inwoners hervormd, graag gezien. Zijn onbaatzuchtige inzet voor de armen wordt tenslotte officieel beloond met een gemeentelijke subsidie.

Na zijn overlijden, op 77-jarige leeftijd, in Hooge Zwaluwe op 13 februari 1845, overleeft zijn weduwe hem nog gedurende acht jaar. Zij komt in die plaats te overlijden op 20 september 1853, oud 67 jaar.
[230 - Bron: Tijdschrift De Burt, Heemkundekring Willem Snickerieme in H en L Zwaluwe, no 27, dd juni 1997.]

Heeft u aanvullingen, correcties of vragen met betrekking tot Johann Bartholomäus "Jan" Sauter?
De auteur van deze publicatie hoort het graag van u!

Tijdbalk Johann Bartholomäus "Jan" Sauter

Klik op de namen voor meer informatie. Gebruikte symbolen:  grootouders    ouders    broers/zussen    kinderen